Δύο «βόμβες» απειλούν τις συντάξεις του ΙΚΑ. Από τη μία η ραγδαία άνοδος της ανεργίας και από την άλλη η επέλαση των επιχειρησιακών συμβάσεων, που μοιραία οδηγεί σε μείωση ασφαλιστικών εισφορών, αναμένεται να αποδυναμώσουν τις χρηματοδοτικές εισροές του μεγαλύτερου ασφαλιστικού οργανισμού της χώρας.
Ειδικοί στην κοινωνική ασφάλιση εκτιμούν πως το σκηνικό που διαμορφώνεται στην αγορά εργασίας, με την εκτόξευση της ανεργίας, την ελαστικοποίηση των σχέσεων εργασίας και τις μειώσεις των αποδοχών που φέρνουν οι επιχειρησιακές συμβάσεις της τρόικας αναμένεται να επιφέρουν σημαντική συρρίκνωση στα έσοδα του ΙΚΑ, που είναι ο ασφαλιστικός φορέας των μισθωτών.
Στο υπουργείο Εργασίας προβληματίζονται, καθώς τυχόν οριζόντια εφαρμογή των επιχειρησιακών συμβάσεων αναμένεται να δημιουργήσει «τρύπα» στο ΙΚΑ, που θα πρέπει να καλυφθεί με άλλους τρόπους, όπως μείωση συντάξεων ή αύξηση εισφορών.Τα έσοδα του Ιδρύματος σήμερα από τις ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται σε περίπου 12 δισεκατομμύρια ευρώ. Αν τελικώς επικρατήσει στην πράξη το σενάριο της γενικευμένης κατίσχυσης των επιχειρησιακών συμβάσεων, που εκτιμάται πως μπορεί να ψαλιδίσει τις αποδοχές των μισθωτών στον ιδιωτικό τομέα σε επίπεδα της τάξης του 20%, τότε εύλογα μπορεί να συμπεράνει κανείς πως και οι ασφαλιστικές εισφορές των μισθωτών προς το ΙΚΑ ενδέχεται να μειωθούν σε αντίστοιχο ποσοστό. Αυτό σημαίνει -στο χειρότερο σενάριο της οριζόντιας επιβολής επιχειρησιακών συμβάσεων- μια μείωση εισφορών κοντά στα 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ.
Οπως υπολογίζουν ειδικοί σε θέματα ασφάλισης, η απορρύθμιση της αγοράς εργασίας -ανεργία, ελαστικές σχέσεις εργασίας και μείωση αμοιβών από επιχειρησιακές συμβάσεις- αναμένεται να στερήσουν από το ΙΚΑ πολλαπλάσιους πόρους σε σύγκριση με τα ποσά που προσπαθεί το Ιδρυμα να εξοικονομήσει με διάφορα μέτρα, όπως είναι ο έλεγχος της σπατάλης στις παροχές υγείας και στα φάρμακα, η καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής, ο εξορθολογισμός λειτουργίας ή η αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των συντάξεων.
«Οι δύο παράλληλες εξελίξεις της κατακόρυφης ανόδου της ανεργίας και της αναμενόμενης μείωσης των αποδόσεων ασφαλιστικών εισφορών μέσω των επιχειρησιακών συμβάσεων μπορούν να θέσουν σε άμεσο κίνδυνο την ίδια τη βιωσιμότητα του ΙΚΑ», τονίζει ο επιστημονικός σύμβουλος του ΙΝΕ ? ΓΣΕΕ, Γιώργος Ρωμανιάς.
Η ανεργία σήμερα καταγράφεται από τη Στατιστική Υπηρεσία στο 12,2% (Αύγουστος 2010), ποσοστό που αντιστοιχεί σε 613.108 ανέργους. «Οι προβολές για το 2011 δείχνουν πως η ανεργία συνεχώς διογκώνεται», σημειώνει ο κ. Ρωμανιάς, προσθέτοντας πως η πραγματική ανεργία σήμερα είναι πολύ μεγαλύτερη από όσο την εκτιμά η Στατιστική Υπηρεσία. Οι υπολογισμοί του ΙΝΕ ? ΓΣΕΕ κάνουν λόγο για 1.000.000 ανέργους στο τέλος του 2011, αριθμός που αναμένεται να... απορυθμίσει την οικονομική ζυγαριά του Ασφαλιστικού.
Σήμερα η σχέση συνταξιούχων - εργαζομένων για όλα τα ασφαλιστικά Ταμεία είναι ένας προς δύο. Εργάζονται, δηλαδή, δύο άτομα για να πληρωθεί μία σύνταξη. «Η σχέση αυτή δεν είναι βιώσιμη», σημειώνει ο Θανάσης Τσακανίκας, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Προσωπικού Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης. «Οταν η σχέση εργαζομένων - συνταξιούχων πέφτει κάτω από το τρία, τότε υπάρχει πρόβλημα», συμπληρώνει ο ίδιος.
ΕΘΝΟΣ
