Το Αφγανιστάν είναι τόσο μακριά αλλά και τόσο κοντά μας. Οι ραγδαίες εξελίξεις σε αυτή την ορεινή χώρα της νότιας κεντρικής Ασίας επηρεάζουν τις ισορροπίες στο ευρύτερο διεθνές περιβάλλον αλλά αφορούν και την Ελλάδα, πιο άμεσα, σε δύο επίπεδα.
Το ένα έχει σχέση με το ρόλο που επιδιώκει να παίξει η Τουρκία και το δεύτερο συνδέεται με την αναζωπύρωση και έξαρση του μεταναστευτικού.
Σε έναν κόσμο που μεταβάλλεται με γοργό ρυθμό, μια χώρα όπως η δική μας βρίσκεται αντιμέτωπη με σημαντικές προκλήσεις οι οποίες θα έπρεπε, επιτέλους, να ενεργοποιούν τα ανακλαστικά όλων σε μια εθνική βάση. Δυστυχώς όμως αυτό δεν συμβαίνει τουλάχιστον στο βαθμό που απαιτείται.
Την ώρα που οι προτεραιότητες για την πατρίδα μας αναδιατάσσονται, καθώς υπεισέρχονται διαρκώς νέοι εξωγενείς παράγοντες, επιβάλλοντας να σταθούμε άπαντες στο ύψος των περιστάσεων, παρακολουθούμε με θλίψη μια προσπάθεια να κυριαρχήσει στο δημόσιο βίο η μικροπολιτική, η μιζέρια και ο ζόφος.
Όμως πάνω στο ίδιο κλαδί, που ορισμένοι απερίσκεπτα πριονίζουν, καθόμαστε όλοι. Και μπορεί τα φώτα της εγχώριας δημοσιότητας να είναι στραμμένα σε θέματα που «πουλάνε», αλλά υπάρχουν και τα πραγματικά κρίσιμα διακυβεύματα. Στο πλαίσιο αυτό είναι αυτονόητο ότι η εσωτερική ευημερία και η επιστροφή στην οικονομική ανάπτυξη -όπως μαρτυρούν και τα πρόσφατα εντυπωσιακά στοιχεία για το β’ τρίμηνο της χρονιάς- επιβάλλεται να συμβαδίζουν με τη θωράκιση της χώρας από τους έξωθεν κινδύνους.
Στις προϋπάρχουσες απειλές εξ ανατολών προστίθεται τώρα και το άγχος της Τουρκίας να αναβαθμίσει το ρόλο της στον ισλαμικό κόσμο και να επεκτείνει τις επιρροές της εκμεταλλευόμενη τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν. Μια αναβάθμιση η οποία αυτομάτως εγκυμονεί νέες επιπλοκές και παράπλευρα προβλήματα στις ήδη εύθραυστες ελληνοτουρκικές σχέσεις. Και μια άμεση αιχμή των επιπλοκών αυτών είναι το μεταναστευτικό.
Η ανάπτυξη μιας ρεαλιστικής και συνάμα αποτελεσματικής στρατηγικής απέναντι σε αυτό το σκηνικό ενώ θα έπρεπε να βρίσκεται στο επίκεντρο και να αποτελεί μέλημα όλων ανεξαιρέτως των πολιτικών δυνάμεων, μακριά από ανταγωνισμούς και αντιπαραθέσεις, έχει αφεθεί ως «καυτή πατάτα» στα χέρια της κυβέρνησης. Δυστυχώς και εδώ η μικροκομματική κουτοπονηριά περισσεύει.
Αν και πάντως διανύουμε μια περίοδο πολιτικής οχλοβοής, οι πράξεις αποδεικνύουν ότι -με ηρεμία και ψυχραιμία- η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη επιτελεί το καθήκον της και δεν χάνει το στόχο της.
Η Ελλάδα τα δύο τελευταία χρόνια, με την επιθετική διπλωματία που έχει ασκήσει, το διεθνές κύρος που έχει ανακτήσει και τις ισχυρές συμμαχίες που έχει συνάψει, κατάφερε σήμερα να βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση στο παιχνίδι των νέων ισορροπιών μέσω των οποίων η Άγκυρα επιδιώκει να γίνει περιφερειακή δύναμη. Μπορεί εύκολα κανείς να φανταστεί (και πιθανότατα να τρομάξει) σε ποια θέση θα ήταν η χώρα μας εάν αυτό το ντόμινο των ανατροπών από το Αφγανιστάν είχε εκδηλωθεί πριν από μερικά χρόνια…
Προφανώς αυτό το περιφερειακό και διεθνές παιχνίδι νέων ισορροπιών είναι δυναμικό. Ουδείς το παραγνωρίζει, ουδείς το υποτιμά. Γι αυτό και ο ισχυρός λόγος της Ελλάδας, με τη μορφή και το περιεχόμενο που παίρνει σε κάθε μέτωπο, είναι το ασφαλέστερο όπλο για τα επόμενα βήματα.
Μάλιστα τα δύο τελευταία χρόνια η χώρα μας έχει δυναμώσει και το έχει αποδείξει αυτό. Η αντιμετώπιση της κρίσης στον Έβρο, λίγους μόλις μήνες ύστερα από τις εκλογές, αποτέλεσε ένα πολλαπλό μήνυμα τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό. Το «χαστούκι» που δέχτηκε τότε ο Ερντογάν το νιώθει ακόμη. Στο διάστημα που μεσολάβησε η ετοιμότητα και η αποτελεσματικότητα έχουν πολλαπλασιαστεί, ενισχύοντας -το κυριότερο- το ηθικό και το φρόνημα όχι μόνο των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων και της Αστυνομίας αλλά και των συμπατριωτών μας που ζουν στα σύνορα. Των ακριτών μας.
Αυτό άλλωστε είχαμε τη δυνατότητα να το διαπιστώσουμε ιδίοις όμμασι και πριν αρκετούς μήνες στο πλαίσιο του οδοιπορικού που κάναμε στον Έβρο για την τηλεοπτική μας εκπομπή (στο Action24) Social Net.
Ένας πολύ οργανωμένος στρατός με υψηλό ηθικό, επαγγελματισμό και σύγχρονα μέσα βρίσκεται κατά μήκος των συνόρων έτοιμος να αποκρούσει κάθε κίνηση από την άλλη πλευρά, κάτι που ο Ερντογάν έχει πλέον αντιληφθεί πλήρως. Κι αυτό τον αναγκάζει αν μη τι άλλο να είναι πιο προσεκτικός και να σκέφτεται δυο και τρεις φορές κάθε ενέργειά του η οποία έτσι κι αλλιώς δεν πρόκειται να τελεσφορήσει.
Με άλλα λόγια, η Ελλάδα δεν «περίμενε» να ανακύψει η απειλή των νέων μεταναστευτικών ροών για να πάρει τα μέτρα της. Αυτό φάνηκε και με τους ταχείς ρυθμούς που προχώρησε όλο το προηγούμενο διάστημα η κατασκευή του φράκτη που είναι κυριολεκτικά απροσπέλαστος σε κάθε προσπάθεια παράνομης εισόδου στη χώρα μας.
Δεν αποκλείεται ο Ερντογάν, αναπαράγοντας τα αδιέξοδά του, να προσπαθήσει να εργαλειοποιήσει (και) το θέμα του Αφγανιστάν για να αποκομίσει οφέλη από κάθε πλευρά. Να πιέσει την Ευρωπαϊκή Ένωση και τον διεθνή παράγοντα αλλά και να παίξει επικίνδυνα παιχνίδια, για άλλη μια φορά, σε βάρος της χώρας μας.
Το βέβαιο πάντως είναι ένα. Αν το επιχειρήσει - πολύ απλά, πολύ λαϊκά- θα σπάσει πάλι τα μούτρα του. Το μήνυμα που έστειλε προς πάσα κατεύθυνση προ ημερών ο Κυριάκος Μητσοτάκης από την Σλοβενία, ότι δεν πρέπει και δεν πρόκειται να επαναληφθούν οι «ανεξέλεγκτες μαζικές ροές που βιώσαμε το 2015», δεν είναι κενό περιεχομένου. Η Ελλάδα υπήρξε πράγματι τα προηγούμενα χρόνια, εξαιτίας των ιδεοληπτικών πολιτικών και τακτικών που εφαρμόστηκαν, το θύμα των αδυναμιών και των κενών που υπάρχουν πανευρωπαϊκά στο μεταναστευτικό.
Αλλά, αυτό έχει αλλάξει σε ό,τι αφορά τη χώρα μας. Κι επειδή «των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν», όπως λέει πολύ σοφά ο λαός μας, τα λόγια γίνονται ήδη πράξεις. Έστω κι αν σε αυτό το εθνικής εμβέλειας ζήτημα, η αντιπολίτευση «συμμετέχει» απλώς δια της αμηχανίας της όταν μάλιστα κορυφαία στελέχη και ευρωβουλευτές της δεν κάνουν το ακόμη χειρότερο να εκφράζουν -αμετανόητοι- την ενόχλησή τους για την «αποτρεπτική δύναμη των συνόρων»…
* Ο Φώτης Καρύδας είναι δημοσιογράφος
