Εισαγωγικό / πρόλογος / επιμέλεια: Γιώργος Μεριζιώτης
Στην μνήμη του Παύλου Φύσσα
Εισαγωγική παρουσίαση
«Σε λίγες μέρες συμπληρώνονται 5 χρόνια από την ημέρα που ο Παύλος στάθηκε όρθιος και κοίταξε “το Τέρας” στα μάτια, αποδεικνύοντας ότι ο φόβος και η ελευθερία, είναι έννοιες που δεν συμβαδίζουν. Από τη μέρα αυτή και μέχρι σήμερα στεκόμαστε κι εμείς ακόμα εδώ, ακλόνητοι, απέναντι στους χρυσαυγίτες δολοφόνους του, που προσπαθούν απεγνωσμένα να αποδείξουν ότι είναι ένα δήθεν ¨νόμιμο¨ πολιτικό κόμμα, και όχι μια νεοναζιστική οργάνωση με μόνο στόχο να κατασπαράξει όποιον φαντασιώνεται ως εχθρό της, σε συνεχεία των ιδεολογικών της προγόνων…» Αυτούς τους προγόνους παρουσιάζω σε αυτή την ανάρτηση.
Το κείμενο αυτό αφιερώνεται επίσης στα θύματα των μαζικών εκτελέσεων που διέπραξαν οι Γερμανοί ναζί και οι Ιταλοί φασίστες κατακτητές στην Ελλάδα, ιδεολογικοί πρόγονοι της χρυσής αυγής και των υπολοίπων εγχώριων νεοφασιστών. Το κείμενο αυτό συνέπεσε ημερολογιακά με την επέτειο του ολοκαυτώματος, (την σφαγή) της Βιάννου στις 14-16 Σεπτεμβρίου του 1943. Επίσης δεν ξεχνώ και τις υπόλοιπες περιοχές που διέπραξαν μαζικά εγκλήματα οι ναζί, τα Καλάβρυτα, το Δίστομο κλπ.
Αρκετό καιρό πριν η χρυσή αυγή παρουσιαστεί στο πολιτικό προσκήνιο (δημοτικά συμβούλια, κοινοβούλιο κλπ) είχε πέσει στα χέρια μου ένα βιβλίο για την παρουσία των πρώτων φασιστικών οργανώσεων στην Ελλάδα με τίτλο « Η μαύρη σκιά στην Ελλάδα – Εθνικοσοσιαλιστικές και Φασιστικές οργανώσεις στην Ελλάδα». Το βιβλίο το είχε βρει ο αδερφός μου μανιώδης συλλέκτης βιβλίων σε μια μάντρα ανακύκλωσης χαρτιού. Το διάβασα… Όταν η χρυσή αυγή μπήκε για πρώτη φορά στο κοινοβούλιο έβλεπα τις στατιστικές ανά νομό στο διαδίκτυο, και επειδή ξέρω καλά την Αττική διαπίστωσα το εξής: Όπου είχαν εμφανιστεί κατά το παρελθόν φασιστικές και βασιλοχουντικές οργανώσεις είχε κάνει την εμφάνιση της και η χρυσή αυγή.
Η πρώτη μαζική φασιστική οργάνωση στην Ελλάδα ήταν η Εθνική Ένωσης Ελλάδος – Ε.Ε.Ε, (χάριν συντομίας την έλεγαν «τρία έψιλον») και ιδρύθηκε το 1927 στη Θεσσαλονίκη. Θυμήθηκα και ξανά είδα ότι στο βιβλίο γράφει η «τρία έψιλον» στις δημοτικές εκλογές του 1934 συμμετείχε πανελλαδικά – και στο σημείο που μας ενδιαφέρει – από όλο τον μείζον Πειραιά κατάφερε να εκλέξει δημοτικούς συμβούλους μόνο στην Κοκκινιά – σημερινή Νίκαια.
Γράφει το βιβλίο: «… στις δημοτικές εκλογές του 1934, Στην Κοκκινιά του Πειραιά, προπύργιο της Αριστεράς, εξελέγησαν δύο μέλη των Τρία Έψιλον, οι Αξαρλής και Χρυσοχέρης …». Σίγουρα από αυτά τα καθάρματα (ψηφοφόρους – επιρροές και συμβούλους) προέρχονται και οι κουκουλοφόροι καταδότες, τσιράκια των Γερμανών ναζί κατακτητών , που έπαιξαν ρόλο στο μπλόκο της Κοκκινιάς. Δεν θέλω να επεκταθώ περισσότερο στο θέμα, ούτε να υπονοήσω κάτι για την Κοκκινιά, αλλά για εμένα – εκτός των άλλων – υπάρχει μια ανθρωπογεωγραφία και δεν είναι τυχαίο ότι η πιο ισχυρή δολοφονική ομάδα της χρυσής αυγής ήταν στην Νίκαια.
Αυτή η φασιστική οργάνωση η «τρία έψιλον έκανε και τα πρώτα μαζικά πογκρόμ ενάντια στην εβραϊκή κοινότητα στην Θεσσαλονίκη προτού ακόμη αρχίσουν τα πογκρόμ οι ναζί στην Γερμανία. Το βιβλίο ήταν εξαντλημένο και δυσεύρετο έτσι αποφάσισα τότε να το σκανάρω και να το αναρτήσω στο σαιτ που είχα «Ελευθεριακός Κόσμος» και γενικότερα στο διαδίκτυο,(*) το βιβλίο το έχει επανεκδώσει ο εκδότης του και δεν είναι δυσεύρετο σήμερα.
{…} Τα Τρία Έψιλον (**) εμφανίστηκαν στη Θεσσαλονίκη το 1927 με στόχο την «άμυνα του Έθνους» απέναντι στον κομμουνισμό και σε όλα εκείνα τα αλλότρια ρεύματα στα οποία χρέωναν την ευθύνη για την οικονομική και την ηθική κρίση που μάστιζε την ελληνική κοινωνία.
Στη Θεσσαλονίκη υπήρχε έντονη η παρουσία του εβραϊκού στοιχείου (περίπου 60.000 Εβραίοι κατοικούσαν τότε στη συμπρωτεύουσα). Τα «Τρία Έψιλον» πήραν από την αρχή ξεκάθαρη αντισημιτική θέση που τη συνδύαζαν με τον αντικοινοβουλευτισμό και τον αντικομμουνισμό. Στους βασικούς ακόμα εχθρούς συγκαταλεγόταν ο ταξικός συνδικαλισμός και τα υπάρχοντα κόμματα. Αρχηγός της οργάνωσης ήταν ο έμπορος Γ Κοσμίδης, με γραμματέα τον τραπεζικό Δ. Χαριτόπουλο. Τα γραφεία της ΕΕΕ βρίσκονταν στην οδό Πανταζίδου 8.
Οι «Τριεψιλίτες», όπως αυτοαποκαλούντο τα μέλη της ΕΕΕ, είχαν υιοθετήσει ως έμβλημα τον δικέφαλο αετό και οραματίζονταν την αναβίωση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Φορούσαν κίτρινα πουκάμισα και μαύρες μπότες για να τονίσουν τη βυζαντι-νοελληνική προέλευση, χαλύβδινα κράνη και κρατούσαν γκλομπ, ενώ πίστευαν στην ανωτερότητα και την καθαρότητα της ελληνικής φυλής… {…}
Σημειώσεις:
**) απόσπασμα από το βιβλίο
Να σημειώσω εδώ ότι για λόγους πρακτικούς (καλύτερη ανάγνωση) έχω χωρίσει το βιβλίο σε κεφάλαια με ξεχωριστές αναρτήσεις. Επίσης στον πρόλογο αναφέρομαι στους δυο κύριους κορμούς του φασισμού – ναζισμού στην Ευρώπη, στις υπόλοιπες χώρες που υπήρξαν φιλοφασιστικά ή αμιγώς φασιστικά καθεστώτα καθώς και στο εγχώριο φασιστικό καθεστώς της 4ης Αυγούστου του Ι. Μεταξά θα αναφερθώ σε επόμενη ανάρτηση.
Επίσης επεξεργάστηκα ξανά την ανάρτηση για λογαριασμό του τοπικού σαιτ «σταγονα»
Οι πρώτες εθνικοσοσιαλιστικές και φασιστικές οργανώσεις στην Ελλάδα*
Πρόλογος
«Κατ’ εμέ ο εχθρός δεν είναι η Αριστερά,ο κομμουνισμός, ο αναρχισμός ή ακόμη η ανατροπή, αλλά ακριβώς αυτή η ιδεολογία της ισότητας, της οποίας οι διατυπώσεις, θρησκευτικές ή κοσμικές, μεταφυσικές ή δήθεν επιστημονικές, δεν έπαψαν να ανθούν εδώ και δύο χιλιάδες χρόνια». Αλέν ντε Μπενουά (Alain de Benoist): νεοφασίστας φιλόσοφος .
Σκοπός αυτής της δημοσίευσης δεν είναι η λεπτομερή – εμπεριστατωμένη κοινωνικοπολιτική ανάλυση και θεώρηση γύρω από τα αίτια της εμφάνισης και ανάδυσης των φασιστικών – ναζιστικών κινημάτων, αλλά περισσότερο η παρουσίαση κάποιων ντοκουμέντων που θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε αυτά τα κινήματα μέσα στο ιστορικό πλαίσιο που δημιουργήθηκαν. Επίσης, να δούμε στις σημερινές συνθήκες την προσπάθεια αναβίωσης τέτοιων κινήσεων, αλλά και την ιδεολογία τους ιδιαίτερα, στον ελλαδικό χώρο.
Το ντοκουμέντο που δημοσιεύουμε, γραμμένο από τον ιστορικό εθνικιστή Ιάκωβο Χοντροματίδη, εκτός από τις ποικίλες πληροφορίες που μας προσφέρει, έχει και την δέουσα σημασία του, λόγω της ιδιότητας του ιστορικού. Είναι διπλωματούχος στρατιωτικής ιστορίας, και λόγω αυτής της ιδιότητας έχει πρόσβαση σε κρατικά στρατιωτικά και άλλα αρχεία που εμείς δεν μπορούμε να έχουμε. Γι΄ αυτό και μας προσφέρει μια ποικιλία πληροφοριών. Αυτό πρέπει όμως να μας παρακινήσει να δούμε αυτά τα ντοκουμέντα με μια σκωπτική και κριτική ματιά.
Ένα συνοπτικό ιστορικό – κοινωνικό πλαίσιο της εποχής
Το φασιστικό – ναζιστικό κίνημα εμφανίστηκε και αναδύθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα διαψεύδοντας τις προσδοκίες των γενιών του 19ου αιώνα για κοινωνική χειραφέτηση και απελευθέρωση του προλεταριάτου και της κοινωνίας από τα καπιταλιστικά δεσμά. Η σοσιαλιστική – κομμουνιστική προοπτική φάνταζε, έλκυε και κινητοποιούσε εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους, άνεργους και κοινωνικά απόκληρους στην προοπτική περάσματος «από το βασίλειο της αναγκαιότητας στο βασίλειο της ελευθερίας». Η διάψευση ήρθε με τον τραγικότερο τρόπο κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο 1914 – 1918, αφού οι προλετάριοι, ιδιαίτερα της κεντρικής Ευρώπης «επέλεξαν» (για λόγους που δεν μπορούμε να αναλύσουμε εδώ),1 από το «Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε», το «Προλετάριοι όλων των χωρών σφαχτείτε».
Η κρίση που δημιούργησε ο πόλεμος, και μετά η διάλυση τεσσάρων αυτοκρατοριών, η προλεταριακή επανάσταση στην Ρώσικη Αυτοκρατορία – αλλά και η μετά από λίγο – παγκόσμια οικονομική κρίση (κραχ), μαζί με τους δυσβάστακτους πολιτικούς και οικονομικούς όρους που επέβαλαν οι νικήτριες δυνάμεις της Αντάντ ενάντια στην ηττημένη Γερμανία, δημιούργησαν ένα εκρηκτικό μίγμα σε όλη την Ευρώπη που έδινε την εντύπωση ότι θα γενικευτεί η κοινωνική επανάσταση.
Η αυταρχία, ο δεσποτισμός και η καταστολή ήταν το διεθνές περιβάλλον που έπρεπε να κινηθούν οι επαναστάτες, και παρόλο που ξέσπασε η Ρώσικη Επανάσταση μέσα από αυτή την κρίση δεν κατάφερε να ολοκληρωθεί ενώ περικυκλώθηκε από την αντίδραση. Ούτε μπόρεσαν να επικρατήσουν οι επαναστατικές απόπειρες που ξέσπασαν στην κεντρική Ευρώπη και ιδιαίτερα στη Γερμανία με τους Σπαρτακιστές. Σε αυτό βοήθησε με τον αντιδραστικό της ρόλο η γερμανική σοσιαλδημοκρατία που ήταν στην κυβέρνηση εκείνη την περίοδο.
Παρόλα αυτά οι σοσιαλιστικές ιδέες παρέμειναν δημοφιλείς και αυτό θέλησαν να εκμεταλλευτούν οι άρχουσες τάξεις χρησιμοποιώντας και διαστρεβλώνοντας αυτές τις ιδέες ενάντια στην κοινωνική επανάσταση. Το φασιστικό – ναζιστικό κίνημα ήταν η απάντηση της άρχουσας τάξης απέναντι στην επαναστατική προοπτική.
Αυτή η επαναστατική προοπτική θα δοκιμαστεί μιάμιση δεκαετία αργότερα στην Ιβηρική χερσόνησο και ιδιαίτερα στην Ισπανία, όταν το 1936 ξεσπά το φασιστικό πραξικόπημα του στρατηγού Φράνκο και το επαναστατημένο προλεταριάτο όχι μόνο θα αντισταθεί αλλά και θα δημιουργήσει τις προοπτικές για τον επαναστατικό μετασχηματισμό της κοινωνίας.
Τα εδραιωμένα φασιστικά καθεστώτα (Γερμανίας, Ιταλίας) πρόσφεραν απεριόριστη βοήθεια στον Φράνκο κάτω από την σκόπιμη «ουδετερότητα» των δημοκρατικών κοινοβουλευτικών καθεστώτων της υπόλοιπης Ευρώπης και ιδιαίτερα της Γαλλίας, Βρετανίας. Αυτό που συνέβη από το 1936 μέχρι το 1939 στην Ισπανία (με τον τελευταίο ταξικό εμφύλιο πόλεμο στην Ευρώπη εκείνη την περίοδο, πριν τον νέο καθεστωτικό παγκόσμιο πόλεμο) και την νίκη των φασιστικών δυνάμεων, αφενός προσέφερε αίγλη στα φασιστικά καθεστώτα και αφετέρου ήταν το προεόρτιο για το τι θα συμβεί μετά από λίγο σε όλη την Ευρώπη και στην υπόλοιπη ανθρωπότητα.
Η φασιστική και ιδιαίτερα η ναζιστική θεωρία ποτέ δεν υπήρξαν αυτόφωτες, με την έννοια της δικής τους αυθύπαρκτης κοσμοθεώρησης. Και οι δύο δανείστηκαν τις σοσιαλιστικές ιδέες, τις διαστρέβλωσαν και τις προσάρμοσαν στα δικά τους κριτήρια. Ποτέ δεν απόκτησαν κυβερνητική πλειοψηφία μέσω εκλογών. Η πολιτική εξουσία και η διακυβέρνηση τους ήταν δοτή, – τους δόθηκε δηλαδή – ως εναλλακτική λύση από τις άρχουσες ελίτ απέναντι στα ριζοσπαστικά επαναστατικά σοσιαλιστικά κινήματα της εποχής.
Ο φασισμός – ναζισμός αναπτύχθηκε ιστορικά ως κίνημα χωρίς θεωρία, στην πραγματικότητα, δηλαδή, αναπτύχθηκε ως αρνητικό κίνημα χρησιμοποιώντας ανάμικτα σοσιαλσοβινιστικά και ψευτοεπαναστατικά συνθήματα, ως αντίπαλος της προλεταριακής επανάστασης, και ξεχώρισε κυρίως από τη χρήση των βίαιων μεθόδων εναντίον του προλεταριακού κινήματος. Ο φασισμός – ναζισμός ήταν – είναι η εμπροσθοφυλακή της αντεπανάστασης, η εφεδρεία που χρησιμοποιείται σαν αιχμή του δόρατος από τις άρχουσες πολιτικές – οικονομικές τάξεις (τις ελίτ) όταν διαπιστώσουν ότι κινδυνεύει το καπιταλιστικό σύστημα και το εποικοδόμημα τους το κράτος,
Ο ιταλικός φασισμός μέσα από ένα μίγμα εθνικιστικού ρασιοναλισμού (ορθολογισμού)2 και ψευτο – σοσιαλιστικού συντεχνιακού κράτους (κορπορατιβισμός) καταργεί την πάλη των τάξεων προς όφελος της άρχουσας τάξης και του έθνους. Δημιουργεί τη φαντασίωση της αναβίωσης της νέας ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, ενώ ο επεκτατισμός και ο εθνικιστικός σωβινισμός έρχονται σαν εφαλτήριο να υποκαταστήσουν στο εσωτερικό της κοινωνίας, τον αυταρχισμό, τις ανελευθερίες και τις κοινωνικές ανισότητες.
Ο φασισμός είναι μια ακραία αυταρχική και εθνικιστική πολιτική ιδεολογία που έχει ως στόχο να θέσει το έθνος, το οποίο ορίζει βάσει αποκλειστικών βιολογικών, πολιτισμικών και ιστορικών συνθηκών, υπεράνω κάθε άλλης αξίας και να δημιουργήσει μια κινητοποιημένη εθνική κοινότητα. Πρόκειται για εθνικιστική και φυλετική (ρατσιστική) πολιτική ιδεολογία που πρωτοεμφανίζεται στην Ιταλία του Μουσολίνι περίπου το το 1919 και αναπτύχθηκε περαιτέρω από τους Γερμανούς ναζιστές και άλλους. Ο ιταλικός φασισμός προτείνει έναν ολοκληρωτικό τρόπο διακυβέρνησης κάτω από την σκέπη ένας συγκεκριμένου αρχηγού. Αυτός είναι που θα συνενώσει όλες τις τάξεις σε ένα Έθνος, (το Ιταλικό) που μάλιστα είναι το ανώτερο έθνος και έχει προορισμό να κυριαρχήσει στα άλλα, «κατώτερα» έθνη και φυλές.
Σύμφωνα με τον θεωρητικό του φασισμού Τζιοβάνι Τζεντίλε, το φασιστικό ολοκληρωτικό κράτος ορίζεται ως αντίθεση στα επικρατούντα δόγματα του πολιτικού φιλελευθερισμού και του μαρξιστικού σοσιαλισμού χωρίς βέβαια να αμφισβητεί την ατομική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής. Ο όρος ολοκληρωτισμός δημιουργήθηκε ως έννοια το 1923 από τον φιλελεύθερο συγγραφέα Τζοβάνι Αμεντόλα ως κριτική των στόχων του καθεστώτος και του Μπενίτο Μουσολίνι.
Εξελίχθηκε και μετατράπηκε σε θετικό όρο του φασισμού από τον Τζεντίλε (ολοκληρωτικό κράτος) και αφορούσε μια συνολική – ολοκληρωτική θεώρηση της πολιτικής μορφής κράτους που θα ήταν ικανό να άρει όλες τις ελευθερίες και να θέσει όλες τις πτυχές τις κοινωνικής ζωής κάτω από το δικό του όραμα. Στη συνέχεια ενσωματώθηκε το 1932, στο λήμμα «Fascismo», που έγραψαν με το Μπενίτο Μουσολίνι στην «Enciclopedia Italiana».
Ο Μουσολίνι ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα σαν στέλεχος του σοσιαλιστικού κόμματοςκαι μαζί με τον θεωρητικό του φασισμού Τζεντίλε, δημιουργούν εκείνη την ιδεολογία όπου το κράτος – και στην προκειμένη περίπτωση η καθαρή του μορφή, η καταστολή (δομική βία) – θα έπρεπε να είναι ο εγγυητής της διατήρησης και συνεργασίας των τάξεων, ενίοτε προς όφελος της άρχουσας ελίτ.
Παρόλο που η Ιταλία ήταν με την μεριά των νικητών στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, η λήξη του τη βρίσκει με έντονα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα. Σ΄ αυτά τα προβλήματα έρχεται να απαντήσει το κίνημα των εργατικών συμβουλίων μέσα από μια επαναστατική προοπτική για έναν κοινωνικό μετασχηματισμό. Η κινητοποίηση των εργατικών συνδικάτων, με στόχο την κατάληψη των εργοστασίων, κάτι που εν μέρει έγινε, δημιούργησε σοβαρή αναταραχή στους κόλπους των καπιταλιστών και ρήξη στο υπάρχον κοινωνικό σύστημα.3
Μέσα σ΄ αυτή την επαναστατική κρίση, διασπάται το σοσιαλιστικό κόμμα και από τους κόλπους του ξεπηδά το φασιστικό κόμμα ((Partito Nazionale Fascista, PNF), Ο όρος προέρχεται από τη λατινική λέξη fascis = δέσμη από βέργες φτελιάς ή σημύδας δεμένες με κόκκινη ταινία την οποία κρατούσαν οι ακόλουθοι των δημόσιων λειτουργών στην αρχαία Ρώμη ως σύμβολο εξουσίας. Το σύμβολο αυτό είχε υιοθετήσει ο Μουσολίνι, ως έμβλημα για το κόμμα του.
Το φασιστικό κόμμα ανάπτυξε μια «επαναστατική» ρητορική φρασεολογία όσον αφορά τα αιτήματα των εργαζομένων αλλά διαφωνώντας ριζικά στην αλλαγή του αστικού καπιταλιστικού καθεστώτος, πρόβαλε ως προμετωπίδα ένα ακραίο εθνικιστικό – σοβινιστικό ιδεολογικό υπόβαθρο. Τα στοιχεία αυτά ήταν καθοριστικά ώστε να βρει ανταπόκριση στην συντηρητική μερίδα της εργατικής τάξης, στους μικροαστούς αλλά και στη μεγαλοαστική τάξη, η οποία αντιλαμβανόμενη τον ιδεολογικό του προσανατολισμό, πολύ γρήγορα το στήριξε πολιτικά και οικονομικά. Η παροιμιώδης αλλά και σκόπιμη «ανοχή» από όλα τα επίπεδα της πολιτικής εξουσίας επέτρεψε στον Μουσολίνι να δημιουργήσει ένοπλα φασιστικά παραστρατιωτικά τμήματα τους μελανοχίτωνες, (αρχικάMVSN) που λειτουργούσαν – εντός των άλλων – και σαν τα ναζιστικά τάγματα εφόδου.
Με την περιβόητη πορεία του προς τη Ρώμη στις 29 Οκτωβρίου 1922, «εξανάγκασε» τη βουλή και το βασιλιά της Ιταλίας να τον χρίσουν πρωθυπουργό της χώρας. Έτσι, επιβλήθηκε η φασιστική δικτατορία που μετέτρεψε την Ιταλία σε τεράστιο στρατόπεδο με όλο το λαό κρατούμενο και σε διατεταγμένη θητεία. Η αστυνόμευση ήταν σε απόλυτη έξαρση, με τις φανερές και μυστικές υπηρεσίες και τις παραστρατιωτικές οργανώσεις (μελανοχίτωνες) σε ημερήσια διάταξη.
Οι πολιτικές δολοφονίες, οι εξαφανίσεις, οι εξορίες σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και η εξαγορά συνειδήσεων, ήταν καθημερινά φαινόμενα. Τα άλλα πολιτικά κόμματα καταργήθηκαν και το φασιστικό κόμμα ταυτίστηκε με την έννοια του κράτους. Όλες οι ουσιαστικές ελευθερίες έκφρασης, συνάθροισης, εκλογής κ.λπ., καταργήθηκαν όπως και το οικογενειακό άσυλο, η προσωπική ζωή και το απόρρητο των επιστολών.
Η λογοκρισία ήταν απόλυτη σε όλα τα μέσα ενημέρωσης τα οποία μετατράπηκαν σε υμνολόγους του καθεστώτος και του αρχηγού. Το φασιστικό καθεστώς ανέπτυξε ιμπεριαλιστική εξωτερική πολιτική, κάνοντας αρχικά την Αλβανία προτεκτοράτο της Ιταλίας. Κατόπιν κατέκτησε τη Λιβύη, τη Σομαλία, την Ερυθραία και την Αιθιοπία, δημιουργώντας έτσι την Ιταλική Ανατολική Αφρική. Μαζί με τη ναζιστική Γερμανία βοήθησαν στη νίκη και εγκαθίδρυση της Φρανκικής δικτατορίας στην Ισπανία το 1939, που ήταν ομογάλακτο καθεστώς, πνίγοντας στο αίμα το ισπανικό προλεταριάτο.
Στον Β” Παγκόσμιο Πόλεμο αποτέλεσε τον τρίτο κρίκο του άξονα των φασιστικών καθεστώτων (μαζί με τη Γερμανία και την Ιαπωνία) που ξεκίνησαν τη μεγαλύτερη ανθρωποσφαγή στην ιστορία της ανθρωπότητας. Το φασιστικό καθεστώς ήταν αντισημιτικό και ρατσιστικό, πάντως δεν ανέπτυξε μυστικιστικές- ιρασιοναλιστικές (ανορθολογικές) ιδεολογίες και βιομηχανικό τρόπο εξόντωσης των μη άριων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης όπως οι ναζί.
Ο γερμανικός ναζισμός είναι μίγμα αυταρχικού – ολοκληρωτικού κρατικού σοσιαλιαλ-καπιταλισμού μαζί με ιρασιοναλιστικά (ανορθολογικά)5 στοιχεία, όπως η λατρεία της μοίρας, τα δεσμά του αίματος «κισμέτ του αίματος», η ανωτερότητα της άριας γερμανικής φυλής, ο μυστικισμός, ο φυλετισμός (ρατσισμός), ο ευγονισμός , ο αντισημιτισμός κλπ. Ο όρος προέρχεται από τη συντομογραφία του όρου Nationalsozialismus = εθνικοσοσιαλισμός.6 Ο Ναζισμός (γερμ. Nazismus) είναι η γερμανική εκδοχή τον φασισμού, ο χιτλερισμός ή όπως πιο σωστά αποκαλείται, εθνικοσοσιαλισμός, είναι ή ολοκληρωτική ιδεολογία που αναπτύχθηκε από το Εθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα, που ιδρύθηκε από τον Χίτλερ τη δεκαετία του 1920.
Το Εθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα (γερμ: Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei), γνωστότερο ως NSDAP, Ναζιστικό Κόμμα, Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα των Γερμανών Εργατών ή απλά Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα, ήταν το πολιτικό κόμμα που οδηγήθηκε στην εξουσία της Γερμανίας με την καθοδήγηση του Αδόλφου Χίτλερ το 1933. Ο όρος Ναζί είναι μια συντόμευση των γερμανικών λέξεων (NA)tionalso(ZI)alismus (Εθνικοσοσιαλισμός). Κύρια επιδίωξη του NSDAP ήταν η δημιουργία του Τρίτου Ράιχ (Τρίτο Κράτος) και ανέλαβε την γερμανική κυβέρνηση το 1933.
Σύμφωνα με το κόμμα αυτό, το κράτος ως έννοια είναι απόλυτα κυρίαρχο – ολοκληρωτικό – και καθοριστικό για την εξέλιξη ενός λαού. Πρέπει να είναι λαϊκό και ο λαός να πειθαρχεί απόλυτα και πρόθυμα, έτοιμος για κάθε θυσία, προς όφελος όλου του κράτους – έθνους. Όπως κάθε άλλη φασιστική ιδεολογία, ενεργεί υπέρ της κατάργησης της πάλης των τάξεων και υπέρ της ρύθμισης των σχέσεων μεταξύ εργοδοτών και εργατών από το κράτος, ποτέ δεν αμφισβήτησε την ατομική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής και εφάρμοσε μια οικονομική πολιτική περίπου σαν το κεϋνσιανό μοντέλο.
Για το ναζισμό, τα πάντα πηγάζουν από το κράτος, και φυσικά από το κόμμα που διαχειρίζεται την κρατική εξουσία και δεν αποδέχεται σε καμία περίπτωση την οποιαδήποτε αντιπολίτευση. Βασίζεται στην ελεύθερη οικονομία που όμως, λειτουργεί μέσα σ΄ένα κράτος εξολοκλήρου παρεμβατικό.
Το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα του Αδόλφου Χίτλερ πίστευε ακράδαντα στο μεγαλείο της γερμανικής φυλής και γενικότερα της άριας φυλής, από την οποία προέρχονται τα γερμανικά φύλα. Κορυφαίος του στόχος ήταν να κυριαρχήσει η φυλή αυτή σε όλο τον κόσμο, επειδή ήταν η ανώτερη φυλή και ήταν κάτι σαν πεπρωμένο για τη σωτηρία του κόσμου από τα άλλα «μιαρά», όπως υποστήριζε, φύλα. Οι συνέπειες ήταν τραγικές για πολλά από τα φύλλα αυτά. Εβραίοι, Σλάβοι, Τσιγγάνοι, αλλά και ομάδες με διαφορετικότητες όπως ομοφυλόφιλοι, ανάπηροι σωματικά και διανοητικά και ψυχικά ασθενείς, εξολοθρεύτηκαν με συστηματικό – βιομηχανικό τρόπο εισάγοντας τον φορντισμό στην υπηρεσία εξόντωσις ανθρώπων στα γνωστά στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Κατόρθωσε το κόμμα αυτό να κυριαρχήσει στη γερμανική πολιτική σκηνή και κάτω από τραγικές συνθήκες μετά την ήττα των εργατικών συμβουλίων. Ήττα στην οποία έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο η σοσιαλδημοκρατία που κυβερνούσε εκείνη τη περίοδο. Το ναζιστικό κόμμα πήρε την εξουσία (στην πραγματικότητα του δόθηκε από τη «δημοκρατία της Βαιμάρης»), διαλύοντας όλους τους λαϊκούς δημοκρατικούς θεσμούς, με σκοπό τη δημιουργία του Γ’ Ράιχ που θα κυρίευε όλο τον κόσμο.
Οδήγησε τη Γερμανία στα ακρότατα όρια του εθνικισμού – σοβινισμού και διαστρέβλωσε κάθε ανθρωπιστικό ιδεώδες, προσπαθώντας να εμποτίσει με τη ναζιστική ιδεολογία όλο το γερμανικό λαό.
Για το ναζιστικό κράτος, μια βασική μέριμνα είναι η γέννηση γερών παιδιών και κυρίως φυλετικά καθαρών. Υποστηρίζει ότι είναι υπέρμαχος της κοινωνικής δικαιοσύνης φυσικά μόνο για τους φυλετικά καθαρούς υπηκόους του. Η διαστροφή τους έφτασε μέχρι την ανάπτυξη κρατικών μαιευτηρίων τοποθετώντας μέσα σ΄ αυτά γυναίκες ως δημόσιες – κρατικές μήτρες για την αναπαραγωγή υπέρ καθαρών αρίων παιδιών.
Η αριστερή πτέρυγα του ναζιστικού κόμματος, (οι λεγόμενοι και στρασερικοί) που ήταν η κοινωνική του βάση, με τα τάγματα εφόδου SΑ, είχαν αντιγράψει ολόκληρη θεματολογία από τα σοσιαλιστικά προγράμματα ακόμα και από τους μπολσεβίκους που κατηγορούσαν. Τίποτα δεν τους εμπόδισε να αντιγράψουν και το βηματισμό του κόκκινου στρατού, τον βηματισμό της χήνας.
Με την αριστερή πτέρυγα του φασιστικού κόμματος ξεμπέρδεψε ο Χίτλερ, μέσα από τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις που ονομάστηκαν «Νύχτα των μεγάλων μαχαιριών», δολοφονώντας τον ηγέτη τους και πολλά μέλη και εκτοπίζοντας πολλούς σε στρατόπεδα συγκέντρωσης καταργώντας τα SA και δημιουργώντας τα SS.
Το φασιστικό και το ναζιστικό κίνημα από τα πιο οπορτουνιστικά κινήματα που υπήρξαν ποτέ, αντιγράφανε – αντιγράφουν τα πάντα αρκεί να εξυπηρετήσουν τους σκοπούς τους γι΄ αυτό μην απορούν κάποιοι για τον «αριστερισμό» των εγχώριων νεοφασιστικών ομάδων, όπως ο «μαύρος κρίνους», ή των δήθεν «αυτόνομων» κτλ, που έχουν κλέψει και διαστρεβλώσει λεκτικά ακόμη και αντιεξουσιαστικές φρασεολογίες.
Μια άλλη κρυφή αλλά σημαντική πλευρά του ναζισμού που αποσιωπείται σκόπιμα, είναι η σχέση που είχε με τον μυστικισμό – αποκρυφισμό. Οι σχέσεις των ναζί με την περίφημη γερμανική μυστικιστική αποκρυφιστική οργάνωση «Εταιρία της Θούλης», η φιλοσοφική εταιρία που ίδρυσε η Έλενα Μπλαβάτσκυ το 1877 δεν είναι ιδιαίτερα γνωστές.
Η «εταιρία» αυτή, ήταν η μήτρα όλων των αποκρυφιστικών οργανώσεων στη Γερμανία και αλλού, που μέσα από μια ελιτίστικη φιλοσοφία ευνόησαν τη δημιουργία του Γ΄ Ράιχ. Μεταξύ άλλων η φυλετική θεωρία της «εταιρίας» περιλάμβανε την ανωτερότητα της αρίας φυλής, την υπέρτατη σημασία της σβάστικας και άλλων ρουνικών συμβόλων, και την καθολική εφαρμογή μιας αποκρυφιστικής φιλοσοφίας και ψευτοεπιστήμης μισαλλόδοξης και μισάνθρωπης για την ερμηνεία του κόσμου. Από αυτή την «εταιρία» δανείστηκαν οι ναζί τον αγκυλωτό σταυρό, τα ρουνικά σύμβολα των SS, το περί Θούλης, και υπέρ βόρειας άριας φυλής κλπ.
Ακόμη και η ονομασία της χρυσής αυγής των Ελλήνων νεοναζιστών οφείλει το όνομά της στο αγγλικό μυστικιστικό – θεοσοφιστικό τάγμα το «Ερμητικό Τάγμα της Χρυσής Αυγής»(Hermetic Order of the Golden Down), το οποίο ίδρυσε ο προσωπικός φίλος της μαντάμ Μπλαβάτσκυ, Γουίλιαμ Γουίν Γουέστκοτ, το 1888 5
Δεν ήταν όμως μόνο οι αποκρυφιστές που καλλιέργησαν τον ρατσισμό και τον εθνικισμό ήταν και οι «καθαροί» αστοί «ορθολογιστές» εκπρόσωποι της γερμανικής αντίδρασης. Ο Ρούντολφ Ρόκερ, έγραψε για τον Φίχτε, έναν από τους κύριους εκπροσώπους της Γερμανικής αντίδρασης:
«… Ο Φίχτε ακόμα και το 1805, στους λόγους που εκφώνιζε στην Ακαδημία του Βερολίνου προς το Γερμανικό Έθνος, υποστήριζε την παγκόσμια ιστορική αποστολή των Γερμανών, προσδιόριζε «το γερμανικό έθνος ως προορισμένο από τη μοίρα να είναι η μητέρα και ο αναδημιουργός της ανθρωπότητας.
Ανάμεσα σε όλα τα καινούρια έθνη, εσείς είστε οι Γερμανοί που κατέχετε αναμφιβόλως τα σπέρματα τη ανθρώπινης τελείωσης και σας έχει ανατεθεί η πραγμάτωση της προόδου» . Στο βιβλίο του «Λόγοι προς το γερμανικό έθνος» και στις διαλέξεις που έκανε, αναφέρονταν στην ιστορική αποστολή των Γερμανών. Πρόκειται για μια ψευδαίσθηση που καλλιεργείται από την εποχή του Λούθηρου κατατρέχει ολόκληρη τη γερμανική ιστορία και ιδιαίτερα το έργο του Φίχτε και του Χέγκελ. Παρουσιάστηκε επίσης και στη γραμματεία του γερμανικού σοσιαλισμού που περιπαθώς την περιέθαλψε ο Λασσάλ.
Ο Χιούστον Στιούαρτ Τσάμπερλεν και αναρίθμητοι διάδοχοι του, που με το παραλογισμό τους έχουν μολύνει τη γερμανική πνευματική ζωή υπήρξαν κατά τους χρόνους πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο «οι κήρυκες της γερμανικής αποστολής». Ήταν αποφασισμένοι να εφαρμόσουν στην πράξη τα πασίγνωστα λόγια του Γερμανού ποιητή Εμμανουήλ Γκάιμπελ «Ο κόσμος μπορεί ακόμα να γίνει γοητευτικός και αυτό θα το οφείλει στη Γερμανική ράτσα». Μπορούμε να πούμε ότι ο Φίχτε υπήρξε ο προπάτορας των Τσάμπερλεν, Βόλτμανς, Χάουσερς, Ρόζενμπεργκς, Γκύντερς και άλλων πολλών που στις μέρες μας κατασκευάζουν ρατσιστικές θεωρίες και κηρύττουν το «κισμέτ του αίματος». Μήπως αυτά θυμίζουν τις μετέπειτα δοξασίες του Χίτλερ και του Τρίτου Ράιχ; … »6
Εδώ θα ήθελα να αναφέρω μια «προφητική» ρήση του Μιχαήλ Μπακούνιν γραμμένη γύρω στο 1872: «… Προσοχή οι Γερμανοί θεωρούν το δικό τους προτεσταντικό πολιτισμό ανώτερο από τον πολιτισμό των λατινικών χωρών και ιδιαίτερα αυτών της Γαλλίας. Προσοχή! Αυτοί οι Γερμανοί θα θελήσουν και θα επιδιώξουν κάποια στιγμή να σας εκπολιτίσουν…». Το τι έγινε μετά από 65 χρόνια περίπου, το αισθάνθηκε καλά στο πετσί της όλη η ανθρωπότητα.
Ερχόμενοι τώρα στο θέμα μας. Δεν είναι τυχαίο ότι στην Ελλάδα οι πρώτες φασιστικές κινήσεις και οργανώσεις εμφανίστηκαν στη Θεσσαλονίκη. Η Θεσσαλονίκη και η ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας αποτέλεσαν πεδίο εδαφικών διεκδικήσεων, εθνικιστικών και σοβινιστικών αντεγκλήσεων και συγκρούσεων από τα γειτονικά βαλκανικά κράτη συμπεριλαμβανομένου και του ελληνικού. Από τη σύστασή τους αυτές οι φασιστικές κινήσεις, προτού ακόμη ο ναζιστικός φυλετισμός αναπτυχθεί σε ψευτοεπιστήμη, ήταν έντονα ρατσιστικές ιδιαίτερα ενάντια στην κοινότητα των Εβραίων της πόλης.
Ο συγγραφέας αυτού του βιβλίου στην εισαγωγή του διακρίνει έναν από τους πολλούς λόγους που δεν αναπτύχθηκε ένα μαζικό φασιστικό κίνημα στην Ελλάδα. Γράφει τα εξής: « …Στην Ελλάδα κάθε τέτοια κίνηση ξεκινούσε αρχικά ως ελπιδοφόρα προσπάθεια, για να καταλήξει στα ίδια πρόσωπα και τους ίδιους μηχανισμούς που τη σχημάτιζαν αρχικά. Ίσως βέβαια να φταίει το γεγονός ότι ο χώρος αυτός από την πρώτη στιγμή πρακτορεύτηκε, καθοδηγήθηκε και τέλος κυριεύθηκε από τις εγχώριες υπηρεσίες ασφαλείας, ενώ για πολλά χρόνια υπήρχε στα μέλη η εσφαλμένη αντίληψη ότι ο στρατός και η αστυνομία ήταν «δικοί μας». Μια εντύπωση που υπήρξε τόσο αφελής όσο και καταστροφική για το εθνικιστικό κίνημα …».
Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμα και ο Χίτλερ ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα ως έμμισθος πράκτορας της ασφάλειας εντεταλμένος να παρακολουθεί τις συνελεύσεις ενός ψευτο εργατικού κόμματος.7 Εδώ να κάνουμε μια μικρή παρένθεση και να πούμε πως η έννοια του παρακράτους – παρακρατικός, είναι όρος που χρησιμοποιήθηκε από την αριστερά, ιδιαίτερα μετά τη δολοφονία του Λαμπράκη. Είναι ένας ψευδής διαχωρισμός, γιατί μπορεί να σημαίνει από τη μια μεριά το νομιμοποιημένο συντεταγμένο κράτος και από την άλλη το παρα- του κράτους, το μη νομιμοποιημένο.
Μια πιο σωστή έννοια είναι το «βαθύ κράτος», δηλαδή ένα κράτος μέσα στο κράτος. Δεν παίζουμε με τις έννοιες. Αλλά θέλουμε να πούμε πως το κράτος έχει τη μορφή του Ιανού, δηλαδή έχει δύο πρόσωπα.8 Το κράτος και στη συγκεκριμένη περίπτωση τα σώματα ασφαλείας και οι κατασταλτικές δυνάμεις, δεν αυτοκινητοποιούνται (αν το έκαναν αυτό μέσα στα ισχύοντα συνταγματικά πλαίσια θα ήταν στάση). Παίρνουν πάντα εντολές από την εκάστοτε πολιτική – κυβερνητική εξουσία. Έτσι ανάλογα με τις πολιτικές συγκυρίες και τα συμφέροντα της εκάστοτε κυβερνητικής εξουσίας χρησιμοποιούνται οι φασιστικές – ναζιστικές οργανώσεις μέσα από τη μεθοδολογία της πέμπτης φάλαγγας.9
Ανάλογα με το τι συμφέρει ή όχι τη δεδομένη στιγμή ενεργοποιούνται ή αδρανοποιούνται αυτές οι οργανώσεις. Είναι η συστημική εφεδρεία που δρα ως ένα σημείο χωρίς να υπερβεί τα εσκαμμένα που ορίζονται από την πολιτική συγκυρία. Αν υπερβούν αυτά τα εσκαμμένα, το κράτος δεν έχει πρόβλημα να τις καταστείλει (βλέπε υπόθεση Λαμπράκη κλπ). Ποτέ όμως δεν κόβουν τους δεσμούς τους με το κράτος και τον ομφάλιο λώρο που τις συνδέει ιδιαίτερα με τα σώματα ασφαλείας.10
Στη Θεσσαλονίκη, λοιπόν, που θεωρείται η πόλη με τις περισσότερες πολιτικές δολοφονίες μέσα στο βόρβορο του εθνικισμού, αναδύθηκαν και δραστηριοποιηθήκαν οι πρώτες φασιστικές οργανώσεις. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι η Θεσσαλονίκη, αυτή η «φτωχομάνα» όπως την αποκαλούσαν παλιά, δεν ήταν και στην πρώτη γραμμή των εργατικών και κοινωνικών αγώνων.
Προσθήκη
Το «παράδοξο» της εποχής μας
Είδαμε – έστω με ένα συνοπτικό τρόπο – τις αιτίες εμφάνισης, ανάδυσης και επικράτησης των φασιστικών – ναζιστικών κινημάτων στις αρχές του 20ου αιώνα. Βλέπουμε όμως στην αυγή του 21ου αιώνα να αναδύονται πάλι κινήματα ή κυβερνήσεις ρατσιστικές και μισαλλόδοξες. Εδώ να πω ότι είναι λάθος να παπαγαλίζουμε όρους του τύπου ακροδεξιά, ρατσιστική κλπ, κυβέρνηση ή κινήματα που λένε οι αριστεροί. Οι κύριοι/κυρίες αυτοί είναι φασίστες, πρέπει να λέμε τα πράγματα με το όνομα τους και ανάλογα να τους αντιμετωπίζουμε.
Παράλληλα όμως εγείρεται ένα βασικό ερώτημα, ενώ λίγο πολύ στην Ευρώπη έχουν εκλείψει οι κοινωνικές συνθήκες (σπάνη, ένδεια, λιμοκτονία) που συνέβαλαν στην άνοδο των φασιστών και η εποχή μας δεν είναι ούτε καν προεπαναστατική, αντίθετα είναι αντεπαναστατική όπερ δεν αμφισβητείται και δεν κινδυνεύει το αστικό καθεστώς, πως γίνεται σήμερα να αναβιώνουν οι βρικόλακες του παρελθόντος; Η ανθρωπότητα φαίνεται να ξεχνάει τη συνέβη τον 20ο αιώνα και πέρασε κατευθείαν από τον 19ο στον 21ο αιώνα και οι παλιές αναλύσεις δεν μπορούν να εξηγήσουν την σημερινή κατάσταση.
Ο τίτλος της προθήκης λέει για το παράδοξο της εποχής η οποία δεν είναι καθόλου παράδοξη, γιατί μπορούμε να δούμε ότι στην ιστορία δεν υπάρχει μόνο μια γραμμική τάση προς την εξέλιξη του ανθρώπου, υπάρχει και η ανέλιξη, η οπισθοδρόμηση και ο αναχρονισμός, αυτόν τον αναχρονισμό ζούμε τώρα σε συνθήκες μετά την σπάνη που έλεγε ο Μάρεϊ Μπούκτσιν. Βλέπουμε δηλαδή ότι θα ήταν αρκετό μόνο το 4% της περιουσίας των 225 πλουσιότερων κεφαλαιοκρατών για να εξασφαλιστεί τροφή για όλους τους κατοίκους της Γης.
Θα αρκούσαν οι περιουσίες των 7 πλουσιότερων καπιταλιστών για να εξαλειφθεί για πάντα η φτώχεια. Φυσικά υπάρχει μια «λεπτομέρεια»: Αν ο καπιταλισμός είχε τέτοιες ευαισθησίες και ηθική, δε θα ήταν καπιταλισμός. Οι άρχουσες πολιτικό οικονομικές ελίτ και οι διάφοροι επαΐοντες διανοούμενοι που τις υπηρετούν εξαπολύουν σε παγκόσμιο επίπεδο ένα δίπτυχο κατηγοριών σε όσους ασκούν κριτική- πολεμική σε αυτή την τάξη πραγμάτων, το δίπτυχο αυτό εδράζεται στο ότι, όλοι αυτοί που κριτικάρουν και εναντιώνονται σε αυτή την τάξη πραγμάτων είναι ηθικολόγοι και λαϊκιστές ή τρομοκράτες .
Ο καπιταλισμός, ένα κοινωνικό σύστημα που βασίζεται στην εκμετάλλευση και κυριαρχία ανθρώπου από άνθρωπο, έχει ως κινητήρια δύναμη για την ύπαρξή του την μεγιστοποίηση του κέρδους. Του όλο και μεγαλύτερου κέρδους άρα και κυριαρχίας αφού είναι αντίθετος και απορρίπτει σαν ανάξιο, ηθικολογικό και ξεπερασμένο το αρχαίο ρητό «πάντων χρημάτων μέτρον εστίν άνθρωπος». Εδώ η ρήση του Καρλ Μαρξ αποτελεί αξεπέραστη ακτινογραφία του καπιταλισμού παλιού και νέου:
“ Το Κεφάλαιο τρέμει την απουσία κέρδους. Όταν οσμίζεται ένα σημαντικό όφελος, γίνεται παράτολμο. Με κέρδος 20% ενθουσιάζεται, 50% αποθρασύνεται, με 100% καταπάτα όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα και με 300% δε διστάζει μπροστά σε κανένα έγκλημα ”.
“… Ορίστε το πραγματικό πρόσωπο του σύγχρονου ολοκληρωτισμού που λέγεται «φιλελεύθερη δημοκρατία», αλλά που τώρα πρέπει να αποκαλούμε με το αληθινό του όνομα: το ολοκληρωτικό εμπορικό σύστημα. Το ολοκληρωτικό εμπορικό σύστημα πραγματοποίησε αυτό που κανένας άλλος ολοκληρωτισμός δεν κατάφερε πριν από αυτόν: την ενοποίηση του κόσμου κατ’ εικόνα του...
Το κυρίαρχο σύστημα ορίζεται, λοιπόν, από τη διεισδυτικότητα της εμπορικής ιδεολογίας. Απασχολεί παράλληλα όλο το χώρο και τους τομείς της ζωής. Λέει μονάχα: «Παράγετε, πουλήστε, καταναλώστε, συσσωρεύστε!» Έχει μετατρέψει το σύνολο των ανθρώπινων σχέσεων σε εμπορικές σχέσεις και αντιμετωπίζει τον πλανήτη μας ως εμπόρευμα.. Αναγνωρίζει μόνο ένα δικαίωμα: το δικαίωμα στην ιδιωτική ιδιοκτησία. Ο μόνος θεός που λατρεύει είναι το χρήμα…». Ζαν Μπριέν
Τα νεοφασιστικά κινήματα έρχονται να κάνουν την δουλειά για την οποία προορίζονται, να αποσπάσουν την προσοχή από την παραπάνω κατάσταση και να αναγάγουν τα δεινά που δημιουργεί ο σημερινός καπιταλισμός και το κράτος, δηλαδή ο σύγχρονος ολοκληρωτισμός ως προβλήματα της ράτσας και του έθνους. Χωρίς να παρακάμπτω – υποτιμάω τον κίνδυνο που ελοχεύει από την ανάδυση των φασιστικών κινημάτων θέλω να πω ότι τα ζήτημα δεν πρέπει να εδράζεται – τόσο πολύ – σε αυτούς, αλλά περισσότερο στον σημερινό ολοκληρωτισμό των αγορών που έχουν την δύναμη να επιβάλλουν κυβερνήσεις και καθεστώτα της αρεσκείας τους.
Ο σημερινός οικονομισμός μαζί με τον τεχνο-επιστημονικό ολοκληρωτισμό – θέλουν και – αναγάγουν όλα τα ανθρώπινα ζητήματα σε τεχνολογικές και οικονομικές διευθετήσεις, αυτός είναι (για να παίξουμε με τις έννοιες) ο ανορθολογικός ορθολογισμός της εποχής, ο νεοφιλελευθερισμός που προσομοιάζει με τον φασισμό της προηγούμενης εποχής και διαφέρει στο ότι αφήνει το παιχνίδι λίγο ανοικτό γύρω από τις αστικές τυπικές ελευθερίες.
Eπίμετρο
Αυτός είναι ο φασισμός- ναζισμός
Η Γκερνίκα είναι μια μικρή Βασκική κωμόπολη, πολύ κοντά στο Μπιλμπάο, που αριθμούσε 7 χιλιάδες κατοίκους, πριν ξεσπάσει ο ισπανικός εμφύλιος. Η πόλη φιλοξενούσε την ιερή βελανιδιά που συμβόλιζε τις παραδοσιακές ελευθερίες της επαρχίας της Βιθκάγια και την ενότητα των Βάσκων που έβλεπαν τη Γκερνίκα σαν το πνευματικό τους κέντρο. Σε αυτό το δέντρο ορκιζόταν ο πρόεδρος της Βασικής βουλής αλλά και οι Ισπανοί βασιλείς που δεσμεύονταν να σεβαστούν τις ελευθερίες και τα δικαιώματα των Βάσκων.
Στις 26 Απριλίου 1937 η Γκερνίκα βομβαρδίζεται από γερμανικά μαχητικά αεροπλάνα (Χάινκελς 111 και Γιούνκερς 52) της λεγεώνας Κόνδορας . Η επιχείρηση «Επίπληξη», όπως ήταν η κωδική της ονομασία, σχεδιάστηκε από τον αντισμήναρχο Ριχτχόφεν, στα πλαίσια της επίθεσης των Φρανκιστών στην πόλη και την ευρύτερη περιοχή του Μπιλμπάο. Ο βομβαρδισμός της πόλης ήταν ανελέητος, έγινε κατά κύματα και κράτησε από τις πέντε παρά είκοσι ως τις οκτώ παρά τέταρτο. Το κέντρο καθώς και το μεγαλύτερο μέρος της Γκερνίκα κάηκε και καταστράφηκε ολοσχερώς, για να ξαναχτιστεί μετά τον πόλεμο. Το μόνο που, ως εκ θαύματος, έμεινε ανέπαφο ήταν το ιερό δέντρο της πόλης που βρισκόταν μακριά απ’ το κέντρο της. Οι βασκικές αρχές ανακοίνωσαν το θάνατο 1650 κατοίκων.
Η Γκερνίκα ήταν ανοχύρωτη, απείχε τριάντα χιλιόμετρα από το μέτωπο των μαχών, και δεν αποτελούσε στρατιωτικό στόχο. Το πιθανότερο είναι ότι οι Γερμανοί (που τυπικά δεσμεύονταν απ’ το σύμφωνο μη επέμβασης των ευρωπαϊκών δυνάμεων στον ισπανικό εμφύλιο) είδαν στην επιχείρηση (όπως και σε άλλες επιθέσεις τους στα πλαίσια της… μη-επέμβασής τους), μεταξύ άλλων και μια καλή ευκαιρία κι ένα πεδίο δοκιμής, για να διαπιστώσουν την ισχύ του στρατού και των όπλων του, εν όψει των φιλοδοξιών τους για το κοντινό μέλλον. Την ίδια στιγμή, οι φασίστες – εθνικιστές του Φράνκο προσπάθησαν να φορτώσουν την ευθύνη για τις καταστροφές και τη θηριωδία στους Δημοκρατικούς, στην τακτική της ‘καμένης γης’ που εφάρμοζαν, υποχωρώντας και την προσπάθεια να εμφανίσουν φουσκωμένες τις συνέπειες της επίθεσης, για να προκαλέσουν την αγανάκτηση και τη συμπάθεια της διεθνούς κοινής γνώμης.
Η διεθνής κατακραυγή για τη ναζιστική θηριωδία ήταν έντονη, αλλά δε θα έφτανε ως απόηχος στις μέρες μας, αν δεν υπήρχε η “Γκερνίκα”, το αριστούργημα του Πάμπλο Πικάσο -που κατά τη διάρκεια του εμφυλίου είχε δεχτεί την τιμητική θέση του διευθυντή του Μουσείου Πράδο ενώ παράλληλα έκανε μια σειρά γελοιογραφιών αφισών με τίτλο “το όνειρο και το ψέμα του στρατηγού Φράνκο”. Ο Πικάσο είχε αναλάβει να ζωγραφίσει έναν πίνακα για το περίπτερο της ισπανικής κυβέρνησης στη Διεθνή Έκθεση του Παρισίου το 1937 και ξεκίνησε αμέσως να δουλεύει ένα καινούριο θέμα, εμπνευσμένος από τα πρόσφατα τραγικά γεγονότα.
Λένε πως κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής στο Παρίσι, όπου ζούσε ο Πικάσο, είχε ένα χαρακτηριστικό διάλογο με κάποιον Γερμανό αξιωματούχο, που τον ρώτησε αν ήταν δικό του έργο αυτός ο πίνακας.
Για να του απαντήσει ο Πικάσο:
-Όχι. Εσείς το κάνατε.
Η ιστορία του πίνακα δεν τελειώνει εδώ. Το 69′ ο θρασύτατος Φράνκο ζήτησε να εκτεθεί ο πίνακας στην Ισπανία, για να συναντήσει την κατηγορηματική άρνηση του δημιουργού, που εξουσιοδότησε το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης (όπου και φυλασσόταν) να μην πάει ποτέ το έργο του στην πατρίδα του, προτού αποκατασταθεί η δημοκρατία,(να σημειώσω εδώ ότι διαφωνώ με τις πολιτικές απόψεις του Πικάσο αλά αυτό δεν έχει σημασία, γιατί προέχουν τα γεγονότα) όπως και έγινε το 1981, μετά από το θάνατο του Πικάσο, αλλά και του δικτάτορα Φράνκο. Τα τελευταία χρόνια, οι Βάσκοι διεκδικούν να φέρουν τον πίνακα στο Μουσείο Γκουγκενχάιμ, στο Μπιλμπάο, που είναι πολύ κοντά στην Γκερνίκα, αλλά η προσπάθειά τους σκοντάφτει στην άρνηση της ισπανικής κυβέρνησης.
Λέγεται επίσης πως ένα αντίγραφο του πίνακα κοσμούσε για μερικά χρόνια (1985-2009) την είσοδο του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Κι όταν ο υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ, Κόλιν Πάουλε, έκανε μια ομιλία για την επικείμενη προκήρυξη του πολέμου στο Ιράκ, το Φλεβάρη του 2003), το αντίγραφο καλύφτηκε με ένα μπλε ύφασμα, για να αποφευχθούν οι επικίνδυνοι αντιπολεμικοί συνειρμοί.
Ο πίνακας του Πικάσο, αυτή η εμβληματική κραυγή κατά της θηριωδίας του πολέμου, κατάφερε να γίνει επικίνδυνος, ενοχλητικός για κάθε εξουσία, και για αυτό διαχρονικός.
Σημειώσεις:
1) Δείτε τον αντιδραστικό ρόλο όλης της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας και ιδιαίτερα της γερμανικής που επηρέαζε και έλεγχε ένα πολύ μεγάλο τμήμα της εργατικής τάξης.
2) Ενα ρεύμα τέχνης που συνδέθηκε και ταυτίστηκε -λίγο πολύ- με τον φασισμό είναι ο φουτουρισμός ο οποίος δεν θα μπορούσε ούτε να ευδοκιμήσει ούτε να υπάρξει στον ναζισμό,( θα θεωρούνταν παρακμιακό) αλλά επειδή η συζήτηση μας δεν είναι τα ρεύματα τέχνης για να γίνω λίγο πιο κατανοητός δείτε και αυτή την μελέτη “Ο δρόμος προς το φασισμό«.
Όμως ο φουτουρισμός και το μανιφέστο του Φίλιπο Τομάζο Μαρινέτι που ήταν η λατρεία της δύναμης,της ταχύτητας, της μηχανής και του πολέμου , ήταν και ο «προάγγελος» του σημερινού τεχνο-επιστημονικού ολοκληρωτισμού που μαζί με τον οικονομισμό θέλουν και αναγάγουν όλα τα ανθρώπινα ζητήματα σε τεχνολογικές και οικονομικές διευθετήσεις. Αυτός είναι ο (για να παίξουμε με τις έννοιες) ανορθολογικός ορθολογισμός της εποχής, ο νεοφιλελευθερισμός που προσομοιάζει με τον φασισμό της προηγούμενης εποχής και διαφέρει στο ότι αφήνει το παιχνίδι λίγο ανοικτό γύρω από τις αστικές τυπικές ελευθερίες.
Φυσικά στην Ελλάδα τα φασιστικά και ναζιστικά ρεύματα ιδεών εκείνης της εποχής (αλλά και τα σημερινά) μόνο σαν καρικατούρες προσομοιάζουν με τα ευρωπαϊκά, με αυτό που λέω δεν θέλω να υποτιμήσω τους κινδύνους από το δηλητήριο που χύνουν στην κοινωνία οι σημερινοί τους απόγονοι.
4) Δείτε «Λεξικό των ισμων», Αντώνης Διαμαντίδης, εκδ. Γνώση
6) Δείτε «Λεξικό των ισμων»
7) Η μυστικιστική «Εταιρία της Θούλης», της οποίας ήταν μέλη αρκετοί βιομήχανοι, Γιούγκερς (γαιοκτήμονες) και ανώτατοι αξιωματικοί του πρώην πρωσικού στρατού, χρηματοδότησε και εξόπλισε τις παραστρατιωτικές οργανώσεις «Freikorps» (τα μετέπειτα SS), οι οποίες παίξανε πρωταγωνιστικό ρόλο στην καταστολή της εξέγερσης των εργατικών συμβουλίων (σοβιέτ) στη Γερμανία. Ίδρυσαν λίγο αργότερα το Γερμανικό Εργατικό Κόμμα. Αυτό το κόμμα παρακολουθούσε με εντολή της ασφάλειας, ο Χίτλερ. Αργότερα έγινε μέλος του και το κόμμα αυτό μετασχηματίστηκε στο Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα Γερμανίας.
9) Πέμπτη φάλαγγα ονομάζεται η εντός πολιορκημένης πόλης, ή και εμπόλεμης χώρας γενικότερα, εκδηλωθείσα προπαγάνδα επ΄ωφελεία του εχθρού. Αυτή η προπαγάνδα μπορεί να είναι εγχώριος (εσωτερική), ή να προέρχεται απευθείας εκ του εχθρού (εξωτερική). Επίσης, εκδηλώνεται ποικιλοτρόπως, με οτιδήποτε μέσο μπορεί να υπονομεύσει το φρόνημα ή και την ικανότητα των αμυνομένων, ήτοι από δολιοφθορά, μέχρι απλή διασπορά ψευδών ειδήσεων, π.χ. ραδιοφωνικές ανακοινώσεις ή έντυπες προτροπές (φέιγ-βολάν).
Ο όρος τέθηκε σε χρήση για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου (1936–1939), όταν στην πολιορκία της Μαδρίτης, εκτός από τις τέσσερις φάλαγγες των Φασιστών πολιορκητών, υπήρχε και εντός της πόλης, μια σημαντική μερίδα πληθυσμού υπέρ του στρατηγού Φράνκο, υποσκάπτοντας με συνέπεια τη θέση των υπερασπιστών. Ο όρος έχει χρησιμοποιηθεί πολλές φορές συμβολικά για να καταδείξει αλλότριες δυνάμεις που μπορεί να δρουν δίπλα σε ένα κίνημα.
10) Εν συντομία, δείτε σχέσεις μετά την μεταπολίτευση του φιλελεύθερου χώρου, ΝΔ κτλ, αλλά και τη δεκαετία του ΄80 του ΠΑΣΟΚ, με τις χουντικές οργανώσεις ΕΠΕΝ, ΒΕΟ, αλλά και τους νεοναζιστές του ΕΝΕΚ, κτλ. Όπως, επίσης, και την προσπάθεια του τότε βαρυσήμαντου στελέχους και υπουργού Κουτσόγιωργα, με τη δημιουργία «των αγανακτισμένων πολιτών» και τη διασύνδεσή τους με νεοταξίτες- νεοφασίστες .
Περισσότερα για Εθνικισμό – Φασισμό – Ναζισμό δείτε στα ΕΝΘΕΤΑ – ΦΑΚΕΛΟΙ του σαιτ.
*********************************
Όλο το βιβλίο σε μορφή pdf εδώ: FASISMOS
Μερικά από τα κεφάλαια του βιβλίου: