(από την Καθημερινή της Κυριακής)
Ενα κραχ δανειοληπτών βρίσκεται σε εξέλιξη, μια κραυγή απόγνωσης υψώνεται από δεκάδες χιλιάδες πολίτες που αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους. Κραυγή που δεν ακούγεται, σαν τη σιωπηλή κραυγή του πανικού, καθώς η φούσκα του δανεισμού σκάει. Μια φούσκα που θα αφήσει πίσω της κοινωνικά...
ερείπια και καθιστά τη νομοθετική ρύθμιση του προβλήματος των υπερχρεωμένων νοικοκυριών πιο επιτακτική από ποτέ.
Οι οικογένειες υπό χρεοκοπία έχουν πολλαπλασιαστεί τους τελευταίους μήνες. Δεν πρόκειται για μεσημεριανό ριάλιτι, γεμάτο δάκρυα και κυνισμό, αλλά για ένα συγκλονιστικό τέλος εποχής.
Οι πιο πρόσφατα υπερχρεωμένοι είναι άνθρωποι που απολύθηκαν. Οπως, για παράδειγμα, η 30χρονη κ. Φ. Ρ., η οποία -μαζί με τον επίσης απολυμένο σύζυγό της- χρωστούν σήμερα συνολικά 158.000 ευρώ, κυρίως λόγω ενός στεγαστικού δανείου 153.000 ευρώ. Με δόση 872 ευρώ τον μήνα, μόλις που τα κατάφερναν όσο είχαν δουλειά. «Πήραμε το δάνειο για να στεγάσουμε την οικογένειά μας. Σήμερα, είναι αδύνατο να πληρώσουμε τις δόσεις». Με τα δύο επιδόματα ανεργίας του ΟΑΕΔ, τα οποία μάλιστα σύντομα λήγουν, δεν μπορούν να καλύψουν ούτε τις ανάγκες των ιδίων και του ανήλικου παιδιού τους. Το σπίτι είναι προσημειωμένο. «Τι θα κάνουμε; Πού θα ζήσουμε;», αναρωτιέται η 30χρονη.
Δεν είναι μόνο οι νέοι. Ο κ. Κώστας Π. τώρα είναι συνταξιούχος, με σύνταξη 650 ευρώ. Εφτασε να χρωστάει στις τράπεζες 85.000 ευρώ, 43.000 από πιστωτικές κάρτες, 17.000 από καταναλωτικά δάνεια και 25.500 από ένα στεγαστικό δάνειο. Επιπλέον 40.000 ευρώ χρωστάει η σύζυγός του, η οποία δεν έχει εισόδημα. «Πήραμε το στεγαστικό και φτιάξαμε ένα σπιτάκι 57 τ. μ. Η δόση είναι 250 ευρώ. Αλλά καθώς έχω και σημαντικά προβλήματα υγείας και παίρνω φάρμακα, δεν μπορώ να την πληρώσω». Η οικία των δύο συνταξιούχων έχει βγει σε πλειστηριασμό προς 22.000 ευρώ. Ευτυχώς, οι πράξεις έχουν παγώσει μέχρι το τέλος του έτους. Μετά; Οι δημόσιοι υπάλληλοι ήταν από τους καλούς πελάτες των τραπεζών. Η εκπαιδευτικός κ. Ρ. Κ. χρωστάει πάνω από 125.000 ευρώ, ένα στεγαστικό 97.000 ευρώ, καταναλωτικά και πιστωτικές 28.000 ευρώ. Οι δόσεις, υψηλές: 800 και 690 ευρώ αντιστοίχως, σύνολο 1.490 ευρώ τον μήνα. «Το ετήσιο εισόδημά μου μειώθηκε από 17.000 περίπου στα 14.300 ευρώ», λέει. Δηλαδή, λιγότερο από 1.200 ευρώ τον μήνα. Και όλο να το δίνει στις τράπεζες, δεν αρκεί. Εξάλλου, η 42χρονη ανατρέφει δύο ανήλικα παιδιά...
Βεβαίως, από το «κλαμπ των υπερχρεωμένων» δεν λείπουν και οι... «χλιδάτες» περιπτώσεις, όπως π. χ. δημόσιος υπάλληλος ο οποίος χρωστάει σήμερα πάνω από 300.000 ευρώ σε διάφορες τράπεζες (κάρτες κ. λπ.) και άλλες 150.000 ευρώ για στεγαστικό! Σύνολο 450.000 ευρώ! «Οι τράπεζες χορηγούσαν δάνεια με τρομερή ευκολία, μάλιστα πίεζαν κιόλας τους πολίτες», λέει στην «Κ» η κ. Παναγιώτα Καλαποθαράκου, αντιπρόεδρος της Ενωσης Καταναλωτών για την Ποιότητα Ζωής (ΕΚΠΟΙΖΩ). «Μεγάλη τράπεζα, για παράδειγμα, χορήγησε καταναλωτικό δάνειο 80.000 ευρώ χωρίς καμία εγγύηση». Η κ. Καλαποθαράκου υπογραμμίζει και τις ευθύνες των καταναλωτών: «Μας είχαν βάλει στη λογική της υπερκατανάλωσης και πολλοί πολίτες δανείζονταν αλόγιστα...». Ταυτοχρόνως, βέβαια, το καταναλωτικό δάνειο έγινε και μέσο καταφυγής για νοικοκυριά που δεν τα κατάφερναν. «Εχουμε δει οικογένειες που καταχρεώθηκαν γιατί είχαν ένα παιδί με σοβαρά και αξεπέραστα προβλήματα υγείας», σχολιάζει.
Και τώρα τι γίνεται; Η προσπάθεια αρκετών υπερχρεωμένων να πετύχουν κάποιον διακανονισμό με τις τράπεζες συνήθως αποτυγχάνει. «Προτείνουν προφορικά μια μικρή μείωση στις μηνιαίες δόσεις των επόμενων δύο ετών και μεγάλη αύξηση του συνολικού ποσού που θα καταβληθεί», λέει η κ. Καλαποθαράκου. Κυρία που χρωστούσε 44.000 ευρώ πήγε για διακανονισμό και έφυγε με πρόταση να καταβάλει συνολικά... 90.000 ευρώ σε 17 έτη. Σε άλλον δανειολήπτη, με υπόλοιπο 15.500 ευρώ, του προτάθηκε πρόγραμμα με το οποίο θα έδινε 41.000 ευρώ σε 15 έτη! Οι καταναλωτικές οργανώσεις υπογραμμίζουν την ανάγκη να ψηφιστεί το νομοσχέδιο για τη ρύθμιση των χρεών των υπερχρεωμένων νοικοκυριών, το οποίο καθυστερεί υπερβολικά. Ηταν το πρώτο νομοσχέδιο που επεξεργάστηκε το κυβερνητικό επιτελείο, ενώ η δημόσια διαβούλευση έχει ολοκληρωθεί από τον Νοέμβριο.
«Ζητούμε προστασία της πρώτης κατοικίας με προϋποθέσεις, θεσμοθέτηση του εξωδικαστικού διακανονισμού, πρόβλεψη δυνατότητας αναστολής πληρωμών και διαγραφής μέρους ή και του συνόλου του υπολοίπου, εάν για ιδιαίτερες συνθήκες (ασθένεια, ανεργία, μείωση εισοδήματος κ. λπ.) δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί», λέει η κ. Καλαποθαράκου. «Χρειάζεται άμεση παρέμβαση, γιατί αλλιώς θα δούμε τρομερές συνέπειες», συμπληρώνει.
