Η ελληνική κυβέρνηση απέρριψε την έκκληση της ευρωπαϊκής εισαγγελικής αρχής για την πιθανή ποινική ευθύνη δύο πρώην υπουργών Μεταφορών του Χρήστου Σπίρτζη και του Κώστα Καραμανλή μετά από το θανατηφόρο δυστύχημα με τη σύγκρουση τρένων στα Τέμπη.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει το Politico, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) απήγγειλε κατηγορίες σε 23 υπόπτους, συμπεριλαμβανομένων 18 δημοσίων υπαλλήλων για εγκλήματα που συνδέονται με την εκτέλεση συμβάσεων για συστήματα τηλεχειρισμού και σηματοδότησης στο δίκτυο, συγχρηματοδοτούμενα από την ΕΕ. Ωστόσο, η EPPO είχε ακόμη μεγαλύτερους στόχους στο στόχαστρο της, για την ακρίβεια δύο πρώην υπουργούς.
Σε επιστολή που απέστειλε η εισαγγελέας της EPPO Πόπη Παπανδρέου στις 2 Ιουνίου στις ελληνικές αρχές, και την οποία είδε το Politico, σημείωσε ότι κατά τη διάρκεια της έρευνας για το δυστύχημα «έχουν προκύψει υποψίες για υποτιθέμενα ποινικά αδικήματα που διέπραξαν πρώην μέλη της ελληνικής κυβέρνησης».
«Αυτά τα φερόμενα ποινικά αδικήματα αφορούν παράβαση καθήκοντος που διέπραξε ο πρώην Υπουργός Χρήστος Σπίρτζης και υπεξαίρεση που διέπραξε ο πρώην Υπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής», έγραψε στο έγγραφο η κα Παπανδρέου. «Σας ζητάμε να κάνετε τις ενέργειες που πρέπει», συνέχισε. Η ελληνική κυβέρνηση, ωστόσο, έθαψε την υπόθεση πολιτικά, χρησιμοποιώντας την κοινοβουλευτική της πλειοψηφία για να απορρίψει την ανάγκη σύστασης διερευνητικής επιτροπής.
Υπενθυμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θεωρεί ότι η ελληνική συνταγματική ιδιορρυθμία — δηλαδή ότι μόνο το κοινοβούλιο μπορεί να ασκήσει δίωξη κατά των υπουργών — παραβιάζει το δίκαιο της ΕΕ και έχει θέσει αυτό το αδιέξοδο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
«Εναπόκειται στην Επιτροπή να παρακολουθήσει τις ασυμβατότητες της εθνικής νομοθεσίας με τη νομοθεσία της ΕΕ», δήλωσε η γενική εισαγγελέας της Ευρώπης Laura Codruța Kövesi σε συνέντευξή της στο Politico, όταν ρωτήθηκε σχετικά.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης απέδωσε το τραγικό δυστύχημα σε «τραγικό ανθρώπινο λάθος», αλλά αναγκάστηκε να κάνει πίσω αφού κατηγορήθηκε ότι προσπάθησε να καλύψει τις ευθύνες της κυβέρνησης. Ο υπουργός Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής παραιτήθηκε μετά το δυστύχημα, λέγοντας ότι παραιτείται «ως βασική ένδειξη σεβασμού στη μνήμη των ανθρώπων που πέθαναν τόσο άδικα».
Η Πόπη Παπανδρέου της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας έγραψε ότι αναφερόταν στον Σπίρτζη για «το έγκλημα της παράβασης καθήκοντος».
Έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες και για τον Καραμανλή, λέγοντας ότι αναφέρεται στην υπόθεσή για «το αδίκημα της υπεξαίρεσης κατά των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ελληνικού Δημοσίου, από το οποίο η ζημιά που προκλήθηκε ξεπερνά συνολικά τις 120.000 €» σε σχέση με επισκευές και αναβαθμίσεις σιδηροδρομικών σημάτων και διακοπτών.
Η δικογραφία της για τους Σπίρτζη και Καραμανλή παραπέμφθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο και από εκεί στο ελληνικό κοινοβούλιο. Στη συνέχεια, το Κοινοβούλιο έπρεπε να αποφασίσει εάν θα συγκροτούσε μια προανακριτική επιτροπή για να διερευνήσει εάν η υπόθεση έπρεπε να παραπεμφθεί ενώπιον ειδικού δικαστηρίου.
Το ελληνικό Ανώτατο Δικαστήριο έστειλε τις δικογραφίες στον Κωνσταντίνο Τασούλα, πρόεδρο της Βουλής, στις 29 Ιουνίου, σύμφωνα με έγγραφο που είδε το Politico.
Τον Νοέμβριο, το κοινοβούλιο εξέτασε εάν θα συγκροτούσε προανακριτική επιτροπή για πρώην υπουργούς, συμπεριλαμβανομένων των Σπίρτζη και Καραμανλή. Τελικά, όμως, η πρόταση απορρίφθηκε και η υπόθεση αρχειοθετήθηκε.
Ο Σπίρτζης είπε στο Politico ότι προσωπικά είχε υποστηρίξει τη σύσταση προκαταρκτικής έρευνας από τη Βουλή ως τρόπο απόρριψης των καταγγελιών εναντίον του και πρόσθεσε ότι είχε ζητήσει να αντιμετωπίζεται όπως οποιοσδήποτε άλλος Έλληνας πολίτης. Πρόσθεσε ότι δεν πρέπει να υπάρχει παραγραφή λόγω της ειδικής ρύθμισης για τους υπουργούς. «Δυστυχώς, η Νέα Δημοκρατία δεν υποστήριξε το αίτημά μου», πρόσθεσε.
Ο Κώστας Καραμανλής δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο και αναφέρθηκε σε μια ομιλία που έκανε τον Νοέμβριο, όπως αναφέρει το Politico. Μιλώντας στη Βουλή, ο Καραμανλής είπε ότι αντιτίθεται στην πρόταση του ΠΑΣΟΚ για ερευνητική επιτροπή. «Παραιτήθηκα αμέσως και δημοσιοποίησα την παραίτησή μου, στο δρόμο της επιστροφής [από τα Τέμπη] και πριν καν φτάσω στην Αθήνα», είπε.
«Αυτό υπαγορεύτηκε από τα ήθη και τις αρχές μου. Ανέλαβα αντικειμενική πολιτική ευθύνη όχι μόνο για τη δική μου θητεία, αλλά και για τους όρους όλων των προκατόχων μου. Αυτό είναι εξαιρετικά σπάνιο στα πολιτικά ήθη της χώρας μας» ανέφερε.
Η ελληνική κυβέρνηση και το γραφείο του προέδρου της Βουλής δεν απάντησαν στα αιτήματα για σχόλιο στο Politico. Το κοινοβούλιο αποφάσισε τελικά να συστήσει μια ευρύτερη κοινοβουλευτική έρευνα για να «διερευνήσει το έγκλημα στα Τέμπη και όλες τις σχετικές πτυχές».
Ωστόσο, η αξιοπιστία του έχει ήδη διαβρωθεί. Αντί να επικεντρωθεί στη συντριβή, η έρευνα διατρέχει ολόκληρη την ιστορία του ελληνικού σιδηροδρομικού συστήματος τις τελευταίες δεκαετίες, ενώ η κυβερνητική πλειοψηφία της Νέας Δημοκρατίας απέρριψε προτάσεις για διακομματική εκπροσώπηση στην προεδρία.
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης κατηγορούν την κυβέρνηση για συγκάλυψη, ενώ την περασμένη εβδομάδα η οικογένεια του μηχανοδηγού που έχασε τη ζωή του στο δυστύχημα έστειλε νομική ειδοποίηση στην επιτροπή, κατηγορώντας τον εκπρόσωπο της Νέας Δημοκρατίας στην επιτροπή ότι «προσπάθησε να ρίξει την ευθύνη στον αποθανόντος οδηγός χρησιμοποιώντας ιατρικά έγγραφα, δημιουργώντας εντυπώσεις για ιατρικά ζητήματα που υποτίθεται ότι τον κατέστησαν ανίκανο για εργασία», τονίζει το Politico.
