Η πιο κλασική ερώτηση που μου κάνουν οι άνθρωποι, όταν μαθαίνουν ότι η δουλειά μου είναι τροφοσυλλέκτης, είναι αν έχω πάθει ποτέ δηλητηρίαση από χόρτα. Ευτυχώς, τα χόρτα που μπορούν να σε στείλουν στο νοσοκομείο ή και στον άλλο κόσμο είναι πολύ λίγα στη χώρα μας. Η γνώση σε κάθε περίπτωση είναι χρήσιμη, αν θέλουμε να μαζεύουμε χόρτα με ασφάλεια.
Ας δούμε μερικά από τα πιο συνηθισμένα τοξικά χόρτα που μπορούμε να συναντήσουμε:
Το φιδόχορτο ή δρακοντιά (Arum italicum)
Η δρακοντιά είναι ένα πολυετές ποώδες φυτό των εύκρατων περιοχών. Φυτρώνει σε χωράφια, χαντάκια και άκρες δρόμων σε χαμηλό υψόμετρο. Αν και ύστερα από κατάλληλη επεξεργασία έχει φαρμακευτικές ιδιότητες, η κατανάλωσή του ως έχει προκαλεί οίδημα γλώσσας, εμετούς, σπασμούς, διαστολή κόρης και αναισθησία. Τα φύλλα του ερεθίζουν το δέρμα, ενώ επίσης περιέχει ένα δηλητήριο χημικώς ασταθές, την αροίνη, η οποία είναι ερεθιστική για το δέρμα.
Ο φλόμος («Με φλόμωσες» που λέμε!)
Οι παλιοί κάτοικοι του χωριού μου συνήθιζαν να ψαρεύουν στο ποτάμι χρησιμοποιώντας το γάλα του φλόμου. Είναι τόσο τοξικό που τα ψάρια κολυμπούσαν πανικόβλητα προς την επιφάνεια, όπου ο επίδοξος ψαράς παραμόνευε με την απόχη του. Αν τύχει και το γάλα του φλόμου έρθει σε επαφή με τη γλώσσα σας, θα καίγεστε για 2-3 μέρες και θα χάσετε την αίσθηση της γεύσης. Πολύ καλή λύση αν θέλετε να παρευρίσκεστε σε γεύματα με κακό φαγητό! Αν φτάσει και στο στομάχι σας, τότε η επίσκεψη στα εξωτερικά ιατρεία είναι αναπόφευκτη.
Το κώνειο (Conium maculatum L)
Το φυτό που έστειλε στον Άδη τον μέγα φιλόσοφο Σωκράτη είναι σχεδόν παντού. Μοιάζει αρκετά με το αγριοκάροτο, αλλά είναι λιγότερο «χνουδωτό» και ο κορμός του έχει μαύρα στίγματα. Θέλει αρκετή προσοχή, γιατί είναι πολύ διαδεδομένο στην Ελλάδα και στην όψη μοιάζει με πολλά βρώσιμα χόρτα.
Το διαβολόχορτο (Datura)
Το διαβολόχορτο χρησιμοποιείτε συχνά από θανάσιμες πεθερές που θέλουν να θανατώσουν τους γαμπρούς τους με μια χορτόπιτα. Το βρίσκουμε το καλοκαίρι να φυτρώνει σε καλλιεργήσιμα χωράφια ανάμεσα σε βλίτα, κολοκυθάκια, μπάμιες και άλλα κηπευτικά. Ο μύθος ότι μοιάζει με βλίτο αναπαράγεται από τις πεθερές που θέλουν να καλύψουν τα φονικά τους ένστικτα. Ακόμα και αν δεν το ξεχωρίσεις από τα φύλλα του, το χαρακτηριστικό «καστανάκι» που κυοφορεί το επίσης ευδιάκριτο λουλούδι του κάνει μπαμ.
Η πικραγγουριά (Ecballium elaterium)
Η πικραγγουριά μοιάζει λίγο με μικρή πεπονιά και τη συναντάμε τόσο σε καλλιεργήσιμα χωράφια όσο και στο βουνό. Η κατανάλωσή της σε μικρές ποσότητες αρχικά θα σας φέρει σε μια κατάσταση χαλάρωσης. Αν το παρακάνετε, όμως, θα ακολουθήσει λιποθυμία και θα χρειαστείτε πλύση στομάχου. Τα σπόρια της κρύβονται σε ένα χαρακτηριστικό στρογγυλό μπαλάκι που μοιάζει με λάμπα και κάνει την πικραγγουριά ευδιάκριτη από τα 500 μ. μακριά. Δεν το καταναλώνουμε σε καμία περίπτωση!!!
Τέλος, πρέπει να σημειώσουμε ότι στην αρχαία Ελλάδα τα παραπάνω φυτά μπορούσαν με την ανάλογη επεξεργασία να μετατραπούν σε ελιξίρια που θεράπευαν δεκάδες ασθένειες, γεγονός που επιβεβαιώνει και την παροιμία «από το αγκάθι βγαίνει ρόδο». Αφήνουμε, όμως, αυτές τις δουλειές στους ειδικούς και απολαμβάνουμε τα υπόλοιπα εκατοντάδες βρώσιμα χόρτα που μας χαρίζει η ελληνική γη.
