Πολλά έχουν γραφεί για τους Σκύθες, ωστόσο η ιστορία του Ηροδότου περί της σκυθικής μεσοβασιλείας, αν και ευφάνταστη ως προς τις λεπτομέρειες και τη χρονολόγηση, εντάσσεται στην εθνική μηδική εποποιία, η οποία αντανακλά την ιστορική πραγματικότητα. Διαβάστε το κείμενο που ακολουθεί!..
Οι Σκύθες
Στην ιστορία του Ηροδότου για το μηδικό βασιλικό οίκο (Α', 103-6), περιλαμβάνεται κάποιος θρύλος, ότι οι Σκύθες (1) εισέβαλαν στην Ανω Ασία. Σύμφωνα με το θρύλο αυτόν, η επίθεση του Κυαξάρη στην Ασσυρία διακόπηκε από τη μαζική εισβολή των Σκυθών στον Ζάγρο. Χρειάστηκε να περάσουν είκοσι οκτώ χρόνια σκυθικής κυριαρχίας στη Μηδία, μέχρι ο Κυαξάρης να μπορέσει να απωθήσει αυτούς τους πολεμοχαρείς νομάδες και να επανέλθει στην προσπάθεια του να κατακτήσει τη Βόρεια Μεσοποταμία. Επί πολλά χρόνια, οι ερευνητές έριζαν αν πράγματι οι Σκύθες εισέβαλαν στη Μηδία και πότε συνέβη αυτό. Μερικοί υποστήριζαν ότι η περίοδος των είκοσι οκτώ ετών της υποτιθέμενης σκυθικής κατοχής θα έπρεπε να συμπίπτει με την τεσσαρακονταετή βασιλεία του Κυαξάρη.
Άλλοι πίστευαν ότι οι Σκύθες κατέλαβαν τη Μηδία στη χρονική περίοδο που μεσολάβησε μεταξύ του Φραόρτη και του Κυαξάρη και ότι η σκυθική κατοχή υπήρξε η αιτία που εμπόδισε τον τελευταίο να ανέβει στο θρόνο επί είκοσι οκτώ ολόκληρα χρόνια μετά το θάνατο του πατέρα του. Η χρονολόγηση της δεύτερης θεωρίας δεν είναι ορθή. Αν η θεωρία ίσχυε, βάσει των χρονολογικών δεδομένων του Ηροδότου, ο Φραόρτης θα είχε βασιλεύσει μεταξύ των ετών 675 και 653 π.Χ. και ο Δηιόκης στο διάστημα 728-675 π.Χ. Οι σύγχρονοι μελετητές εγκαταλείπουν αυτούς τους προβληματισμούς, για δύο λόγους: πρώτον, έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η χρονολόγηση του Ηροδότου είναι διαστρεβλωμένη και επηρεασμένη από τις χρονολογήσεις της ελληνικής μυθογραφίας. Δεύτερον, διότι η προαναφερθείσα σκυθική κατοχή δεν επιβεβαιώνεται από καμιά ιστορική πηγή της εποχής, κατά την οποία υποτίθεται ότι συνέβη.
Βέβαια, οι πηγές μαρτυρούν την παρουσία Σκυθών στον Ζάγρο κατά τον 7ο αιώνα π.Χ. Δεν αποκλείεται να διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην πρώιμη ιρανική ιστορία. Κατά τον 8ο-7ο αιώνα π.Χ., δύο φυλές νομάδων πολεμιστών εισέβαλαν στην Εγγύς Ανατολή, πιθανώς μέσω του Καυκάσου. Η πρώτη φυλή ήταν οι Κιμμέριοι, που εμφανίστηκαν στον Ζάγρο και την Ανατολία. Η παρουσία τους υπήρξε, πιθανότατα, η αιτία για την προσωρινή έκλειψη των Ουραρ-τοϋ και την κατάρρευση της Φρυγίας. Η δεύτερη φυλή, οι Σκύθες, ήταν μάλλον μονίμως εγκατεστημένοι στον Ζάγρο. Μαρτυρούν γι' αυτούς οι ασσυριακές πηγές:
ο Ασσύριος βασιλιάς Εσαρ-χαδών συνήψε συμμαχία με κάποιον από τους αρχηγούς τους, τον Bartatua, του έδωσε μάλιστα μία κόρη του για σύζυγο. Ο ρόλος που μπορούσε να διαδραματίσει μία ακόμη φυλή Ιρακινών στην πολύπλοκη εθνολογική και πολιτική σκηνή του Ζάγρου, κατά τον 7ο αιώνα π.Χ., θα μπορούσε να έχει καταλυτικά αποτελέσματα στην ενότητα των Μήδων. Έτσι, η ιστορία του Ηροδότου περί της σκυθικής μεσοβασιλείας, αν και ευφάνταστη ως προς τις λεπτομέρειες και τη χρονολόγηση, εντάσσεται στην εθνική μηδική εποποιία, η οποία αντανακλά την ιστορική πραγματικότητα. Οι Σκύθες του Ζάγρου, πάντως, απορροφήθηκαν εντελώς από τις μηδικές πολιτικές και πολιτιστικές δομές των μέσων του 6ου αιώνα π.Χ. Στην εποχή των Αχαιμενιδών οι μόνοι γνωστοί Σκύθες κατοικούσαν στο βορρά, πέραν των ορίων της κυρίως Εγγύς Ανατολής.(2)
Σημειώσεις:
1. σκύθης
ο, θηλ. σκύθαινα, ΝΑ [Σκυθία]· (ως κύριο όν.) ο Σκύθης, η Σκύθαινα· αυτός που καταγόταν από τη Σκυθία ή που κατοικούσε σ' αυτήν· || (αρχ.) 1. (στην Αθήνα) ονομασία τών αστυνομικών υπηρετών ή κλητήρων, επειδή ήταν κυρίως Σκύθες δούλοι· 2. ιππέας τοξότης· 3. (μτφ.) άνθρωπος τραχύς, άξεστος· 4. (ως επίθ.) αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στην Σκυθία, σκυθικός.
2. Βλέπε: Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ: «Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδας»
Πηγή
arxaia-ellinika
