Εκλογή του Προέδρου Δημοκρατίας απ' ευθείας από το λαό και ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του - Ασυμβίβαστο υπουργού-βουλευτή - Χρονικό όριο για θητείες πρωθυπουργού, δημάρχων και συνδικαλιστών - Εκλογή βουλευτή ομογένειας και μείωση αριθμού βουλευτών
Στο επίκεντρο της προεκλογικής αντιπαράθεσης θα βρεθεί η συνταγματική αναθεώρηση και οι αλλαγές στη λειτουργία του πολιτικού συστήματος. Ο πρωθυπουργός κ. Αντώνης Σαμαράς πρόκειται να παρέμβει την προσεχή εβδομάδα στο θέμα αυτό, σε εκδήλωση του ιδρύματος Κωνσταντίνος Καραμανλής. Η παρέμβαση του κ. Σαμαρά θα περιστρέφεται γύρω από τα παραπάνω θέματα, παρά την αντίδραση του ΠΑΣΟΚ το οποίο δεν δείχνει διατεθειμένο να μπει σε μια τέτοια συζήτηση προεκλογικά.
Πέραν της συνταγματικής αναθεώρησης στην κυβέρνηση έχει ήδη ανοίξει η συζήτηση για μια δέσμη προτάσεων που θα αφορούν στους ομογενείς. Πρωταρχικό μέλημα του κ. Σαμαρά είναι η πρόβλεψη εκλογής βουλευτή ομογένειας. Το θέμα το έχει αναλάβει ο υφυπουργός Εξωτερικών κ. Άκης Γεροντόπουλος. Ο υφυπουργός Εξωτερικών έχει αναζητήσει τρόπους προώθησης του θέματος με στελέχη του υπουργείου Εσωτερικών, τα οποία είναι αρμόδια σε θέματα εκλογικού νόμου. Η μελέτη του ζητήματος έχει οδηγήσει σε δύο εναλλακτικές προτάσεις. Η πρώτη σχετίζεται με τους βουλευτές Επικρατείας. Δηλαδή τα κόμματα θα υποχρεούνται, είτε έπειτα από πολιτική συνεννόηση, είτε δια νόμου να εντάσσουν στη λίστα Επικρατείας έναν ομογενή.
Εναλλακτικά, έπειτα από ψηφοφορία των ομογενών θα στις χώρες μόνιμης διαμονής, θα εκλέγεται ένας ή περισσότεροι βουλευτές. Επιπλέον, τη δέσμη προτάσεων συμπληρώνει η σκέψη να διευκολυνθεί η απόκτιση ιθαγένειας για παιδιά Ελλήνων μεταναστών έως τρίτου βαθμού, ώστε να ενισχυθούν οι δεσμοί των ελληνικών οικογενειών με τη «μητέρα - πατρίδα».
Προς μια νέα «Προεδρική» Δημοκρατία
Η συζήτηση που θα ανοίξει την ερχόμενη εβδομάδα θα βάλει στο επίκεντρο της συνταγματικής αναθεώρησης από πλευράς Μεγάρου Μαξίμου, το ρόλο του Προέδρου της Δημοκρατίας. Η πρόθεση είναι η μετατροπή του Συντάγματος ώστε το πολίτευμα της Προεδρευόμενης Δημοκρατίας να αποκτήσει χαρακτηριστικά Προεδρικής Δημοκρατίας. Έτσι η ενίσχυση του ρυθμιστικού ρόλου του Προέδρου της Δημοκρατίας, που θα περιλαμβάνει την διάλυση της Βουλής και το δικαίωμα να μπορεί να αρνείται την υπογραφή προεδρικών διαταγμάτων, είναι ορισμένες μόνο προτάσεις. Στο πλαίσιο αυτό η εκλογή του Προέδρου από το λαό θεωρείται προϋπόθεση, ώστε να έχει την λαϊκή επιβεβαίωση.
Ασυμβίβαστο υπουργού-βουλευτή
Στις προτάσεις Σαμαρά θέση έχουν ρυθμίσεις που αφορούν στον πρωθυπουργό, καθώς και σε υπουργούς ή αυτοδιοικητικούς άρχοντες. Συγκεκριμένα η θέσπιση χρονικών ορίων της θητείας του πρωθυπουργού, των δημάρχων, των περιφερειαρχών, καθώς και των συνδικαλιστών, βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα. Επίσης το ασυμβίβαστο του αξιώματος του υπουργού με του βουλευτή θεωρείται επίσης πρωταρχικής σημασίας και είναι κάτι που συμφωνεί και η Δημοκρατική Αριστερά. Ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ Φώτης Κουβέλης συμφωνεί επίσης και με τη μείωση του αριθμού των βουλευτών. Το συγκεκριμένο μέτρο δεν αποτελεί αντικείμενο της συνταγματικής αναθεώρησης, αλλά θα μπορούσε να γίνει πράξη με την ψήφιση σχετικού νόμου, τουλάχιστον για την περίπτωση που ο αριθμός των βουλευτών μειωθεί έως 200. Παράλληλα πρόκειται να ενισχυθεί ο ρόλος των βουλευτών, ενώ προτείνεται η κατάργηση των προνομίων τους που δεν σχετίζονται με τα καθήκοντά τους. Επιπρόσθετα βέβαιο είναι πως η ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων, καθώς και οι απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων θα συζητηθούν «δυνατά» στο πλαίσιο της επικείμενης συνταγματικής αναθεώρησης.
Άλλες βασικές προτάσεις που θα καταθέσει ο πρωθυπουργός είναι:
· Αναθεώρηση της διάταξης για την αποσβεστική προθεσμία ως προς την ποινική ευθύνη των Υπουργών και ιδίως την κατάργησή της όπως ισχύει σήμερα.
· Αναθεώρηση της διάταξης για την ασυλία των Βουλευτών, ώστε να περιορισθεί αποκλειστικά στα όρια της άσκησης των κοινοβουλευτικών καθηκόντων τους.
· Συνταγματική πρόβλεψη για το “πόθεν έσχες” των πολιτικών προσώπων και για την ανάθεση του ελέγχου του σε ειδικό σώμα, αποτελούμενο αποκλειστικά από ανώτατους λειτουργούς των τριών Ανώτατων Δικαστηρίων της Χώρας (πρόταση ΝΔ).
· Ουσιαστικός εκδημοκρατισμός των Πολιτικών Κομμάτων και εγγυήσεις διαφάνειας στα οικονομικά τους.
· Καθιέρωση σταθερού εκλογικού συστήματος με την πρόβλεψη ότι η αλλαγή του απαιτεί πλειοψηφία των 3/5 της Βουλής.
· Ισχυροποίηση των εγγυήσεων για εξάντληση της διάρκειας της κοινοβουλευτικής περιόδου.
· Συνταγματική κατοχύρωση της ακρόασης κοινωνικών φορέων κατά την εξέλιξη της νομοθετικής διαδικασίας.
· Θεσμοθέτηση συγκεκριμένου κυβερνητικού σχήματος και αντίστοιχου οργανογράμματος με απόφαση των 3/5 της Βουλής. Επίσης θεσμοθέτηση δύο Μόνιμων Υπηρεσιακών Υφυπουργών, Εξωτερικών και επί του Προϋπολογισμού, με 5ετή θητεία και εκλογή τους από τα 3/5 της Βουλής.
· Παροχή εγγυήσεων του Δημοσίου μόνον με τυπικό νόμο.
· Κατάργηση του θεσμού των Γενικών Γραμματέων των Υπουργείων και της αντίστοιχης αναβάθμισης του ρόλου των Γενικών Διευθυντών.
· Ίδρυση Συνταγματικού Δικαστηρίου.
· Αναμόρφωση της οικονομικής θεματικής του Συντάγματος και σύνδεσης της αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας με την οικονομική ανάπτυξη και την εξασφάλιση ανάλογης ωφέλειας για το κοινωνικό σύνολο.
· Ρητή πρόβλεψη για την προστασία της εθνικής ταυτότητας και της ελληνικής γλώσσας.
