Το κατόρθωμα του Βάσου Βέργη όπως απεικονίζεται σε έργο που βρίσκεται στις συλλογές του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου
H ιστορία ούτε διαγράφεται, ούτε παραγράφεται … παρά τους θρασύτατους ισχυρισμούς του Τούρκου υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Ομέρ Τσελίκ , πως το Αγαθονήσι είναι τουρκικό νησί. Μία λαϊκή αφίσα του 1940 που βρίσκεται στις συλλογές του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, αποτελεί την καλύτερη απάντηση στις αμφισβητήσεις των γειτόνων.
Η αφίσα απεικονίζει την κατάληψη του Αγαθονησίου από τον Βάσο Βεργή από τη Σάμο, που κατατρόπωσε την Ιταλική Φρουρά του νησιού, μια και το νησί ήταν κατεχόμενο από τους Ιταλούς όπως όλα τα Δωδεκάνησα, και θεωρήθηκε η πρώτη αντιστασιακή πράξη του πολέμου (18/10/1040). Η ηρωική πράξη του Βεργή, απασχόλησε τις εφημερίδες της εποχής,, με χαρακτηριστικούς πρωτοσέλιδους τίτλους όπως «Ηρωική πράξις Δωδεκανησίων» (Καθημερινή) και «Οι Δωδεκανήσιοι θαλασσόλυκοι» (Ασύρματος). Η αφίσα περιέχεται στο λεύκωμα της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος με τίτλο : «Το έπος του '40, λαϊκή εικονογραφία».
Η κατάληψη του Αγαθονησίου
Τη νύχτα της 17ης προς 18η Νοεμβρίου 1940, ο Δωδεκανήσιος γιατρός Βάσος Βεργής μαζί με 14 φίλους του συμπολιτες ξεκίνησαν από τη Σάμο με ένα βενζινοκάικο και αποβιβάστηκαν στο Αγαθονήσι (ή Αρχάγγελο), ένα νησάκι με ελάχιστους κατοίκους, και μικρή ιταλική φρουρά, περίπου ένα μίλι από τη Λέρο. Εκεί, σύμφωνα με το σκοπό της αποστολής τους, επετέθηκαν κατά της ιταλικής φρουράς του νησιού, σκότωσαν δύο ή τρεις Ιταλούς ναύτες και απήγαγαν τέσσερις καραμπινιέρους. το πρωί της επόμενης μέρας, την 18η Νοεμβρίου, επέστρεψαν στη Σάμο.
Το εγχείρημα του Βάσου Βεργή και των συντρόφων του, η πρώτη πράξη της Εθνικής μας Αντίστασης κατά τον πόλεμο του 1940-41, προκάλεσε φαιδρά σχόλια σε βάρος των Ιταλών στον διεθνή τύπο, ιδιαίτερα όταν ιταλικά αντιτορπιλικά, για αντίποινα, βομβάρδισαν την επομένη το Τηγάνι της Σάμου, άοπλη πολίχνη και αργότερα το νησί Κίναρο, με μόνους κατοίκους μία πενταμελή οικογένεια και τις κατσίκες τους. Τις επόμενες μέρες ο Ιωάννης Μεταξάς κάλεσε στην Αθήνα τους γενναίους του Βάσου Βεργή και τους παρασημοφόρησε στο ξενοδοχείο της Μεγάλης Βρετανίας. Το εγχείρημα του Βεργή έγινε δεκτό από το λαό μας σας πράξη εκδίκησης για όσα υφίσταντο οι Δωδεκανήσιοι από την Ιταλική κατοχή.
Η αφίσα απεικονίζει την κατάληψη του Αγαθονησίου από τον Βάσο Βεργή από τη Σάμο, που κατατρόπωσε την Ιταλική Φρουρά του νησιού, μια και το νησί ήταν κατεχόμενο από τους Ιταλούς όπως όλα τα Δωδεκάνησα, και θεωρήθηκε η πρώτη αντιστασιακή πράξη του πολέμου (18/10/1040). Η ηρωική πράξη του Βεργή, απασχόλησε τις εφημερίδες της εποχής,, με χαρακτηριστικούς πρωτοσέλιδους τίτλους όπως «Ηρωική πράξις Δωδεκανησίων» (Καθημερινή) και «Οι Δωδεκανήσιοι θαλασσόλυκοι» (Ασύρματος). Η αφίσα περιέχεται στο λεύκωμα της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος με τίτλο : «Το έπος του '40, λαϊκή εικονογραφία».
Η κατάληψη του Αγαθονησίου
Τη νύχτα της 17ης προς 18η Νοεμβρίου 1940, ο Δωδεκανήσιος γιατρός Βάσος Βεργής μαζί με 14 φίλους του συμπολιτες ξεκίνησαν από τη Σάμο με ένα βενζινοκάικο και αποβιβάστηκαν στο Αγαθονήσι (ή Αρχάγγελο), ένα νησάκι με ελάχιστους κατοίκους, και μικρή ιταλική φρουρά, περίπου ένα μίλι από τη Λέρο. Εκεί, σύμφωνα με το σκοπό της αποστολής τους, επετέθηκαν κατά της ιταλικής φρουράς του νησιού, σκότωσαν δύο ή τρεις Ιταλούς ναύτες και απήγαγαν τέσσερις καραμπινιέρους. το πρωί της επόμενης μέρας, την 18η Νοεμβρίου, επέστρεψαν στη Σάμο.
Το εγχείρημα του Βάσου Βεργή και των συντρόφων του, η πρώτη πράξη της Εθνικής μας Αντίστασης κατά τον πόλεμο του 1940-41, προκάλεσε φαιδρά σχόλια σε βάρος των Ιταλών στον διεθνή τύπο, ιδιαίτερα όταν ιταλικά αντιτορπιλικά, για αντίποινα, βομβάρδισαν την επομένη το Τηγάνι της Σάμου, άοπλη πολίχνη και αργότερα το νησί Κίναρο, με μόνους κατοίκους μία πενταμελή οικογένεια και τις κατσίκες τους. Τις επόμενες μέρες ο Ιωάννης Μεταξάς κάλεσε στην Αθήνα τους γενναίους του Βάσου Βεργή και τους παρασημοφόρησε στο ξενοδοχείο της Μεγάλης Βρετανίας. Το εγχείρημα του Βεργή έγινε δεκτό από το λαό μας σας πράξη εκδίκησης για όσα υφίσταντο οι Δωδεκανήσιοι από την Ιταλική κατοχή.
