Η Σμύρνη μάνα καίγεται!

<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"> <div class="separator" style="clear: both; font-family: Verdana, sans-serif; text-align: center; user-select: auto !important;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh8gIF2iNWEqibmIvs-aaUuhhlOzEmlsQYvfo_RQHaW5RnMYe_hB6Rbn46i_6AH7WUHWIxCPHDM5TrC-vxWNQUAkQ7Ogh7FxqXkIf2sO57PbBLC0FimkQLwxejWxKd9_k404vtSB_wF_Ap7/s1600/1621806_808254325960193_6891233424476100034_n.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-decoration-line: none; user-select: auto !important;"><span style="background-color: white; color: black;"><img border="0" height="388" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh8gIF2iNWEqibmIvs-aaUuhhlOzEmlsQYvfo_RQHaW5RnMYe_hB6Rbn46i_6AH7WUHWIxCPHDM5TrC-vxWNQUAkQ7Ogh7FxqXkIf2sO57PbBLC0FimkQLwxejWxKd9_k404vtSB_wF_Ap7/s640/1621806_808254325960193_6891233424476100034_n.jpg" style="border: 5px solid rgb(255, 255, 255); user-select: auto !important;" width="640" /></span></a></div> <div style="font-family: Verdana, sans-serif; text-align: center; user-select: auto !important;"> <i style="user-select: auto !important;"><span class="fbPhotosPhotoCaption" data-ft="{"tn":"K"}" id="fbPhotoSnowliftCaption" style="user-select: auto !important;" tabindex="0"><span class="hasCaption" style="background-color: white; user-select: auto !important;"><b style="user-select: auto !important;">31 Αυγούστου έως 4 Σεπτεμβρίου με το παλαιό ημερολόγιο (13 έως τις 17 Σεπτ. του 1922 με το νέο ημερολόγιο)...</b> <b style="user-select: auto !important;">Η Σμύρνη μάνα καίγεται!</b></span></span></i></div> <div style="font-family: Verdana, sans-serif; text-align: justify; user-select: auto !important;"> <span style="background-color: white;"><span class="fbPhotosPhotoCaption" data-ft="{"tn":"*G","type":45}" id="fbPhotoPageCaption" style="user-select: auto !important;" tabindex="0"><span class="hasCaption" style="user-select: auto !important;">Οι πρώτες φλόγες που κατέφαγαν τη Σμύρνη κι έσβησαν την ελληνοχριστιανικότητά της άρχισαν να ξεπηδούν τη νύχτα της 30ής Αυγούστου κυρίως από την Αρμένικη συνοικία πού συνόρευε με το Παζάρι της Σμύρνης, τις Μεγάλες Ταβέρνες και τη συνοικία του Αγίου Γεωργίου «κ<span class="text_exposed_show" style="user-select: auto !important;">αι δι' αυτής», με την Μητρόπολη της "Αγ. Φωτεινής. Όσο οι ώρες περνούσαν τόσο οι φλόγες υψώνονταν μέχρι...<a href="https://www.blogger.com/null" name="more" style="user-select: auto !important;"></a></span></span></span> εβδόμου ουρανού. Πυροβολισμοί κι εκρήξεις συνόδευαν τον εμπρησμό της άλλοτε χαρούμενης πολιτείας της πανάρχαιας πρωτεύουσας της πιο ελληνικής κι από την Ελλάδα Ιωνίας. Στο μεταξύ σκοτεινότεροι της νύχτας και του άδη προβοκάτορες και εμπρηστές περιέτρεχαν τις σκοτεινές συνοικίες αδειάζοντας κουβάδες τη βενζίνη και το πετρέλαιο.</span></div> <div style="font-family: Verdana, sans-serif; text-align: justify; user-select: auto !important;"> <span style="background-color: white;">Προπαντός όμως το πρωί της 31ης Αυγούστου είχε τεθεί σε πλήρη εφαρμογή το σχέδιο του Νουρεντίν Πασά του δολοφόνου του Εθνομάρτυρα Χρυσοστόμου Σμύρνης. Οι φλόγες η μία μετά την άλλη αναπηδούσαν από τις δύο χριστιανικές συνοικίες. Την Αρμένικη πρώτα και την Ελληνική ύστερα. Τα κτίρια πού ήθελε ο τουρκικός στρατός και η διοίκηση να διασώσουν τα προστάτευαν κατεδαφίζοντας τα πλαϊνά κτίρια και δημιουργώντας κενό για να μη μεταδοθεί η πυρκαγιά. "Δηλαδή οικοπεδοποιούσαν τον πλαϊνό χώρο. Έτσι διασώθηκε η ιταλική Σχολή, το Κεντρικό Παρθεναγωγείο και τα νεόδμητα (κτίρια της Ευαγγελικής Σχολής και του Ιωνικού πού δεν πρόλαβαν να το λειτουργήσουν οι Έλληνες. Άλλα ποια η απολογία των τούρκων μπροστά στην κατακραυγή της παγκόσμιας κοινής γνώμης που και πολύ δεν τους ενδιέφερε; "Αναρίθμητοι ήταν εκείνοι πού κάηκαν ζωντανοί μέσα στα σπίτια τους και τα μαγαζιά τους. Ακόμη και οι ανήμποροι να μετακινηθούν άρρωστοι των νοσοκομείων έγιναν κι αυτοί στάχτη. Ανάμεσα τους και ο διάσημος Ιατρός Ιπποκράτης Αργυρόπουλος πού αρκετό καιρό βρισκόταν κλινήρης στο νοσοκομείο της Σμύρνης.<br style="user-select: auto !important;" />Ένα μεγάλο πλήθος καιγόμενων Σμυρναίων μετακινήθηκε στον «Πανιώνιο» και κατέκλυσε τις κερκίδες του για να σωθεί. Άλλοι πάλι με τα βρέφη τους στις αγκαλιές έτρεχαν στο νεκροταφείο της πόλης τους φωνάζοντας πολλοί απ' αυτούς στους νεκρούς: «Βγήτε εσείς να μπούμε εμείς» για να πληρωθεί ο της 'Αποκαλύψεως λόγος: «θ' αναζητούν οι άνθρωποι το θάνατο και δεν θα τον βρίσκουν» όπως έγινε στην τραγική Σμύρνη στα 1922 με την ανοχή των μεγάλων Χριστιανικών (εντός εισαγωγικών) δυνάμεων Αγγλίας, Γαλλίας, Ιταλίας... και προς δόξαν του χριστιανικού (και πάλιν εντός εισαγωγικών) πολιτισμού τους.<br style="user-select: auto !important;" />Και όχι μόνο αλλά και η αδιαφορία έγινε απανθρωπιά εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων. Και ιδού οι μαρτυρίες από τους Ρενέ Πυώ στο βιβλίο του «ο θάνατος της Σμύρνης», τον αυτόπτη και αυτήκοο Πάλμερ Κίμπερλεγκ στο βιβλίο του «Το κορυφαίο έγκλημα του πολιτισμού», και προπαντός από τον «Καλό Σαμαρείτη» του ελληνισμού της Ιωνίας Τζωρτζ Χόρτον, γενικό Πρόξενο των Η.Π.Α. στη Σμύρνη του 1922 πού κυκλοφόρησε το πληρέστερο σήμερα ντοκουμέντο της καταστροφής της Σμύρνης. Γράφουν λοιπόν ισάριθμα για το κρίσιμο αυτό θέμα για το ρόλο των λεγομένων χριστιανικών δυνάμεων λεγομένων χριστιανικών δυνάμεων για τη συνενοχή τους στην καταστροφή της Σμύρνης. «Ισχυρά απόβασης υπό την προστασίαν των πυροβόλων του στόλου, θα ήταν πολύ αποτελεσματική. Υπάρχουν δύο ιστορικά προηγούμενα, του Ναυαρίνου στα 1827, κοίτης Κρήτης στα 1897. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις, οι ναύαρχοι χωρίς να περιμένουν οδηγίες των κυβερνήσεων τους, ενήργησαν με δική τους πρωτοβουλία και οι ενέργειες τους με τα γνωστά αποτελέσματα.<br style="user-select: auto !important;" />Οι σύμμαχοι όμως δεν θέλησαν να σώσουν την Σμύρνη» (Ρενέ Πυώ, Ο θάνατος της Σμύρνης)Και όχι μόνο δεν θέλησαν να σώσουν την Σμύρνη και τους χριστιανικούς πληθυσμούς αλλά με εξαίρεση τους αμερικανούς ναύτες κτυπούσαν με κοντάρια τους έλληνες και τους αρμένιους πού κατόρθωσαν να φθάσουν κολυμπώντας στα πλοία τα υποτιθέμενα χριστιανικά αυτά πλοία σωτηρίας αλλά ξύλο αντί σωτηρία βρήκαν «Οι δυστυχισμένοι, οι πάντα ευκολοπίστευτοι και πάντα προδομένοι ελληνορθόδοξοι πληθυσμοί». «Στις (2 π.μ.) (15 ν.η.) Σεπτεμβρίου 1922 οι επιβαίνοντες στα πολεμικά των λεγομένων χριστιανικών δυνάμεων, των ναυλοχούντων εις τον γραφικό λιμένα της Σμύρνης, εθεώντο εκ μακράς αποστάσεως την πυρπόλησιν της πόλεως και την σφαγήν των κατοίκων της.<br style="user-select: auto !important;" />Οι ναύαρχοι αυτών των στόλων, άκουγαν απαθείς τάς φωνάς των γυναικών, τούς θρήνους των παιδιών, τάς οιμωγάς των σφαζομένων λαών».<span class="fbPhotosPhotoCaption" data-ft="{"tn":"K"}" id="fbPhotoSnowliftCaption" style="user-select: auto !important;" tabindex="0"><span class="hasCaption" style="user-select: auto !important;"></span></span></span></div> <div class="fbPhotoContributorName" id="fbPhotoPageAuthorName" style="font-family: Verdana, sans-serif; text-align: justify; user-select: auto !important;"> <a data-ft="{"tn":"k"}" data-hovercard="/ajax/hovercard/page.php?id=362533947198902" href="https://www.facebook.com/anthoula.izmir?fref=photo" id="js_a" rel="nofollow" style="text-decoration-line: none; user-select: auto !important;" target="_blank"><span style="background-color: white; color: black;">ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ Αλησμονητες Πατριδες</span></a></div> </div>

Η Σμύρνη μάνα καίγεται!

31 Αυγούστου έως 4 Σεπτεμβρίου με το παλαιό ημερολόγιο (13 έως τις 17 Σεπτ. του 1922 με το νέο ημερολόγιο)...   Η Σμύρνη μάνα καίγεται! ...

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ...

Ο αποκεφαλισμός του Γιάννη Φιλιππίδη! Μνήμες από την τέφρα της Σμύρνης...

<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"> <div style="text-align: center;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><img alt="photo" height="380" src="http://i.huffpost.com/gen/4690962/thumbs/o-PHOTO-900.jpg?7" style="border: 5px solid rgb(255, 255, 255);" width="640" /></span></span></b></div> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Του<span class="Apple-converted-space"> </span><a href="http://sibilla-gr-sibilla.blogspot.gr/search/label/%CE%9C%CE%B1%CE%BD%CF%8E%CE%BB%CE%B7%CF%82%20%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CF%82" style="color: #80ff00; text-decoration: none;" target="_blank">Μανώλη Δημελλά</a></span></span></b><br /> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Υπάρχουν ανθρώπινες ιστορίες που μοιάζουν με τον κλάμα ενός βιολιού, θυμίζουν την οδύνη, τον πόνο που γεννάει ένα μουσικό όργανο, όταν βρίσκεται στην αγκαλιά κάποιου καλλιτέχνη. Τέτοιες ανίκητες μελωδίες ζωής, όσα χρόνια κι αν περάσουν, θα φέρνουν στα...</span></span></b></div> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><a href="https://www.blogger.com/null" name="more"></a>μάτια δάκρυα και αληθινή συγκίνηση.</span></span></b><br /> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><b>Η τραγική ιστορία των αδελφών Φιλιππίδη στην Σμύρνη το 1922</b>, ο αποκεφαλισμός του Γιάννη, το φευγιό των υπολοίπων κι έπειτα η αγωνία, να ξανασμίξουν οι ξεριζωμένες φαμίλιες και να παλέψουν από το μηδέν για τη ζωή τους.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Για τις επόμενες γενιές ετούτη η μνήμη είναι η πιο βαριά κληρονομιά, από κείνες που μας ακολουθούν σαν τη σκιά μας, μόνο που ετούτη η σκιά βρίσκεται πάντοτε ένα βήμα πιο μπροστά! Ακόμη λοιπόν κι αν δε γνωρίζουμε την ιστορία, εκείνη εξακολουθεί να ανασαίνει πάνω στο χνώτο μας και θυμίζει την καταγωγή μας.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Κάποτε, στις αρχές και τις δόξες του τηλεοπτικού σταθμού Μέγκα, σε ένα αφιέρωμα για την Σμύρνη που ετοίμαζε ο δημοσιογράφος Αλέξης Παπαχελάς, είχα την απίστευτη τύχη να γνωρίσω και να κινηματογραφήσω τον<span class="Apple-converted-space"> </span><b>Γιώργο Κατραμόπουλο</b>, ακόμη και σήμερα θυμάμαι το άγγιγμα του χεριού του, και την κατάθεση της μνήμης του, τη δύναμη της αλήθειας που μοιάζει με το ξεσήκωμα ενός ανεμοστρόβιλου. Από τότε πέρασαν 20 χρόνια, μετρημένες φορές γνώρισα παρόμοιο μοίρασμα συναισθημάτων, όλο και περισσότερες στιγμές φέρνω στη μνήμη τον Κατραμόπουλο, εκείνο το καθάριο βλέμμα που έφτανε να αγγίξει τα τρίσβαθα της ψυχής.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Ανιχνεύοντας τα πατήματα των Καρπαθίων στη Σμύρνη συνέβη ακριβώς το ίδιο!</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <blockquote style="border-color: rgb(51, 85, 102); border-style: solid; border-width: 2px 0px; line-height: 1.3em; margin: 1em 20px; padding: 5px 0px;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><b>Αιτία μια 98χρονη κυρία! Η Ρηγοπούλα Διακίδη, για τους φίλους και τους συγγενείς η Ρηγώ, το γένος Φιλιππίδη</b>, με πνευματική διαύγεια που θα ζήλευαν 18χρονες άνοιξε τις πύλες της καρδιάς της και θυμήθηκε ιστορίες που μπορεί να πληγώνουν, να γεννούν σωρό ερωτήματα, αλλά κάνουν περήφανη όλη την Κάρπαθο.</span></span></b></blockquote> </div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Στιγμές μεγαλείου, αλλά και πρωτάκουστης βαρβαρότητας, πόνου και δυστυχίας. Αγώνας για την επιβίωση, ανάγκη να ξεπεράσουμε τα χούγια ενός δίποδου θηλαστικού, του ζώου που κρύβουμε μέσα μας και να γίνουμε άνθρωποι.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Η Ρηγοπούλα είναι η μικρότερη κόρη του Γιώργου Φιλιππίδη και της Καλλιόπης, της πρωτοκόρης από τα δέκα παιδιά του παπά-Νικόλαου Α. Νικολαΐδη και της Μαριγώς Εμμ. Μανωλακάκη, που με τη σειρά της ήταν πρωτοκόρη και κανακαρα του πρώτου λαογράφου της Καρπάθου και της Καλλίτσας του Μανωλή του Νικόλα.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Η ιστορία ξεκινά από τα χείλη της Ρηγώς:</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><b>«Άκουσε παιδί μου, εγώ είμαι 98 χρονών και οι αναμνήσεις της καταστροφής έχουν ποτίσει τη ψυχή μου...».</b></span></span></b></div> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><img alt="giagia" height="640" src="http://i.huffpost.com/gen/4690862/thumbs/o-GIAGIA-900.jpg?1" style="border: 5px solid rgb(255, 255, 255);" width="581" /><br /><b>Η αφηγήτρια της ιστορίας, κ. Ρηγώ Διακίδη, το γένος Φιλιππίδη</b></span></span></b><br /> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Εκείνα τα χρόνια οι Δωδεκανήσιοι δεν έβλεπαν τα μικρασιατικά παράλια ως ξένο τόπο, άλλωστε και τα νησιά μέχρι το 1912 και τη συνθήκη των Σεβρών, αποτελούσαν για πολλούς αιώνες κτίση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε ο Ελευθέριος Βενιζέλος με το υπόμνημά του στη «Συνδιάσκεψη της Ειρήνης» του Παρισιού,<span class="Apple-converted-space"> </span><b>στη Μικρά Ασία ζούσαν 1.694.000 Έλληνες</b>.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Η Σμύρνη ήταν μια πόλη υπόδειγμα και λίγο πριν από την καταστροφή, αριθμούσε 370.000 κατοίκους. Από αυτούς 165.000 ήταν Έλληνες, 80.000 Οθωμανοί Τούρκοι, 55.000 Εβραίοι, 40.000 Αρμένιοι, 6.000 Λεβαντίνοι και 30.000 διάφοροι άλλοι ξένοι.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <blockquote style="border-color: rgb(51, 85, 102); border-style: solid; border-width: 2px 0px; line-height: 1.3em; margin: 1em 20px; padding: 5px 0px;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Οι ελληνικές κοινότητες, πριν το 1922, ελέγχουν το 50% του κεφαλαίου του επενδεδυμένου στη βιομηχανία της Αυτοκρατορίας, το 60% των θέσεων εργασίας στους μεταποιητικούς κλάδους.<b>Κυριαρχούσαν απόλυτα στο εισαγωγικό και το εξαγωγικό εμπόριο</b>. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι το 1914 το 46% από τούς ιδιοκτήτες τραπεζών και τραπεζίτες στην Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν Έλληνες. Την ίδια χρονιά από τις 6.507 βιομηχανίες και βιοτεχνίες της Αυτοκρατορίας το 49% ανήκε σε Έλληνες. Το 1914, Έλληνες ήταν το 52% των γιατρών, το 49% των φαρμακοποιών, το 52% των αρχιτεκτόνων, το 37% των μηχανικών και το 29% των δικηγόρων της Αυτοκρατορίας. Οι Ρωμιοί μαθητές αντιπροσωπεύουν σε απόλυτους αριθμούς το διπλάσιο σχεδόν των Μουσουλμάνων μαθητών σε όλη την Αυτοκρατορία.</span></span></b></blockquote> </div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Η ελληνική γλώσσα είχε γίνει η γλώσσα των εμπόρων και της καλής κοινωνίας, σε βαθμό που σημαντικό ποσοστό Ρωμιών αγνοούσε την τουρκική.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Ανάμεσα στους εκατοντάδες Καρπάθιους που βρέθηκαν και δούλεψαν στη Σμύρνη ήταν και ο κορυφαίος Καρπάθιος, ιστορικός - παιδαγωγός<b>Μιχαήλ Μιχαηλίδης - Νουάρος</b><span class="Apple-converted-space"> </span>(1879 -1954), που το 1920 είχε τη θέση του Γενικού Διευθυντή της εκπαιδεύσεως στη Σμύρνη και με τον διωγμό κι εκείνος βρέθηκε πρόσφυγας στην Αθήνα.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Σημαντική προσωπικότητα και ο<span class="Apple-converted-space"> </span><b>Νικόλαος Σεβαστόπουλος</b><span class="Apple-converted-space"> </span>(σύζυγος της Καλλιόπης Παπαμαγγιώρου με μοναχοκόρη την πασίγνωστη για την δωρεά της Ουρανία Σεβαστοπούλου-Κουσουρελάκη). Ο Νικόλαος Σεβαστόπουλος, μαζί με τον αδελφό του Ιωάννη, ήταν από τις εύρωστες οικογένειες στη Σμύρνη της Μικράς Ασίας. Κτήματα και αρκετά εμπορικά καταστήματα μέσα στη πόλη, συνθέτουν τις επιχειρήσεις της μεγάλης φαμίλιας.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><b>Από τις διηγήσεις του Γιώργου Νισύριου, μαθαίνουμε ότι η οικογένεια Σεβαστοπούλου ήταν πράγματι ξεχωριστή</b>. Ο πρόγονος της φαμίλιας, ήταν κάποιος Νικολάου, με καταγωγή από τη Μαύρη θάλασσα. Άφησε πολλούς απογόνους, που τους συναντάμε σε θέσεις κλειδιά μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Το όνομα της φαμίλιας, άγνωστο πότε, αλλάζει και γίνεται<span class="Apple-converted-space"> </span><b>Μαντόπουλος</b>, ωστόσο κάποιος προπάππος, φαίνεται να το γυρίζει σε<span class="Apple-converted-space"> </span><b>Σεβαστόπουλος</b>. Μια αναφορά στον μεγάλο Χιώτη ευεργέτη, του εφοπλιστή Παντολέωντα Σεβαστόπουλο, που ήταν ένας εκ των θεμελιωτών της Ευαγγελικής σχολής στη Σμύρνη, αλλά και του πρώτου θεραπευτηρίου, που ιδρύθηκε στα 1733, αποδεικνύει τη δυναμική παρουσία της μεγάλης φαμίλιας στην περιοχή.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Από τον Καρπάθιο αξιωματικό του Στρατού Κανονάρχο, που βρέθηκε με τη μονάδα του στη Σμύρνη, μαθαίνουμε ότι τα αδέλφια Σεβαστόπουλοι, είχαν αγροτοκτηνοτροφικές επιχειρήσεις και απασχολούσαν πολύ μεγάλο αριθμό εργαζομένων στα κτήματα τους.</span></span></b></div> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Ας επιστρέψουμε στα κεντρικά πρόσωπα της ιστορίας μας.<span class="Apple-converted-space"> </span></span></span></b><br /> <div style="text-align: center;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><img alt="photo" height="503" src="http://i.huffpost.com/gen/4690884/thumbs/o-PHOTO-900.jpg?1" style="border: 5px solid rgb(255, 255, 255);" width="640" /></span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><b>Ο παπα-Νικόλαος Ά. Νικολαΐδης</b><span class="Apple-converted-space"> </span>(1855-1933) υπήρξε από τις σπουδαιότερες φυσιογνωμίες της Καρπάθου, σπούδασε φιλολογία στην Αθήνα και σε ηλικία 25 ετών διορίσθηκε σχολάρχης των σχολών Απερίου, παρέμεινε 4 χρόνια και συνέχισε άλλα τόσα στην ίδια θέση, αυτή τη φορά στην Χάλκη. Στη συνέχεια μετατέθηκε στην Κάσο όπου παρέμεινε 15 χρόνια και από τα χέρια του πέρασαν επιφανείς Κασιώτες που δεν ξέχασαν το ζήλο και την αγωνία για να τους μάθει γράμματα.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Από εκεί και για μια τριετία θα βρεθεί στο Σουέζ, Σχολάρχης των σχολών της πόλης και το 1893 θα επιστρέψει στην Κάρπαθο και θα υπηρετήσει ως Δικαστής και μάλιστα θα παρασημοφορηθεί από την Τουρκική κυβέρνηση για την τιμιότητα και την ευσυνειδησία του. Για λίγο πέρασε ως σχολάρχης στα χωριά Όθος και Μενετές.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><b>Από το 1908, ήταν 53 ετών, αποφάσισε να χειροτονηθεί ιερέας, θα παραμείνει στο χωριό του, την Βωλάδα</b>. Η ζωή του ήταν σε διαρκή κίνηση, έτσι μετά το 1912 και τους Ιταλούς να έχουν πατήσει το νησί, θα φύγει με την οικογένειά του, προορισμός αυτή τη φορά ήταν η Σμύρνη. Εκεί είχε θέση του εφημέριου και δασκάλου στο ορφανοτροφείο και θα διδάξει στην Ευαγγελική Σχολής Σμύρνης (με διευθυντή τον Νικόλαο Λιθοξόο), ενώ η τύχη του επιφυλάσσει να βιώσει από την πρώτη στιγμή κάθε λεπτομέρεια από τα πικρά γεγονότα της καταστροφής.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Δε θα διστάσει να μπει μέσα στη φωτιά, να βοηθήσει ανθρώπους και να σώσει τα παιδιά της Ευαγγελικής σχολής, αφού είδε πρώτος τις φλόγες να ξεπηδούν από μια δάφνη έτρεξε και έβγαλε τους μαθητές από τις αίθουσες.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Στην αναχώρηση και για πολλές ώρες θα κολυμπήσει στη θάλασσα πλάι σε μια μικρή βάρκα. Όταν κάποτε εκείνος η σύζυγος του και ορισμένα από τα παιδιά τους έφτασαν ταλαιπωρημένοι και απογοητευμένοι πρόσφυγες στο Πειραιά, τότε οι παλιοί Κασιώτες μαθητές ανέλαβαν δράση, βοήθησαν την οικογένεια Νικολαΐδη να επιβιώσει και ο παπά-Νικόλαος εργάστηκε μέχρι το τέλος του στον Άγιο Νικόλαο, την μεγάλη και πιο όμορφη εκκλησία του Πειραιά.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Η πρωτοκόρη του παπά-Νικόλα, η Καλλιόπη, παντρεύτηκε με τον Γεώργιο Ανδρ. Φιλιππίδη στην Αθήνα το 1906, όπως γράφει στην αυτοβιογραφία του ο αδελφός της Νικόλας Φιλιππίδης παρακολούθησαν μαζί τους θερινούς Ολυμπιακούς αγώνες, που διεξήχθησαν από τις 22 Απριλίου μέχρι τις 2 Μαΐου 1906 στο Καλλιμάρμαρο!</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Τότε η Καλλιόπη πρέπει να ήταν 30 ετών και ο Γεώργιος Φιλιππίδης 38 ετών.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Λίγο μετά τον γάμο το ζευγάρι θα βρεθεί στη Σμύρνη, εκεί τα αδέλφια Φιλιππίδη ακολουθούν εξαιρετική επαγγελματική πορεία. Από τις διηγήσεις της μητέρας της, η Ρηγοπούλα θυμάται ότι τα αδέλφια Φιλιππίδη ήταν έξι. Τρεις αδελφές, η Σεβαστούλα και η Μαρία και η Ρηγοπούλα και ο Γιώργος, ο Μιχάλης και ο μικρότερος αδελφός με την πιο άσχημη μοίρα, ο Γιάννης.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Τα τρία αδέλφια είχαν τις οικογένειες τους στη Σμύρνη, αλλά τα μικρότερα παιδιά τους, όπως συνηθιζόταν εκείνη την εποχή, τα άφηναν για ένα μικρό διάστημα στην Κάρπαθο.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Τα αδέλφια Φιλιππίδη ξεκίνησαν εργαζόμενοι από τις επιχειρήσεις του Χρυσίδη και πολύ γρήγορα άνοιξαν δικά τους φτερά και κυριολεκτικά απογειώθηκαν.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Ειδικά ο<span class="Apple-converted-space"> </span><b>Γιάννης Φιλιππίδης</b><span class="Apple-converted-space"> </span>κατάφερε να αποκτήσει αγύριστη περιουσία και πολλά χρήματα, επίσης είχε σπουδαία θέση μέσα στην κοινωνία. Ανάμεσα στις επιχειρήσεις του ξεχώριζε η σαπωνοποιία, το ελαιοτριβείο, ήταν ακόμη και μέτοχος τράπεζας. Σύζυγος του ήταν η Κλεονίκη Σαρηγιάννη, κόρη κάποιου από τους επιφανείς Σμυρνιούς.</span></span></b></div> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><img alt="photo" height="514" src="http://i.huffpost.com/gen/4690910/thumbs/o-PHOTO-900.jpg?1" style="border: 5px solid rgb(255, 255, 255);" width="640" /><br /><b>Καμμένα χρεόγραφα του Γιάννη Φιλιππίδη</b></span></span></b><br /> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Όπως θυμάται η ανιψιά του, η Ρηγοπούλα, ο θείος Γιάννης ήταν μεγάλος προύχοντας στο Αϊδίνι, ήταν ο ιδοκτήτης ενός ελαιώνα με έκταση όσο η Κως! Και όταν το 1920 έφτασε εκεί ο ελληνικός στρατός εκείνος προσέφερε 100 λίρες για να πραγματοποιηθεί ένα μεγάλο τραπέζι στην υποδοχή.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Τα τρία αδέλφια ήταν ενωμένα και αγαπημένα και δεν λησμονούσαν τον τόπο τους, με κάθε ευκαιρία έστελναν χρήματα και φρόντιζαν να κρατούν ανοιχτούς τους δρόμους για την επιστροφή τους στην Κάρπαθο. Μάλιστα ο Μιχάλης Φιλιππίδης πρόσεφερε σημαντική βοήθεια στις σχολές Απερίου και μαζί με τον αδελφό του Γιώργο έστειλαν 25 χρυσές Οθωμανικές λίρες για την μνήμη του πατέρα τους Ανδρέα, τον Μάιο του 1911!</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Το Αϊδίνι στις 15 Ιουνίου 1919 δέχθηκε την επίθεση των Τούρκων, με αρχηγό τον Γιουρούκ Αλή. Ο Ελληνικός στρατός με επικεφαλής τον Συνταγματάρχη Σχινά, οπισθοχώρησε, μια ολέθρια απόφαση που είχε αποτέλεσμα τον μαρτυρικό θάνατο 1.000 κατοίκων, ανάμεσα τους και 31 ηρωικοί πρόσκοποι του Αιδινίου που είχαν πάρει τα όπλα και βοηθούσαν τον ελληνικό στρατό (από το βιβλίο της Κυριακής Μαθιώτη, Αιδίνι).</span></span></b></div> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><img alt="photo" height="376" src="http://i.huffpost.com/gen/4690916/thumbs/o-PHOTO-900.jpg?1" style="border: 5px solid rgb(255, 255, 255);" width="640" /><br /><b>Σμύρνη, η αποτεφρωμένη πόλη</b><br /><b>Ώσπου έφτασε η καταστροφή. Στις 13 Σεπτέμβρη του 1922, 31 Αυγούστου με το παλαιό ημερολόγιο, και στη Σμύρνη δεν ξημέρωσε.<span class="Apple-converted-space"> </span></b></span></span></b><br /> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Μόλις μια βδομάδα μετά την αποχώρηση του τελευταίου ελληνικού στρατιωτικού τμήματος από τη Μικρά Ασία, και τρεις μέρες μετά την είσοδο του κεμαλικού στρατού στην πόλη, σα να ξεπήδησε στη Σμύρνη όλο το κακό του κόσμου.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Ο ελληνικός στρατός, από τα μέσα του Αυγούστου, είχε ατάκτως υποχωρήσει στο Αφιόν Καραχισάρ. Ο ξεριζωμός ενός μεγάλου μέρους του χριστιανικού πληθυσμού, Ελλήνων και Αρμενίων, προς τη μικρασιατική ακτή, είχε ήδη ξεκινήσει.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Ο πολιτικός, νομικός και συγγραφέας<span class="Apple-converted-space"> </span><b>Χρήστος Σολομωνίδης</b><span class="Apple-converted-space"> </span>στο έργο του «Ύμνο και θρήνο της Σμύρνης» μας δίνει συγκεκριμένα στοιχεία για την καταστροφή:</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">«<i>Στο χώρο αυτόν εκάησαν περί τις 55.000 σπίτια, από τα οποία 43.000 ελληνικά... Συγκεκριμένα εκάησαν: Η ελληνική αγορά, η γνωστή με το όνομα "Μεγάλες ταβέρνες", τα Γυαλάδικα, το Γερανιό... Επίσης οι συνοικίες του Αγίου Γεωργίου, της Αγίας Φωτεινής, του Αγίου Δημητρίου, της Ευαγγελιστρίας, του Αγίου Τρύφωνα, του Αγίου Ιωάννου, του Αγίου Νικολάου... Απετεφρώθησαν όλοι σχεδόν οι ορθόδοξοι ναοί, 117 σχολεία...</i>»</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><b>Ο Αμερικανός πρόξενος στη Σμύρνη Τζωρτζ Χόρτον υπολόγισε τους Έλληνες που έπεσαν θύματα των σφαγών σε ένα εκατομμύριο άτομα!</b></span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Αντιγράφουμε από το ντοκουμέντο μνήμης, το τρίτο βιβλίο του Γιώργου Κατραμόπουλου (1904-2004) «Η Σμύρνη των Σμυρνιών»:</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">«<i>...Οι Τούρκοι στη Σμύρνη και σε δύο τρεις μέρες απέδειξαν ότι έχουν σχέδιο να εξαφανίσουν από την Ιωνία παν ό,τι θύμιζε Ελλάδα. Γι' αυτό τρεις ημέρες μετά την είσοδό τους στη Σμύρνη και την ψεύτικη ανακοίνωση του Νουρεντίν ότι τα πάντα είναι ήσυχα και ανοίξτε τα μαγαζιά σας και τις δουλειές σας, έρχεται η 31η Αυγούστου του 1922 και έκαψαν τη Σμύρνη. Και μετά δύο τρεις ημέρες έβγαλαν ανακοινωθέν ότι όλα τα γυναικόπαιδα της Σμύρνης το αργότερο έως τις 15 Σεπτεμβρίου του 1922 πρέπει να εγκαταλείψουν την πόλη και την ενδοχώρα, άλλως όσοι βρεθούν μετά τις 15 θα οδηγηθούν στο εσωτερικό και φυσικά στον θάνατο.</i></span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><i>Οι άνδρες όμως από τα δεκαοκτώ έως τα εξήντα θα κρατηθούν ως αιχμάλωτοι πολέμου...</i>»</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Η καταστροφή της Σμύρνης δεν έχει προηγούμενο, όποιοι κατάφεραν να βρεθούν σε ένα ατμόπλοιο μπορεί να γλίτωναν από τη φωτιά και το τσεκούρι των Τούρκων, ξεκινούσαν όμως ένα καινούριο μαρτυρικό κεφάλαιο ζωής. Πρόσφυγες σε έναν ήδη λαβωμένο τόπο.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><b>Άραγε θυμίζουν κάτι σημερινό οι ιστορίες τους;</b></span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><img alt="photo" height="360" src="http://i.huffpost.com/gen/4690928/thumbs/o-PHOTO-900.jpg?1" style="border: 5px solid rgb(255, 255, 255);" width="640" /><br /><b>Πρόσφυγες και μετανάστες 2016, άλλες εποχές ίδιες εικόνες</b></span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><b>Η Καλλιόπη, σύζυγος του Γιώργου Φιλιππίδη</b>, υπέφερε από πέτρες στην χολή και βρισκόταν ήδη στο Λουτράκι κάνοντας λουτροθεραπεία για χολολιθίαση, ήταν ολομόναχη και ξεκίνησε να ψάχνει «ψύλλους στα άχυρα», να αναζητά την οικογένεια της στους δρόμους της Αθήνας που γέμιζε πρόσφυγες.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Τα τρία από τα πέντε παιδιά τους, ο Ανδρέας, η Μαρία και ο δεκάχρονος Νικόλας με προτροπή του πατέρα τους είχαν φύγει λίγο νωρίτερα από το Αϊδίνι και τις πρώτες τρεις μέρες της καταστροφής τις πέρασαν κλεισμένοι στο προξενείο.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Οι ομάδα τους είχε εννέα άτομα, τη θεία τους Ευδοξία Κάσσιου, με τα παιδιά της, Καλλιόπη και Χαράλαμπο, τη θεία τους Ισμήνη, τον Λύσανδρο και τη Μαρία Καρακατσάνη.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Με χίλια βάσανα κι άλλες τόσες δυσκολίες μπήκαν σε μια βάρκα και από εκεί σε ένα ιταλικό εμπορικό πλοίο που παρέμεινε στον κόλπο της Σμύρνης δυο μέρες και έτσι παρακολούθησαν τη δυστυχισμένη πόλη να καίγεται και μια απελπισμένη μάζα από ανθρώπους να τρέχει από τη μια στην άλλη άκρη της προκυμαίας.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Οι Καρπάθιοι και τα τρία παιδιά του Γ. ΦΙλιππίδη έμειναν στο πλοίο που είχε προορισμό τη Ρόδο. Ο<span class="Apple-converted-space"> </span><b>παπα-Νικόλας Νικολαϊδης και η παπαδιά του</b>, τα πεθερικά του Γιώργου Φιλιππίδη, έζησαν μια περιπέτεια που δε γράφεται ούτε σε φανταστικά μυθιστορήματα.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Κατάφεραν με χίλια ζόρια να φτάσουν στην προκυμαία και με τη βοήθεια ενός έφηβου Αρμένη, που έψαχνε κι αυτός τρόπο να γλυτώσει, έσπασαν δυο σανίδες και πέρασαν στον κλειστό χώρο του τελωνείου.<b>Εκεί πρόσεξαν μια πολύ μικρή βαρκούλα, που χωρούσε ίσα-ίσα τους τρεις τους</b>. Η παπαδιά τα κατάφερε όχι όμως και ο παπάς που γλίστρησε και βρέθηκε να κολυμπά στη θάλασσα. Βοήθεια δε μπορούσαν να ζητήσουν, η βάρκα δε χωρούσε άλλους ανθρώπους, έτσι το παιδί με την παπαδιά μέσα στη βάρκα και ο παπάς στη θάλασσα προσπαθούσαν να ανοιχτούν προς τα έξω και να προσεγγίσουν ένα από τα βαπόρια που ήταν στα ανοιχτά.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Το χειρότερο από όλα,<span class="Apple-converted-space"> </span><b>το βαρκάκι είχε μόνο ένα κουπί</b><span class="Apple-converted-space"> </span>και έτσι πέρασαν ατέλειωτες ώρες μέχρι να βρεθούν κοντά στα πλοία και από εκεί ακόμη ένας Γολγοθάς να τους δεχτούν.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Η σωτηρία τους ήρθε με ένα γαλλικό βαπόρι, αφού αυτή τη γλώσσα μιλούσε καλά ο παπα-Νικόλας και μπόρεσε να συνεννοηθεί και να τους πείσει να ανέβουν.</span></span></b></div> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><br /><img alt="photo" height="443" src="http://i.huffpost.com/gen/4690940/thumbs/o-PHOTO-900.jpg?1" style="border: 5px solid rgb(255, 255, 255);" width="640" /><br /><b>Η οικογένεια Γιώργου και Καλλιόπης Φιλιππίδη</b></span></span></b><br /> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><i>Όρθιοι από αριστερά Αντρέας, Νικόλας και Μαρία στην πίσω γραμμή, στην μέση οι γονείς, Γιώργος και η σύζυγος του Καλλιόπη. Με το κασκέτο, μπροστά και αριστερά, ο Γιάννης και δίπλα του, ανάμεσα στους γονείς η Ρηγοπούλα. Στη Θεσσαλονίκη το 1925, όμως ο πατέρας της φαμίλιας δε θα τα καταφέρει, την επόμενη χρονιά θα σβήσει από τον καημό του.</i></span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Και ενώ η μάνα βρίσκεται μοναχή στην Αθήνα, οι γονείς της βολοδέρνουν και στεγνώνουν κάπου στον Πειραιά, ενώ τα τρία παιδιά στην Ρόδο, το μεγάλο δράμα παίζεται στη Σμύρνη και στα αδέλφια Φιλιππίδη. Ο Γιάννης, όπως περιγράφει η Ρηγώ, ήταν στην ομάδα των επιχειρηματιών που ρώτησαν τον ύπατο αρμοστή, τον δικηγόρο Αριστείδη Στεργιάδη, αν υπάρχει κίνδυνος και εκείνος απάντησε αρνητικά, μάλιστα συνέστησε την επόμενη ημέρα οι Έλληνες να ανοίξουν τα μαγαζιά και τις επιχειρήσεις τους.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <blockquote style="border-color: rgb(51, 85, 102); border-style: solid; border-width: 2px 0px; line-height: 1.3em; margin: 1em 20px; padding: 5px 0px;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Στη συνέχεια και δυο μόλις μέρες πριν την καταστροφή ο αντιπαθητικός και αμφιλεγόμενος Στεργιάδης φρόντισε να αναχωρήσει ή καλύτερα να αποδράσει στα μουλωχτά από τη Σμύρνη, με το εγγλέζικο πολεμικό πλοίο «Iron Duke».</span></span></b></blockquote> </div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Ο Γιώργος και ο μικρότερος αδελφός, ο Γιάννης, πιάστηκαν αιχμάλωτοι και μεταφέρθηκαν στο νεκροταφείο της Πούντας, περιοχή της Σμύρνης κοντά στην ακτή που σήμερα λέγεται Αλσαντζάκ.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Από τις πρώτες μέρες ο Γιάννης Φιλιππίδης έγινε στόχος, όπως περιγράφει η ανηψιά του Ρηγώ: « ήρθαν και έψαχναν τον Γιάννη Φιλιππίδη, ο μεγαλύτερος αδελφός του, ο Γιώργος, που αγαπούσε τον αδελφό του, πετάχτηκε και τους είπε πως είναι εκείνος, όμως οι Τσέτες τον γνώριζαν και δεν έδωσαν σημασία, συνέχισαν να τον ψάχνουν ανάμεσα στους αιχμαλώτους μέχρι που τον βρήκαν. Τότε του ζήτησαν τα κλειδιά από το χρηματοκιβώτιο με τα χρυσά και τις λίρες, εκείνος τους έδωσε μια μάτσα κλειδιά, όμως φαίνεται πως δεν κατάφεραν να το ανοίξουν, οι δολοφόνοι του επέστρεψαν τον έσυραν σε μια άκρη και τον αποκεφάλισαν».</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><b>Ο Γιώργος Φιλιππίδης παρέμεινε 2,5 μήνες μέσα στο νεκροταφείο</b>. Ξάπλωνε πάνω στα μνήματα, βασανίστηκε, έζησε ζωντανός-νεκρός, για φαγητό είχε μια κουταλιά ρύζι μέσα σε ένα συκόφυλλο, μπορεί να γλύτωσε τον θάνατο και τα βασανιστήρια των «ταγμάτων εργασίας» αλλά ποτίστηκε με το πιο πικρό δηλητήριο.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Απερίγραπτα τραγικές συνθήκες που τον οδήγησαν στη τρέλα και τον θάνατο.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Με την ανταλλαγή πληθυσμών ο Γιώργος Φιλιππίδης τα κατάφερε και έφτασε στην οικογένεια του, όμως δεν ήταν πια ο ίδιος άνθρωπος.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Ο φόνος του αδελφού του μπροστά στα μάτια του, τα ανείπωτα βάσανα, η ζωή και η περιουσίες που χάθηκαν σε μια στιγμή τον πλήγωσαν βαθιά και ανεπανόρθωτα.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Η μελαγχολία έγινε μόνιμη σύντροφος και μέχρι το τέλος της ζωής του δεν κατάφερε να της ξεφύγει. Ο πόνος και η αγάπη για τον αδελφό του φανερώνεται με δυο πράξεις του. Η πρώτη ήταν το μικρό οστεοφυλάκιο που έφερε κρυμμένο μέσα στην αγκαλιά του από την Σμύρνη, εκεί μέσα ήταν ό,τι μπόρεσε να μαζέψει από τα κομμάτια του αδελφού του! Δεύτερη, πικρή λεπτομέρεια, ήταν το μνημόσυνο που έκανε ο Γιώργος για τον Γιάννη.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Η οικογένεια δεν είχε στον ήλιο μοίρα, πάλευαν να ζήσουν σε δυο δωμάτια με μια γκαζιέρα και τέσσερα πιάτα, όταν ο Γιώργος Φιλιππίδης πήγε κρυφά στην εκκλησία και οργάνωσε ένα λαμπρό μνημόσυνο για τον αδικοχαμένο αδελφό του.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Με αυτές τις μνήμες να στέκουν ολοζώντανες και αγκιστρωμένες στην άκρη του μυαλού και της γλώσσας ζει σήμερα η μικρότερη κόρη του Ρηγώ.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">«Η μητέρα τράβηξε του Χριστού τα πάθη, πήρε τον πατέρα μου στο προσφυγικό νοσοκομείο, εκεί της είπαν ότι έχει ψυχοπάθεια και τους έστειλαν στο σπίτι.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Ο πατέρας μου ήρθε αρρωστημένος από την Σμύρνη, ήθελε να πεθάνει».</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Ο Γιώργος Φιλιππίδης έφυγε το 1926, άντεξε τέσσερα χρόνια μετά την καταστροφή. Πέρασαν 94 χρόνια από τότε, μα δεν μπορεί, δεν γίνεται να ξεχαστεί το αίμα των αδελφών.</span></span></b></div> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><img alt="photo" height="359" src="http://i.huffpost.com/gen/4690954/thumbs/o-PHOTO-900.jpg?1" style="border: 5px solid rgb(255, 255, 255);" width="640" /><br /><b>Ο κόλπος της Σμύρνης σήμερα</b></span></span></b><br /> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Οι επόμενες γενιές κοιτάμε πιο νηφάλια αλλά γεμάτοι απορίες εκείνη τη σφαγή, ευθύνες, λάθη και εκτιμήσεις, όλα στέκουν κλειδωμένα σε χοντρά βιβλία και ένα σωρό «καλοθελητές» αγγίζουν το παρελθόν όπως τους βολεύει.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><b>Η φωτιά κράτησε από τις 13 έως τις 17 Σεπτεμβρίου του 1922 και πίσω της άφησε μόνο στάχτες</b>, εκτός από τη μουσουλμανική και την εβραϊκή συνοικία, στη Σμύρνη κάηκαν τα πάντα.</span></span></b></div> <div style="text-align: justify;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">Ακόμη κι αν εξαφανίσεις όλο το παρελθόν, αν διαγράψεις κάθε λέξη και εικόνα από τα περασμένα, θα αρκεί ένα μόνο δάκρυ, μια λέξη από την κυρία Ρηγώ, για να παίρνουν πνοή και να ξαναζωντανεύουν οι μαύροι ουρανοί και τα σβησμένα όνειρα.</span></span></b></div> <div style="text-align: center;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><img alt="photo" height="640" src="http://i.huffpost.com/gen/4690984/thumbs/o-PHOTO-900.jpg?1" style="border: 5px solid rgb(255, 255, 255);" width="475" /></span></span></b></div> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;">"<a href="http://www.huffingtonpost.gr/manolis-dimellas/-_7409_b_12025102.html?utm_hp_ref=greece" style="color: #80ff00; text-decoration: none;" target="_blank"><i>huffingtonpost</i></a>"</span></span></b><br /> <div style="text-align: center;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><i><span class="fwn fcg"><span class="fcg"><span class="fwb"></span></span></span></i></span></span></b></div> <div style="text-align: center;"> <div dir="ltr" style="text-align: left;"> <b><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "verdana" , sans-serif;"><br class="Apple-interchange-newline" /></span></span></b></div> </div> </div>

Ο αποκεφαλισμός του Γιάννη Φιλιππίδη! Μνήμες από την τέφρα της Σμύρνης...

Του   Μανώλη Δημελλά Υπάρχουν ανθρώπινες ιστορίες που μοιάζουν με τον κλάμα ενός βιολιού, θυμίζουν την οδύνη, τον πόνο που γεννάει ένα ...

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ...

ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ: Ο ΚΕΜΑΛ ΠΟΥΛΟΥΣΕ ΤΑ ΟΣΤΑ ΤΩΝ ΣΦΑΓΜΕΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ!

<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"> <span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br></span> <div class="separator" style="background-color: white; clear: both; font-weight: bold; line-height: 21px; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhBRaLU3umxuHHNvAQjoexPNLEoRnZrTDOl4TZZie81rS7Cgqad6GDe2mmUtN6GPIWaShIg-gNVmgum4jwGofwt54V7pGBfduL5S9KfboqAkWi8IeM03vyKlPjTx5dcVKzUE4Lfd5Wgi1Og/s1600/1.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; color: red; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-decoration: none;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><img border="0" height="147" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhBRaLU3umxuHHNvAQjoexPNLEoRnZrTDOl4TZZie81rS7Cgqad6GDe2mmUtN6GPIWaShIg-gNVmgum4jwGofwt54V7pGBfduL5S9KfboqAkWi8IeM03vyKlPjTx5dcVKzUE4Lfd5Wgi1Og/s320/1.jpg" style="-webkit-box-shadow: rgba(0, 0, 0, 0.0980392) 1px 1px 5px; border: 1px solid rgb(255, 255, 255); box-shadow: rgba(0, 0, 0, 0.0980392) 1px 1px 5px; padding: 5px; position: relative;" width="320"></span></a></div> <span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><span style="background-color: white; font-weight: bold; line-height: 21px;">Μόνο φρίκη και οργή προκαλεί η αποκάλυψη ότι ο παράφρονας σφαγέας πουλούσε ακόμα και τα οστά των αθώων θυμάτων του για πρώτη ύλη σε Ευρωπαϊκές βιομηχανίες...</span><br style="background-color: white; font-weight: bold; line-height: 21px;"><a href="" name="more" style="background-color: white; font-weight: bold; line-height: 21px;"></a><br style="background-color: white; font-weight: bold; line-height: 21px;"><span style="background-color: white; font-weight: bold; line-height: 21px;">Επιβεβαιώνεται για άλλη μία φορά αυτό που γράφουμε εδώ και χρόνια στο Ολυμπία: ΟΠΟΙΟΣ ΚΟΙΜΑΤΑΙ ΜΕ “ΣΥΝΩΣΤΙΣΜΟΥΣ”, ΞΥΠΝΑ ΜΕ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΑ.)</span><br style="background-color: white; font-weight: bold; line-height: 21px;"><span style="background-color: white; font-weight: bold; line-height: 21px;">Αφιέρωμα στις περί την Ιστορία σελίδες της “Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας“ 15/9/2013 (στο ένθετο Plus), στη Μικρασιατική Καταστροφή και στην πυρπόληση και τη σφαγή της Σμύρνης….</span></span><br> </div>

ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ: Ο ΚΕΜΑΛ ΠΟΥΛΟΥΣΕ ΤΑ ΟΣΤΑ ΤΩΝ ΣΦΑΓΜΕΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ!

Μόνο φρίκη και οργή προκαλεί η αποκάλυψη ότι ο παράφρονας σφαγέας πουλούσε ακόμα και τα οστά των αθώων θυμάτων του για πρώτη ύλη σε Ευρω...

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ...

Ντοκουμέντο - Σμύρνη 2 Σεπτεμβρίου 1922 - Τι έγραφαν οι εφημερίδες για τη καταστροφή

<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"> <b style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br></span></b> <a href="http://www.onalert.gr/files/Image/NewOnAlert/cache/EFHMERIDAATHINA-630x371.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; line-height: 24px; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-decoration: none;" target="_blank"><b><span style="background-color: white; color: black; font-family: Verdana, sans-serif;"><img alt="" border="0" height="292" src="http://www.onalert.gr/files/Image/NewOnAlert/cache/EFHMERIDAATHINA-630x371.png" style="border: none; position: relative;" width="400"></span></b></a><br> <b style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><span style="line-height: 24px;">Με αφορμή την επέτειο για την  Μικρασιατική Καταστροφή το Onalert δημοσιεύει πρωτοσέλιδο της εφημερίδας ΑΘΗΝΑΙ, 2 Σεπτεμβρίου 1922 "Αντί Αίματος Χυμός Λαχάνων".</span><br style="line-height: 24px;"><span style="line-height: 24px;">Στο πρωτοσέλιδο η εφημερίδα περιγράφει τα φρικαλέα επεισόδια που υπέστησαν οι Ελληνες απο τους Κεμαλιστές (όπως τους αποκαλεί η εφημερίδα) "... </span></span></b><br> </div>

Ντοκουμέντο - Σμύρνη 2 Σεπτεμβρίου 1922 - Τι έγραφαν οι εφημερίδες για τη καταστροφή

Με αφορμή την επέτειο για την  Μικρασιατική Καταστροφή το Onalert δημοσιεύει πρωτοσέλιδο της εφημερίδας ΑΘΗΝΑΙ, 2 Σεπτεμβρίου 1922 "...

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ...

ΣΜΥΡΝΗ : Τρόμος και θάνατος, όχι «συνωστισμός» σύμφωνα με τον ανταποκριτή της εποχής Έρνστ Χεμινγουέι

<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"> <span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><br></span></span> <h4 style="line-height: 24px; margin: 0px; position: relative;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh7t87KR4f0JjIOy99Xyarq8TNQbJdV3Bk_MtZZkKMJg1Qd9_E5NC0WIX-4Y7NgJJ7CgLDXTZDlLOEn47exCUqLXX7JYSEdesw-Grx0IhRfanrGmxMk9mhTCfERSMaspgOJnSWOw32AkVw/s1600-h/mikrasiatikh_katastrofh%25255B2%25255D.jpg" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-decoration: none;" target="_blank"><span style="background-color: white; color: black; font-family: Verdana, sans-serif;"><img alt="mikrasiatikh_katastrofh" border="0" height="191" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhtA6yYud_FMFzsnnIzkbVlPgsMN49nlhAgFf3Ee46t9oh6jwjQzjxpXhPJKVEt5GFWH4lPNkCZpcGE4X-i20lbvvMgZ7684JuYT0kMn6ExVEcSQxb2wpZ8zcygm7YZ085N_o5szGP9TFw/?imgmax=800" style="background-image: none; border: 0px; display: inline; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; position: relative;" title="mikrasiatikh_katastrofh" width="320"></span></a></h4> <span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><strong style="line-height: 24px;">Έρνεστ Χέμινγουέι: “Στην προκυμαία της Σμύρνης”<br>Η Μικρασιατική Καταστροφή όπως την έζησε και την κατέγραψε ο μεγάλος Νομπελίστας</strong><span style="line-height: 24px;"> </span><br style="line-height: 24px;"><strong style="line-height: 24px;"></strong><br style="line-height: 24px;"><strong style="line-height: 24px;">«Το χειρότερο, είπε, ήταν οι γυναίκες με τα νεκρά παιδιά. Δε μπορούσαμε να τις πείσουμε να μας δώσουν τα πεθαμένα παιδιά τους. Είχαν τα παιδιά τους, νεκρά ακόμα και έξι μέρες, αλλά δεν τα εγκατέλειπαν. Δε μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα. Τελικά έπρεπε να τους τα πάρουμε με τη βία.»...</strong></span></span><br> </div>

ΣΜΥΡΝΗ : Τρόμος και θάνατος, όχι «συνωστισμός» σύμφωνα με τον ανταποκριτή της εποχής Έρνστ Χεμινγουέι

Έρνεστ Χέμινγουέι: “Στην προκυμαία της Σμύρνης” Η Μικρασιατική Καταστροφή όπως την έζησε και την κατέγραψε ο μεγάλος Νομπελίστας   «Το χ...

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ...

Έπρεπε να πάει ο Ελληνικός Στρατός στη Σμύρνη ; 90 χρόνια μετά η απάντηση διχάζει

<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"> <br> <h3 style="margin: 0px; position: relative;"> <a href="http://www.onalert.gr/files/Image/NewOnAlert/HISTORY/SMYRNH/cache/ipikosagarios-474x311.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><span style="background-color: white; color: black; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: small;"><img alt="Έπρεπε να πάει ο Ελληνικός Στρατός στη Σμύρνη;90 χρόνια μετά η απάντηση διχάζει" border="0" height="209" src="http://www.onalert.gr/files/Image/NewOnAlert/HISTORY/SMYRNH/cache/ipikosagarios-474x311.jpg" width="320"></span></a><span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif; font-size: small;"> </span></span></h3> <span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><span style="line-height: 24px;">Το αν έπρεπε να έχει αποβιβάσει στρατεύματα η Ελλάδα στη Σμύρνη,το 1919 είναι μία από τις μεγάλες συζητήσεις που γίνονται για τη Μικρασιατική Εκστρατεία και τη καταστροφή που την ακολούθησε. Η οικονομική ευμάρεια των Ελλήνων της περιοχής,λένε όσοι αντιτίθενται θα ήταν αρκετή για να “ελεγθεί” η κατάσταση.</span><br style="line-height: 24px;"><span style="line-height: 24px;">Με την “ασφάλεια” 90 χρόνων που μεσολάβησαν ,πολλά μπορούμε να πούμε και να υποστηρίξουμε,αδικώντας αυτούς που αποφάσισαν την αποβίβαση...</span></span></span><br> </div>

Έπρεπε να πάει ο Ελληνικός Στρατός στη Σμύρνη ; 90 χρόνια μετά η απάντηση διχάζει

  Το αν έπρεπε να έχει αποβιβάσει στρατεύματα η Ελλάδα στη Σμύρνη,το 1919 είναι μία από τις μεγάλες συζητήσεις που γίνονται για τη Μικρα...

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ...

ΣΤΑ 90 ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ:Η ΔΙΚΗ ΤΩΝ ΟΚΤΩ ΚΑΙ Η ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΩΝ ΕΞΙ, Γεγονότα και μυθεύματα

<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"> <span style="font-size: large;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjD7GStTZ0tTk8_IeDKLaqeI-WthF2PARtNmnHtc5de-KIg-YWpjT-co8NmL6Iz6ONmcDHe_BKcjrGR4fXSGyWwwiuXcLijMi1yDxCmoXQmqOnbZpdGzCebkwwMTILNyqsaEmaWxqs-/s1600/%25CE%25AD%25CE%25BE.bmp" style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;"><br class="Apple-interchange-newline" /><img alt="" border="0" height="301" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5789606144986456082" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjD7GStTZ0tTk8_IeDKLaqeI-WthF2PARtNmnHtc5de-KIg-YWpjT-co8NmL6Iz6ONmcDHe_BKcjrGR4fXSGyWwwiuXcLijMi1yDxCmoXQmqOnbZpdGzCebkwwMTILNyqsaEmaWxqs-/s400/%25CE%25AD%25CE%25BE.bmp" style="border-width: 0px; float: left; height: 181px; margin: 0px 10px 10px 0px; width: 240px;" width="400" /></a><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">Σε κάθε επέτειο της Μικρασιατικής καταστροφής, κάποια κρίσιμα ερωτηματικά επανέρχονται επιμόνως και αιωρούνται βασανιστικά στο ιστορικό υποσυνείδητο του έθνους:</span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">● Επρόδωσαν συνειδητά την πατρίδα οι καταδικασθέντες;</span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">● Ήταν δίκη πολιτικής σκοπιμότητας;</span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">● Μετενόησε ο Πλαστήρας για την εκτέλεση; </span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">Τα ΜΜΕ πρωτοστατούν σ΄ αυτόν τον “πυρρίχιο”, άλλα εξ αυτών με την δέουσα σοβαρότητα και άλλα με ασυγχώρητη προχειρότητα. Γεγονότα και μυθεύματα «σερβίρονται» στο κοινό, ανεπεξέργαστα, με στόχο κυρίως τον εντυπωσιασμό. </span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">Θα επιχειρήσουμε να ανιχνεύσουμε την αλήθεια, βασιζόμενοι σε επίσημες ή απλώς έγκυρες πηγές.</span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">ΗΣΑΝ ΠΡΟΔΟΤΕΣ ΟΙ ΕΞΙ;</span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">Ο Ελευθέριος Βενιζέλος πήρε σαφή θέση και είπε: ΟΧΙ. Σε γράμμα του προς τον αρχηγό των Λαϊκών Παναγή Τσαλδάρη, με ημερομηνία 3 Φεβρουαρίου 1929, μεταξύ άλλων, δηλώνει:</span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">«Δύναμαι να βεβαιώσω υμάς με τον πλέον κατηγορηματικόν τρόπον, ότι ουδείς των πολιτικών αρχηγών της δημοκρατικής παρατάξεως θεωρεί, ότι οι ηγέται της πολιτικής ήτις ηκολουθήθη μετά το 1920, διέπραξαν προδοσίας κατά της πατρίδος, ή ότι εν γνώσει οδήγησαν τον τόπον εις την Μικρασιατικήν καταστροφήν … Πιστεύομεν μόνον, ότι η ακολουθηθείσα μετά το 1920 πολιτική (εις την οποίαν παρέσυρεν αυτούς η πέραν του προσήκοντος μέτρου προσήλωσίς των εις την δυναστείαν) υπήρξεν ολεθρία διά τα συμφέροντα της χώρας. Αλλά – οσονδήποτε βαρεία και αν ήτο η ευθύνη αυτών – ουδείς ηδύνατο, υπό ομαλάς περιστάσεις, να σκεφθή, ότι το σφάλμα αυτών ηδύνατο, να τιμωρηθή διά της τρομεράς ποινής του θανάτου». («Αι αγορεύσεις του Ελληνικού Κοινοβουλίου», έκδοση ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΗΡΥΚΟΣ, τόμος Στ΄, Αθήναι 1958). </span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">Υπογραμμίζουμε τρείς λέξεις της επιστολής Βενιζέλου: Υπό ομαλάς περιστάσεις. Τούτο σημαίνει ότι, κάτω από ανώμαλες περιστάσεις, (όπως ήταν εκείνες του 1922) δικαιολογείται η εκτέλεση. </span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">Και πράγματι, υπήρξεν απολύτως εμπιστευτικό τηλεγράφημα του Βενιζέλου προς τον υπουργόν Εξωτερικών Ν. Πολίτην, που περιελάμβανε, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:</span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">«Ίσως όμως ηδύνατο να αποφευχθή κρίσις, βιαζομένης Επαναστάσεως να δεχθή, όπως εκτελέσεις περιορισθούν, εν περιπτώσει καταδίκης, εις μόνον διατελέσαντας πρωθυπουργούς και αρχηγόν στρατού (σ.σ. Δημ. Γούναρην, Νικ. Στράτον, Πέτρον Πρωτοπαπαδάκην και Γ. Χατζανέστην) καθ΄ όσον, ως προς λοιπούς, εκτέλεσις θα αποτελέση αδικαιολόγητον σκληρότητα, μη εξυπηρετούσαν γενικόν συμφέρον (Σπύρου Μαρκεζίνη «Πολιτική Ιστορία της συγχρόνου Ελλάδος» τ. 2, σελ. 167, εκδόσεις ΠΑΠΥΡΟΣ).</span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">ΔΙΚΗ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΟΣ;</span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">Από μια πρώτη ματιά στα Πρακτικά της Δίκης, γίνεται φανερή η σκοπιμότητα. Παραθέτουμε μιάν περικοπήν των Πρακτικών από την δεύτερη μέρα της Δίκης (1 Νοεμβρίου 1922):</span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">«Προσέρχεται ο κ. Α. Παπούλας, μάρτυς κατηγορίας (αρχιστράτηγος πριν από τον Χατζανέστην).</span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">Πρόεδρος: Θα σας παρακαλέσω να μοι δώσητε μίαν σύντομον εικόνα του στρατού, όταν ανελάβατε την διοίκησιν Στρατιάς Μικράς Ασίας, από απόψεως οργανώσεως, ισχύος, στελεχών, διατροφής, ιματισμού και ηθικού.</span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">Α. Παπούλας: Το ηθικόν των στρατιωτών, λόγω της πολιτικής καταστάσεως, ήτο οπωσδήποτε μειωμένον.</span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">Πρόεδρος: Μετά την 1ην Νοεμβρίου 1920;</span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">Α. Παπούλας: Μάλιστα, λόγω των πολιτικών προστριβών».</span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">(Η Δίκη των Έξ – Εστενογραφημένα Πρακτικά». Αθήναι 1931. Εκδόσεις ΠΡΩΪΑΣ).</span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">ΜΕΤΕΝΟΗΣΕ Ο ΠΛΑΣΤΗΡΑΣ;</span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">Πολλά σχόλια ή απόψεις έχουν δημοσιευθεί, κατά καιρούς, για την στάση του Πλαστήρα, του «Αρχηγού», όπως τον έλεγαν οι φίλοι και οι θαυμαστές του. Τα πράγματα απέδειξαν, ότι ετήρησε τον λόγο του, πως θα σεβόταν την όποια απόφαση του Στρατοδικείου. Και οι διάφορες πιέσεις προς αυτόν από το εξωτερικό και το εσωτερικό έπεσαν στο κενό.</span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">Εξακολουθεί, όμως, να υποστηρίζεται η θεωρία, ότι ο Πλαστήρας, τελικώς είχε μετανοήσει για την εκτέλεση. Την θέση αυτή πήρε με άρθρο του ο πρώην υφυπουργός Μιχ. Πρωτοπαπαδάκης:</span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">«Ακόμη και ο Πλαστήρας – γράφει ο κ. Πρωτοπαπαδάκης – δεν φαίνεται να ήταν ικανοποιημένος όταν, πιεζόμενος από τους φανατικούς οπαδούς του, προχώρησε στην απόφαση να κινηθεί η διαδικασία για την εκτέλεση των Έξι. Ένας προσωπικός του φίλος μου είπε πως, μια φορά που τον επισκέφθηκε στο σπίτι του (που ήταν γεμάτο εικόνες) άκουσε από το στόμα του Πλαστήρα τα εξής:</span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">– Βλέπεις, φίλε μου, αυτές τις εικόνες; Πίστεψέ με, κάθε μέρα κάνω μετάνοιες μπροστά σ΄ αυτές και παρακαλώ τον Θεό να με συγχωρέσει για την εκτέλεση των Έξι». («Ιστορικά» Ελευθεροτυπίας, αρ. 6/25.11.1999). </span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">Δικαιολογούνται ίσως αυτές οι φαντασιώσεις, που οφείλονται προφανώς στη συγκίνηση του κ. Πρωτοπαπαδάκη, εγγονού ενός εκ των θυμάτων. </span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">Απάντηση στο ερώτημα, αν είχε μετανοήσει ο Πλαστήρας, θα βρεί ο αναγνώστης μας στο τεύχος αρ. 384 (Ιούνιος 2000) του περιοδικού «Ιστορία Εικονογραφημένη» (Εκδόσεις ΠΑΠΥΡΟΣ). Εκεί, ο υπογράφων το κείμενο τούτο έχει καταθέσει τα εξής:</span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">«… Μας κάλεσε στο σπίτι του ο Πότης Τσιμπιδάρος (πρώην Γενικός Διευθυντής του Πολιτικού Γραφείου του Ελευθερίου Βενιζέλου). ‘Οταν ήλθε ο λόγος περί Πλαστήρα, μας έκανε την ακόλουθη αποκάλυψη:</span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">Κάποτε, εδώ στο σπίτι, ρώτησα τον Αρχηγό (καθόταν σ΄ αυτήν ακριβώς την πολυθρόνα που κάθεσθε κι εσείς τώρα).</span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">– Δε μου λες, Νικολάκη, μετάνιωσες ποτέ για την εκτέλεση των Έξι;</span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">– Ποτ’ μου, απαντάει με την Καρδιτσιώτικη προφορά του, και τώρα - δα να τους είχ’ εδώ μπροστά μ’, θα τους ξαναντουφέκαγ’. </span><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><br style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;" /><span style="font-family: 'Trebuchet MS', Trebuchet, Verdana, sans-serif;">ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΚΑΡΟΝΑΣ</span></span> <br /> <a href="http://fonipeiraioton.blogspot.gr/2012/09/90_18.html">http://fonipeiraioton.blogspot.gr</a></div>

ΣΤΑ 90 ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ:Η ΔΙΚΗ ΤΩΝ ΟΚΤΩ ΚΑΙ Η ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΩΝ ΕΞΙ, Γεγονότα και μυθεύματα

Σε κάθε επέτειο της Μικρασιατικής καταστροφής, κάποια κρίσιμα ερωτηματικά επανέρχονται επιμόνως και αιωρούνται βασανιστικά στο ιστορικό υπο...

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ...

Συγκλονιστική φώτο από σκηνή μάχης, κατά την Μικρασιατική εκστρατεία

<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"> <div dir="ltr" style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; line-height: 15.800000190734863px;"> <div class="separator" style="clear: both; color: black; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: medium; line-height: 20px; text-align: center;"> <span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhcRfbkxDFFb2PcE1oWioJhoR4eLD0x9p5HGdEaeNb0MvSyHkN8gkrv1OSqjqGR9qT_KPcZ3bjH2txiFNHmeXBY5bmaYCUbj4REunPAkUHKuMFTQVG5tmnUL7ZI301swTeaJJYkFt9BI7Wj/s1600/maxi+mikra+asia.jpg" style="color: #1b57b1; margin-left: 1em; margin-right: 1em; outline: none; text-decoration: none;"><br class="Apple-interchange-newline" /><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhcRfbkxDFFb2PcE1oWioJhoR4eLD0x9p5HGdEaeNb0MvSyHkN8gkrv1OSqjqGR9qT_KPcZ3bjH2txiFNHmeXBY5bmaYCUbj4REunPAkUHKuMFTQVG5tmnUL7ZI301swTeaJJYkFt9BI7Wj/s640/maxi+mikra+asia.jpg" style="background-color: transparent; border: 0px none; padding: 0px;" width="640" /></a></span></div> <br /><span style="font-size: large;"><span style="color: black; font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><span style="line-height: 20px;">Η φωτογραφία την ''έκλεψα'', από τον τοίχο του στο facebook, του Νίκου Μπογονικολού. Είναι η στιγμή που ο </span></span><span style="background-color: white;"><span style="color: black; font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><span style="line-height: 18px;"> Ίλαρχος Ιωαννης Χρυσοστάλης πέφτει νεκρός από Τούρκικα πυρά. Συγκεκριμένα:</span></span></span></span></div> <div dir="ltr" style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; line-height: 15.800000190734863px;"> <span style="font-size: large;"><span style="background-color: white; color: black; font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif; line-height: 18px;"><b>ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ (17-8-1922 ΑΛΗ ΒΕΡΑΝ):</b> </span><span style="color: black; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="line-height: 20px;"> </span></span><span style="background-color: white;"><b><span style="color: black; font-family: Georgia, Times New Roman, serif;"><span style="line-height: 18px;">Ο Ίλαρχος Ιωαννης Χρυσοσταλης πέφτει νεκρος μπροστα απο τον μικροτερο αδελφο (παππου του από την μεριά της  μητέρας του), Υπίλαρχο Ευάγγελο Χρυσοστάλη (δεύτερος απο δεξιά) που αμέσως μετά σκοτώνει το φονιά του αδελφού του...</span></span></b></span></span></div> <div dir="ltr" style="background-color: white; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; line-height: 20px;"> <i><span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;"><span style="background-color: white; line-height: 18px;"><span style="font-size: large;"><a href="http://airetikosonair.blogspot.gr/2012/09/blog-post_5470.html" style="color: #1b57b1; outline: none; text-decoration: none;" target="_blank">airetikosonair</a> </span></span></span></i></div> <div dir="ltr" style="background-color: white; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; line-height: 20px;"> <a href="http://grizosgatos.blogspot.gr/2012/09/blog-post_4542.html?utm_source=feedburner&utm_medium=feed&utm_campaign=Feed:+blogspot/oCRMd+(%CE%93%CE%BA%CF%81%CE%AF%CE%B6%CE%BF%CF%82+%CE%B3%CE%AC%CF%84%CE%BF%CF%82)">http://grizosgatos.blogspot.gr</a></div> </div>

Συγκλονιστική φώτο από σκηνή μάχης, κατά την Μικρασιατική εκστρατεία

Η φωτογραφία την ''έκλεψα'', από τον τοίχο του στο facebook, του Νίκου Μπογονικολού. Είναι η στιγμή που ο   Ίλαρχος Ιωαν...

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ...

Η Μικρασιατική εκστρατεία

<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on"> <br /> <div class="field field-type-text field-field-author" style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;"> <div class="field-items"> <div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg_o8hvWTTE-Ga47IiK5yvFp1Ggn7bqKYY5lU7ZOGB-OkB6w7ie_eLdm08WOaeYWtvz4VhFlLVz_5Xr1hetrDa_hvELJ4ATi3_jLSVEWgslfWlH7EWQ2hss1NGYNDlDnzNrRNAx9GhWBw0/s1600/mikra_asia.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-size: large;"><img border="0" height="241" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg_o8hvWTTE-Ga47IiK5yvFp1Ggn7bqKYY5lU7ZOGB-OkB6w7ie_eLdm08WOaeYWtvz4VhFlLVz_5Xr1hetrDa_hvELJ4ATi3_jLSVEWgslfWlH7EWQ2hss1NGYNDlDnzNrRNAx9GhWBw0/s320/mikra_asia.jpg" width="320" /></span></a></div> <div class="field-item odd"> <span style="font-size: large;"><div class="field-label-inline-first" style="display: inline; font-weight: bold;"> Συγγραφέας: </div> Χατζηαντωνιού Κώστας</span></div> </div> </div> <div class="field field-type-link field-field-linktoissues" style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;"> <div class="field-items"> <div class="field-item odd"> <a href="http://ardin.gr/?q=taxonomy/term/70" style="text-decoration: none;"><span style="color: black; font-size: large;">Άρδην τ. 38 - 39</span></a></div> </div> </div> <span style="font-size: large;"><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Η α­πό­φα­ση για την ε­πι­χεί­ρη­ση</span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Η ελ­λη­νι­κή διεκ­δί­κη­ση που προ­βλή­θη­κε, στο συ­νέ­δριο των Πα­ρι­σί­ων το 1918, ε­πί της Ιω­νί­ας δεν ε­δρα­ζό­ταν α­πλώς σε ι­δε­ο­λο­γι­κούς λό­γους (ε­θνι­κή ο­λο­κλή­ρω­ση) ή σε λό­γους αρ­χής (δι­καί­ω­μα αυ­το­διά­θε­σης των λα­ών δε­δο­μέ­νης της πλειο­ψη­φί­ας στο βι­λα­έ­τιο Σμύρ­νης) αλ­λά και σε ά­με­σα πρα­κτι­κούς σκο­πούς που α­να­φέ­ρο­νταν στην  προ­στα­σί­α της ζω­ής και της τι­μής του μι­κρα­σια­τι­κού ελ­λη­νι­σμού, ο ο­ποί­ος γνώ­ρι­ζε τα τε­λευ­ταί­α χρό­νια την πο­λι­τι­κή γε­νο­κτο­νί­ας που εί­χε ε­ξα­πο­λύ­σει το ε­γκλη­μα­τι­κό κο­μι­τά­το των Νε­ό­τουρ­κων.</span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Σύμ­φω­να με στοι­χεί­α του Οι­κου­με­νι­κού Πα­τριαρ­χεί­ου 773.915 Έλ­λη­νες (298.449 α­πό Μ. Α­σί­α, 257.019 α­πό Πό­ντο και 218.447 α­πό Α­νατ. Θρά­κη) εί­χαν ε­κτο­πι­στεί τα τε­λευ­ταί­α έ­ξι χρό­νια (και μά­λι­στα α­πό το 1913-1914, εν και­ρώ ει­ρή­νης τυ­πι­κά…) και απ’ αυ­τούς 250.000 δεν γύ­ρι­σαν πο­τέ. Εί­χαν βρει οι­κτρό θά­να­το στα ερ­γα­τι­κά τάγ­μα­τα, τα πρώ­τα στρα­τό­πε­δα συ­γκε­ντρώ­σε­ως του 20ού αιώ­να. </span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Δύ­ο σο­βα­ροί πα­ρά­γο­ντες δια­μόρ­φω­ναν στα τέ­λη του 1918 μια μο­να­δι­κή ευ­και­ρί­α ε­πέμ­βα­σης της Ελ­λά­δας στη Μ. Α­σί­α: πρώ­τον, η κα­τάρ­ρευ­ση του δόγ­μα­τος της ο­θω­μα­νι­κής α­κε­ραιό­τη­τας, που κυ­ριαρ­χού­σε για αιώ­νες στην α­να­το­λι­κή πο­λι­τι­κή των Δυ­τι­κών Δυ­νά­με­ων· δεύ­τε­ρον, η συ­ντρι­βή της Τουρ­κί­ας (αλ­λά και της Βουλ­γα­ρί­ας) κα­τά τον Α΄ Πα­γκό­σμιο Πό­λε­μο. Κα­τά τους ό­ρους της α­να­κω­χής, η Τουρ­κί­α έ­πρε­πε να πα­ρα­δώ­σει ό­λο τον ε­ξο­πλι­σμό και το στό­λο της και να α­πο­στρα­τευ­θεί. Αγ­γλι­κά και γαλ­λι­κά στρα­τεύ­μα­τα εί­χαν κα­τα­λά­βει την Κων­στα­ντι­νού­πο­λη και καί­ρια ση­μεί­α στην Α­να­το­λή ε­νώ για πα­ρό­μοια δρά­ση ε­τοι­μά­ζο­νταν και οι Ι­τα­λοί. Έ­νας βα­θύς δι­χα­σμός συ­ντη­ρη­τι­κών (ι­σλα­μι­στών) και ε­θνι­κι­στών α­πλω­νό­ταν σε ό­λη την τουρ­κι­κή κοι­νω­νί­α που πε­ρι­δε­ής έ­βλε­πε το φά­σμα του δια­με­λι­σμού. </span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Αν  στα πα­ρα­πά­νω συ­νυ­πο­λο­γί­σει κα­νείς την α­ριθ­μη­τι­κή υ­πε­ρο­χή των ελ­λη­νι­κών στρα­τιω­τι­κών δυ­νά­με­ων στο μέ­τω­πο της Ιω­νί­ας το 1919-1920 (υ­πε­ρο­χή που μό­λις το 1921 θα ι­σο­ζυ­γι­στεί ε­νώ το 1922 μό­νο το­πι­κά, στο μέ­τω­πο του Α­φιόν ό­που ε­πι­τί­θε­νται, έ­χουν υ­πε­ρο­χή οι Τούρ­κοι) αλ­λά και τα γε­νι­κό­τε­ρα δη­μο­γρα­φι­κά δε­δο­μέ­να –κα­μιά σχέ­ση με τη ση­με­ρι­νή διαφορά, τό­τε οι δύ­ο λα­οί, συ­νο­λι­κά εί­ναι πε­ρί­που ι­σο­δύ­να­μοι– συ­νει­δη­το­ποιεί κα­νείς ό­τι το γε­ω­στρα­τη­γι­κό πλαί­σιο της ε­πο­χής ή­ταν εκ­πλη­κτι­κά πρό­σφο­ρο για την α­νά­λη­ψη μιας πο­λι­τι­κής ε­θνι­κής α­πο­κα­τά­στα­σης του ελ­λη­νι­σμού στις ι­στο­ρι­κές του χώ­ρες. Μια ευ­και­ρί­α που κά­θε χί­λια χρό­νια πα­ρου­σιά­ζε­ται και την ο­ποί­α ο ελ­λα­δι­σμός έ­κα­με ό, τι μπο­ρού­σε για να τη χά­σει. Εκ των υ­στέ­ρων α­σφα­λείς κρί­σεις δεν έ­χουν κα­μιά ου­σια­στι­κή α­ξί­α. Μή­πως εκ των υ­στέ­ρων και η Ζυ­ρί­χη για το Κυ­πρια­κό δεν μας φαί­νε­ται σή­με­ρα ως μια α­νέ­φι­κτα ι­δα­νι­κή συν­θή­κη μπρο­στά στο ση­με­ρι­νό μας κα­τά­ντη­μα;</span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Η α­πε­λευ­θέ­ρω­ση της Σμύρ­νης δεν ή­ταν μια “α­πο­στο­λή” την ο­ποί­α εύ­κο­λα μας α­νέ­θε­σαν οι Σύμ­μα­χοι. Τα α­ποι­κια­κά τους συμ­φέ­ρο­ντα στην Α­να­το­λή, αλ­λη­λο­συ­γκρουό­με­να εν πολ­λοίς, κα­θι­στού­σαν ε­ξαι­ρε­τι­κά δύ­σκο­λη την α­να­γνώ­ρι­ση των ελ­λη­νι­κών δι­καί­ων. Οι Σύμ­μα­χοι δεν εί­χαν α­πο­σα­φη­νί­σει τα σχέ­διά τους για το μέλ­λον της ο­θω­μα­νι­κής αυ­το­κρα­το­ρί­ας μέ­χρι το τέ­λος του πο­λέ­μου. Μας α­ρέ­σει- δεν μας α­ρέ­σει (έ­τσι προ­χω­ρεί η ι­στο­ρί­α), η εκ­δί­ω­ξη των Τούρ­κων α­πό την Ευ­ρώ­πη και η α­πε­λευ­θέ­ρω­ση των χρι­στια­νι­κών πλη­θυ­σμών που εί­χαν γνω­ρί­σει τρο­με­ρές διώ­ξεις τα τε­λευ­ταί­α χρό­νια έ­πρε­πε να συν­δυα­στεί με τα στρα­τη­γι­κά και οι­κο­νο­μι­κά συμ­φέ­ρο­ντα των Δυ­νά­με­ων στην Εγ­γύς Α­να­το­λή. Η Ρω­σί­α, σο­βιε­τι­κή πια, ή­ταν ε­κτός μά­χης σε αυ­τή την α­να­δια­νο­μή. Α­ντί­θε­τα, έ­πρε­πε να συ­νυ­πο­λο­γι­στεί  και η α­ντι­με­τώ­πι­σή της, στην ο­ποια­δή­πο­τε συμ­φω­νί­α. Μέ­σα σε έ­να πε­ρι­βάλ­λον α­μεί­λι­κτων συμ­φε­ρό­ντων, η δι­πλω­μα­τι­κή ι­διο­φυ­ί­α του Ελ. Βε­νι­ζέ­λου υ­πήρ­ξε α­πο­φα­σι­στι­κός πα­ρά­γο­ντας για τη δυ­να­μι­κή προ­βο­λή των ελ­λη­νι­κών διεκ­δι­κή­σε­ων και την ε­πί­τευ­ξη των ελ­λη­νι­κών στό­χων. Πυ­ρή­νας της ι­διο­φυούς πο­λι­τι­κής η σύν­δε­ση ελ­λη­νι­κών και δυ­τι­κών συμ­φε­ρό­ντων, κά­τι που εί­ναι τε­λεί­ως δια­φο­ρε­τι­κό τό­σο α­πό την “α­νε­ξαρ­τη­σιο­λο­γι­κή” δη­μο­κο­πί­α του πα­λαιο­κομ­μα­τι­σμού, ό­σο και α­πό την πε­λα­τεια­κή νο­ο­τρο­πί­α της με­τα­πο­λε­μι­κής ε­θνι­κο­φρο­σύ­νης.</span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Ο Βε­νι­ζέ­λος έ­πει­σε τους Άγ­γλους ό­τι η Ελ­λά­δα μπο­ρού­σε να εί­ναι, με­τά την κα­τάρ­ρευ­ση της Τουρ­κί­ας, το πο­λύ­τι­μο α­ντί­βα­ρο α­πέ­να­ντι στη Σο­βιε­τι­κή Ρω­σί­α και ο α­να­ντι­κα­τά­στα­τος ε­ταί­ρος των Άγ­γλων στην Εγ­γύς Α­να­το­λή. Ε­ξα­σφά­λι­σε τη συ­γκα­τά­θε­ση των Γάλ­λων (που ή­ταν οι κυ­ριό­τε­ροι  προ­πο­λε­μι­κοί πι­στω­τές της Τουρ­κί­ας) με τη συμ­με­το­χή της Ελ­λά­δας στην εκ­στρα­τεί­α της Ου­κρα­νί­ας. Α­νέ­πτυ­ξε κα­λές σχέ­σεις με τις Η.Π.Α. υ­ιο­θε­τώ­ντας με εν­θου­σια­σμό τις ι­δέ­ες του προ­έ­δρου Ου­ίλ­σον για την Κοι­νω­νί­α των Ε­θνών. Πέ­τυ­χε να βρει φόρ­μου­λα συ­νερ­γα­σί­ας α­κό­μη και με τους Ι­τα­λούς των ο­ποί­ων τα συμ­φέ­ρο­ντα (Μ. Α­σί­α, Δω­δε­κά­νη­σος, Β. Ή­πει­ρος) ή­σαν ευ­θέ­ως α­ντί­θε­τα με αυ­τά της Ελ­λά­δας. Την αυ­γή της 2ας Μα­ΐ­ου 1919 (με­τά α­πό έ­ναν δι­πλω­μα­τι­κό μα­ρα­θώ­νιο το τε­λευ­ταί­ο δε­κα­ή­με­ρο του Α­πρι­λί­ου), τα ελ­λη­νι­κά πλοί­α ει­σήλ­θαν στον κόλ­πο της Σμύρ­νης. Πό­θοι αιώ­νων γί­νο­νταν πραγ­μα­τι­κό­τη­τα.</span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Ο θρί­αμ­βος</span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Οι ελ­λη­νι­κές δυ­νά­μεις α­πε­λευ­θέ­ρω­σαν την προ­κα­θο­ρι­σμέ­νη πε­ριο­χή του βι­λα­ε­τί­ου Σμύρ­νης (προς Β. ως το Α­ϊ­βα­λί και προς Ν. ως την Έ­φε­σο) αλ­λά μέ­χρι τον Ιού­νιο του 1920 δεν ε­πι­τρά­πη­κε η προ­έ­λα­σή τους. Συ­νέ­πεια: να δο­θεί χρό­νος στην α­νά­πτυ­ξη του κε­μα­λι­κού κι­νή­μα­τος που ορ­γά­νω­σετους ατάκτους σε ε­θνι­κι­στι­κό κί­νη­μα και ε­πι­βλή­θη­κε στο σκλη­ρό εμ­φύ­λιο πό­λε­μο με τις νο­μι­μό­φρο­νες σουλ­τα­νι­κές και ι­σλα­μι­κές δυ­νά­μεις. Οι ελ­λη­νι­κές πιέ­σεις για συ­ντρι­βή του κι­νή­μα­τος αυ­τού α­πέ­δω­σαν μό­λις τον Ιού­νιο του 1920 ό­ταν οι κε­μα­λι­κές δυ­νά­μεις α­πει­λού­σαν την Κων­στα­ντι­νού­πο­λη και τα Στε­νά. Με μια θυελ­λώ­δη ε­ξόρ­μη­ση που άρ­χι­σε στις 9 Ιου­νί­ου, ο ελ­λη­νι­κός στρα­τός α­πε­λευ­θέ­ρω­σε ευ­ρύ­τα­τη πε­ριο­χή της Δυ­τι­κής και της Βο­ρειο­δυ­τι­κής Μι­κράς Α­σί­ας. Στη συ­νέ­χεια α­πε­λευ­θε­ρώ­θη­κε η Α­νατ. Θρά­κη με συν­δυα­σμέ­νη ε­πι­χεί­ρη­ση α­πό τον Έ­βρο και την Προ­πο­ντί­δα, με υ­πο­στή­ρι­ξη του αγ­γλι­κού πο­λε­μι­κού ναυ­τι­κού. Το η­θι­κό των Τούρ­κων κα­τέρ­ρευ­σε. Έ­να μή­να αρ­γό­τε­ρα, ο δρό­μος για τη Με­γά­λη Ελ­λά­δα, σφρα­γι­ζό­ταν στις Σέ­βρες. Οι στρα­τιω­τι­κές ε­πι­χει­ρήσεις του κα­λο­και­ριού του 1920 α­νά­γκα­σαν την Πύ­λη να υ­πο­κύ­ψει στο συμ­μα­χι­κό τε­λε­σί­γρα­φο.</span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;"> Στις 28 Ιου­λί­ου/10 Αυ­γού­στου 1920, στη με­γά­λη αί­θου­σα του δη­μαρ­χεί­ου των Σε­βρών, οι α­ντι­πρό­σω­ποι των Συμ­μά­χων και των συ­να­σπι­σμέ­νων Δυ­νά­με­ων υ­πέ­γρα­ψαν την τε­λευ­ταί­α συν­θή­κη ει­ρή­νης του Α΄ Πα­γκο­σμί­ου Πο­λέ­μου, τη συν­θή­κη με την ο­θω­μα­νι­κή αυ­το­κρα­το­ρί­α. Με τη συν­θή­κη πα­ρα­σχέ­θη­κε στην Ελ­λά­δα πε­ντα­ε­τής ε­ντο­λή για την πε­ριο­χή Σμύρ­νης, με­τά το τέ­λος της ο­ποί­ας θα γι­νό­ταν αί­τη­ση και δη­μο­ψή­φι­σμα για προ­σάρ­τη­σή της στην Ελ­λά­δα. Τυ­πι­κά η πε­ριο­χή πα­ρα­μέ­νει υ­πό τουρ­κι­κή κυ­ριαρ­χί­α, αλ­λά με­τα­βι­βά­ζε­ται στην ελ­λη­νι­κή κυ­βέρ­νη­ση η ε­νά­σκη­ση των κυ­ριαρ­χι­κών δι­καιω­μά­των στην πε­ριο­χή και διοι­κεί­ται α­πό Έλ­λη­να ύ­πα­το αρ­μο­στή και το­πι­κή α­ντι­προ­σω­πευ­τι­κή συ­νέ­λευ­ση. </span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Η Τουρ­κί­α πα­ραι­τή­θη­κε απ’ ό­λα τα α­ρα­βι­κά ε­δά­φη Συ­ρί­ας, Με­σο­πο­τα­μί­ας, Πα­λαι­στί­νης και Χε­τζά­ζης, α­πό κά­θε κυ­ριαρ­χι­κό δι­καί­ω­μα στη Δω­δε­κά­νη­σο και τη Λι­βύ­η υ­πέρ της Ι­τα­λί­ας, στην Αί­γυ­πτο και την Κύ­προ υ­πέρ της Μ. Βρε­τα­νί­ας. Η Δυ­τι­κή και η Α­να­το­λι­κή Θρά­κη εν­σω­μα­τώ­νο­νται στην Ελ­λά­δα ε­νώ η Κων­στα­ντι­νού­πο­λη πα­ρα­μέ­νει στην τουρ­κι­κή κυ­ριαρ­χί­α, υ­πό ό­ρους. Τα Στε­νά α­πο­στρα­τιω­τι­κο­ποιού­νται και  διε­θνο­ποιού­νται. Κα­τα­κυ­ρώ­νο­νται ε­πί­σης στην Ελ­λά­δα ό­λα τα νη­σιά του Αι­γαί­ου, συ­μπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων της Ίμ­βρου και της Τε­νέ­δου. Ε­ξάλ­λου, με την ελ­λη­νο­ϊ­τα­λι­κή συν­θή­κη (που εί­χε προ­ε­τοι­μά­σει η συμ­φω­νί­α Τι­τό­νι- Βε­νι­ζέ­λου, 29-7-1919), η Ι­τα­λί­α πα­ραι­τεί­ται υ­πέρ της Ελ­λά­δος α­πό τα κυ­ριαρ­χι­κά της δι­καιώ­μα­τα στη Δω­δε­κά­νη­σο πλην Ρό­δου, στην ο­ποί­α θα πα­ρα­χω­ρού­σε ευ­ρεί­α το­πι­κή αυ­το­νο­μί­α και πλή­ρη ε­θνι­κά και θρη­σκευ­τι­κά δι­καιώ­μα­τα. Με­τά α­πό δε­κα­πέ­ντε χρό­νια και αν η Βρε­τα­νί­α α­πέ­δι­δε την Κύ­προ στην Ελ­λά­δα θα μπο­ρού­σε και ο λα­ός της Ρό­δου με δη­μο­ψή­φι­σμα να α­πο­φα­σί­σει για την τύ­χη του. Προ­ε­βλέ­πε­το α­κό­μη αυ­τό­νο­μο κρά­τος του Κουρ­δι­στάν και α­νε­ξάρ­τητο αρ­με­νι­κό κρά­τος, με έ­ξο­δο στον Εύ­ξει­νο. Τέ­λος, η Γαλ­λί­α και η Βρε­τα­νί­α πα­ραι­τού­νται α­πό τα δι­καιώ­μα­τα εγ­γυ­η­τριών Δυ­νά­με­ων που το 1832 και το 1863 εί­χαν α­να­γνω­ρι­στεί με τις συν­θή­κες του Λον­δί­νου.</span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Μέ­σα στο ό­νει­ρο της Ελ­λά­δας των δύ­ο η­πεί­ρων και των πέ­ντε θα­λασ­σών, λί­γοι διεί­δαν ό­τι ο πό­λε­μος και ο α­γώ­νας δεν εί­χαν τε­λειώ­σει και ό­τι τώ­ρα α­παι­τεί­το η έ­ντα­ση της προ­σπά­θειας του έ­θνους και η ο­μο­ψυ­χί­α του. Κι ό­μως. Δύο μέ­ρες με­τά την υ­πο­γρα­φή της ει­ρή­νης των Σε­βρών, δύο α­πό­τα­κτοι βα­σι­λι­κοί α­ξιω­μα­τι­κοί α­πο­πει­ρά­θη­καν να δο­λο­φο­νή­σουν στο Πα­ρί­σι, στο σταθ­μό της Λυών, τον Ε­λευ­θέ­ριο Βε­νι­ζέ­λο. Ο α­ντι­βε­νι­ζε­λι­σμός που κα­τήγ­γελ­λε τον Βε­νι­ζέ­λο ως… δι­κτά­το­ρα (για­τί εί­χε, σε και­ρό πο­λέ­μου, στρα­τιω­τι­κό νό­μο!) ζη­τού­σε επιτακτικά ε­κλο­γές. Τα κομ­μα­τι­κά πά­θη έ­φθα­σαν σε πρω­το­φα­νή ση­μεί­α. </span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Η μοι­ραί­α με­τα­πο­λί­τευ­ση</span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Η λα­ϊ­κή δυ­σα­ρέ­σκεια και η κό­πω­ση α­πό μια δε­κα­ε­τί­α σχε­δόν ε­πι­στρα­τεύ­σε­ων και πο­λέ­μων, οι ε­πι­τά­ξεις, ο α­πο­κλει­σμός, τα στρα­τιω­τι­κά μέ­τρα, η κα­τά­χρη­ση ε­ξου­σί­ας πολ­λών α­στυ­νο­μι­κών ορ­γά­νων και κυ­ρί­ως η δη­μα­γω­γί­α της α­ντι­πο­λί­τευ­σης για “ε­πι­στρο­φή των παι­διών μας α­πό το μέ­τω­πο” ε­νά­ντια στο “φι­λο­πό­λε­μο” Βε­νι­ζέ­λο, εί­χαν φθεί­ρει την ει­κό­να του με­γα­λεί­ου της Ελ­λά­δας των δύ­ο η­πεί­ρων και των πέ­ντε θα­λασ­σών που εί­χε ε­πι­τύ­χει να κά­νει πραγ­μα­τι­κό­τη­τα ο Βε­νι­ζέ­λος. Η κα­τά­στα­ση έ­γι­νε δρα­μα­τι­κή με­τά τον θά­να­το (12/25 Ο­κτω­βρί­ου) α­πό ση­ψαι­μί­α του βα­σι­λιά Α­λέ­ξαν­δρου, τον ο­ποί­ο με­ρι­κές ε­βδο­μά­δες πριν εί­χε δα­γκώ­σει έ­νας πί­θη­κος στον κή­πο των α­να­κτό­ρων του Τα­το­ΐ­ου. Το συ­νταγ­μα­τι­κό ζή­τη­μα και η ε­πι­στρο­φή του Κων­στα­ντί­νου έ­γι­νε τό­τε το κε­ντρι­κό ε­κλο­γι­κό σύν­θη­μα των α­ντι­βε­νι­ζε­λι­κών.</span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Οι ε­κλο­γές της 1ης Νο­εμ­βρί­ου 1920 έ­δω­σαν την α­πό­λυ­τη πλειο­ψη­φί­α στη Βου­λή στην Η­νω­μέ­νη Α­ντι­πο­λί­τευ­ση που εί­χε κυ­ριαρ­χή­σει στην Πα­λαιά Ελ­λά­δα και υ­περ­ψη­φί­στη­κε α­πό ό­λες τις μειο­νό­τη­τες (Μου­σουλ­μά­νοι, Βούλ­γα­ροι, Ε­βραί­οι) αλ­λά και α­πό το νε­ό­τευ­κτο Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα. Η ψή­φος της 1ης Νο­εμ­βρί­ου υ­πήρ­ξε η αρ­χή του τέ­λους για τον μι­κρα­σια­τι­κό Ελ­λη­νι­σμό και τη Με­γά­λη Ελ­λά­δα. Η συμ­μα­χι­κή συν­διά­σκε­ψη του Λον­δί­νου ε­πέ­δω­σε στις 20 Νο­εμ­βρί­ου στην κυ­βέρ­νη­ση Ράλ­λη μνη­μό­νιο με σα­φείς α­πει­λές: Η ε­πι­στρο­φή Κων­στα­ντί­νου θα θε­ω­ρεί­το “μη φι­λι­κή ε­νέρ­γεια”, η Ελ­λά­δα θα έ­παυε να θε­ω­ρεί­ται σύμ­μα­χος-ε­ντο­λο­δό­χος της Α­ντά­ντ, θα διε­κό­πτε­το κά­θε οι­κο­νο­μι­κή υ­πο­στή­ρι­ξη και θα ε­πα­νε­ξε­τα­ζό­ταν ο­λό­κλη­ρη η πο­λι­τι­κή τους για την Εγ­γύς Α­να­το­λή χω­ρίς κα­μί­α δέ­σμευ­ση. Πα­ρά τις προ­ει­δο­ποι­ή­σεις των Συμ­μά­χων, η νέ­α κυ­βέρ­νη­ση ορ­γά­νω­σε δη­μο­ψή­φι­σμα στις 22 Νο­εμ­βρί­ου, ό­που η ε­πά­νο­δος του Κων­στα­ντί­νου υ­περ­ψη­φί­στη­κε με 99% (!) και στις 6/19 Δε­κεμ­βρί­ου ο μο­νάρ­χης ε­πέ­στρε­ψε στην Ελ­λά­δα. </span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Α­κο­λού­θη­σαν ευ­ρεί­ας έ­κτα­σης εκ­κα­θα­ρί­σεις στη Δη­μό­σια Διοί­κη­ση, τη Δι­καιο­σύ­νη, την Εκ­κλη­σί­α, την Παι­δεί­α και τον Στρα­τό. Α­ντι­κα­τα­στά­θη­καν ό­λοι οι βε­νι­ζε­λι­κοί νο­μάρ­χες, δή­μαρ­χοι, κοι­νο­τάρ­χες και σχε­δόν ό­λοι οι α­ξιω­μα­τι­κοί α­πό τον βαθ­μό του συ­νταγ­μα­τάρ­χη. Τα αί­τια της μι­κρα­σια­τι­κής τρα­γω­δί­ας α­νι­χνεύ­ο­νται σε αυ­τήν α­κρι­βώς τη με­τα­πο­λί­τευ­ση που εί­χε ως συ­νέ­πειες:</span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Α. Κα­τάρ­ρευ­ση της διε­θνούς θέ­σης της χώ­ρας. Η Ελ­λά­δα α­νέ­λα­βε τον μι­κρα­σια­τι­κό α­γώ­να ως ε­ντο­λο­δό­χος της Α­ντά­ντ, στο πλαί­σιο των α­πο­φά­σε­ων ε­νός συ­νε­δρί­ου ει­ρή­νης με­τά τον πό­λε­μο της Α­ντά­ντ ε­να­ντί­ον και της Τουρ­κί­ας. Η α­νά­δει­ξη στην Α­θή­να κυ­βέρ­νη­σης α­πό τις δυ­νά­μεις που α­ντε­τί­θε­ντο στην εί­σο­δο στον πό­λε­μο στο πλευ­ρό της Α­ντά­ντ και η ε­πι­στρο­φή του Κων­στα­ντί­νου (που στη Γαλ­λί­α ή­ταν μι­ση­τός ό­σο και ο Κά­ι­ζερ) α­πο­δέ­σμευαν η­θι­κά τις δυ­νά­μεις της Α­ντά­ντ α­πό τις υ­πο­χρε­ώ­σεις τους προς μια σύμ­μα­χο αλ­λά και α­πό τη συ­νέ­χι­ση μιας α­ντι­τουρ­κι­κής πο­λι­τι­κής στο ό­νο­μα του Α΄ Πα­γκο­σμί­ου Πο­λέ­μου. Η ελ­λη­νο­τουρ­κι­κή σύ­γκρου­ση, α­πό κε­φά­λαιο του πα­γκό­σμιου πο­λέ­μου, έ­γι­νε δι­με­ρές ζή­τη­μα. Οι Δυ­νά­μεις υ­ιο­θέ­τη­σαν έ­τσι μια στά­ση ε­χθρι­κής α­να­μο­νής και ου­δε­τε­ρό­τη­τας, που θα γί­νει στη συ­νέ­χεια (α­πό Γαλ­λί­α και Ι­τα­λί­α) α­νοι­χτή συ­νερ­γα­σί­α με τον Κε­μάλ, ο ο­ποί­ος άλ­λω­στε έ­χει α­φει­δή βο­ή­θεια και α­πό τη Σο­βιε­τι­κή Ρω­σί­α. Ο κίν­δυ­νος τουρ­κο­σο­βιε­τι­κής συμ­μα­χί­ας θα ε­πη­ρε­ά­σει ση­μα­ντι­κά τη Δυ­τι­κή δι­πλω­μα­τί­α κα­θώς έ­βλε­πε να α­να­βιώ­νει, με άλ­λο πρό­σω­πο, ο πα­λαιός ρω­σι­κός κίν­δυ­νος. Μό­νο η Αγ­γλί­α προ­σπα­θεί να στη­ρί­ξει την ελ­λη­νι­κή προ­σπά­θεια. Ή­ταν ό­μως μια στή­ρι­ξη θε­ω­ρη­τι­κή και συμ­βου­λευ­τι­κή, χω­ρίς κα­μί­α οι­κο­νο­μι­κή ή στρα­τιω­τι­κή υ­λο­ποί­η­ση. </span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Β. Έλ­λει­ψη ε­μπνευ­σμέ­νης πο­λι­τι­κής και στρα­τιω­τι­κής η­γε­σί­ας. Η α­πο­μά­κρυν­ση του Βε­νι­ζέ­λου στέ­ρη­σε τη χώ­ρα α­πό μια προ­σω­πι­κό­τη­τα πα­γκο­σμί­ου κύ­ρους που μπο­ρού­σε να ε­πι­τύ­χει τις βέλ­τι­στες δυ­να­τές δι­πλω­μα­τι­κές πα­ρα­χω­ρή­σεις α­πό τους συμ­μά­χους. Με τον ρε­α­λι­σμό του εί­χε α­πο­δεί­ξει ό­τι θα ή­ταν δυ­να­τόν, μό­νον αυ­τός, να α­να­λά­βει το κό­στος ε­νός συμ­βι­βα­σμού με την κε­μα­λι­κή Τουρ­κί­α και να δια­σώ­σει του­λά­χι­στον τον ελ­λη­νι­σμό της Α­να­το­λι­κής Θρά­κης αν ό­χι και της πε­ριο­χής Σμύρ­νης. Τον Η­γέ­τη αυ­τόν δια­δέ­χθη­καν α­νί­κα­νοι πο­λι­τευ­τές. Δυο α­ντι­βε­νι­ζε­λι­κοί πα­ρά­γο­ντες, ο Δού­σμα­νης στα Α­πο­μνη­μο­νεύ­μα­τά του και ο Με­τα­ξάς στο Η­με­ρο­λό­γιό του, εί­ναι α­πο­κα­λυ­πτι­κοί για την α­νι­κα­νό­τη­τα των με­τα­νο­εμ­βρια­νών κυ­βερ­νή­σε­ων. </span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Στο στρα­τιω­τι­κό πε­δί­ο, οι εκ­κα­θα­ρί­σεις των ε­μπει­ρο­πό­λε­μων α­ξιω­μα­τι­κών, με α­ντι­κα­τα­στά­σεις και με­τα­θέ­σεις, εί­χαν δυ­σμε­νέ­στα­τη πο­λε­μι­κή και η­θι­κή ε­πί­δρα­ση. Α­ντι­κα­τα­στά­θη­καν με ά­κα­πνους και α­πό­τα­κτους α­ξιω­μα­τι­κούς (ε­πα­νήλ­θαν 1.500 α­πό­τα­κτοι και α­πό­στρα­τοι) οι πο­λέ­μαρ­χοι της Α­μύ­νης και ό­λοι σχε­δόν οι ε­πι­τε­λείς και οι διοι­κη­τές σω­μά­των, με­ραρ­χιών και συ­νταγ­μά­των αλ­λά και πολ­λοί κα­τώ­τε­ροι α­ξιω­μα­τι­κοί, α­πό η­γή­το­ρες χω­ρίς κα­μιά πεί­ρα με­τά τους Βαλ­κα­νι­κούς και με ά­γνοια των συν­θη­κών του μι­κρα­σια­τι­κού με­τώ­που. Συγ­χρό­νως, με την ά­φρο­να ε­πι­χεί­ρη­ση προς Ά­γκυ­ρα χά­θη­κε το ε­να­πο­μεί­ναν άν­θος της Στρα­τιάς. Στη συ­νέ­χεια, η ει­ρη­νι­στι­κή προ­πα­γάν­δα (πα­λαιο­κομ­μα­τι­κή και κομ­μου­νι­στι­κή) για το μά­ταιο των θυ­σιών και οι πλη­ρο­φο­ρί­ες πε­ρί α­πο­χώ­ρη­σης υ­πέ­σκα­ψαν το η­θι­κό του ε­πί δέ­κα χρό­νια δο­κι­μα­ζό­με­νου στρα­τιώ­τη. Ό­σο για τον “στρα­τη­λά­τη” Κων­στα­ντί­νο προ­κρί­θη­κε να μην α­να­μι­χθεί στις ε­πι­χει­ρή­σεις θέ­το­ντας σε κίν­δυ­νο το γό­η­τρο που η ι­διο­φυ­ί­α του Βε­νι­ζέ­λου του εί­χε προ­σπο­ρί­σει το 1912-13.</span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Α­σφα­λώς η συν­θή­κη των Σε­βρών δεν έ­λυ­νε το μι­κρα­σια­τι­κό, ού­τε με την πα­ρα­μο­νή του Βε­νι­ζέ­λου στην ε­ξου­σί­α ή­ταν βέ­βαι­η η αί­σια έκ­βα­ση της εκ­στρα­τεί­ας. Η με­τα­πο­λί­τευ­ση ή­ταν πρό­φα­ση για τις Δυ­νά­μεις αλ­λά α­ντι­κει­με­νι­κά προ­σέ­φε­ρε τη δυ­να­τό­τη­τα που τό­σο ή­θε­λαν αυ­τές για να α­πα­γκι­στρω­θούν α­πό την “πε­ρι­πέ­τεια” στη Μ. Α­σί­α που η δι­πλω­μα­τι­κή ι­διο­φυ­ί­α του Βε­νι­ζέ­λου τις εί­χε πα­ρα­σύ­ρει. Α­πο­τε­λεί ω­στό­σο α­πα­ρά­δε­κτη χάλ­κευ­ση της ι­στο­ρί­ας η ε­ξί­σω­ση των ε­πα­να­στα­τι­κών δυ­νά­με­ων του ελ­λη­νι­κού λα­ού (ό­πως λά­μπουν μέ­σα α­πό τα κι­νή­μα­τα του 1909 και του 1916) με τον ε­σμό του πα­λαιο­κομ­μα­τι­σμού και της α­στι­κο­τσι­φλι­κά­δι­κης τά­ξης που διέ­βλε­ψαν στη Με­γά­λη Ελ­λά­δα τον κίν­δυ­νο να στε­ρη­θούν ο­ρι­στι­κά τα α­ντι­λα­ϊ­κά τους προ­νό­μια. Ο Βε­νι­ζέ­λος δεν α­πο­τε­λεί πα­ρά τον συμ­βο­λι­κό εκ­φρα­στή αυ­τών των ε­πα­να­στα­τι­κών δυ­νά­με­ων και ο Κων­στα­ντί­νος ε­κεί­νης της τά­ξης, σε μια α­ντι­πα­ρά­θε­ση που α­σφα­λώς δεν ή­ταν προ­σω­πι­κή. Δυ­στυ­χώς, η ι­δε­ο­κρα­τι­κή ο­μί­χλη των θε­ω­ριών πε­ρί “ε­θνι­κού δι­χα­σμού” (λες και δεν εί­χαν τέ­τοιον δι­χα­σμό ως το 1922 και οι Τούρ­κοι), που ε­πι­βλή­θη­κε α­πό τη με­τα­πο­λε­μι­κή ε­θνι­κο­φρο­σύ­νη για να κα­λυ­φθούν οι α­μαρ­τί­ες της (με τη συ­ναί­νε­ση μιας μι­κρο­ελ­λα­δι­κής α­ρι­στε­ράς που προ­τι­μού­σε τις σο­βιε­τι­κές ι­δε­ο­λη­ψί­ες α­πό τη διαυ­γή α­νά­λυ­ση ε­νός Δρα­κού­λη ή ε­νός Γιαν­νιού), συ­σκό­τι­σε τις αι­τί­ες και βύ­θι­σε λα­ό και δια­νο­ού­με­νους στη γνώ­ρι­μη αυ­το­ϊ­κα­νο­ποί­η­ση που ρί­χνει τις ευ­θύ­νες για την ε­θνι­κή μας α­θλιό­τη­τα πά­ντα σε κά­ποιους κα­κούς ξέ­νους ή στις λα­ϊ­κί­στι­κες θε­ω­ρί­ες των πε­τρε­λαί­ων…</span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Πο­ρεί­α προς α­να­το­λάς</span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Στις 23 Δε­κεμ­βρί­ου 1920, το Γ΄ Σώ­μα κι­νή­θη­κε σε α­να­γνω­ρι­στι­κή ε­πι­χεί­ρη­ση προς το Ε­σκή Σε­χήρ για να “μά­θουν” οι νέ­οι διοι­κη­τές το μέ­τω­πο! Οι ελ­λη­νι­κές δυ­νά­μεις υ­πο­χώ­ρη­σαν στη βά­ση τους ό­ταν συ­νά­ντη­σαν ι­σχυ­ρή α­ντί­στα­ση στο Ί­νο­νου και έ­τσι δό­θη­κε η ε­ντύ­πω­ση, που με­θο­δι­κά καλ­λιέρ­γη­σαν Γάλ­λοι και Ι­τα­λοί, ό­τι ο ελ­λη­νι­κός στρα­τός α­πο­κρού­στη­κε. Η συ­νέ­πεια ή­ταν η α­να­πτέ­ρω­ση του τουρ­κι­κού η­θι­κού. Τρί­α ελ­λη­νι­κά Σώ­μα­τα εί­χαν α­να­πτυ­χθεί πλέ­ον στην πε­ριο­χή της Δ. και ΒΔ. Μι­κράς Α­σί­ας. Η με­γά­λη α­πό­στα­ση Α΄ και Γ΄ Σώ­μα­τος και η ο­ρει­νή δια­μόρ­φω­ση του ε­δά­φους δη­μιουρ­γού­σαν σο­βα­ρό κίν­δυ­νο διά­σπα­σης της ελ­λη­νι­κής στρα­τιάς και κιν­δύ­νους α­πο­κο­πής των ε­πι­κοι­νω­νιών με τα με­τό­πι­σθεν. Ο ελ­λη­νι­κός στρα­τός έ­πρε­πε λοι­πόν ή να συ­μπτυ­χθεί στη ζώ­νη πε­ρί τη Σμύρ­νη ή να προ­ε­λά­σει για την κα­τά­λη­ψη Ε­σκή Σε­χήρ και Α­φιόν Κα­ρα­χι­σάρ. Ε­πι­λέ­χθη­κε η δεύ­τε­ρη λύ­ση για τη συ­ντρι­βή του κε­μα­λι­σμού στις βά­σεις του αλ­λά οι τουρ­κι­κές δυ­νά­μεις δεν θα ρι­ψο­κιν­δυ­νέ­ψουν μια γε­νι­κευ­μέ­νη σύ­γκρου­ση. </span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Η διε­θνής α­πο­μό­νω­ση της χώ­ρας, η α­πο­τυ­χί­α της α­να­γνώ­ρι­σης του Δε­κεμ­βρί­ου, οι γαλ­λο­ϊ­τα­λι­κές προ­σπά­θειες για κα­τάρ­γη­ση της συν­θή­κης των Σε­βρών και οι αλ­λα­γές στον ελ­λη­νι­κό στρα­τό, α­νη­συ­χού­σαν έ­ντο­να τον Βε­νι­ζέ­λο που πρό­τει­νε τη σύ­μπτυ­ξη του μι­κρα­σια­τι­κού με­τώ­που σε μια πε­ριο­χή γύ­ρω α­πό τη Σμύρ­νη. Στο με­τα­ξύ οι Δυ­νά­μεις πα­ρου­σί­α­ζαν αλ­λε­πάλ­λη­λα ει­ρη­νευ­τι­κά σχέ­δια που συ­νε­χώς γί­νο­νταν ό­λο και πιο φι­λο­τουρ­κι­κά. Στις 10 Μαρ­τί­ου 1921, πριν φθά­σουν στο μέ­τω­πο οι ε­νι­σχύ­σεις, άρ­χι­σε η νέ­α ελ­λη­νι­κή ε­πί­θε­ση, χω­ρίς ε­πι­τε­λι­κά σχέ­δια, χω­ρίς ορ­γα­νω­μέ­νη ε­πι­κοι­νω­νί­α και ε­πι­με­λη­τεί­α, με τη βε­βαιό­τη­τα της εύ­κο­λης νί­κης. Το Γ΄ Σώ­μα δεν μπό­ρε­σε να κάμ­ψει την ορ­γα­νω­μέ­νη πια α­ντί­στα­ση των Τούρ­κων μπρο­στά α­πό το Ε­σκή Σε­χήρ. Έ­τσι, με σο­βα­ρές α­πώ­λειες α­να­γκά­στη­κε να υ­πο­χω­ρή­σει. Οι ε­πι­χει­ρή­σεις του Μαρ­τί­ου ό­χι μό­νο δεν α­πέ­δω­σαν τα α­να­με­νό­με­να στρα­τη­γι­κά και πο­λι­τι­κά α­πο­τε­λέ­σμα­τα αλ­λά ε­πι­βά­ρυ­ναν, κα­θώς ή­ταν η πρώ­τη σο­βα­ρή α­πο­τυ­χί­α στο μι­κρα­σια­τι­κό μέ­τω­πο, και τη διε­θνή δια­πραγ­μα­τευ­τι­κή θέ­ση της χώ­ρας και το η­θι­κό του στρα­τεύ­μα­τος.</span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Η α­πά­ντη­ση της κυ­βέρ­νη­σης Γού­να­ρη (που το 1920 μι­λού­σε για “α­ποι­κια­κή εκ­στρα­τεί­α” και υ­πο­σχό­ταν “να φέ­ρει τα παι­διά α­πό το μέ­τω­πο”) στα νέ­α ει­ρη­νευ­τι­κά σχέ­δια που πε­ριό­ρι­ζαν την ελ­λη­νι­κή πα­ρου­σί­α στην πό­λη της Σμύρ­νης υ­πήρ­ξε α­κό­μη πιο πο­λε­μι­κή. Α­πό τις 25 Ιου­νί­ου ε­ξα­πο­λύ­θη­κε γε­νι­κή ε­πί­θε­ση σε ό­λο το μέ­τω­πο. Το Α΄ Σώ­μα κα­τέ­λα­βε την 1η Ιου­λί­ου το Α­φιόν Κα­ρα­χι­σάρ. Στις 4 Ιου­λί­ου το Β΄ Σώ­μα κα­τέ­λα­βε την Κιου­τά­χεια και δυο μέ­ρες αρ­γό­τε­ρα το Γ΄ Σώ­μα κα­τέ­λα­βε το Ε­σκή Σε­χήρ. Η νί­κη στην σπου­δαί­α μά­χη του Ε­σκή Σε­χήρ προ­κά­λε­σε α­νύ­ψω­ση του ελ­λη­νι­κού η­θι­κού και πτό­η­σε το κε­μα­λι­κό κί­νη­μα. Ο Λ. Τζωρ­τζ και οι υ­πέρ­μα­χοι της δυ­να­μι­κής λύ­σης α­να­θάρ­ρη­σαν. Αλ­λά η ευ­και­ρί­α για πε­ρι­κύ­κλω­ση και συ­ντρι­βή του τουρ­κι­κού ό­γκου εί­χε και πά­λι χα­θεί. Πα­ρά ταύ­τα, το ελ­λη­νι­κό ε­πι­τε­λεί­ο κα­τέ­λη­ξε, στο πο­λε­μι­κό συμ­βού­λιο της Κιου­τά­χειας, να α­να­λη­φθεί ά­με­ση κα­τα­δί­ω­ξη του ε­χθρού για κα­τά­λη­ψη της Ά­γκυ­ρας και κα­τα­στρο­φή των τουρ­κι­κών βά­σε­ων ε­ξόρ­μη­σης και πο­λε­μι­κού υ­λι­κού που βρί­σκο­νταν ε­κεί, πριν ο Κε­μάλ α­να­συ­ντά­ξει τις δυ­νά­μεις του το χει­μώ­να, προ­χω­ρή­σει σε νέ­ες στρα­το­λο­γί­ες και κλεί­σει ο­ρι­στι­κή συμ­φω­νί­α με τους Γάλ­λους. Η κα­τά­λη­ψη της πρω­τεύ­ου­σας των κε­μα­λι­κών θα εί­χε μό­νο η­θι­κή ση­μα­σί­α, στα ελ­λη­νι­κά σχέ­δια δεν προ­βλε­πό­ταν ό­μως η δια­τή­ρη­ση της κα­το­χής της!</span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Την 1η Αυ­γού­στου, η ελ­λη­νι­κή στρα­τιά με εν­νέ­α με­ραρ­χί­ες πέ­ρα­σε τη γραμ­μή ε­ξόρ­μη­σης και κι­νή­θη­κε α­να­το­λι­κά, για να φθά­σει με­τά δέ­κα μέ­ρες στο Σαγ­γά­ριο. Οι κα­κου­χί­ες, οι ελ­λεί­ψεις στον ε­φο­δια­σμό, οι αρ­ρώ­στιες έ­φερ­ναν τους  Έλ­λη­νες στρα­τιώ­τες στα ό­ρια της α­ντο­χής τους. Κι ό­μως. Η ε­πί­θε­ση που ε­ξα­πέ­λυ­σαν οι ελ­λη­νι­κές μο­νά­δες α­πό τις 10 Αυ­γού­στου υ­πήρ­ξε τρο­με­ρή. Οι ελ­λη­νι­κές δυ­νά­μεις, με­τά από πο­λυαί­μα­κτες συ­γκρού­σεις και τον ε­πι­κό α­γώ­να του Κα­λέ Γκρό­το, διέ­σπα­σαν δύ­ο γραμ­μές τουρ­κι­κής ά­μυ­νας, στα ά­ρι­στα ορ­γα­νω­μέ­να φυ­σι­κά ο­χυ­ρά των ε­ναλ­λασ­σό­με­νων ο­ρει­νών ό­γκων, και έ­φθα­σαν στην τε­λευ­ταί­α γραμ­μή ά­μυ­νας προ της Α­γκύ­ρας. Ό­μως οι τρο­με­ρές α­πώ­λειες και τα προ­βλή­μα­τα α­νε­φο­δια­σμού προ­κά­λε­σαν τε­λι­κά α­πό­φα­ση για σύ­μπτυ­ξη της Στρα­τιάς στην πε­ριο­χή Ε­σκή Σε­χήρ-Α­φιόν Κα­ρα­χι­σάρ. Η εκ­στρα­τεί­α προς την Ά­γκυ­ρα, που στοί­χι­σε πε­ρί τους 4.000 νε­κρούς και 19.000 τραυ­μα­τί­ες, α­πο­τέ­λε­σε μια α­πα­ρά­μιλ­λη σε­λί­δα η­ρω­ι­σμού και μα­χη­τι­κό­τη­τας στην ελ­λη­νι­κή στρα­τιω­τι­κή ι­στο­ρί­α. Ό­μως η α­πο­τυ­χί­α του α­ντι­κει­με­νι­κού σκο­πού της κα­θό­ρι­σε τις τρα­γι­κές ε­ξε­λί­ξεις του ε­πό­με­νου έ­τους.</span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Ο χει­μώ­νας που α­κο­λού­θη­σε ε­πέ­φε­ρε κα­τα­κό­ρυ­φη πτώ­ση του η­θι­κού και διά­βρω­ση της πει­θαρ­χί­ας του ελ­λη­νι­κού στρα­τεύ­μα­τος. Τα  φαι­νό­με­να λι­πο­τα­ξί­ας και α­νυ­πό­τα­κτων πολ­λα­πλα­σιά­ζο­νταν ε­νώ οι α­πώ­λειες της εκ­στρα­τεί­ας προς Ά­γκυ­ρα δεν α­να­πλη­ρώ­νο­νταν και η προ­πα­γάν­δα πε­ρί προ­σε­χούς α­πο­χώ­ρη­σης υ­πο­νό­μευε το φρό­νη­μα. Ρα­γδαί­α ή­ταν η α­να­διορ­γά­νω­ση της κε­μα­λι­κής δύ­να­μης. Η Α­θή­να προ­σα­να­το­λί­στη­κε στη σύ­μπτυ­ξη σε μια πε­ριο­χή πε­ρί τη Σμύρ­νη αλ­λά για πο­λι­τι­κούς λό­γους δεν τολ­μού­σε να α­να­λά­βει σχε­τι­κή πρω­το­βου­λί­α. Τον Ο­κτώ­βριο, οι Γού­να­ρης και Μπαλ­τα­τζής ε­πι­σκέ­φθη­καν το Πα­ρί­σι και το Λον­δί­νο α­να­θέ­το­ντας “εις χεί­ρας της Α­ντά­ντ το ζή­τη­μα των ελ­λη­νι­κών ε­θνι­κών διεκ­δι­κή­σε­ων”. Ό­μως τον ί­διο μή­να υ­πο­γρά­φη­κε το σύμ­φω­νο Φραν­κλέν Μπου­γιόν. Η Γαλ­λί­α α­πο­χω­ρού­σε ο­ρι­στι­κά α­πό την Κι­λι­κί­α, α­να­γνώ­ρι­ζε την κε­μα­λι­κή κυ­βέρ­νη­ση σαν τη μό­νη νό­μι­μη τουρ­κι­κή κυ­βέρ­νη­ση, α­να­λάμ­βα­νε τον ε­φο­δια­σμό του Κε­μάλ με πο­λε­μι­κό υ­λι­κό και λάμ­βα­νε σει­ρά οι­κο­νο­μι­κών α­νταλ­λαγ­μά­των στη νέ­α Τουρ­κί­α.</span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Η Ελ­λά­δα ευ­ρι­σκό­με­νη πλέ­ον σε δυ­σχε­ρέ­στα­τη θέ­ση ή­ταν έ­τοι­μη α­κό­μη και για την α­πο­χώ­ρη­ση α­πό τη Μ. Α­σί­α αν η Α­ντά­ντ α­να­λάμ­βα­νε την εγ­γύ­η­ση της προ­στα­σί­ας του ελ­λη­νι­κού πλη­θυ­σμού. Η διαρ­ρο­ή των συ­νο­μι­λιών στο Λον­δί­νο έ­κα­με σα­φές ό­τι η Μ. Α­σί­α ε­πρό­κει­το να ε­γκα­τα­λει­φθεί. Τον Μάρ­τιο του 1922, στη νέ­α συμ­μα­χι­κή συν­διά­σκε­ψη των Πα­ρι­σί­ων, η Α­θή­να δέ­χθη­κε α­μέ­σως τις συμ­μα­χι­κές προ­τά­σεις για α­να­κω­χή και α­πο­χώ­ρη­ση του ελ­λη­νι­κού στρα­τού α­πό τη Μ. Α­σί­α. Η Ά­γκυ­ρα α­πέ­φυ­γε να δε­σμευ­θεί και ζή­τη­σε να α­πο­χω­ρή­σει ο ελ­λη­νι­κός στρα­τός α­μέ­σως με­τά την α­να­κω­χή και ό­χι με­τά τρί­μη­νο, ό­πως προ­έ­βλε­παν οι προ­τά­σεις.</span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Στην Α­θή­να, τις κρί­σι­μες ε­κεί­νες ώ­ρες, ο δι­χα­σμός και η πο­λι­τι­κή κρί­ση λαμ­βά­νουν τρα­γι­κές δια­στά­σεις. Γί­νε­ται δο­λο­φο­νι­κή α­πό­πει­ρα κα­τά του ναυάρ­χου Κου­ντου­ριώ­τη. Συλ­λαμ­βά­νο­νται και κα­τα­δι­κά­ζο­νται ε­πτά δη­μο­κρα­τι­κοί Φι­λε­λεύ­θε­ροι (α­νά­με­σά τους ο Α­λέξ. Πα­πα­να­στα­σί­ου) που υ­πέ­γρα­ψαν στις 12 Φε­βρουα­ρί­ου Δη­μο­κρα­τι­κό Μα­νι­φέ­στο. Δο­λο­φο­νεί­ται ο βε­νι­ζε­λι­κός εκ­δό­της του “Ε­λεύ­θε­ρου Τύ­που” Αν­δρέ­ας Κα­βα­φά­κης. Η πρω­το­φα­σι­στι­κή ορ­γά­νω­ση των “Ε­πί­στρα­των” τρο­μο­κρα­τεί. Η κυ­βέρ­νη­ση Πρω­το­πα­πα­δά­κη α­να­γκά­στη­κε, μπρο­στά στο α­διέ­ξο­δο, να στρα­φεί σε δύ­ο ε­ντυ­πω­σια­κές πρω­το­βου­λί­ες. Η πρώ­τη ή­ταν η προ­σπά­θεια δη­μιουρ­γί­ας αυ­τό­νο­μου μι­κρα­σια­τι­κού κρά­τους, έ­να σχέ­διο της “Ά­μυ­νας” (βε­νι­ζε­λι­κής πο­λι­τι­κής και στρα­τιω­τι­κής κί­νη­σης στην Πό­λη και τη Σμύρ­νη) που ο στρα­τη­γός Πα­πού­λας εί­χε δε­χθεί αλ­λά το ο­ποί­ο προ­σέ­κρου­σε στη δυ­σπι­στί­α των ντό­πιων και στην α­ντί­θε­ση της Α­ντά­ντ. Η δεύ­τε­ρη κί­νη­ση ή­ταν η δή­λω­ση για προ­έ­λα­ση του ελ­λη­νι­κού στρα­τού α­πό την Τσα­τάλ­τζα και κα­τά­λη­ψη της Κων­στα­ντι­νου­πό­λε­ως. Οι Δυ­νά­μεις α­πά­ντη­σαν ό­τι τυ­χόν πα­ρα­βί­α­ση της ου­δέ­τε­ρης ζώ­νης θα α­ντι­με­τω­πι­ζό­ταν έ­νο­πλα και η ελ­λη­νι­κή κυ­βέρ­νη­ση, που δεν εί­χε πρό­θε­ση ε­πί­θε­σης αλ­λά α­πλώς ή­θε­λε να α­σκή­σει  πί­ε­ση, υ­πε­χώ­ρη­σε. Δυ­στυ­χώς μια τρί­τη πρό­τα­ση δεν ε­ξε­τά­στη­κε με την προ­σο­χή που έ­πρε­πε. Στον Πό­ντο, τα δει­νά της νε­ο­τουρ­κι­κής βί­ας προ­κά­λε­σαν τη δη­μιουρ­γί­α ο­μά­δων που α­νέ­πτυ­ξαν η­ρω­ι­κή α­ντί­στα­ση κα­τά του τουρ­κι­κού στρα­τού. Υ­πήρ­χε λοι­πόν το 1921 το έ­δα­φος για μια α­πο­βα­τι­κή ε­πι­χεί­ρη­ση στον Πό­ντο α­ντί να α­να­λη­φθεί η εκ­στρα­τεί­α προς Ά­γκυ­ρα. Η ι­δέ­α αυ­τή δυ­στυ­χώς δεν ει­σα­κού­στη­κε.</span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Η μι­κρα­σια­τι­κή κα­τα­στρο­φή</span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Το μέ­τω­πο εί­χε σο­βα­ρό­τα­το μειο­νέ­κτη­μα το με­γά­λο α­νά­πτυγ­μα. Οι εν­νέ­α με­ραρ­χί­ες της πρώ­της γραμ­μής (τρεις σε ε­φε­δρεί­α) δεν κά­λυ­πταν με την α­παι­τού­με­νη πυ­κνό­τη­τα τη με­θό­ριο. Α­πό τους 220.000 άν­δρες της Στρα­τιάς, στη ζώ­νη των πρό­σω ή­ταν 140.000 και μά­χι­μοι ή­ταν μό­νο 80.000. Η α­πό­στα­ση α­πό τη Σμύρ­νη, ό­που η διοί­κη­ση Στρα­τιάς, ή­ταν πά­νω α­πό 400 χλμ. Οι γραμ­μές συ­γκοι­νω­νιών, ε­πι­κοι­νω­νιών και α­νε­φο­δια­σμού ε­κτε­θει­μέ­νες. Ο ελ­λη­νι­κός στρα­τός κα­τεί­χε μια πε­ριο­χή 80.700 τ. χλμ. Η α­μυ­ντι­κή ορ­γά­νω­ση του με­τώ­που (που α­πό την Προ­πο­ντί­δα ως το Μαί­αν­δρο έ­φθα­νε τα 713 χλμ.) ή­ταν η­μι­τε­λής και η διά­τα­ξη ει­δι­κά του Α΄ Σώ­μα­τος στο νό­τιο το­μέ­α (ό­που α­να­με­νό­ταν η ε­χθρι­κή ε­πί­θε­ση) μειο­νε­κτι­κό­τα­τη, με σο­βα­ρά κε­νά στη γραμ­μή και μό­νο δύο με­ραρ­χί­ες νό­τια του πο­τα­μού Α­κάρ, στο πιο ευά­λω­το ση­μεί­ο. Σχέ­δια σύ­μπτυ­ξης υ­πό ε­χθρι­κή πί­ε­ση δεν υ­πήρ­χαν. Σαν να μην έ­φθα­ναν αυ­τά, ο νέ­ος αρ­χι­στρά­τη­γος Γ. Χα­τζη­α­νέ­στης α­φαί­ρε­σε πο­λύ­τι­μες δυ­νά­μεις για την “ε­πι­χεί­ρη­ση” της Κων­στα­ντι­νου­πό­λε­ως, κα­τήρ­γη­σε τα δύ­ο Συ­γκρο­τή­μα­τα (Βό­ρειο και Νό­τιο) και υ­πή­γα­γε τα τρί­α Σώ­μα­τα απ’ ευ­θεί­ας στη Στρα­τιά που βρι­σκό­ταν ω­στό­σο 400 χλμ. μα­κρυά. Ο Χα­τζη­α­νέ­στης εί­χε ή­δη προ­τεί­νει σύ­μπτυ­ξη του με­τώ­που. Η κυ­βέρ­νη­ση, πα­ρό­τι δεν δέ­χθη­κε την ει­σή­γη­ση, διέρ­ρε­ε ό­τι η εκ­στρα­τεί­α για οι­κο­νο­μι­κούς λό­γους δεν μπο­ρού­σε να συ­νε­χι­στεί.</span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Στις 13 Αυ­γού­στου 1922, εκ­δη­λώ­θη­κε η α­πό πολ­λές μέ­ρες α­να­με­νό­με­νη τουρ­κι­κή ε­πί­θε­ση στην “ε­ξέ­χου­σα” του Α­φιόν Κα­ρα­χι­σάρ. Η ε­πί­θε­ση στον το­μέ­α αυ­τό έ­δι­δε σο­βα­ρά στρα­τη­γι­κά πλε­ο­νε­κτή­μα­τα στους Τούρ­κους που με συ­ντρι­πτι­κή το­πι­κή υ­πε­ρο­χή α­πο­σκο­πού­σαν, εν ό­ψει των νέ­ων δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων με την Α­ντά­ντ το φθι­νό­πω­ρο, σε μια ευ­ρεί­α νί­κη ώ­στε να φα­νεί ως ε­πι­βλη­θεί­σα α­πό αυ­τούς η ε­πι­κεί­με­νη ελ­λη­νι­κή σύ­μπτυ­ξη. Τα α­πο­τε­λέ­σμα­τα της ε­πί­θε­σης υ­πε­ρέ­βα­λαν και τις πιο αι­σιό­δο­ξες ε­κτι­μή­σεις των κε­μα­λι­κών και ο­δή­γη­σαν στην κα­τάρ­ρευ­ση του με­τώ­που. Η α­ντί­στα­ση τις πρώ­τες ώ­ρες της 13ης Αυ­γού­στου ή­ταν η­ρω­ι­κή αλ­λά η Στρα­τιά α­πό τη Σμύρ­νη α­δυ­να­τού­σε να α­ντι­λη­φθεί την κα­τά­στα­ση (ε­νώ ο Κε­μάλ εί­χε ο­πτι­κή ε­πα­φή με την πρώ­τη γραμ­μή) και οι δια­τα­γές της, κα­θυ­στε­ρη­μέ­νες, ή­σαν ε­κτός τό­που και χρό­νου. Πα­ρά τις πλη­ρο­φο­ρί­ες για την ε­πί­θε­ση, η Στρα­τιά δεν εί­χε πρά­ξει τί­πο­τε α­φή­νο­ντας να ε­ξε­λι­χθεί σε στρα­τη­γι­κό αιφ­νι­δια­σμό αυ­τή η ε­πί­θε­ση. </span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Την ε­πο­μέ­νη, το μέ­τω­πο νό­τια του πο­τα­μού Α­κάρ διερ­ρή­χθη και ε­γκα­τα­λεί­φθη­κε το Α­φιόν. Η υ­πο­χώ­ρη­ση ό­μως δεν έ­γι­νε στο α­παι­τού­με­νο βά­θος ώ­στε να α­να­παυ­θούν οι δυ­νά­μεις και να κα­τα­στούν και πά­λι α­ξιό­μα­χες. Μα­ζί με τον στρα­τό έ­φευ­γαν πα­νι­κό­βλη­τοι χι­λιά­δες α­μά­χων. Στις 15 Αυ­γού­στου τα τουρ­κι­κά στρα­τεύ­μα­τα, ε­ξα­κο­λου­θώ­ντας την προ­έ­λα­σή τους, ήλ­θαν σε ε­πα­φή με τις ελ­λη­νι­κές δυ­νά­μεις που υ­πο­χω­ρού­σαν “βή­μα-βή­μα” α­ντί να συ­μπτυ­χθούν προς τη δυ­τι­κό­τε­ρη α­μυ­ντι­κή το­πο­θε­σί­α. Η διά­λυ­ση του η­θι­κού, η έλ­λει­ψη τρο­φών και πο­λε­μο­φο­δί­ων, η έλ­λει­ψη συ­νο­χής και κυ­ρί­ως η διοι­κη­τι­κή α­νι­κα­νό­τη­τα πα­ρέ­λυαν κά­θε βού­λη­ση α­ντί­στα­σης και ε­νί­σχυαν τα αι­σθή­μα­τα φυ­γής.</span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Α­πο­τέ­λε­σμα της ε­πι­μο­νής του στρα­τη­γού Τρι­κού­πη, να πα­ρα­μεί­νουν τη νύ­χτα της 15ης προς 16 Αυ­γού­στου τα υ­πό τις δια­τα­γές του τμή­μα­τα στην πε­ριο­χή Ο­λου­τζάκ-Ε­ϋ­ρέτ, ή­ταν η πλή­ρης και ο­ρι­στι­κή διά­σπα­ση των ελ­λη­νι­κών δυ­νά­με­ων σε δύ­ο χω­ρι­στές ο­μά­δες με κε­νό με­τα­ξύ τους 25 χλμ. Η ο­μά­δα με­ραρ­χιών υ­πό τον Τρι­κού­πη, με­τά τις η­ρω­ι­κές μά­χες στο Χα­μούρ­κιο­ϊ-Ιλ­μπου­λάκ (16/29 Αυ­γού­στου) και στο Α­λή Βε­ράν (17/30 Αυ­γού­στου), κυ­κλώ­θη­κε, συ­νε­τρί­βη και το με­γα­λύ­τε­ρο μέ­ρος της αιχ­μα­λω­τί­στη­κε. Α­ντί­θε­τα, η ο­μά­δα Φρά­γκου, χά­ρη στην ευ­ψυ­χί­α του συ­νταγ­μα­τάρ­χη Πλα­στή­ρα, α­μύν­θη­κε α­πο­τε­λε­σμα­τι­κά στο Τουμ­λού Μπου­νάρ και το Σα­λι­χλή και υ­πε­χώ­ρη­σε, με κά­ποια τά­ξη, προς την Ε­ρυ­θραί­α. Στις 31 Αυ­γού­στου, άρ­χι­σε στον Τσε­σμέ η ε­πι­βί­βα­ση στα πλοί­α για την ε­πι­στρο­φή. Τα ρά­κη του ελ­λη­νι­κού στρα­τού ε­πέ­στρε­φαν “Οί­κα­δε” ό­πως ζη­τού­σαν, την ώ­ρα της κρί­σι­μης μά­χης, οι αρ­θρο­γρά­φοι του μι­κρο­ελ­λα­δι­σμού (Γ. Α. Βλά­χος, “Κα­θη­με­ρι­νή” 15-8-1922).</span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Τό­σο η κυ­βέρ­νη­ση των Α­θη­νών ό­σο και η Αρ­μο­στεί­α της Σμύρ­νης και η Στρα­τιά α­πέ­κρυ­πταν α­πό τα πλή­θη που συ­νέρ­ρε­αν στη Σμύρ­νη την ε­πι­κεί­με­νη ε­γκα­τά­λει­ψη της πό­λης και ου­σια­στι­κά πα­ρέ­δω­σαν τον μι­κρα­σια­τι­κό ελ­λη­νι­σμό στα τουρ­κι­κά στί­φη. Η α­πό­φα­ση εκ­κέ­νω­σης της Μ. Α­σί­ας α­πο­δει­κνύ­ε­ται και α­πό το γε­γο­νός ό­τι, στις 21 Αυ­γού­στου, δη­μο­σιεύ­ε­ται Διά­ταγ­μα με το ο­ποί­ο α­πο­στρα­τεύ­ο­νται ό­λες οι προ του 1918 υ­πη­ρε­τού­σες κλά­σεις! Το πρω­ί του Σαβ­βά­του 27 Αυ­γού­στου, και ε­νώ χι­λιά­δες βου­βοί πρό­σφυ­γες, με τον τρό­μο στα μά­τια, συ­νέρ­ρε­αν προς την προ­κυ­μαί­α της Σμύρ­νης, ει­σήλ­θαν στην πό­λη οι πρώ­τοι έ­φιπ­ποι τσέ­τες του Μπε­χλι­βάν. Το βρά­δυ συ­νε­λή­φθη ο μη­τρο­πο­λί­της Χρυ­σό­στο­μος που εί­χε αρ­νη­θεί να ε­γκα­τα­λεί­ψει το ποί­μνιό του και πα­ρα­δό­θη­κε στον τουρ­κι­κό ό­χλο. Ο μαρ­τυ­ρι­κός θά­να­τός του έ­δω­σε το σύν­θη­μα για να με­τα­τρα­πεί η Σμύρ­νη σε κό­λα­ση. Άρ­χι­σαν οι φό­νοι, οι σφα­γές και οι λε­η­λα­σί­ες, με α­πο­κο­ρύ­φω­μα τον ε­μπρη­σμό των χρι­στια­νι­κών συ­νοι­κιών της πό­λης στις 31 Αυ­γού­στου, μέ­ρα που έ­φθα­σε στη Σμύρ­νη και ο Κε­μάλ. Σε ό­λη τη μι­κρα­σια­τι­κή πα­ρα­λί­α ε­κτυ­λίσσο­νταν σκη­νές αλ­λο­φρο­σύ­νης και σφα­γής. </span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">Η έ­κτα­ση της κα­τα­στρο­φής εί­ναι α­προσ­διό­ρι­στη. Η βα­ριά ήτ­τα και οι βα­ρύ­τα­τες α­πώ­λειες, η διά­λυ­ση μιας έν­δο­ξης Στρα­τιάς, οι σφα­γές και οι λε­η­λα­σί­ες σε βά­ρος του χρι­στια­νι­κού πλη­θυ­σμού της Μ. Α­σί­ας, οι μαρ­τυ­ρι­κές πο­ρεί­ες των αιχ­μα­λώ­των και των α­μά­χων προς το ε­σω­τε­ρι­κό της Α­να­το­λής, η ε­ξό­ντω­ση σχε­δόν ε­νός ε­κα­τομ­μυ­ρί­ου και ο ξε­ρι­ζω­μός 1.500.000 Μι­κρα­σια­τών Ελ­λή­νων, συ­νέ­θε­σαν την ει­κό­να μιας χω­ρίς ι­στο­ρι­κό προ­η­γού­με­νο τρα­γω­δί­ας, της με­γα­λύ­τε­ρης ε­θνι­κής συμ­φο­ράς του νέ­ου Ελ­λη­νι­σμού. Με­τά α­πό τρεις χι­λιε­τί­ες ελ­λη­νι­κού πο­λι­τι­σμού στη Μ. Α­σί­α, η Α­να­το­λή ε­ρη­μώ­θη­κε α­πό τους αρ­χαί­ους της κα­τοί­κους. Κι ό­μως. Μέ­σα α­πό τη φω­τιά, την πεί­να, την αρ­ρώ­στια, τον θά­να­το και την α­νέ­χεια, οι πρό­σφυ­γες θα κα­τα­φέ­ρουν να ξα­να­φτιά­ξουν τη ζω­ή τους και να δώ­σουν στην Ελ­λά­δα το πο­λύ­τι­μο νέ­ο αί­μα για να α­να­συ­γκρο­τη­θεί ο τό­πος, χω­ρίς να ξε­χνούν τις Πα­τρί­δες ό­που τα ο­στά των προ­γό­νων τους μέ­νουν βα­θιά θαμ­μέ­να…</span><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><br style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;" /><span style="background-color: white; font-family: Verdana; line-height: 20px;">*O Κώστας Χατζηαντωνίου είναι ιστορικός</span></span> </div>

Η Μικρασιατική εκστρατεία

Συγγραφέας:  Χατζηαντωνιού Κώστας Άρδην τ. 38 - 39 Η α­πό­φα­ση για την ε­πι­χεί­ρη­ση Η ελ­λη­νι­κή διεκ­δί­κη­ση που προ...

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ...