Πολυτέλεια οι διακοπές για τους Ελληνες, με πέντε στους δέκα να δηλώνουν πως δεν έχουν τη δυνατότητα ούτε για ολιγοήμερη απόδραση. Ακόμη πιο ακριβά φέτος τα εισιτήρια και η διαμονή στα νησιά
Για τους επαγγελματίες του τουρισμού το φετινό καλοκαίρι άρχισε καλά: περισσότεροι ξένοι ταξιδιώτες σε σχέση με πέρσι έρχονται και θα έρθουν για διακοπές στη χώρα μας. Αυτό φάνηκε καταρχάς από την κίνηση στα ελληνικά αεροδρόμια. Σύμφωνα με τα στοιχεία του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος», στο εξάμηνο Ιανουαρίου – Ιουνίου 2024 η επιβατική κίνηση ανήλθε σε 14,01 εκατ. επιβάτες, με άνοδο της κίνησης από το εξωτερικό της τάξης του 19,5% σε σχέση με πέρσι. Μόνο τον Ιούνιο, πρώτο μήνα του καλοκαιριού, στο αεροδρόμιο της Αθήνας διακινήθηκαν 2,3 εκατ. ξένοι επιβάτες, με αύξηση 15,4%.
Ανάλογη είναι η εικόνα και από τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια της Fraport Greece. Σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας στο πεντάμηνο Ιανουαρίου – Μαΐου 2024 οι επιβάτες που χρησιμοποίησαν τα περιφερειακά αεροδρόμια ξεπέρασαν τα 3,6 εκατ. ενώ η άνοδος της διεθνούς κίνησης σε σχέση με το 2023 έφτασε το 11,6%. Βεβαίως η κίνηση αυτή δεν μοιράστηκε ομοιόμορφα σε όλα τα νησιά. Μεγάλες ποσοστιαίες αυξήσεις σε ό,τι αφορά τους αριθμούς των επιβατών που υποδέχτηκαν κατέγραψαν π.χ. η Μυτιλήνη (25,8%), η Ζάκυνθος (17,4%) και η Ρόδος (16,7%), σε αντιδιαστολή με τις πανάκριβες Μύκονο και Σαντορίνη που χάνουν για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά ξένους ταξιδιώτες (με μείωση της διεθνούς κίνησης κατά 7,2% και 1% αντίστοιχα).
Για μεγάλη άνοδο του ελληνικού τουρισμού φέτος κάνουν επίσης λόγο οι προβλέψεις των μεγάλων ξένων tour operators. Η TUI, ο μεγαλύτερος tour operator στην Ευρώπη, ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα μαζί με την Ισπανία και την Τουρκία αποτελούν τους τρεις κορυφαίους προορισμούς τους το φετινό καλοκαίρι. Συν τοις άλλοις, η TUI είχε ανακοινώσει άνοδο 30% στις προκρατήσεις για την Ελλάδα το πρώτο τετράμηνο του έτους και έχει προβλέψει αύξηση τουλάχιστον 10% στην ταξιδιωτική κίνηση προς τη χώρα μας σε σύγκριση με την περσινή χρονιά.
Η DerTour από την πλευρά της, που αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο ταξιδιωτικό όμιλο της Ευρώπης, ανακοίνωσε πως το φετινό καλοκαίρι η Ελλάδα ήρθε πρώτη σε πωλήσεις στα ταξιδιωτικά πακέτα μικρής και μέσης διάρκειας και ακολούθησαν η Τουρκία, η Ισπανία, η Τυνησία και η Αίγυπτος. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ομίλου, οι πωλήσεις για το καλοκαίρι του 2024 σε όλες τις αγορές που δραστηριοποιείται παρουσιάζουν αύξηση 30%, ενώ 24% αυξημένος είναι και ο αριθμός των ταξιδιωτών σε σύγκριση με την περσινή χρονιά.
Τσουχτερές τιμές
Αλλά ένα αξιοσημείωτο γεγονός είναι ότι η αύξηση των ξένων ταξιδιωτών στη χώρα μας επιτυγχάνεται μολονότι οι δημοφιλείς ελληνικοί νησιωτικοί προορισμοί και ιδίως η Ρόδος, η Κως και η Κρήτη παραμένουν από τους ακριβούς της Μεσογείου. Ενδεικτικά, σύμφωνα με τη γερμανική ιστοσελίδα HolidayCheck, που ανέλυσε τις τιμές για οργανωμένες διακοπές από περισσότερους από 65 tour operators:
Η Ρόδος και η Κως έχουν υψηλές τιμές καθώς το τυπικό πακέτο που περιλαμβάνει μία εβδομάδα διακοπών με πτήση, ξενοδοχείο, γεύματα και μεταφορές για δύο ενήλικες και δύο παιδιά σχολικής ηλικίας για ταξίδια μεταξύ 19 Ιουλίου και 9 Σεπτεμβρίου κοστίζει 4.422 ευρώ για τη Ρόδο, 4.246 ευρώ για την Κω και 4.202 ευρώ για την Κρήτη. Σε αντίθεση με τους ελληνικούς προορισμούς, όλοι οι προορισμοί των Κανάριων Νήσων (Ισπανία) είναι ελαφρώς φτηνότεροι, ενώ ακόμη πιο λίγο κοστίζουν οι διακοπές στα θέρετρα της Αιγύπτου. Η Τουρκία πάλι, που πέρσι πήρε τα πάνω της, έγινε φέτος ακριβή – εξέλιξη που βοηθά τον ελληνικό τουρισμό.
Ξενοδοχεία και Airbnb
Σε ό,τι αφορά τις τιμές και τα έσοδα των ξενοδοχείων, σύμφωνα με την ετήσια έρευνα του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ) του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, σχεδόν τα μισά ξενοδοχεία της χώρας (το 47%) έχουν δηλώσει ότι υπέγραψαν συμβάσεις για το 2024 με τιμές αυξημένες γύρω στο 7,9% έναντι αυξήσεων 11,4% που είχαν πάρει πέρσι.
Ανοδικά κινούνται και οι τιμές στα Airbnb, ιδίως στους νησιωτικούς τουριστικούς προορισμούς. Σύμφωνα με στοιχεία της Key Data, παρόχου δεδομένων για διαχειριστές ακινήτων και επαγγελματίες βραχυχρόνιας μίσθωσης, η μέση πανελλαδική τιμή ανά ενοικιαζόμενο κατάλυμα φέτος το καλοκαίρι βρίσκεται στα 209 ευρώ, αυξημένη 5% σε σχέση με πέρσι. Ωστόσο υπάρχουν περιοχές με πολύ μεγαλύτερες του μέσου όρου αυξήσεις, συγκεκριμένα η Κρήτη, όπου η μέση ημερήσια τιμή των Airbnb διαμορφώνεται σε 288 ευρώ, αυξημένη κατά 42% σε σχέση με πέρυσι. Αντίθετα, χαμηλότερες είναι οι τιμές και οι αυξήσεις στην Πελοπόννησο (163 ευρώ), με αύξηση 14%, στην Αττική (115 ευρώ), με αύξηση 13%, και στην Αθήνα (110 ευρώ), με αύξηση 10%.
Τέλος, αν και δεν υπάρχουν ακόμη στοιχεία για τις πληρότητες, τα έσοδα ή τις τιμές στα νησιά, τα στοιχεία της Ενωσης Ξενοδόχων Αθηνών, Αττικής και Αργοσαρωνικού, που έδειξαν για τον Μάιο μέση πληρότητα 86,2%, μέση τιμή δωματίου 178 ευρώ (αύξηση κατά 15,6% σε σχέση με πέρσι) και αύξηση του μέσου εσόδου ανά δωμάτιο στα 153,5 ευρώ (αύξηση κατά 12,4% σε σχέση με πέρσι), προμηνύουν ένα καλό καλοκαίρι ευρύτερα για τους ξενοδόχους.
Τα στοιχεία του ΙΕΛΚΑ
Από όλα αυτά αναδύεται όμως ένα κρίσιμο αλλά ουσιαστικό ερώτημα: Τι σημαίνουν όλα αυτά για τους Ελληνες; Στο κάτω κάτω της γραφής, δικά μας είναι αυτά τα νησιά και ως πριν από λίγα χρόνια αποτελούσαν το απόλυτο καλοκαιρινό must, ιδίως για τον νεαρόκοσμο και τους φοιτητές που ταξίδευαν κάθε καλοκαίρι στις Κυκλάδες με χαμηλό budget.
Κατά τα φαινόμενα, η συγκεκριμένη εποχή έχει φτάσει στο τέλος της αφού τα ελληνικά νησιά δεν κάνουν πια για τους Ελληνες των χαμηλών μισθών και της ακόμη πιο χαμηλής αγοραστικής δύναμης, οι οποίοι άλλωστε σε ποσοστό 50% δηλώνουν ότι αδυνατούν εντελώς να πάνε διακοπές φέτος.
Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) που δόθηκε στη δημοσιότητα μόλις την περασμένη εβδομάδα, περίπου πέντε στους δέκα κατοίκους της χώρας μας (το 55%) δήλωσαν ότι δεν θα κάνουν διακοπές φέτος το καλοκαίρι, ένας στους τρεις (το 32%) δήλωσε ότι θα κάνει διακοπές αλλά πιο περιορισμένες σε σχέση με πέρσι, ενώ από αυτούς έξι στους δέκα είπαν ότι η δαπάνη τους για διακοπές φέτος θα είναι μειωμένη σε σχέση με πέρυσι και τέσσερις στους δέκα ότι θα είναι μειωμένη πάνω από 50%.
Απαντώντας στο ερώτημα γιατί δεν θα κάνουν διακοπές, οι συμμετέχοντες στην έρευνα του ΙΕΛΚΑ παρέπεμψαν στη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος αλλά πρόσθεσαν ότι τους ανησυχεί το αυξημένο κόστος των εισιτηρίων (50%), της διαμονής (48%) και σε μικρότερο βαθμό οι υψηλές τιμές των καυσίμων (37%) και της εστίασης (33%). Οι ίδιοι άλλωστε απάντησαν ότι υπό την πίεση της ακρίβειας το πρώτο που κόβουν είναι οι δαπάνες διασκέδασης, συγκεκριμένα οι διακοπές και τα ταξίδια, θεωρώντας τα πλέον πολυτέλεια.
Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον πληθωρισμό τον Ιούνιο δικαιώνουν τις ανησυχίες τους καθώς έδειξαν ότι σε αντιδιαστολή με τον πληθωρισμό στα τρόφιμα που έκοψε ταχύτητα, όλες οι τιμές των υπηρεσιών που έχουν σχέση με τον τουρισμό τον πρώτο μήνα του καλοκαιρού έχουν αυξηθεί σημαντικά. Ειδικότερα, οι τιμές στα αεροπορικά εισιτήρια έχουν εκτοξευτεί κατά 19,7% έναντι του προηγούμενου έτους, στα ξενοδοχεία κατά 12%, στα εστιατόρια κατά 5,1%, ενώ το τουριστικό πακέτο διακοπών έγινε μέσα σε ένα χρόνο κατά 12,7% ακριβότερο.
Επίσης έχουν ακριβύνει ξανά τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια –αν και αυτό δεν εμφανίστηκε στους δείκτες της ΕΛΣΤΑΤ–, όχι επειδή υπήρξαν ξανά φέτος νέες αυξήσεις στα εισιτήρια των συμβατικών πλοίων αλλά επειδή προχώρησαν σε μεγάλες αυξήσεις, της τάξης του 10% ως 30%, οι εταιρείες των ταχύπλοων, που όμως έχουν κομβική θέση σε πολλές θαλάσσιες διαδρομές του Αιγαίου. Επίσης μεγάλες αυξήσεις πήραν και οι ενδονησιωτικές συνδέσεις, ειδικά των μικρών αποστάσεων: π.χ. η αύξηση στη σύνδεση Πάρου – Σύρου (που εξυπηρετείται από μόνο μία εταιρεία) έφτασε το 101%, ενώ της σύνδεσης Λέρος – Λειψοί το 73%.
Αν κάτι φάνηκε πολύ ανάγλυφα φέτος στα ελληνικά νησιά, είναι πως όπου υπάρχει ανταγωνισμός υπάρχει φρένο στις τιμές των εισιτηρίων ενώ όπου δεν υπάρχει ξεφεύγουν. Ενδεικτικά, η ίδια ακτοπλοϊκή εταιρεία που δίνει το εισιτήριο Ιος – Σαντορίνη (μία ώρα δρόμος) 62 ευρώ γιατί δεν έχει ανταγωνισμό δίνει το Πειραιάς – Χανιά 50 ευρώ γιατί έχει ανταγωνισμό.
Στροφή σε προορισμούς στην ηπειρωτική Ελλάδα
Οι Ελληνες που θα κάνουν διακοπές φέτος το έχουν πάρει απόφαση ότι με τα νησιά δεν βγαίνει και τείνουν να τους στρέψουν την πλάτη. Το γεγονός αυτό αποτυπώνεται σε έρευνα του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων που πραγματοποιήθηκε από τη Focus Bari για λογαριασμό του ΙΝΣΕΤΕ με δείγμα 35.000+ ατόμων ηλικίας 16-64 ετών, κατοίκων Ελλάδας, το πρώτο εξάμηνο του 2024, με τίτλο «Πώς ταξιδεύουν οι Ελληνες». Απαντώντας λοιπόν για τις ταξιδιωτικές τους συνήθειες, οι Ελληνες ανέφεραν ότι αν και στην Ελλάδα ταξιδεύουν κυρίως για να κάνουν διακοπές στη θάλασσα, όταν το κάνουν επιλέγουν να μετακινούνται κατά 74% με χερσαία μέσα (80% με αυτοκίνητο, 14% με λεωφορείο και 3% με τρένο), κατά 16% με πλοία και κατά 10% με αεροπλάνο. Για τον λόγο αυτό, σύμφωνα με την έρευνα, οι τρεις πιο δημοφιλείς προορισμοί για τους κατοίκους της χώρας μας είναι η Αττική και η Στερεά Ελλάδα – Εύβοια (21%), η Μακεδονία (19%) και η Πελοπόννησος (14%) – δηλαδή προορισμοί εύκολα προσβάσιμοι με αυτοκίνητο από Αθήνα ή Θεσσαλονίκη. Ακολουθούν στη συνέχεια η Ηπειρος και η Θεσσαλία, που επιλέγονται ως δημοφιλής προορισμός από το 10%, και η Θράκη που επιλέγεται από 6%. Σε αντιδιαστολή με την ηπειρωτική Ελλάδα, παραδοσιακοί τουριστικοί προορισμοί με μεγάλη συρροή ξένων ταξιδιωτών όπως τα Επτάνησα, η Κρήτη και οι Κυκλάδες επιλέγονται μόλις από το 5% των συμμετεχόντων στην έρευνα του ΙΝΣΕΤΕ. Ακόμη χειρότερα, τα νησιά του βόρειου Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα, όπου για να πας χρειάζεσαι αεροπορικά εισιτήρια ή πολύωρο ταξίδι με πλοίο και ενδεχομένως καμπίνα και για να μετακινηθείς εκεί χρειάζεσαι αυτοκίνητο, άρα πληρώνεις ακτοπλοϊκά που προσεγγίζουν τα 1.000 ευρώ, επιλέγονται μόνο από το 2% των Ελλήνων, ενώ άλλο ένα 1% επιλέγει τις Σποράδες.
