Σημαντικός αριθμός κλινικών μελετών διερευνά διάφορες θεραπευτικές στρατηγικές για την αντιμετώπιση του κορονοϊού- COVID-19. Μία λύση, σύμφωνα με τους ειδικούς, θα ήταν η κατασκευή στο εργαστήριο ειδικών αντισωμάτων που αναγνωρίζουν τον ιό, τα οποία θα μπορούσαν να τον αδρανοποιήσουν. Σε μία τέτοια περίπτωση, οι ποσότητες που μπορούν να παρασκευαστούν είναι ουσιαστικά απεριόριστες, σημειώνουν ο πρύτανης του ΕΚΠΑ Θάνος Δημόπουλος και ο αναπληρωτής καθηγητής Ευστάθιος Καστρίτης, συνοψίζοντας τα ευρήματα πρόσφατης μελέτης από την Ολλανδία σχετικά με την παρασκευή ειδικών αντισωμάτων έναντι του SARS-CoV-2 στο εργαστήριο.
Όπως προσθέτουν, η κατάλληλη τεχνολογία και τεχνογνωσία υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια. Μονοκλωνικά αντισώματα χρησιμοποιούνται σήμερα σε ένα ευρύ φάσμα νοσημάτων στην ογκολογία, στη ρευματολογία, στη νευρολογία, στη θεραπεία της οστεοπόρωσης, της ανθεκτικής υπερλιπιδαιμίας κ.ά. Πρόκειται για ειδικές θεραπείες που αναγνωρίζουν έναν συγκεκριμένο στόχο, συνήθως μία πρωτεΐνη που βρίσκεται πάνω στα κύτταρα ή μία πρωτεΐνη που κυκλοφορεί στο αίμα. Έτσι, συνήθως δεν έχουν δράσεις πέρα από τον στόχο τους και η τοξικότητά τους είναι σχετικά περιορισμένη.
Ειδικά αντισώματα που αδρανοποιούν τον ιό
Οι ερευνητές από την Ολλανδία κατάφεραν να αναγνωρίσουν τα ειδικά αντισώματα, που αδρανοποιούν τον ιό και ουσιαστικά δεσμεύουν την πρωτεΐνη-ακίδα με την οποία ο ιός συνδέεται με τα κύτταρα. Αυτή η πρωτεΐνη-ακίδα, που συνδέεται στον υποδοχέα ACE2, αποτελείται από δύο υπομονάδες. Οι ερευνητές κατάφεραν να φτιάξουν στο εργαστήριο αντισώματα, τα οποία δεσμεύουν την υπομονάδα που κυρίως είναι υπεύθυνη για τη σύνδεση με τα ανθρώπινα κύτταρα. Επειδή αυτό το αντίσωμα προήλθε από ποντικούς, στη συνέχεια το μετέτρεψαν ώστε να περιέχει μόνο ανθρώπινες ακολουθίες στα αμινοξέα του (εξανθρωποποιημένο μονοκλωνικό αντίσωμα). Ακολούθως, επιβεβαίωσαν ότι η χορήγηση αυτού του αντισώματος εμπόδιζε τη μόλυνση κυττάρων από τον ιό. Σε αυτά τα πειράματα ανθρώπινα κύτταρα εκτίθεντο στον ιό και όταν αυτό γινόταν παρουσία του αντισώματος τότε ο ιός δεν μπορούσε να μπει μέσα στα κύτταρα και αδρανοποιείτο. Είναι, επίσης, σημαντικό ότι το αντίσωμα ήταν δραστικό και εναντίον άλλων συγγενικών ιών, όπως του SARS-CoV.
Αυτή είναι η πρώτη αναφορά ενός (ανθρώπινου) μονοκλωνικού αντισώματος που εξουδετερώνει το SARS-CoV-2. Σύμφωνα με τους δύο καθηγητές του ΕΚΠΑ, αυτό το αντίσωμα θα είναι χρήσιμο για την ανάπτυξη νέων τεστ ανίχνευσης του ιού, ενώ πιθανώς να μπορούν αναστείλουν τη μόλυνση από τον ιό ή να βοηθήσουν στην κάθαρση του οργανισμού από τον ιό.
