Σταύρος Γριμάνης
Θα μπορούσε να ήταν ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα ή σενάριο κινηματογραφικής ταινίας. Τα επιτεύγματα και οι περιπέτειες του Αντώνη Λελάκη, όμως, κατά το σύντομο πέρασμά του από τη ζωή, είναι μια πραγματικότητα που άρχισε να γράφεται πριν πολλά χρόνια, αλλά τα «απόνερά» της φτάνουν έως σήμερα.Γεννήθηκε το 1938 στη Σκοπή της Σητείας και από νωρίς το βλέμμα και την καρδιά του είχε κερδίσει το απέραντο γαλάζιο της θάλασσας. Έτσι, ήταν αυτονόητη η επιλογή του να σπουδάσει στη Σχολή Εμποροπλοιάρχων, ενώ μετά την αποφοίτησή του το πρώτο του μπάρκο έγινε με πλοία της Orion Shipping του Γουλανδρή.
Έχτισε έναν πολυσχιδή και ισχυρό επιχειρηματικό όμιλο, με «πυλώνα» τη ναυτιλία, ως απόλυτα αυτοδημιούργητος. Με άλλα λόγια, έγινε εφοπλιστής ανήκοντας στην ολιγομελή «κατηγορία» εκείνων που έμαθαν τη δουλειά από μέσα, ταξιδεύοντας στους ωκεανούς σαν υποπλοίαρχος αρχικά και στη συνέχεια σαν πλοίαρχος. Το 1973 έκανε το μεγάλο βήμα και απέκτησε το πρώτο δικό του πλοίο, το «Brother» 3.500 τόνων, το οποίο βέβαια ακολούθησαν πολλά ακόμη, όπως και ιδιόκτητα γραφεία στον Πειραιά, τη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο.
Τα επιχειρηματικά του πλάνα δεν περιορίστηκαν στην ποντοπόρο, αλλά επεκτάθηκαν με μεγάλη επιτυχία στην κρουαζιέρα και στον τουρισμό, ενώ το 1986 μίσθωσε για 8 χρόνια από το κράτος τα Ναυπηγεία Χαλκίδας.
Η πρώτη ελληνική ναυτιλιακή στη Wall Street
Ο Λελάκης ανέβηκε γρήγορα την κλίμακα της επιτυχίας στις business της αγαπημένης του θάλασσας. Έτσι, δημιούργησε έναν στόλο με πλοία ξηρού φορτίου και τάνκερ, καθώς και μια ξεχωριστή εταιρεία κρουαζιέρας. Αυτή η εταιρεία, η Regent Cruises, με κεντρικά γραφεία στη Νέα Υόρκη, το 1986 έμελλε να γίνει η πρώτη ελληνική ναυτιλιακή που εισήχθη στο περίφημο χρηματιστήριο της Wall Street.
Παράλληλα, όμως, έβαλε σε τροχιά ανάπτυξης και τα Ναυπηγεία Χαλκίδας, όπου ρυμουλκούνταν ημιτελή πλοία, τα οποία μετέτρεπε σε κρουαζιερόπλοια, ταυτόχρονα με διάφορες ναυπηγοεπισκευαστικές εργασίες για τους στόλους άλλων Ελλήνων εφοπλιστών.
Το ξενοδοχείο – «φάντασμα» στη Σητεία
Το μεγάλο του όραμα, ωστόσο, ήταν να αναδείξει την ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Σητεία, σε πόλο προσέλκυσης high income τουριστών. Δημιούργησε την εταιρεία «Ξενοδοχειακαί και Nαυτιλιακαί Eπιχειρήσεις Aνατολικής Kρήτης» και έβαλε μπροστά το μεγαλεπήβολο σχέδιό του να χτίσει ένα εμβληματικό συγκρότημα πάνω στη φημισμένη παραλία της Αγίας Φωτιάς.
Έγινε η αγορά της γης και τη δεκαετία του ’90 ξεκίνησε η κατασκευή που έφτασε μέχρι τα μπετά. Εκεί το σχέδιο «κόλλησε» στην έκδοση των αδειών. Βασική αιτία ήταν ότι οι έλεγχοι από διάφορες αρμόδιες υπηρεσίες κατέγραψαν αρκετούς «αστερίσκους» σχετικά με την ανθεκτικότητα και τη στατικότητα του οικοδομήματος. Σύμφωνα με πληροφορίες που κυκλοφόρησαν εκείνη την περίοδο, είχε διαπιστωθεί η χρήση χαμηλότερης ποιότητας υλικών, με αποτέλεσμα το οριστικό «κόκκινο» στις εργασίες.
Αυτό ήταν και το πρώτο «ναυάγιο» του Λελάκη, όχι στους ωκεανούς, αλλά στην παραλία της αγαπημένης του Σητείας.
Η περιπέτεια συνέχισε να κυνηγά την εταιρεία του και τους κληρονόμους ακόμη και αφότου εκείνος είχε φύγει από τη ζωή. Έτσι, στις 30 Οκτωβρίου 2020 το ακίνητο βγήκε στο σφυρί με επισπεύδουσα την Aegean Baltic Bank, με τιμή πρώτης προσφοράς 6,15 εκατ. ευρώ.
Αφορούσε 8 οικόπεδα που δημιουργούν μια έκταση 185,6 στρεμμάτων και το ημιτελές ξενοδοχείο. Στο χρονικό διάστημα 2009-2012 από την Aegean Baltic Bank είχαν δοθεί δάνεια άνω των 10 εκ. ευρώ σε δύο ναυτιλιακές εταιρείες του Λελάκη, τη Fortune και τη Sea Hawk, με εγγύηση και την έκταση με το ημιτελές κτίριο στη Σητεία. H ΞNEAK επιδίωξε την αναδιάρθρωση και την αναχρηματοδότηση του δανεισμού, καθώς και «συμμαχίες» με μεγάλα ξένα ταξιδιωτικά πρακτορεία που είχαν ενδιαφέρον συμμετοχής στην επένδυση, χωρίς όμως αποτέλεσμα.
Ο Λελάκης δεν περιορίστηκε μόνο σε αυτό το πλάνο. Αντίθετα, δημιούργησε έναν υπολογίσιμο τουριστικό βραχίονα που περιλάμβανε ξενοδοχειακές μονάδες στον Μακρύ Γιαλό, στην Ρόδο, όπου και διέμεινε για ένα διάστημα, στην Κω, στην Κέρκυρα, στην Ηλεία, καθώς και δύο μεγάλα σαλέ στην Ελβετία.
Το «καταραμένο» σκαρί που θα γινόταν πλωτό καζίνο
Η ιστορία του, όμως, στιγματίστηκε και από ένα ακόμη «στοιχειωμένο» σχέδιο, που κατά πολλούς, συντέλεσε καθοριστικά στην οικονομική πτώση του.
Αυτό αφορούσε ένα μεγάλο ημιτελές σκαρί, το οποίο είναι «δίδυμο» του σημερινού «Ελευθέριος Βενιζέλος» της ΑΝΕΚ.
Τα δύο πλοία ήταν μέρος της αρχικής παραγγελίας που είχε κάνει για 4 ίδια η σουηδική Stenaline, το 1979, στα πολωνικά ναυπηγεία Gdynia. Το 1986 η παραγγελία των δύο ακυρώθηκε και έτσι το ένα πωλήθηκε στην εταιρεία Fred Olsen για να περάσει μετά από λίγο στην ΑΝΕΚ, που ολοκλήρωσε την μετατροπή του στο επιβατικό – οχηματαγωγό «Ελ. Βενιζέλος», ενώ το δεύτερο, αγοράστηκε το 1989 – ’90 από τον Λελάκη, που του έδωσε και το όνομα Regent Sky. Το σχέδιό του ήταν να το μετατρέψει σε κρουαζιερόπλοιο – πλωτό καζίνο.
Αφού μεταφέρθηκε στον Σκαραμαγκά για τις πρώτες εργασίες επιμήκυνσης, στη συνέχεια έδεσε στα Ναυπηγεία Χαλκίδας, όπου τοποθετήθηκαν τα πατώματα, η γέφυρα κτλ.
Για την αγορά και τη μετασκευή του πλοίου, όμως, η εταιρεία του ομίλου Λελάκη Sea Nomad Maritime έχει λάβει την περίοδο 1990 – ’93 κοινοπρακτικό δάνειο 110 εκατ. δολ. από την Εθνική Τράπεζα και την ΕΤΒΑ. Μέχρι το 1996, ωστόσο, οι εργασίες δεν είχαν ολοκληρωθεί (ήταν μέχρι το 60%), και το θέμα έφτασε μέχρι τη Βουλή, καθώς η εταιρεία δεν ήταν συνεπής στις αποπληρωμές.
Έτσι, το δάνειο κηρύχθηκε ληξιπρόθεσμο και απαιτητό, με συνέπεια στα τέλη του 1996 το πλοίο να περάσει στην Εθνική Τράπεζα. Ακολούθησε ένας μαραθώνιος για την πώλησή του που κράτησε 8 χρόνια, μέχρι το 2004 όταν τελικά «έφυγε» για μόλις 3 εκατ. δολ. Αφού άλλαξε αρκετά χέρια το Regent Sky κατέληξε σε διαλυτήρια της Τουρκίας, χωρίς ποτέ να ταξιδέψει στην ανοιχτή θάλασσα…
Το τέλος του Λελάκη και οι νέες περιπέτειες
Η υπόθεση αυτή, σε συνδυασμό με τη γενικότερη οικονομική παρακμή του ομίλου του, «στοίχησε» στον Αντώνη Λελάκη. Το μεγαλύτερο «χτύπημα», όμως, το δέχθηκε από τον αδόκητο χαμό του ενός (από τους δύο) γιούς του. Ήταν κάτι που ποτέ δεν ξεπέρασε. Έτσι, το Νοέμβριο του 2012, όταν είχε ταξιδέψει στην Ελβετία για να επιβλέψει την πρόοδο των εργασιών για τα δύο σαλέ που έχτιζε εκεί, τον βρήκε ο θάνατος σε ηλικία 74 ετών…
Η εταιρεία του, όμως, η Ξενοδοχειακαί και Nαυτιλιακαί Eπιχειρήσεις Aνατολικής Kρήτης, εξακολουθεί να υπάρχει και διοικείται από τη σύζυγό του, Ελευθερία, (ως πρόεδρο) και τον γιο του, Ιωάννη Λελάκη, (αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος). Ο κύκλος εργασιών, με βάση τις τελευταίες δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις (για τη χρήση 2018) ήταν μηδενικός και ο ορκωτός αναφέρεται στην αναγκαστική κατάσχεση των ακινήτων της εταιρείας και στην «ουσιώδη αβεβαιότητα» για τη συνέχιση της δραστηριότητάς της.
Η περιπέτεια, ωστόσο, δεν σταματάει στην αμφίβολη πορεία της επιχείρησης. Και αυτό καθώς για αύριο, Τετάρτη 9 Ιουνίου, είχε προγραμματιστεί ο πλειστηριασμός της οικίας του Ιωάννη Λελάκη στο Κεφαλάρι, αλλά πέρασε σε αναστολή (πιθανά ως πρώτη κατοικία).
Αφορούσε ένα ισόγειο ακίνητο 300 τ.μ. με αποθήκη 62 τ.μ. που θα έβγαινε με πρώτη τιμή προσφοράς στις 800.000 ευρώ και με επισπεύδουσα την DV01 Asset Management. Το συγκεκριμένο περιουσιακό στοιχείο βαρύνεται με προσημειώσεις, υποθήκες και αναγκαστικές κατασχέσεις, με τελευταία αυτή που έγινε στις 26 Οκτωβρίου 2020, για οφειλή 50.000 ευρώ (μέρος του επιδικασθέντος κεφαλαίου), με βάση εκτελεστούς τίτλους από δικαστήρια της Βιέννης.
Η εταιρεία του, όμως, η Ξενοδοχειακαί και Nαυτιλιακαί Eπιχειρήσεις Aνατολικής Kρήτης, εξακολουθεί να υπάρχει και διοικείται από τη σύζυγό του, Ελευθερία, (ως πρόεδρο) και τον γιο του, Ιωάννη Λελάκη, (αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος). Ο κύκλος εργασιών, με βάση τις τελευταίες δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις (για τη χρήση 2018) ήταν μηδενικός και ο ορκωτός αναφέρεται στην αναγκαστική κατάσχεση των ακινήτων της εταιρείας και στην «ουσιώδη αβεβαιότητα» για τη συνέχιση της δραστηριότητάς της.
Η περιπέτεια, ωστόσο, δεν σταματάει στην αμφίβολη πορεία της επιχείρησης. Και αυτό καθώς για αύριο, Τετάρτη 9 Ιουνίου, είχε προγραμματιστεί ο πλειστηριασμός της οικίας του Ιωάννη Λελάκη στο Κεφαλάρι, αλλά πέρασε σε αναστολή (πιθανά ως πρώτη κατοικία).
Αφορούσε ένα ισόγειο ακίνητο 300 τ.μ. με αποθήκη 62 τ.μ. που θα έβγαινε με πρώτη τιμή προσφοράς στις 800.000 ευρώ και με επισπεύδουσα την DV01 Asset Management. Το συγκεκριμένο περιουσιακό στοιχείο βαρύνεται με προσημειώσεις, υποθήκες και αναγκαστικές κατασχέσεις, με τελευταία αυτή που έγινε στις 26 Οκτωβρίου 2020, για οφειλή 50.000 ευρώ (μέρος του επιδικασθέντος κεφαλαίου), με βάση εκτελεστούς τίτλους από δικαστήρια της Βιέννης.
