Έρευνες έχουν στο πρόσφατο παρελθόν συσχετίσει την πολλαπλή σκλήρυνση με την πνευμονία στην εφηβεία.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύεται στο Brain, ερευνητές από το Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου (UCL) θέλησαν να μελετήσουν κατά πόσο και άλλες λοιμώξεις σχετίζονται με τη νευροεκφυλιστική νόσο. Ωστόσο έπρεπε να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στη διερεύνηση του συσχετισμού καθώς οι λοιμώξεις πολλές φορές αποτελούν απόρροια της πολλαπλής σκλήρυνσης. Επίσης, επειδή μπορεί να μεσολαβήσουν πέντε με δέκα χρόνια ή και περισσότερα από την απαρχή της νόσου έως την εκδήλωση των πρώτων συμπτωμάτων (στα οποία περιλαμβάνονται: μούδιασμα, ακαμψία, αστάθεια, προβλήματα όρασης και κόπωση) οι ειδικοί σχεδίασαν ειδικό ερευνητικό πρωτόκολλο για να διασφαλίσουν ότι οι λοιμώξεις είχαν προηγηθεί της έκδηλης πολλαπλής σκλήρυνσης.
Οι ερευνητές εστίασαν στους ιατρικούς φακέλους σχεδόν 2,5 εκατομμυρίων πολιτών που είχαν γεννηθεί στη Σουηδία την περίοδο 1970-1994. Πάνω από 4.000 είχαν διαγνωστεί με πολλαπλή σκλήρυνση μετά την ηλικία των 20 ετών. Μεταξύ αυτών το 19% είχε διαγνωστεί σε νοσοκομειακό περιβάλλον με κάποια λοίμωξη το διάστημα μεταξύ 0-10 ετών και το 14% μεταξύ 11-19 ετών.
Από την επεξεργασία των στοιχείων προέκυψε ότι οι περισσότερες λοιμώξεις πριν την ηλικία των 11 ετών δεν σχετίζονταν με την μετέπειτα εκδήλωση πολλαπλής σκλήρυνσης. Αντίθετα οι λοιμώξεις που είχαν διαγνωστεί σε νοσοκομειακό περιβάλλον (δηλαδή ήταν σοβαρές) και αφορούσαν την περίοδο μεταξύ 11 και 19 ετών σχετίζονταν με αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης της νόσου.
Ωστόσο, δεν σχετίστηκαν όλες οι λοιμώξεις με την επακόλουθη πολλαπλή σκλήρυνση. Μόνο οι λοιμώξεις που αφορούσαν το κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ) αύξαναν τον κίνδυνο νόσησης. Και αυτό εν μέρει δικαιολογείται καθώς η φλεγμονή στο ΚΝΣ μπορεί να πυροδοτήσει μια αυτοάνοση διαδικασία που προκαλεί την πολλαπλή σκλήρυνση.
Οι αναπνευστικές λοιμώξεις στην εφηβεία επίσης σχετίστηκαν με τη νόσο, αυξάνοντας τον κίνδυνο κατά 51%. «Πιστεύουμε ότι σε κάποιες περιπτώσεις οι λοιμώξεις και η φλεγμονή στους πνεύμονες μπορούν να οδηγήσουν σε ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού σε άλλα σημεία του σώματος, περιλαμβανομένου του ΚΝΣ, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο φλεγμονής και εκεί. Αυτό εξηγεί εν μέρει γιατί μια πνευμονική λοίμωξη μπορεί να πυροδοτήσει τη διαδικασία εκδήλωσης της πολλαπλής σκλήρυνσης. Ενώ δεν αποκλείεται ο λοιμογόνος παράγοντας να έχει μια ποιο άμεση επιρροή στον εγκέφαλο», εξηγεί ο Δρ. Scott Montgomery, Επίτιμος Καθηγητής Επιδημιολογίας στο UCL.
Η λοίμωξη που προκαλεί ο ιός Epstein-Barr (EBV) έχει επίσης σχετιστεί με την πολλαπλή σκλήρυνση και οι επιστήμονες θέλησαν να αποκλείσουν ότι η συγκεκριμένη λοίμωξη δεν σχετίζεται με άλλου είδους λοιμώξεις. Αφού εξαίρεσαν τα άτομα που είχαν ιστορικό οξείας λοίμωξης EBV, τελικά επιβεβαίωσαν ότι υπήρχε συσχετισμός μεταξύ των υπολοίπων λοιμώξεων σε εφηβική ηλικία και του κινδύνου πολλαπλής σκλήρυνσης.
Για να ξεκαθαρίσουν ότι οι λοιμώξεις στην εφηβική ηλικία προηγούνταν της αρχικά ασυμπτωματικής εκδήλωσης της πολλαπλής σκλήρυνσης οι ερευνητές επανέλαβαν την ανάλυση εστιάζοντας τώρα μόνο στην περίπτωση που οι διαγνώσεις είχαν τεθεί μετά την ηλικία των 25 ετών. Ο αυξημένος κίνδυνος πολλαπλής σκλήρυνσης ως απόρροια λοιμώξεων στην εφηβεία ίσχυε μόνο για τις λοιμώξεις του ΚΝΣ και αυτές των πνευμόνων. Παρατηρήθηκε ένα ελάχιστο διάστημα πέντε ετών μεταξύ λοίμωξης και διάγνωσης της πολλαπλής σκλήρυνσης, ένδειξη ότι η νόσος εξελίσσεται αργά μέχρι να έχει γίνει αρκετή βλάβη στον εγκέφαλο οπότε και εκδηλώνονται τα συμπτώματα.
Εφηβεία, η περίοδος της αυξημένης επικινδυνότητας
Οι επιστήμονες με την παρούσα μελέτη ενισχύουν την άποψη ότι η εφηβεία είναι η περίοδος αυξημένης επιρρέπειας σε παράγοντες που σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης πολλαπλής σκλήρυνσης και πως μπορεί να μεσολαβήσουν πολλά χρόνια μεταξύ της έκθεσης του οργανισμού σε αυτούς και της διάγνωσης της νόσου. «Αυτό μας βοηθά να κατανοήσουμε καλύτερα τα είδη των παραγόντων κινδύνου που αυξάνουν την πιθανότητα εκδήλωσης πολλαπλής σκλήρυνσης. Ίσως αξίζει τον κόπο να σκεφτούμε την πιθανότητα της πολλαπλής σκλήρυνσης όταν κουράρουμε έναν ασθενή με νευρολογικά συμπτώματα που έχει ιστορικό σοβαρής λοίμωξης στην εφηβεία», λέει ο Δρ. Montgomery.
Επόμενος στόχος των ερευνητών είναι να δουν αν τα άτομα με γενετική επιρρέπεια στην εκδήλωση πολλαπλής σκλήρυνσης είναι πιθανότερο να έχουν πιο έντονη αντίδραση του ανοσοποιητικού τους σε λοιμώξεις που αυξάνουν την πιθανότητα εισαγωγής στο νοσοκομείο.
