Αναδημοσίευση κειμένου από: Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού | Φωτό: Στιγμιότυπο από το βίντεο
Το σπήλαιο βρίσκεται στη νότια Σαλαμίνα, πάνω από τον Όρμο Περιστέρια, σε υψόμετρο 115 μ. Μέσω μικρής και στενής εισόδου εισέρχεται κανείς στο εσωτερικό του, όπου διανοίγονται θάλαμοι με χαμηλή οροφή, στενοί διάδρομοι, κόγχες και εσοχές.
Οι πρώτες πληροφορίες για το σπήλαιο δίνονται από αρχαίους συγγραφείς (Φιλόχορο, Σάτυρο, Ανώνυμο Συντάκτη Βίου Ευριπίδη, Aulus Gellius) που έζησαν κατά την Ελληνιστική (3ο και 2ο αι. π. Χ.) και την Ρωμαϊκή εποχή (2ο αι. μ. Χ.).
Στα νεότερα χρόνια ο αρχαιολόγος Α. Αρβανιτόπουλος το περιέγραψε ως «στενόν βαθύτατον σπήλαιον», ενώ ο βυζαντινολόγος Δ. Πάλλας το ταύτισε με τα «Κυχρήνος Άντρα» (τα άντρα, δηλαδή, του Κυχρέα, του πρώτου μυθικού βασιλιά του νησιού).
Το σπήλαιο ανασκάφθηκε κατά τη διάρκεια των ετών 1994 - 1997, από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, υπό την διεύθυνση του Καθηγητή Γ. Λώλου.
Τα πολυάριθμα ευρήματα που αποκαλύφθηκαν, αποδεικνύουν την εντατική στο πέρασμα των αιώνων χρήση του, από το γ τέταρτο της 6ης χιλιετίας π.Χ., περίπου, (οπότε αποτέλεσε χώρο περιστασιακής διαμονής για μικρά χρονικά διαστήματα), έως την Εποχή της Φραγκοκρατίας (τον πρώιμο 14o αι. μ. Χ., οπότε χρησίμευσε ως χώρος απόκρυψης νομισματικών θησαυρών.
Αποκαλύφθηκε ιερό του Διονύσου (με ορθογώνιο ναΐσκο, λατρευτικό χώρο με κτιστό θρανίο, και υδατοδεξαμενή), ιδρυμένο κοντά σε πηγή νερού, σε απόσταση 10 μ. χαμηλότερα από την είσοδο του σπηλαίου, το οποίο ήκμασε στον χώρο κατά τον 3ο και τον 2ο αι. π. Χ.
Μετά την καταστροφή του ιερού (από σεισμό), η συλλατρεία Διονύσου και Ευριπίδη μεταφέρεται και ασκείται στο σπήλαιο. Απόδειξη αυτού συνιστά η ανεύρεση επιγραφικής μαρτυρίας σε τμήμα μελαμβαφούς σκύφου του 5ου αι. π. Χ. με ανάστροφα χαραγμένο, στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορική εποχή, το όνομα του Ευριπίδη στην εξωτερική επιφάνειά του.
Διαρκούσης της Ρωμαϊκής περιόδου, το σπήλαιο αναδεικνύεται, όπως μαρτυρούν τα ευρήματα, σε αξιοθέατο και χώρο προσκυνήματος μέχρι την καταστροφή του από τους Ερούλους και τους Γότθους το 267 μ. Χ.
Βάσει του επιγραφικού ευρήματος του μελαμβαφούς σκύφου και των αρχαίων φιλολογικών μαρτυριών, ο ανασκαφέας ταύτισε το εν λόγω σπήλαιο με το ησυχαστήριο του Ευριπίδη στη Σαλαμίνα, όπου ο ποιητής αποσυρόταν και έγραφε τα δράματά του.
"Το σπήλαιο του Ευριπίδη" είναι ένα οδοιπορικό με σκοπό την έρευνα και την πληροφόρηση του κοινού για την ιστορική αξία του σπηλαίου. Το σπήλαιο βρίσκεται στο νοτιότερο σημείο της νήσου Σαλαμίνας στον όρμο Περιστέρια σε 115 μέτρα υψόμετρο. Στο σπήλαιο φτάνετε μέσω μονοπατιού που οδηγεί στο πλάτωμα της εισόδου.
http://www.egriechen.info/