Μοντέλο «επικουρικών συντάξεων» με επέκταση της ρήτρας «μηδενικού ελλείμματος», που θα ανεβοκατεβάζει σαν ασανσέρ τις κύριες συντάξεις από το 2015 στα Ταμεία, ηπιότερες ανατροπές στην αύξηση των «ενδιάμεσων» ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και...Ηδη, την περασμένη Παρασκευή ανατέθηκε στο Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) η μελέτη για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού και οι προτάσεις που θα περιλαμβάνει θα περιληφθούν σε νόμο το ερχόμενο φθινόπωρο, προκειμένου οι αλλαγές να ξεκινήσουν από το 2015.
Πηγές του υπουργείου Εργασίας τονίζουν ότι με την ενοποίηση των Ταμείων ολοκληρώνεται η μεγαλύτερη μεταρρύθμιση στο ασφαλιστικό, ενώ διαβεβαιώνουν ότι πρόκειται αποκλειστικά για διοικητική ενοποίηση που δεν επηρεάζει το ύψος των συντάξεων.
Στους 60 φορείς που ενοποιούνται, διατηρούνται σήμερα περίπου 90 μητρώα συνταξιούχων και ειδικοί λογαριασμοί, με λογιστική και οικονομική «αυτοτέλεια», διακριτές διοικητικές μονάδες και προσωπικό. Οπως αναφέρεται στη σύμβαση, με τη διοικητική ενοποίηση των Ταμείων οριστικοποιείται η τελική δομή του ασφαλιστικού συστήματος, καθίσταται δυνατή η ορθολογική οργάνωση του προσωπικού, η αξιοποίηση ενιαίων μηχανογραφικών συστημάτων, και η ανάπτυξη οικονομιών κλίμακας.
Τελικός στόχος είναι η αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας, η μείωση των διοικητικών βαρών, η εξάλειψη κάθε ίχνους παραβατικότητας, η ταχύτερη εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων και η αύξηση των εσόδων των Ταμείων.
Οι νέοι φορείς θα καλύπτουν περίπου 7.000.000 εργαζομένους και συνταξιούχους και θα προκύψουν από την ενοποίηση πάνω από 60 κλάδων ασφάλισης.
Τα τρία Ταμεία -για μισθωτούς, ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες- θα έχουν στο εσωτερικό τους ενιαίους κανόνες, ενώ χωριστό πυλώνα θα αποτελεί το ΝΑΤ. Οι συγχωνεύεις Ταμείων θα αφορούν στο ΙΚΑ (θα καλύπτει τους μισθωτούς δημόσιου και ιδιωτικού τομέα), περισσότερο τον ΟΑΕΕ όπου θα συγχωνευθούν τα 7 ασφαλιστικά ταμεία που σήμερα ανήκουν στο ΕΤΑΑ (γιατροί-δικηγόροι-μηχανικοί) και στο ΕΤΑΠ-ΜΜΕ, και ο ΟΓΑ που θα ασφαλίζει αγρότες και απασχολούμενους στις αγροτικές δραστηριότητες.
Το ΚΕΠΕ καλείται επίσης να προτείνει το θέμα της καθιέρωσης ενιαίων εισφορών στα ασφαλιστικά ταμεία που πρόκειται να ενοποιηθούν (όπως έγινε πρόσφατα και με το ενιαίο επικουρικό). Σημειώνεται πως είναι σε εκκρεμότητα η σταδιακή εξίσωση των εισφορών των Ταμείων των ΔΕΚΟ και των τραπεζών με το ΙΚΑ.
Η μεταρρύθμιση αναμένεται να υλοποιηθεί σε τρία στάδια:
1Σε πρώτη φάση θα ολοκληρωθεί η διοικητική αναδιοργάνωση στα τρία Ταμεία: στο ΙΚΑ, στον ΟΑΕΕ και στον ΟΓΑ. Το βάρος θα πέσει στο ΙΚΑ, με στόχο να υπάρξει εσωτερική ενοποίηση των κλάδων του Ταμείου που παραμένουν κατακερματισμένοι. Παρά τη μεταφορά στο ΙΚΑ των Ταμείων του ευρύτερου δημόσιου τομέα (ΔΕΚΟ και τράπεζες), επί της ουσίας η ενοποίηση δεν έχει ολοκληρωθεί. Υπολογίζεται πως υπάρχουν πάνω από 60 κλάδοι, γεγονός που πιστοποιεί πως το ασφαλιστικό σύστημα παραμένει ένα ψηφιδωτό εξαιρέσεων και διαφορετικών κανόνων.
Το βασικό σενάριο προβλέπει πως στο ΙΚΑ θα υπάρχει και ένας ξεχωριστός κλάδος, που θα καλύπτει τους δημοσίους υπαλλήλους (δηλαδή δεν θα έχει πλέον την ευθύνη το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους). Ουσιαστικά όλοι όσοι απασχολούνται με σχέση μισθωτής εργασίας -σε Δημόσιο, ευρύτερο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα- θα καλύπτονται από έναν ασφαλιστικό φορέα. Το δικό τους ασφαλιστικό φορέα θα έχουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες καθώς και οι αγρότες.
2Στην αμέσως επόμενη φάση αναμένεται να υπάρξει απορρόφηση των φορέων επικουρικής ασφάλισης και πρόνοιας από τα τρία νέα Ταμεία.
Για την επικουρική ασφάλιση και την πρόνοια θα δημιουργηθούν χωριστοί και απολύτως διακριτοί κλάδοι στο εσωτερικό των τριών μεγάλων Ταμείων. Δηλαδή το ΙΚΑ -που θα μετεξελιχθεί σε φορέα όλων των μισθωτών- θα έχει τρεις κλάδους: για την κύρια σύνταξη, για την επικουρική και για το εφάπαξ.
Οταν ολοκληρωθεί η μεταρρύθμιση, οι υποψήφιοι συνταξιούχοι θα καταθέτουν μια αίτηση στο Ταμείο και αυτομάτως θα υπολογίζονται η κύρια, η επικουρική σύνταξη και το εφάπαξ.
3Η τρίτη φάση προβλέπει τη δημιουργία ενός Εθνικού Φορέα Απονομής Σύνταξης, που θα αποτελεί την «ομπρέλα» για όλα τα Ταμεία. Στο φορέα αυτό θα υπαχθούν το ΙΚΑ, ο ΟΑΕΕ, ο ΟΓΑ και το ΝΑΤ, διατηρώντας ωστόσο ξεχωριστές διευθύνσεις. Σε κάθε πόλη θα υπάρχει από ένα υποκατάστημα του νέου φορέα για να εξυπηρετεί τους ασφαλισμένους.
Ενιαίος υπολογισμός
Οσον αφορά στις συντάξεις, από την 1η Ιανουαρίου 2015 θα τεθεί σε ισχύ ο νέος ενιαίος τρόπος υπολογισμού (βασική και αναλογική σύνταξη), που θα έχει εφαρμογή σε όλα τα Ταμεία. Η βασική σύνταξη θα διαμορφώνεται ανάλογα με τη «ρήτρα μηδενικού ελλείμματος» και το ύψος της που το 2010 με το νόμο Λοβέρδου είχε προσδιοριστεί στα 360 ευρώ θα ανεβοκατεβαίνει καθώς θα προσμετράται η αυξομείωση του ΑΕΠ για κάθε χρόνο. Από εκεί και πέρα η αναλογική θα διαμορφώνεται ανάλογα με τα έτη ασφάλισης αλλά και το ύψος των εισφορών (όπως αυτό τελικά θα διαμορφωθεί στα νέα Ταμεία).
Μοντέλο για τις ενοποιήσεις εκτιμάται πως θα αποτελέσει το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ).
Οι κερδισμένοι
Κερδισμένοι από τις αλλαγές είναι όσοι έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Δηλαδή όσοι μπορούν να το ασκήσουν ανά πάσα στιγμή.
Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν:
1 Οι μητέρες με ανήλικο στο Δημόσιο και τις ΔΕΚΟ (ειδικά ταμεία) που είναι ήδη 50 ετών (θεμελίωση με 25ετία και ανήλικο το 2010), άνδρες (μόνο στο Δημόσιο) και γυναίκες που θεμελίωσαν το 2011 και είναι 52 ετών ή όσες (και όσοι στο Δημόσιο) θεμελίωσαν το 2012 και έχουν ήδη κλείσει (ή θα το συμπληρώσουν μέχρι 31/12/2014) το 55ο έτος.
2 Οι μητέρες με ανήλικο που είναι ασφαλισμένες στο ΙΚΑ και είχαν 5.500 ένσημα και ανήλικο το 2010, ενώ έχουν συμπληρώσει το 50ό έτος. Κατ' αυτόν τον τρόπο θα πάρουν μειωμένη σύνταξη, ενώ έχουσες συμπληρώσει το 55ο θα λάβουν την παροχή χωρίς τη μείωση (-6% για κάθε χρόνο προ του 55ου). Για όσες έχουν συμπληρώσει το ανωτέρω ασφαλιστικό όριο (6.000 ένσημα όμως για πρωτοενταχθείσα στην αγορά εργασίας μετά την 1/1/21993) το 2011 θα πρέπει να έχουν κλείσει το 52ο και για τις προϋποθέσεις του 2012 να είναι ήδη 55 ετών (60 ετών για πλήρη σύνταξη).
3 Οι άνδρες στο ΙΚΑ αλλά και οι γυναίκες ασφαλισμένες στο ΕΤΑΑ (μηχανικοί, δικηγόροι και γιατροί) θα πρέπει να έχουν κλείσει το 58ο, ώστε να μπορούν να συνταξιοδοτηθούν ανά πάσα στιγμή, στην περίπτωση που είχαν 35ετία το 2010 ή το 2011 (στη δεύτερη περίπτωση μαζί με τα πλασματικά) ή 59 ετών στην περίπτωση θεμελίωσης (35ετία σε αυτή την περίπτωση) το 2012.
4 Οι άνδρες στο Δημόσιο που είναι 60 ετών και είχαν 25ετία (μαζί με το στρατό) το 2010. Εάν η 25ετία συμπληρώθηκε το 2011 (μαζί και με πλασματικά) οι εν λόγω ασφαλισμένοι φεύγουν σε μικρότερη ηλικία. Με τη συμπλήρωση του 56ου μπορούν να «αποδράσουν». Και στο 58ο στην περίπτωση θεμελίωσης (25ετία) το 2012.
5 Οι ελεύθεροι επαγγελματίες, έμποροι (ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ) και επιστήμονες (ΕΤΑΑ) που είχαν 35ετία το 2010 ή 2011 ή 2012 μπορούν να βγουν στη σύνταξη εφ' όσον είναι ήδη 60 ετών.
6 Οι γυναίκες που έχουν 3.600 βαρέα στο ΙΚΑ το 2010 και είναι 55 ετών μπορούν να συνταξιοδοτηθούν. Εάν τα 3.600 ΒΑΕ (και 4.500 μαζί με μεικτά ή πλασματικά έτη) τα είχαν το 2011 μπορούν να βγουν στη σύνταξη εάν είναι 56 ετών μέχρι τα τέλη του 2011. Εάν τα ελάχιστα όρια για συνταξιοδότηση στα ΒΑΕ τα είχαν συμπληρώσει το 2012 και σήμερα είναι στην ηλικία των 57 ετών όλα είναι εντάξει. Οι εν λόγω ασφαλισμένες μπορούν να βγουν και δεν φαίνεται να κινδυνεύουν από καμία συνταξιοδοτική ανατροπή.
7 Οι λοιπές γυναίκες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ που είχαν 10.000 μεικτά ένσημα το 2010 μπορούν να λάβουν μειωμένη σύνταξη στο 55ο έτος. Με τα ίδια ένσημα το 2011 (αλλά, 10.400 κατά την έξοδο μαζί με τα πλασματικά) μπορούν να συνταξιοδοτηθούν στο 56ο, ενώ στην περίπτωση συμπλήρωσης των ασφαλιστικών ορίων το 2012 και που σήμερα είναι 56 ετών και 6 μηνών μπορούν να συνταξιοδοτηθούν. Εάν φέτος συμπληρώνουν τα 10.000 ένσημα δικαιούνται μειωμένης σύνταξης στην περίπτωση που μέχρι τέλους του έτους «πιάσουν» το όριο των 60 ετών και 6 μηνών.
8 Οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι ασφαλισμένοι στα ειδικά ταμεία πριν από το 1983, οι οποίοι έχουν συμπληρώσει 35ετία, δεν κινδυνεύουν από τυχόν ανατροπές στο ασφαλιστικό. Και αυτό γιατί μπορούν να φύγουν ανά πάσα στιγμή στη σύνταξη καθώς γι' αυτή την κατηγορία σφαλισμένων δεν ισχύει ηλικιακό όριο. Ακόμη και 25ετία να έχουν συμπληρώσει, κάτι που για το Δημόσιο εθεωρείτο «θεμελίωση» μέχρι το 2012, και έτσι δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν αμέσως (χρειάζεται 35ετία), είναι δύσκολο να τεθεί ηλικιακό όριο σε αυτή την κατηγορία των ασφαλισμένων.
9 Οι ένστολοι που είχαν 24 έτη και 6 μήνες ασφάλιση το 2010 δεν κινδυνεύουν από τις αλλαγές. Το εν λόγω όριο ασφάλισης οι ιπτάμενοι το επιτυγχάνουν και με διπλασιασμό των ετών (θητεία ως ιπτάμενοι, υποβρύχιοι καταστροφείς, ναρκαλιευτές, πυροτεχνουργοί, αλεξιπτωτιστές, ΕΚΑΜ κ.λπ.), εφ' όσον το 2010 είχαν 18ετή συνολική-πραγματική υπηρεσία και με 20ετή συνολική υπηρεσία οι υπόλοιποι να διπλασιάσουν το χρόνο υπηρεσίας στα ειδικά αυτά σώματα.
enet.gr
