Οι ρόμβοι, το κόκκινο πανί και το «χαμένο» κεφάλι της σφίγγας!!!Γράφει ο Θεόδωρος Αν. Σπανέλης
Στην Αμφίπολη ναυπηγήθηκε και από εδώ απέπλευσε ο στόλος του Μ. Αλεξάνδρου και από εδώ ουσιαστικά ξεκίνησε το εκστρατευτικό σώμα για την κατάκτηση της Ανατολής. Μια πόλη που στην ιστορία της αποτυπώθηκε το πέρασμα όλων των μεγάλων δυνάμεων του ελληνικού κόσμου. Μια πόλη της θρακικής γης, με τους θρύλους και τις παραδόσεις των Θρακών να την τυλίγουν από κάθε πλευρά, ιδρύθηκε από τους Αθηναίους, πέρασε στους Σπαρτιάτες – αυτός ήταν και ο λόγος της εξορίας του Θουκυδίδη – και κατακτήθηκε από τον Φίλιππο Β’ και απέκτησε ένα πολύ σημαντικό ρόλο επί των ημερών του μεγάλου Στρατηλάτη.
Από εδώ λοιπόν ξεκίνησε η πλημμυρίδα που έφτασε μέχρι τις εσχατίες της Περσικής Αυτοκρατορίας, αφήνοντας μέχρι και τις ημέρες μας, υλικά και άυλα ίχνη. Όταν λοιπόν ο Αλέξανδρος έφτασε στο τέλος του πολέμου εναντίον των Περσών, τότε που αποδέσμευσε όλους τους στρατιώτες του, πλην των Μακεδόνων, να γυρίσουν στην πατρίδα τους, πριν ξεκινήσει την νέα εκστρατεία στην χώρα των Ινδιών έστησε βωμούς ως ορόσημα με την παρακάτω επιγραφή*:
Δεν μπορεί η επίκληση των Καβείρων Θεοτήτων, δίπλα σε αυτούς του Ολύμπιου να είναι τυχαία, απεναντίας δηλώνει ότι ήθελε πλέον να εκλαμβάνονται ως αυτόνομες θεότητες και μάλιστα με ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στο αίσιο τέλος της εκστρατείας. Μάλιστα από την ελληνιστική περίοδο και μετά είναι ξεκάθαρο από τις διασωθείσες πηγές το πόσο σημαντική γίνεται η λατρεία των Καβείρων, ανά το πανελλήνιο. Αξίζει να θυμίσουμε ότι πρόσωπα με σημαντική παρουσία στην περιοχή του Παγγαίου, από τους μυθολογικούς χρόνους μέχρι την ελληνιστική περίοδο είχαν μυηθεί στα Καβείρια μυστήρια, όπως ο Ορφέας, ο Κάδμος, ο Θάσος και φυσικά ο Φίλιππος Β’ και η Ολυμπιάδα. Οι γονείς του Αλεξάνδρου όχι μόνο είχαν μυηθεί αλλά ήταν και μύστες και τελούσαν την λατρεία των Καβείρων. Επιπλέον ο Φίλιππος Β΄ και η Ολυμπιάδα γνωρίστηκαν στην Σαμοθράκη και τέλεσαν εκεί τους γάμους τους για ένα πολύ σημαντικό λόγο. Μέρος των Καβειρίων μυστηρίων ήταν και ο αρχέγονος γάμος, ο οποίος παρουσιαζόταν και βιωνόταν μυθολογικά ως η ένωση μιας θεϊκής νύφης και ενός θεϊκού γαμπρού οπότε οι ανθρώπινοι γάμοι ήταν η μίμηση και η αντιγραφή του. Όπως αναφέρουν σχετικές μελέτες σε αυτό το ανώτερο πεδίο, έφτανε η τελετή γιατί έπρεπε το ζωώδες στοιχείο της γαμήλιας ένωσης να προσεγγίζει μεταφυσικά βάθη, αγγίζοντας τις ρίζες από τις οποίες ξεπήδησε η ζωή του ατόμου. Να προσθέσουμε μόνο ότι ο γάμος της Περσεφόνης και του Άδη αποτελούσε πρότυπο του ανθρώπινου γάμου. Εικόνα που έχει ταυτιστεί απόλυτα με το μνημείο στον Τύμβο Καστά!!!
Η αναφορά του Αλεξάνδρου στις Καβείριες θεότητες δηλώνει ότι και ο ίδιος θα πρέπει να ήταν μυημένος και μύστης της συγκεκριμένης λατρείας, οπότε γι’ αυτό και μέσα στο μνημείο του λόφου Καστά, υπάρχουν εκείνα τα σύμβολα που το συνδέουν με την λατρεία των μεγάλων Θεοτήτων της Σαμοθράκης.
Ο επισκέπτης φτάνοντας στην είσοδο του μνημείο στον Καστά, σηκώνοντας το βλέμμα του ψηλά έβλεπε την απειλητική σφίγγα που λειτουργούσε αποτρεπτικά για κάθε μη μυημένο άρα και ανεπιθύμητο επισκέπτη. Η σφίγγα δεν έδινε όμως μήνυμα για το τι ήταν αυτό το άβατο!!! Την απάντηση την έπαιρνε ο επισκέπτης κοιτώντας κάτω, το ψηφιδωτό πάτωμα της εισόδου!!! Από τους ρόμβους!!!
Τι σημαίνουν οι ρόμβοι!!!
Όλοι γνωρίζουμε τον περιστροφικό χορό των δερβίσηδων του τάγματος των Σούφι, μια και τα τελευταία χρόνια στην γείτονα Τουρκία έχει γίνει και τουριστική ατραξιόν. Ο συγκεκριμένος χώρος μας έρχεται από πολύ παλιά και ήταν μέρος μιας μυστικιστικής λατρείας που ξεκίνησε από τα Καβείρια μυστήρια.
Ουσιαστικά όμως η απαρχή βρίσκεται στην Φρυγία όπου οι φαλλικοί δαίμονες, γνωστοί σαν Βερεκύνδαι ήταν τα πιο πρωτόγονα πνεύματα, σκεύη, των μυστικών λατρειών που ήταν γνωστά σαν ΡΟΜΒΟΙ. Οι Κάβειροι ως πνεύματα που έφεραν τη ζωή, στροβιλίζονταν ως ρόμβοι και έδινα ψυχή, αέναοι ψυχοτρόφοι, ήταν οι άνακτες της Σαμοθράκης!!! Στους ορφικούς ύμνους οι Κουρήτες (δαίμονες που ταυτίζονται με του Καβείρους) αναφέρονται ως «ΠΟΣΣΙΚΡΟΤΟΙ, ΡΟΜΒΗΤΑΙ», ενώ στους νεώτερους μυημένους στα Καβείρια μυστήρια προσφέρονταν ως δώρο μια σβούρα!!!
Δεν θα επεκταθώ περισσότερο στον συμβολισμό των ρόμβων καθώς υπάρχει εκτενής αναφορά στην βιβλιογραφία για τα Καβείρια μυστήρια, θα περιοριστώ μόνο στην ετυμολογία της λέξης: Ρόμβος, Ρέμβειν, Ρέμβω, σημαίνει η ψυχή που κινείται ελεύθερα έξω από το σώμα!!!
Το κόκκινο πανί
Πηγαίνοντας στα ενδότερα, του μνημείου, το επόμενο μεγάλο αποτύπωμα των Καβειρίων μυστηρίων, αφού προσπεράσουμε τις Καρυάτιδες – Μαινάδες για τις οποίες έχουν γραφτεί τόσα πολλά και στο «Χ» (ΔΕΣ ΕΔΩ), βρίσκεται στο εντυπωσιακό ψηφιδωτό του δευτέρου θαλάμου με την κάθοδο στον Άδη, αλλά και επειδή και γι’ αυτό έχουμε γράψει (σχετικό άρθρο ΕΔΩ) θα κοιτάξουμε ψηλά, στην ζωοφόρο.
Στην ζωφόρο, σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει γνωστά υπάρχει μια πλειάδα συμβόλων δηλωτικών τελετής μύησης στα Καβείρια μυστήρια. Απ’ όλα, θα απομονώσουμε το κόκκινο πανί, για το οποίο έχει γίνει τόσος λόγος.
Είναι το κόκκινο πανί που χρησιμοποιούσαν στις τελετουργίες, καθώς το συγκεκριμένο χρώμα παραπέμπει στις θυσίες και στο αίμα που έρρεε!!! Είναι αυτό το κόκκινο πανί που αναφέρει ο Όμηρος και στην Οδύσσεια!!! Ο Όμηρος όπως και ο Οδυσσέας ήταν μυημένοι στα Καβείρια. Όταν ο Οδυσσέας ναυαγεί κοντά στη γη των Φαιάκων, η Λευκοθέα τον σώζει και το καλεί να βγάλει τα ρούχα που του έχει δώσει η Καλυψώ και να φορέσει κατάστηθα «τα’ αθάνατο μαντήλι» ή αλλιώς το ΚΡΗΔΕΜΝΟΝ!!!
Τι σημαίνει όμως ΚΡΗΔΕΜΝΟΝ; Ηταν ένα μαντήλι που κάλυπτε το κεφάλι της γυναίκας, αλλά στον πληθυντικό σημαίνει και τις επάλξεις, άμυνα και σωτηρία!!! Ποιος άλλος θα είχε ανάγκη αυτή την θωράκιση πέραν αυτού που ξεκινάει για ένα μεγάλο πόλεμο, για μια μεγάλη εκστρατεία;
Ας μην επεκταθούμε περισσότερο και ας αφήσουμε τα γεγονότα που έρχονται να μιλήσουν. Ας κρατήσουμε μόνο ως πιθανό συμπέρασμα ότι το μνημείο στον Τύμβο Καστά, πέρα από μαντείο, πέρα από ταφικό, να ήταν και χώρος τέλεσης των Καβειρίων μυστηρίων. Είναι πολλά αυτά που θα ήθελα να γράψω για τα Καβείρια και την περιοχή της Αμφίπολης, αλλά και γενικότερα του Παγγαίου, αλλά το αφήνω για αργότερα, θα υπάρξουν πολλές ευκαιρίες.
Τι θ(ε)ωρούσαν οι σφίγγες ψηλά επάνω από την πύλη του μνημείου στον Τύμβο Καστά;
Σύμφωνα με την μυθολογία της ορφικής λατρείας όταν η μαινάδες κομμάτιασαν τον Ορφέα, το κεφάλι του μαζί με τη λύρα, συνέχισε να τραγουδάει θρηνητικά τραγούδια. Το κεφάλι συνέχισε να τραγουδάει μέχρι που το πήραν οι Μούσες και το έθαψαν κάτω από τον Όλυμπο. Το κεφάλι της σφίγγας που βρέθηκε και ξεθάφτηκε στο τρίτο θάλαμο, ανήκει στις μια από τις δύο φύλακες του μνημείο στο λόφο Καστά, όπου εκεί ψηλά που ήταν τοποθετημένες είδαν επί πολλά – πολλά χρόνια τα δρώμενα τόσο έξω από το μνημείο του λόφου Καστά, όσο και στο εσωτερικό του. Η μια κοιτούσε προς τα έξω και η άλλη προς τα μέσα. Η μια κοιτούσε την Αμφίπολη και έβλεπε την πορεία της πόλης στο χρόνο και μαζί της και την πορεία του Μακεδονικού βασιλείου και οι άλλοι τις τελετουργίες που λάμβαναν χώρα μέσα το οικοδόμημα.
Αν το κεφάλι της σφίγγας μπορούσε να μιλήσει, όπως και του Ορφέα, αν δηλαδή έσπαγε την σιωπή της, τι θα είχε να μας πει για τα όσα έλαβαν χώρα από την χρονική στιγμή όπου η πρώτη ελληνική αυτοκρατορία – πλην Λακεδαιμονίων – φτάνει στο απόγειο της μέχρι και την πτώση της μετά την ήττα από τους Ρωμαίους; Τα λόγια της θα ήταν μια πλούσια αφήγηση μέσα στην οποία θα περιελάμβανε αναπόφευκτα και την ιστορία του μνημείου.
Η μια κοιτούσε προς τα έξω και απέτρεπε τους ανεπιθύμητους, η άλλης όμως που κοιτούσε προς τα μέσα, η δεύτερη αν μπορούσε να μιλήσει θα είχε πολλά να μας πει για αυτά που είδαν τα μάτια της. Από την αρχή πιστεύω και έχω γράψει και σχετικά ότι η «καταστροφή» του μνημείου έγινε με τελετουργικό τρόπο, γι’ αυτό και το κεφάλι της Σφίγγας, αυτής που κοιτούσε προς τα έξω, μαζί με τα φτερά τακτοποιήθηκε στον τρίτο θάλαμο, εκεί που ήταν το άβατο. Γιατί όμως «εξαφανίστηκε» το κεφάλι της σφίγγας που κοιτούσε προς τα μέσα; Μήπως γιατί ήταν ο αιώνιος μάρτυρας αυτών που έλαβαν χώρα μέσα στο μνημείο; Δεν αποκλείω να βρεθεί θαμμένος, τελετουργικά σε άλλο σημείο του Τύμβου Καστά!!!
Για το τι όμως μας επιφυλάσσει στο μέλλον ο Τύμβος Καστά, εν περιλήψει, στο αυριανό σημείωμα!!!
Η επιγραφή είναι από το βιβλίο ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΘΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΑΒΕΙΡΩΝ – Δ. ΜΗΤΤΑ ΚΑΙ ΚΩΣΤΑ ΣΟΥΕΡΕΦ – UNIVERRITY STUDIO PRESS
xronometro.com
