Μετά από μόλις 44 μέρες στο αξίωμα, η Βρετανίδα πρωθυπουργός Λιζ Τρας ανακοίνωσε την παραίτησή της, στον απόηχο της ανακοίνωσης του οικονομικού της προγράμματος που προκάλεσε τριγμούς στις αγορές και δίχασε το Συντηρητικό κόμμα.
Η διαδικασία εκλογής νέας ηγεσίας θα ολοκληρωθεί εντός της επόμενης εβδομάδας.
Μιλώντας έξω από το πρωθυπουργικό γραφείο, στο Νο 10 της Ντάουνινγκ Στριτ, η Τρας παραδέχθηκε ότι δεν μπορεί να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις που ανέλαβε όταν συμμετείχε στην κούρσα διαδοχής, έχοντας χάσει την εμπιστοσύνη του κόμματός της.
Liz Truss resigns as Prime Minister after just 45 days. She says there will be a leadership election within the week.
— ITV News (@itvnews) October 20, 2022
Watch her statement in full pic.twitter.com/8ltaKS7A3I
«Αναγνωρίζω, ωστόσο, δεδομένης της κατάστασης, ότι δεν μπορώ να εκπληρώσω την εντολή με βάση την οποία εξελέγην από το Συντηρητικό κόμμα. Ως εκ τούτου μίλησα στον βασιλιά για να τον ενημερώσω ότι παραιτούμαι από τη θέση του επικεφαλής του Συντηρητικού κόμματος», δήλωσε η Τρας.
«Σήμερα το πρωί, συναντήθηκα με τον πρόεδρο της Επιτροπής 1922, Γκράχαμ Μπρέιντι. Συμφωνήσαμε ότι θα υπάρξει μια εκλογή ηγεσίας που θα ολοκληρωθεί εντός της επόμενης εβδομάδας. Αυτό θα διασφαλίσει ότι παραμένουμε σε ένα μονοπάτι εκπλήρωσης των δημοσιονομικών μας σχεδίων και ότι διατηρούμε την οικονομική σταθερότητα και εθνική ασφάλεια της χώρας μας».
Η Λιζ Τρας ανέλαβε την πρωθυπουργία στις 6 Σεπτεμβρίου του 2022 και αποχωρεί ύστερα από 44 ημέρες στη θέση αυτή.
Ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος ζητά εκλογές
Ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος της Βρετανίας ζήτησε την άμεση προκήρυξη εκλογών, λίγα λεπτά μετά την ανακοίνωση της παραίτησης της Τρας.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Guardian, της Mirror και του BBC, ο Τζέρεμι Χαντ δεν θα είναι υποψήφιος για την ηγεσία των Τόρις.
Οι 44 θυελλώδεις ημέρες της Λιζ Τρας στην πρωθυπουργία
Η Τρας εξελέγη, σε ηλικία 47 ετών, για να αντικαταστήσει τον Μπόρις Τζόνσον, ύστερα από ψηφοφορία μεταξύ των μελών του Συντηρητικού κόμματος με 81.326 ψήφους, έναντι 60.399 του αντιπάλου της, του Ρίσι Σουνάκ. Ακολουθούν τα βασικά γεγονότα από τότε που ανήλθε στην εξουσία στις 6 Σεπτεμβρίου.
6 Σεπτεμβρίου
Η Τρας έγινε επισήμως πρωθυπουργός αφού συνάντησε τη βασίλισσα Ελισάβετ Β’, η οποία της ζήτησε να σχηματίσει νέα κυβέρνηση.
«Σήμερα το πρωί, συναντήθηκα με τον πρόεδρο της Επιτροπής 1922, Γκράχαμ Μπρέιντι. Συμφωνήσαμε ότι θα υπάρξει μια εκλογή ηγεσίας που θα ολοκληρωθεί εντός της επόμενης εβδομάδας. Αυτό θα διασφαλίσει ότι παραμένουμε σε ένα μονοπάτι εκπλήρωσης των δημοσιονομικών μας σχεδίων και ότι διατηρούμε την οικονομική σταθερότητα και εθνική ασφάλεια της χώρας μας».
Η Λιζ Τρας ανέλαβε την πρωθυπουργία στις 6 Σεπτεμβρίου του 2022 και αποχωρεί ύστερα από 44 ημέρες στη θέση αυτή.
Ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος ζητά εκλογές
Ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος της Βρετανίας ζήτησε την άμεση προκήρυξη εκλογών, λίγα λεπτά μετά την ανακοίνωση της παραίτησης της Τρας.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Guardian, της Mirror και του BBC, ο Τζέρεμι Χαντ δεν θα είναι υποψήφιος για την ηγεσία των Τόρις.
Οι 44 θυελλώδεις ημέρες της Λιζ Τρας στην πρωθυπουργία
Η Τρας εξελέγη, σε ηλικία 47 ετών, για να αντικαταστήσει τον Μπόρις Τζόνσον, ύστερα από ψηφοφορία μεταξύ των μελών του Συντηρητικού κόμματος με 81.326 ψήφους, έναντι 60.399 του αντιπάλου της, του Ρίσι Σουνάκ. Ακολουθούν τα βασικά γεγονότα από τότε που ανήλθε στην εξουσία στις 6 Σεπτεμβρίου.
6 Σεπτεμβρίου
Η Τρας έγινε επισήμως πρωθυπουργός αφού συνάντησε τη βασίλισσα Ελισάβετ Β’, η οποία της ζήτησε να σχηματίσει νέα κυβέρνηση.
Η Λιζ Τρας καθώς εξέρχεται από το Νούμερο 10 της Ντάουνινγκ Στριτ, μαζί με τον σύζυγό της.
8 Σεπτεμβρίου
Απέναντι στην εκτόξευση του κόστους ενέργειας, η Λιζ Τρας ανακοινώνει στο Κοινοβούλιο το «πάγωμα» των τιμών για τους ιδιώτες και τις επιχειρήσεις. Η ανακοίνωσή της επισκιάστηκε από τον θάνατο της Ελισάβετ, με την πολιτική ζωή να σταματά για τις 10 ημέρες εθνικού πένθους.
23 Σεπτεμβρίου
Ο υπουργός Οικονομικών Κουάζι Κουάρτερνγκ ανακοινώνει έναν «μίνι προϋπολογισμό» για την ενίσχυση της ανάπτυξης, βασιζόμενο σε μειώσεις φόρων δεκάδων δισεκατομμυρίων λιρών, χρηματοδοτούμενες από το χρέος.
Στις χρηματοοικονομικές αγορές επικρατεί πανικός. Στις 26 του μήνα, όταν άνοιξαν και πάλι οι αγορές, η λίρα κατακρημνίστηκε σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο.
8 Σεπτεμβρίου
Απέναντι στην εκτόξευση του κόστους ενέργειας, η Λιζ Τρας ανακοινώνει στο Κοινοβούλιο το «πάγωμα» των τιμών για τους ιδιώτες και τις επιχειρήσεις. Η ανακοίνωσή της επισκιάστηκε από τον θάνατο της Ελισάβετ, με την πολιτική ζωή να σταματά για τις 10 ημέρες εθνικού πένθους.
23 Σεπτεμβρίου
Ο υπουργός Οικονομικών Κουάζι Κουάρτερνγκ ανακοινώνει έναν «μίνι προϋπολογισμό» για την ενίσχυση της ανάπτυξης, βασιζόμενο σε μειώσεις φόρων δεκάδων δισεκατομμυρίων λιρών, χρηματοδοτούμενες από το χρέος.
Στις χρηματοοικονομικές αγορές επικρατεί πανικός. Στις 26 του μήνα, όταν άνοιξαν και πάλι οι αγορές, η λίρα κατακρημνίστηκε σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο.
Η αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Τερέζα Κόφι, μετέβη στη Ντάουνινγκ Στριτ λίγο πριν την ανακοίνωση της παραίτησης.
28 Σεπτεμβρίου
Μπροστά στον πανικό των αγορών, η Τράπεζα της Αγγλίας ανακοινώνει ότι παρεμβαίνει επειγόντως στην αγορά ομολόγων απέναντι σε έναν «σημαντικό κίνδυνο για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα του Ηνωμένου Βασιλείου».
29 Σεπτεμβρίου
Το ινστιτούτο ερευνών YouGov ανακοινώνει προβάδισμα 33 μονάδων για τους αντιπολιτευόμενους Εργατικούς, κάτι που έχει να καταγραφεί από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, δύο χρόνια πριν τις βουλευτικές εκλογές.
3 Οκτωβρίου
Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου του Συντηρητικού κόμματος, που σημαδεύτηκε από διαφωνίες και εντάσεις, η Λιζ Τρας και ο Κουάζι Κουάρτενγκ εξαναγκάζονται στην πρώτη τους αναδίπλωση: ανακαλούν την κατάργηση του υψηλότερου φορολογικού συντελεστή για τα εισοδήματα.
5 Οκτωβρίου
«Το κατάλαβα, σας άκουσα», δήλωσε η Τρας στο συνέδριο του κόμματος. «Ανάπτυξη, ανάπτυξη, ανάπτυξη», επαναλαμβάνει χωρίς να καθησυχάζει τους σκεπτικιστές στο κόμμα της, ούτε τις νευρικές αγορές. Πριν την παραίτησή της, η Λιζ Τρας συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Επιτροπής 1922, Γκράχαμ Μπρέιντι.
12 Οκτωβρίου
Η Τρας αποκλείει, ενώπιον των βουλευτών της, κάθε μείωση των δημόσιων δαπανών, υποσχόμενη παράλληλα να διατηρήσει τις μειώσεις φόρων, εντείνοντας τις αμφιβολίες για την πολιτική της.
28 Σεπτεμβρίου
Μπροστά στον πανικό των αγορών, η Τράπεζα της Αγγλίας ανακοινώνει ότι παρεμβαίνει επειγόντως στην αγορά ομολόγων απέναντι σε έναν «σημαντικό κίνδυνο για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα του Ηνωμένου Βασιλείου».
29 Σεπτεμβρίου
Το ινστιτούτο ερευνών YouGov ανακοινώνει προβάδισμα 33 μονάδων για τους αντιπολιτευόμενους Εργατικούς, κάτι που έχει να καταγραφεί από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, δύο χρόνια πριν τις βουλευτικές εκλογές.
3 Οκτωβρίου
Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου του Συντηρητικού κόμματος, που σημαδεύτηκε από διαφωνίες και εντάσεις, η Λιζ Τρας και ο Κουάζι Κουάρτενγκ εξαναγκάζονται στην πρώτη τους αναδίπλωση: ανακαλούν την κατάργηση του υψηλότερου φορολογικού συντελεστή για τα εισοδήματα.
5 Οκτωβρίου
«Το κατάλαβα, σας άκουσα», δήλωσε η Τρας στο συνέδριο του κόμματος. «Ανάπτυξη, ανάπτυξη, ανάπτυξη», επαναλαμβάνει χωρίς να καθησυχάζει τους σκεπτικιστές στο κόμμα της, ούτε τις νευρικές αγορές. Πριν την παραίτησή της, η Λιζ Τρας συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Επιτροπής 1922, Γκράχαμ Μπρέιντι.
12 Οκτωβρίου
Η Τρας αποκλείει, ενώπιον των βουλευτών της, κάθε μείωση των δημόσιων δαπανών, υποσχόμενη παράλληλα να διατηρήσει τις μειώσεις φόρων, εντείνοντας τις αμφιβολίες για την πολιτική της.
13 Οκτωβρίου
Μέλη του Συντηρητικού κόμματος αναφέρουν μια λίστα με ονόματα που κυκλοφορεί για την αντικατάσταση της Τρας στη Ντάουνινγκ Στριτ.
Από την Ουάσινγκτον, όπου συμμετέχει στις ετήσιες συνεδριάσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο Κουάζι Κουάρτενγκ εμφανίζεται σίγουρος ότι και οι δύο τους θα είναι στη θέση τους σε έναν μήνα.
14 Οκτωβρίου
Ο Κουάρτενγκ, που επέστρεψε εσπευσμένα στο Λονδίνο, αποπέμφθηκε και αντικαταστάθηκε από τον Τζέρεμι Χαντ, πρώην υποψήφιο στην κούρσα διαδοχής για τη Ντάουνινγκ Στριτ.
Η Λιζ Τρας συγκαλεί συνέντευξη Τύπου όπου επαναλαμβάνει μηχανικά ότι θέλει να ολοκληρώσει την αποστολή της, δέχεται τέσσερις ερωτήσεις και αναχωρεί βιαστικά μετά από οχτώ λεπτά.
Εκεί ανακοινώνει μια νέα ανατροπή, εγκαταλείποντας τη διατήρηση στο 19% του φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις που θα αυξηθεί στο 25%, όπως προέβλεπε η προηγούμενη κυβέρνηση.
17 Οκτωβρίου
Ο Τζέρεμι Χαντ, ο τέταρτος κατά σειρά υπουργός Οικονομικών από την αρχή της χρονιάς, ανακοινώνει την ακύρωση σχεδόν του συνόλου των μέτρων του οικονομικού προγράμματος της Λιζ Τρας.
Η ίδια εκπροσωπείται στο Κοινοβούλιο για να απαντήσει σε ερωτήσεις της αντιπολίτευσης γι' αυτή την πολιτική. «Όχι δεν κρύβεται πίσω από ένα γραφείο», δήλωσε η Πένι Μόρντοντ, η υπουργός που την εκπροσώπησε, ενώ ορισμένοι βουλευτές φώναζαν «παραίτηση».
Η ίδια η Τρας αναγνώρισε «λάθη» σε συνέντευξή της αργά το βράδυ στο BBC και ζήτησε «συγγνώμη», αλλά απέκλεισε την περίπτωση να παραιτηθεί, επικαλούμενη το «εθνικό συμφέρον».
19 Οκτωβρίου
«Είμαι μαχήτρια, όχι ρίψασπις», δήλωσε η Λιζ Τρας σε συνεδρίαση του Κοινοβουλίου.
Η υπουργός της επί των Εσωτερικών, Σουέλα Μπάβερμαν, παραιτείται. Εξηγεί ότι απέστειλε από το προσωπικό της e-mail ένα επίσημο έγγραφο για τη μεταναστευτική πολιτική σε συνάδελφό της στο Κοινοβούλιο. «Έκανα λάθος, αποδέχομαι την ευθύνη και παραιτούμαι», έγραψε η ίδια στην επιστολή παραίτησή της, ένα σαφές μήνυμα προς την Τρας, που παραμένει στη θέση της.
Το βράδυ, επικράτησε χάος στο Κοινοβούλιο με αφορμή την ψηφοφορία για το fracking, που η κυβέρνηση ήθελε να μετατρέψει σε τεστ εμπιστοσύνης.
Η «μαύρη τρύπα» του Brexit
Την 1η Φεβρουαρίου του 2020, το Ηνωμένο Βασίλειο αποχώρησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, δημιουργώντας ένα αγεφύρωτο πολιτικό και οικονομικό χάσμα τόσο εσωτερικά, όσο και εξωτερικά για τη Μεγάλη Βρετανία.
Η τριβή, η αστάθεια, η αβεβαιότητα, οι συγκρούσεις και οι ζημίες σχημάτισαν ένα σαθρό έδαφος στη Βρετανία, στο οποίο δεν κατόρθωσαν να ευημερήσουν οι τέσσερις πρωθυπουργοί της χώρας που ανέλαβαν το αξίωμα από το 2010 και έπειτα.
Το πρώτο θύμα του Brexit ήταν ο Ντέιβιντ Κάμερον. Αν και δεν κυβέρνησε κατά τη μετα-Brexit εποχή, ήταν κατά τη δική του θητεία που πυροδοτήθηκαν οι πρώτες συζητήσεις για έξοδο της χώρας από την ΕΕ. Ο Κάμερον διεξήγαγε το πρώτο δημοψήφισμα σχετικά και οι πολίτες υπερψήφισαν την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου. Με την ανακοίνωση του αποτελέσματος, ο Κάμερον παραιτήθηκε. Παρέμεινε στο αξίωμα από το 2010 έως το 2016.
Ακολούθησε η Τερέζα Μέι, από το 2016 έως το 2019. Η 66χρονη πολιτικός ξεκίνησε τις διαδικασίες για το Brexit, όμως οι χειρισμοί της την οδήγησαν τελικά στην παραίτηση τον Ιούλιο του 2019.
Τη σκυτάλη παρέλαβε ο Μπόρις Τζόνσον. Υπό τη δική του ηγεσία πραγματοποιήθηκε το Brexit και υπό τη δική του ηγεσία η Βρετανία βίωσε στο πετσί της τις πρώτες επιπτώσεις της εξόδου της από την ΕΕ. Ο Τζόνσον παρέμεινε στην εξουσία έως τον Σεπτέμβριο του 2022, όμως μια σειρά από σκάνδαλα, που αφορούσαν τη διαχείριση της πανδημίας Covid-19, οδήγησαν εν τέλει στην παραίτησή του.
Η πιο πρόσφατη προσθήκη στη λίστα των θυμάτων είναι, πλέον, η Λιζ Τρας, η οποία δεν κατάφερε να παραμείνει ούτε δύο μήνες στο αξίωμα, λόγω της εσφαλμένης διαχείρισης των οικονομικών προβλημάτων της χώρας.
Μέλη του Συντηρητικού κόμματος αναφέρουν μια λίστα με ονόματα που κυκλοφορεί για την αντικατάσταση της Τρας στη Ντάουνινγκ Στριτ.
Από την Ουάσινγκτον, όπου συμμετέχει στις ετήσιες συνεδριάσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο Κουάζι Κουάρτενγκ εμφανίζεται σίγουρος ότι και οι δύο τους θα είναι στη θέση τους σε έναν μήνα.
14 Οκτωβρίου
Ο Κουάρτενγκ, που επέστρεψε εσπευσμένα στο Λονδίνο, αποπέμφθηκε και αντικαταστάθηκε από τον Τζέρεμι Χαντ, πρώην υποψήφιο στην κούρσα διαδοχής για τη Ντάουνινγκ Στριτ.
Η Λιζ Τρας συγκαλεί συνέντευξη Τύπου όπου επαναλαμβάνει μηχανικά ότι θέλει να ολοκληρώσει την αποστολή της, δέχεται τέσσερις ερωτήσεις και αναχωρεί βιαστικά μετά από οχτώ λεπτά.
Εκεί ανακοινώνει μια νέα ανατροπή, εγκαταλείποντας τη διατήρηση στο 19% του φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις που θα αυξηθεί στο 25%, όπως προέβλεπε η προηγούμενη κυβέρνηση.
17 Οκτωβρίου
Ο Τζέρεμι Χαντ, ο τέταρτος κατά σειρά υπουργός Οικονομικών από την αρχή της χρονιάς, ανακοινώνει την ακύρωση σχεδόν του συνόλου των μέτρων του οικονομικού προγράμματος της Λιζ Τρας.
Η ίδια εκπροσωπείται στο Κοινοβούλιο για να απαντήσει σε ερωτήσεις της αντιπολίτευσης γι' αυτή την πολιτική. «Όχι δεν κρύβεται πίσω από ένα γραφείο», δήλωσε η Πένι Μόρντοντ, η υπουργός που την εκπροσώπησε, ενώ ορισμένοι βουλευτές φώναζαν «παραίτηση».
Η ίδια η Τρας αναγνώρισε «λάθη» σε συνέντευξή της αργά το βράδυ στο BBC και ζήτησε «συγγνώμη», αλλά απέκλεισε την περίπτωση να παραιτηθεί, επικαλούμενη το «εθνικό συμφέρον».
19 Οκτωβρίου
«Είμαι μαχήτρια, όχι ρίψασπις», δήλωσε η Λιζ Τρας σε συνεδρίαση του Κοινοβουλίου.
Η υπουργός της επί των Εσωτερικών, Σουέλα Μπάβερμαν, παραιτείται. Εξηγεί ότι απέστειλε από το προσωπικό της e-mail ένα επίσημο έγγραφο για τη μεταναστευτική πολιτική σε συνάδελφό της στο Κοινοβούλιο. «Έκανα λάθος, αποδέχομαι την ευθύνη και παραιτούμαι», έγραψε η ίδια στην επιστολή παραίτησή της, ένα σαφές μήνυμα προς την Τρας, που παραμένει στη θέση της.
Το βράδυ, επικράτησε χάος στο Κοινοβούλιο με αφορμή την ψηφοφορία για το fracking, που η κυβέρνηση ήθελε να μετατρέψει σε τεστ εμπιστοσύνης.
Η «μαύρη τρύπα» του Brexit
Την 1η Φεβρουαρίου του 2020, το Ηνωμένο Βασίλειο αποχώρησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, δημιουργώντας ένα αγεφύρωτο πολιτικό και οικονομικό χάσμα τόσο εσωτερικά, όσο και εξωτερικά για τη Μεγάλη Βρετανία.
Η τριβή, η αστάθεια, η αβεβαιότητα, οι συγκρούσεις και οι ζημίες σχημάτισαν ένα σαθρό έδαφος στη Βρετανία, στο οποίο δεν κατόρθωσαν να ευημερήσουν οι τέσσερις πρωθυπουργοί της χώρας που ανέλαβαν το αξίωμα από το 2010 και έπειτα.
Το πρώτο θύμα του Brexit ήταν ο Ντέιβιντ Κάμερον. Αν και δεν κυβέρνησε κατά τη μετα-Brexit εποχή, ήταν κατά τη δική του θητεία που πυροδοτήθηκαν οι πρώτες συζητήσεις για έξοδο της χώρας από την ΕΕ. Ο Κάμερον διεξήγαγε το πρώτο δημοψήφισμα σχετικά και οι πολίτες υπερψήφισαν την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου. Με την ανακοίνωση του αποτελέσματος, ο Κάμερον παραιτήθηκε. Παρέμεινε στο αξίωμα από το 2010 έως το 2016.
Ακολούθησε η Τερέζα Μέι, από το 2016 έως το 2019. Η 66χρονη πολιτικός ξεκίνησε τις διαδικασίες για το Brexit, όμως οι χειρισμοί της την οδήγησαν τελικά στην παραίτηση τον Ιούλιο του 2019.
Τη σκυτάλη παρέλαβε ο Μπόρις Τζόνσον. Υπό τη δική του ηγεσία πραγματοποιήθηκε το Brexit και υπό τη δική του ηγεσία η Βρετανία βίωσε στο πετσί της τις πρώτες επιπτώσεις της εξόδου της από την ΕΕ. Ο Τζόνσον παρέμεινε στην εξουσία έως τον Σεπτέμβριο του 2022, όμως μια σειρά από σκάνδαλα, που αφορούσαν τη διαχείριση της πανδημίας Covid-19, οδήγησαν εν τέλει στην παραίτησή του.
Η πιο πρόσφατη προσθήκη στη λίστα των θυμάτων είναι, πλέον, η Λιζ Τρας, η οποία δεν κατάφερε να παραμείνει ούτε δύο μήνες στο αξίωμα, λόγω της εσφαλμένης διαχείρισης των οικονομικών προβλημάτων της χώρας.
