του Γιώργου Ρακκά
Όλη η Ευρώπη έχει γυρίσει την πλάτη της σε πολιτικές κάλυψης των κενών στην αγορά εργασίας μέσω της μαζικής μετανάστευσης. Γιατί εξαιτίας τους οδηγηθήκαμε το σημερινό πολυπολιτισμικό αδιέξοδο, που στην πράξη σημαίνει γκέτο, διάρρηξη του κοινωνικού ιστού, και άνοδο της ακροδεξιάς.
Η μεγαλύτερη παγίδα του οικονομισμού, είναι ότι εθίζει την πολιτική στο να αντιμετωπίζει τους ανθρώπους λες και είναι αποκλειστικά πόροι για την οικονομία. Το να αναζητεί κανείς «εργατικά χέρια» γενικώς και αδιακρίτως δίχως να κοιτάει αν υπάρχει πολιτισμική συνάφεια των νεοεισερχόμενων πληθυσμών με την κοινωνία στην οποία καταφθάνουν, ισοδυναμεί με καθαρή αυτοκτονία –όπως βιώνουν σήμερα με πολύ επώδυνο τρόπο στο Βέλγιο, την Γαλλία, την Γερμανία ή την Σουηδία.
Υπάρχουν και πολλά άλλα ακόμη: οικονομίες που στηρίζονται στην μαζική εισαγωγή ανειδίκευτης εργασίας, είναι οικονομίες που δεν επιφυλάσσουν προοπτική σε εργαζόμενους δεξιοτήτων και υψηλής μόρφωσης, γιατί ακριβώς τοποθετούνται στις χαμηλές θέσεις του διεθνή καταμερισμού της εργασίας.
Συμφωνεί, άραγε, όχι μόνον η κυβέρνηση και η κεντροαριστερή ή νεοαριστερή της αντιπολίτευση σ’ ένα ισοζύγιο του τύπου φυγής νέων πτυχιούχων/εισαγωγής ανειδίκευτων εργαζόμενων με κουλτούρα που τελεί σε αντιπαράθεση με την ελληνική-ευρωπαϊκή; Ποια θα είναι η φυσιογνωμία, και η οικονομική θέση της χώρας εάν ισχύσει το ισοζύγιο αυτό για τα επόμενα χρόνια;
Επίσης: οικονομίες που εισάγουν μαζικά φτηνά εργατικά χέρια, είναι οι οικονομίες που δεν διευκολύνουν τον εκσυγχρονισμό της παραγωγής της: γιατί η Θήβα να περάσει στην ψηφιοποιημένη γεωργία και τα drones, όταν μπορεί να νοικιάσει εργαζόμενους από το Μπαγκλαντές ή το Πακιστάν με ένα ελάχιστο ημερομίσθιο; Γιατί η μεταποίηση της Δυτικής Αττικής να ρομποτοποιηθεί ή να ψηφιοποιηθεί όταν καταφέρνει προς το παρόν & κουτσά στραβά να παραμένει βιώσιμη μέσω της συμπίεσης του εργατικού κόστους, το οποίο προσφέρουν τα εισαγόμενα εργατικά χέρια;
Θα αναρωτηθεί κανείς; Δεν έχει προβλήματα έλλειψης εργατικών χεριών η ελληνική οικονομία. Μεγάλα, αναμεταξύ άλλων και γιατί η εγχώρια κοινωνία έχει προ πολλού απαξιώσει επαγγέλματα αγροτικά, τεχνικά και της μεταποίησης.
Άρα, η οργανωμένη μετανάστευση για την κάλυψη των εργατικών χεριών είναι κάτι που δεν αποφεύγεται –ωστόσο προϋποθέτει κριτήρια τα οποία βρίσκονται έξω από τον ιδεολογικό κόσμο, και την ατζέντα και της παρούσας κυβέρνησης, και της παρούσας αντιπολίτευσης.
Φυσικά, η οργανωμένη μετανάστευση προϋπόθεση έχει ένα «πολιτιστικό συμβόλαιο», δηλαδή να συμβαδίζει η κουλτούρα των αφιχθέντων με εκείνην της κοινωνίας του προορισμού τους. Έχει και μια γεωπολιτική διάσταση –δεν μπορεί λογουχάρη, το Πακιστάν να τοποθετείται ως κράτος με τρόπο εξόχως ανταγωνιστικό στην Ελλάδα, και αυτό να μην λαμβάνεται υπόψη στην μεταναστευτική πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης. Στο πλαίσιο ενός υποθετικού σεναρίου, θα συνιστούσε δηλαδή κανείς στην Ουκρανία να επιλύσει το πρόβλημα εργατικών χεριών της μέσω Τσετσενίας; Προφανώς και όχι.
Οι προϋποθέσεις, εντούτοις, δεν είναι μόνον αρνητικές, και περιοριστικού τύπου. Υπό την προϋπόθεση της πολιτιστικής συμφωνίας και της γεωπολιτικής σύμπλευσης, η Ελλάδα μπορεί να χρησιμοποιήσει τις εισαγωγές εργατικών χεριών για να οικοδομήσει συνεργατικές σχέσεις. Δηλαδή, έναν δρόμο διεθνοποίησης που θα την ισχυροποιεί και δεν θα την αποδυναμώνει. Για παράδειγμα η εξασφάλιση ενός σταθερού εισοδήματος μέσω της εποχιακής μετανάστευσης για τους ανθρώπους των χριστιανικών κοινοτήτων της Συρίας, Ιράκ ή της Αιγύπτου, ενισχύει τις προϋποθέσεις για την παραμονή τους στις ιστορικές εστίες. Και διευκολύνει επίσης το ελληνικό άνοιγμα στην Μέση Ανατολή. Παρομοίως, σε ό,τι αφορά στους Αρμένιους του Ναγκόρνο Καραμπάχ, οι οποίοι μάλιστα έχουν υψηλότερο επίπεδο ειδίκευσης.
Δεν έχει καμία μια καμία σημασία, αν κύκλοι μηντιακοί, ακαδημαϊκοί, πολιτικοί, μεγαλοεπιχειρηματικοί ή… αντιεξουσιαστικοί θεωρούν αυτές τις απόψεις ‘ακροδεξιές’. Είναι η πραγματικότητα, και εξελίσσεται με τις συνέπειές της μπροστά στα μάτια μας εδώ και δεκαετίες. Η κυβέρνηση, σε σύμπλευση αυτή τη φορά με δυνάμεις αναχρονιστικές τις οποίες υποτίθεται αντιμάχεται, προχωράει για να νομοθετήσει κάτι που αποδεικνύει την μεγάλη της αδράνεια.
Γιατί, η πεποίθηση ότι τα οικονομικά προβλήματα λύνονται με την μαζική εισαγωγή φτηνής εργασίας, δίχως να λαμβάνονται υπόψη οι θεμελιώδεις προϋποθέσεις για την αυριανή συνοχή και βιωσιμότητα της χώρας δεν είναι κοσμοπολιτισμός: είναι ο ορισμός του τυχοδιωκτισμού, και μια ένδειξη καθήλωσης σε παρασιτικές λογικές και νοοτροπίες.
