Μέσα σε δύο μόλις εβδομάδες από την εντυπωσιακή επικράτηση του Ντ. Τραμπ στις ΗΠΑ, το εγχώριο πολιτικό σύστημα έχει γίνει κυριολεκτικά άνω κάτω καθώς οι τεκτονικές ανακατατάξεις δεν επηρεάζουν μόνο το κυβερνών αλλά και τα υπόλοιπα κόμματα.
Σε μεγαλύτερο αδιέξοδο βρίσκεται ασφαλώς το Μέγαρο Μαξίμου και προσωπικά ο Κ. Μητσοτάκης ο οποίος υπέστη πραγματική ψυχρολουσία αφού είχε ποντάρει τα πάντα στη νίκη της υποψήφιας των Δημοκρατικών Κάμαλα Χάρις και τώρα εντελώς άτσαλα και πανικόβλητα κάνει τη μία κωλοτούμπα μετά την άλλη προκειμένου να εναρμονιστεί με τη νέα τάξη πραγμάτων.
Ο πρωθυπουργός έφθασε στο σημείο να αποκηρύξει απροσχημάτιστα ακόμη και την woke κουλτούρα στην οποία όμνυε μέχρι πρότινος. Η οβιδιακή του μεταμόρφωση όμως είναι καθαρά επικοινωνιακή καθώς τουλάχιστον μέχρι στιγμής δεν έχει εκδηλώσει καν την πρόθεση να αναθεωρήσει τις αντίστοιχες πολιτικές επιλογές και αποφάσεις της προηγούμενης πενταετίας. Κι εκτός από την πολιτική, είχε σπεύσει κατά καιρούς να μιλήσει μειωτικά και σε προσωπικό επίπεδο και για τον τωρινό νικητή των αμερικανικών εκλογών, κάνοντας λόγο (από το βήμα της Βουλής) για “τραμπισμό” και θυμίζοντας στο ζήτημα αυτό τον προκάτοχό του Αλ. Τσίπρα ο οποίος ενώ είχε πει το αμίμητο “άλλο κακό μην μας βρει”, πριν από την πρώτη εκλογή Τραμπ, στη συνέχεια έβαλε την ουρά στα σκέλη για να γίνει δεκτός στον Λευκό Οίκο.
Πριν ακόμη από τις αμερικανικές εκλογές, ο κ. Μητσοτάκης αρνήθηκε να λάβει –παρά τα όσα έλεγε τότε- το ηχηρό προειδοποιητικό μήνυμα των ευρωεκλογών. Ενώ μάλιστα τον περασμένο Ιούνιο οι Έλληνες εκλογείς δεν αποδοκίμασαν απλώς τη ΝΔ , ενισχύοντας τα δεξιά της, εκείνος δήλωνε αυτάρεσκα «ούτε αριστερά, ούτε δεξιά, ούτε κέντρο, μόνον μπροστά». Πέντε μήνες αργότερα, όχι μόνο δεν έχει τολμήσει να ψελλίσει κάτι ανάλογο αλλά νιώθει και την πίεση της κοινωνίας να γίνεται ολοένα και πιο ασφυκτική. Υπό το κράτος αυτού του πανικού, μάλιστα δρομολογείται η επικοινωνιακή υιοθέτηση μιας πιο “δεξιάς” ρητορικής για να απορροφηθούν οι αντιδράσεις και να παραπλανηθεί το παραδοσιακό ακροατήριο της ΝΔ.
Αυτό που προκαλεί πραγματικό τρόμο όμως είναι ότι η ολική επαναφορά του Τραμπ συνδυάζεται με αλλαγή των ισορροπιών και συσχετισμών σε ευρωπαϊκό και σε διεθνές επίπεδο. Πέρα από τις κοινωνικές τάσεις, επηρεάζεται πλήρως η γεωπολιτική και αλλάζουν οι προτεραιότητες, για όλους τους μεγάλους παγκόσμιους παίκτες, στην οικονομία, τη διπλωματία και τις στρατιωτικές συμμαχίες.
Εν ολίγοις η επάνοδος Τραμπ στον Λευκό Οίκο σηματοδοτεί μια νέα εποχή στην οποία αναθεωρείται διεθνώς το αφήγημα με το οποίο έχει ταυτιστεί ο Έλληνας πρωθυπουργός αλλά και το υπόλοιπο κυρίαρχο κομματικό και μιντιακό σύστημα της χώρας μας. Ήδη είναι ενδεικτικό ότι με ιδιαίτερη αιχμή το ουκρανικό μεταβάλλεται άρδην η στάση των Ευρωπαίων αλλά και του ίδιου του Ζελένσκι που για να κρατήσει την καρέκλα και το “κεφάλι” του βάζει νερό στο κρασί του από τώρα, την ώρα που η ελληνική κυβέρνηση -επιμένοντας ότι βρίσκεται στη “σωστή πλευρά της ιστορίας”- πρωτοστατούσε στη ρωσοφοβία και τα συμπαρομαρτούντα.
Κι επειδή όπως όλοι αναγνωρίζουν αρχίζει μια άλλη ιστορική περίοδος, τρίζουν ταυτόχρονα και οι καρέκλες των εκφραστών του προηγούμενου πολιτικού κύκλου, μεταξύ των οποίων και ο κ. Μητσοτάκης. Ανεπηρέαστες δεν μένουν οι ηγεσίες και των άλλων κομμάτων, της κεντροαριστεράς και αριστεράς κυρίως, που είχαν ασπαστεί έως τώρα τις επιταγές της Δύσης σε όλα τα μεγάλα στρατηγικά ζητήματα.
Η παταγώδης κατάρρευση αυτού του παρηκμασμένου «κόσμου», όπως αποτυπώθηκε μέσα από την εκλογική συντριβή του Δημοκρατικού Κόμματος, αφήνει εντελώς ορφανό αυτό το πολιτικό προσωπικό και μετατοπίζει το κέντρο βάρους του ενδιαφέροντος και των διεργασιών για το νέο σκηνικό στα δεξιά του φάσματος. Ούτε είναι τυχαίο ότι επιταχύνεται σε αυτή τη συγκυρία η αποσύνθεση της κεντροαριστεράς καθώς οι προσωπικές συγκρούσεις και οι μαινόμενοι εμφύλιοι συμπίπτουν με τα ιδεολογικά και πολιτικά αδιέξοδα του χώρου στις καινούργιες συνθήκες. Επίσης δεν περνά απαρατήρητο ότι και ο πολιτικός νεοσσός Στεφ. Κασσελάκης σχεδιάζει να δώσει στο υπό εκκόλαψη κόμμα του κεντροδεξιό προσανατολισμό, εν είδει νέου Ποταμιού του Στ. Θεοδωράκη, θεωρώντας ότι μέσα σε αυτόν τον κυκεώνα εκεί υπάρχει μεγαλύτερο κενό για να μπορέσει να εδραιωθεί μετά τη διάλυση του ΣΥΡΙΖΑ. Ακόμη και το ΠΑΣΟΚ, παρά τα δημοσκοπικά σκιρτήματα που το ανεβάζουν στην περιοχή του 20%, βιώνει κατά βάση μια εικονική πολιτική ευδαιμονία αφού ούτε «κυβερνησιμότητα» μπορεί να αποκτήσει ξανά ούτε να ξεφύγει από τη διελκυστίνδα με τον κ. Μητσοτάκη για την ταύτιση στις μείζονες επιλογές για τα εθνικά θέματα, το μεταναστευτικό, την κοινωνική ατζέντα και τη σφραγισμένη από τα μνημόνια οικονομία.
Πέραν της αντίθεσης στην στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ στις πολεμικές συρράξεις και κυρίως στην Ουκρανία, η αντισυστημική τάση αποδείχθηκε κυρίαρχη στην αμερικανική κοινωνία προκαλώντας ένα πραγματικό τσουνάμι και στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Ο υψηλός πληθωρισμός και η ακρίβεια, η παράνομη μετανάστευση και η ανασφάλεια, η woke ατζέντα και ο στρεβλός δικαιωματισμός, η δαιμονοποίηση της κλιματικής κρίσης και οι μύθοι της πράσινης ανάπτυξης, η απομάκρυνση από το «έθνος-κράτος» και η υποταγή στην οργουελική «μεγάλη επανεκίννηση», που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στον θρίαμβο Τραμπ, έχουν οριζόντια εκλογική αντανάκλαση αλλά η μέχρι σήμερα ασκούμενη πολιτική στην Ελλάδα ήταν σε εντελώς άλλο μήκος κύματος από τα καινούργια διακυβεύματα. Γενικότερα, η ενίσχυση της αντισυστημικής ψήφου προοιωνίζεται ένα μεγάλο κύκλο πολιτικών ανακατατάξεων με ορίζοντα το πρώτο εξάμηνο του 2025. Στη διάρκειά του άλλωστε μεσολαβεί και η προεδρική εκλογή που θεωρείται λίαν πιθανόν να αποτελέσει έναν ακόμη καταλύτη εξελίξεων.
Πέραν της αντίθεσης στην στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ στις πολεμικές συρράξεις και κυρίως στην Ουκρανία, η αντισυστημική τάση αποδείχθηκε κυρίαρχη στην αμερικανική κοινωνία προκαλώντας ένα πραγματικό τσουνάμι και στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Ο υψηλός πληθωρισμός και η ακρίβεια, η παράνομη μετανάστευση και η ανασφάλεια, η woke ατζέντα και ο στρεβλός δικαιωματισμός, η δαιμονοποίηση της κλιματικής κρίσης και οι μύθοι της πράσινης ανάπτυξης, η απομάκρυνση από το «έθνος-κράτος» και η υποταγή στην οργουελική «μεγάλη επανεκίννηση», που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στον θρίαμβο Τραμπ, έχουν οριζόντια εκλογική αντανάκλαση αλλά η μέχρι σήμερα ασκούμενη πολιτική στην Ελλάδα ήταν σε εντελώς άλλο μήκος κύματος από τα καινούργια διακυβεύματα. Γενικότερα, η ενίσχυση της αντισυστημικής ψήφου προοιωνίζεται ένα μεγάλο κύκλο πολιτικών ανακατατάξεων με ορίζοντα το πρώτο εξάμηνο του 2025. Στη διάρκειά του άλλωστε μεσολαβεί και η προεδρική εκλογή που θεωρείται λίαν πιθανόν να αποτελέσει έναν ακόμη καταλύτη εξελίξεων.
Τα διλήμματα για τον κ. Μητσοτάκη (με το βλέμμα στραμμένο και στην Ουάσινκτον εν όψει της ανάληψης των καθηκόντων από τον Τραμπ) καθημερινά μεγαλώνουν και ήδη είναι αρκετοί που υποστηρίζουν ότι έως τον Ιανουάριο, που θα πρέπει να καταλήξει πώς θα χειριστεί το θέμα και με ποιον υποψήφιο για πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο πολιτικός χρόνος θα είναι πολύ πυκνός. Η αναζήτηση διαύλων με το νέο σύστημα Τραμπ προκαλεί στο μεταξύ τεράστιους πονοκεφάλους στο Μέγαρο Μαξίμου ύστερα και από το φιάσκο με τον Πομπέο ενώ την ίδια ώρα ο κ. Μητσοτάκης βρίσκεται αντιμέτωπος και με την αύξηση της εσωκομματικής πίεσης για “δεξιά στροφή” μέσω της πραγματοποίησης ενός “τολμηρού” ανασχηματισμού όπως τον χαρακτήρισε εκ μέρους της πτέρυγας αυτής ο Νικήτας Κακλαμάνης. Στο παιχνίδι φέρεται να μπαίνει δυναμικά ξανά και ο Αντ. Σαμαράς επιδιώκοντας να επωφεληθεί -με μια ατζέντα ανάλογη- από τη νίκη Τραμπ...
Ανδρέας Καψαμπέλης
Ανδρέας Καψαμπέλης
