Έκρηξη των χρεών προς τα ασφαλιστικά ταμεία προκάλεσαν ήδη οι αυξήσεις των επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ενώ τα χειρότερα έπονται, καθώς η επιθετική επιτοκιακή πολιτική θα έχει και συνέχεια.
Το τρίτο τρίμηνο του έτους, το ληξιπρόθεσμο χρέος προς τα ασφαλιστικά ταμεία επιβαρύνθηκε με ποσό ύψους 2,1 δισ. ευρώ, λόγω της αύξησης του επιτοκίου της ΕΚΤ από το 0% που ήταν σε 0,5% από τις 27 Ιουλίου και σε 1,25% από τις 14 Σεπτεμβρίου.
Έτσι, το συνολικό χρέος στο Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ), από 43,43 δισ. ευρώ που ήταν στο τέλος του Ιουνίου, μέσα στο επόμενο τρίμηνο αυξήθηκε κατά 2,037 δισ. ευρώ και διαμορφώθηκε σε 45,47 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με το ΚΕΑΟ, η μεταβολή αυτή προήλθε από την αύξηση κατά 2,06 δισ. ευρώ των «πρόσθετων τελών», εξέλιξη η οποία οφείλεται στην αύξηση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και από τη μείωση κατά 25,51 δισ. ευρώ των αρχικών οφειλών.
Στρέβλωση νόμου
Η μεγάλη επιβάρυνση των ληξιπρόθεσμων και αρρύθμιστων οφειλών προς τον ΕΦΚΑ οφείλεται σε μια στρέβλωση του μνημονιακού νόμου 4152/2013, σύμφωνα με τον οποίο το εκάστοτε επιτόκιο της ΕΚΤ εφαρμόζεται αναδρομικά από την 1η/1/2013 στο σύνολο του αρρύθμιστου χρέους.
Αυτό σημαίνει πως μια οφειλή που γεννήθηκε το 2012, για όσο καιρό παραμένει εκτός ρύθμισης επιβαρύνεται με προσαύξηση η οποία προκύπτει από το επιτόκιο αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που ισχύει κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης για ρύθμιση, συν ένα περιθώριο 800 μονάδων βάσης (δηλαδή 8%), εφαρμοζόμενο αναδρομικά από την 1η/1/2013.
Η σχετική διάταξη του ν. 4152/2013 έχει ως εξής: «Τα προβλεπόμενα πρόσθετα τέλη του εδαφίου δ’ της παραγράφου 1 του άρθρου 27 του α.ν. 1846/1951 (Α’ 179), όπως αντικαταστάθηκε και ισχύει με το άρθρο 21 του ν. 4075/2012 (Α’ 89), παύουν να ισχύουν για ασφαλιστικές εισφορές υπέρ του εκάστοτε φορέα κοινωνικής ασφάλισης, μισθολογικών περιόδων από 1.1.2013 και εφεξής, οι οποίες δεν καταβάλλονται εμπροθέσμως και αντικαθίστανται από ένα ετήσιο επιτόκιο που υπολογίζεται για τη συνολική διάρκεια της ρύθμισης και που ισούται με το επιτόκιο αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης, συν ένα περιθώριο 800 μονάδων βάσης (δηλαδή 8%), υπολογισμένο σε ετήσια βάση και με αναδρομική εφαρμογή από 1.1.2013».
Αυτό σημαίνει ότι το ποσοστό προσαύξησης των ληξιπρόθεσμων χρεών προς τον ΕΦΚΑ, από 8% που ήταν μέχρι τις 26 Ιουλίου, αυξήθηκε σε 8,5% από τις 27 Ιουλίου και σε 9,25% από τις 15 Σεπτεμβρίου, λόγω των αυξήσεων των επιτοκίων της ΕΚΤ κατά 50 και 75 μ.β. αντίστοιχα. Επίσης, από αύριο 2 Νοεμβρίου, τα χρέη προς τον ΕΦΚΑ θα προσαυξάνονται κατά 10%, λόγω της νέας αύξησης του βασικού επιτοκίου της ΕΚΤ.
Η εξέλιξη αυτή ενισχύει τους φόβους που εκφράζουν στελέχη του ΚΕΑΟ για περαιτέρω διόγκωση των χρεών προς τα Ταμεία κατά το δ’ τρίμηνο του 2022, αλλά και το 2023.
Η μεγάλη επιβάρυνση των ληξιπρόθεσμων και αρρύθμιστων οφειλών προς τον ΕΦΚΑ οφείλεται σε μια στρέβλωση του μνημονιακού νόμου 4152/2013, σύμφωνα με τον οποίο το εκάστοτε επιτόκιο της ΕΚΤ εφαρμόζεται αναδρομικά από την 1η/1/2013 στο σύνολο του αρρύθμιστου χρέους.
Αυτό σημαίνει πως μια οφειλή που γεννήθηκε το 2012, για όσο καιρό παραμένει εκτός ρύθμισης επιβαρύνεται με προσαύξηση η οποία προκύπτει από το επιτόκιο αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που ισχύει κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης για ρύθμιση, συν ένα περιθώριο 800 μονάδων βάσης (δηλαδή 8%), εφαρμοζόμενο αναδρομικά από την 1η/1/2013.
Η σχετική διάταξη του ν. 4152/2013 έχει ως εξής: «Τα προβλεπόμενα πρόσθετα τέλη του εδαφίου δ’ της παραγράφου 1 του άρθρου 27 του α.ν. 1846/1951 (Α’ 179), όπως αντικαταστάθηκε και ισχύει με το άρθρο 21 του ν. 4075/2012 (Α’ 89), παύουν να ισχύουν για ασφαλιστικές εισφορές υπέρ του εκάστοτε φορέα κοινωνικής ασφάλισης, μισθολογικών περιόδων από 1.1.2013 και εφεξής, οι οποίες δεν καταβάλλονται εμπροθέσμως και αντικαθίστανται από ένα ετήσιο επιτόκιο που υπολογίζεται για τη συνολική διάρκεια της ρύθμισης και που ισούται με το επιτόκιο αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης, συν ένα περιθώριο 800 μονάδων βάσης (δηλαδή 8%), υπολογισμένο σε ετήσια βάση και με αναδρομική εφαρμογή από 1.1.2013».
Αυτό σημαίνει ότι το ποσοστό προσαύξησης των ληξιπρόθεσμων χρεών προς τον ΕΦΚΑ, από 8% που ήταν μέχρι τις 26 Ιουλίου, αυξήθηκε σε 8,5% από τις 27 Ιουλίου και σε 9,25% από τις 15 Σεπτεμβρίου, λόγω των αυξήσεων των επιτοκίων της ΕΚΤ κατά 50 και 75 μ.β. αντίστοιχα. Επίσης, από αύριο 2 Νοεμβρίου, τα χρέη προς τον ΕΦΚΑ θα προσαυξάνονται κατά 10%, λόγω της νέας αύξησης του βασικού επιτοκίου της ΕΚΤ.
Η εξέλιξη αυτή ενισχύει τους φόβους που εκφράζουν στελέχη του ΚΕΑΟ για περαιτέρω διόγκωση των χρεών προς τα Ταμεία κατά το δ’ τρίμηνο του 2022, αλλά και το 2023.
Προς ρεκόρ εσόδων του ΚΕΑΟ
Η επιδείνωση της συνολικής εικόνας των χρεών προς το ΚΕΑΟ καταγράφεται την ίδια περίοδο που τα έσοδά του βελτιώνονται συνεχώς. Είναι χαρακτηριστικό, όπως προκύπτει από την Έκθεση του γ’ τριμήνου του τρέχοντος έτους, ότι την περίοδο Ιουλίου – Σεπτεμβρίου εισπράχθηκαν 421.447.218 ευρώ.
Συνολικά, στο εννεάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου τα έσοδα του Κέντρου ανήλθαν σε 1,22 δισ. ευρώ, ποσό που έχει ήδη υπερβεί τόσο τα αντίστοιχα έσοδα του 2021 που ήταν 992.844.631 ευρώ, όσο και εκείνα του 2020 που είχαν φτάσει στο 1,12 δισ. ευρώ.
Αν μάλιστα συνεχιστεί αυτή η εισροή εσόδων και κατά το δ’ τρίμηνο, τότε το 2022 θα είναι χρονιά ρεκόρ για το ΚΕΑΟ, καθώς για πρώτη φορά θα εισρεύσουν στα ταμεία του ποσά που θα υπερβούν το 1,6 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση.
Η επιδείνωση της συνολικής εικόνας των χρεών προς το ΚΕΑΟ καταγράφεται την ίδια περίοδο που τα έσοδά του βελτιώνονται συνεχώς. Είναι χαρακτηριστικό, όπως προκύπτει από την Έκθεση του γ’ τριμήνου του τρέχοντος έτους, ότι την περίοδο Ιουλίου – Σεπτεμβρίου εισπράχθηκαν 421.447.218 ευρώ.
Συνολικά, στο εννεάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου τα έσοδα του Κέντρου ανήλθαν σε 1,22 δισ. ευρώ, ποσό που έχει ήδη υπερβεί τόσο τα αντίστοιχα έσοδα του 2021 που ήταν 992.844.631 ευρώ, όσο και εκείνα του 2020 που είχαν φτάσει στο 1,12 δισ. ευρώ.
Αν μάλιστα συνεχιστεί αυτή η εισροή εσόδων και κατά το δ’ τρίμηνο, τότε το 2022 θα είναι χρονιά ρεκόρ για το ΚΕΑΟ, καθώς για πρώτη φορά θα εισρεύσουν στα ταμεία του ποσά που θα υπερβούν το 1,6 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση.
