Σύνταξη κάτω από 300 ευρώ πρόκειται να λάβουν περίπου 500.000 εργαζόμενοι εντός της επόμενης δεκαετίας. Η τεράστια μείωση εσόδων από τα ασφαλιστικά ταμεία, λόγω της υψηλής ανεργίας και των μειώσεων στους μισθούς, κινδυνεύει να αποβεί μοιραία για το ασφαλιστικό σύστημα συνολικά, σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Εργασίας (ΙΝΕ) της ΓΣΕΕ, που στηρίχτηκε στην επεξεργασία των επίσημων δεικτών ανεργίας της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
Ετσι, ακόμη και η κατώτατη εγγυημένη σύνταξη των 360 ευρώ, που πρόκειται να τεθεί σε εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου 2015, μόνο... εγγύηση δεν παρέχει, καθώς δεν υπάρχουν οι πόροι για να καλυφθούν οι αιτήσεις συνταξιοδότησης...
Ο ειδικός συνεργάτης του ΙΝΕ ΓΣΕΕ Γιώργος Κρητικίδης, μιλώντας στην «κυριακάτικη δημοκρατία», χαρακτήρισε τη συγκεκριμένη σύνταξη «μακρινό όνειρο». Το ποσό των 360 ευρώ προέκυψε ως ποσοστό του κατώτατου μισθού της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΕΓΣΣΕ), που τότε ήταν 751 ευρώ. Σήμερα όμως οι κατώτατες αποδοχές στον ιδιωτικό τομέα έχουν υποχωρήσει...
Ετσι, ακόμη και η κατώτατη εγγυημένη σύνταξη των 360 ευρώ, που πρόκειται να τεθεί σε εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου 2015, μόνο... εγγύηση δεν παρέχει, καθώς δεν υπάρχουν οι πόροι για να καλυφθούν οι αιτήσεις συνταξιοδότησης...
Ο ειδικός συνεργάτης του ΙΝΕ ΓΣΕΕ Γιώργος Κρητικίδης, μιλώντας στην «κυριακάτικη δημοκρατία», χαρακτήρισε τη συγκεκριμένη σύνταξη «μακρινό όνειρο». Το ποσό των 360 ευρώ προέκυψε ως ποσοστό του κατώτατου μισθού της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΕΓΣΣΕ), που τότε ήταν 751 ευρώ. Σήμερα όμως οι κατώτατες αποδοχές στον ιδιωτικό τομέα έχουν υποχωρήσει...
στα 586 ευρώ μεικτά και ειδικά για τους νέους έως 25 ετών στα 511 ευρώ μεικτές αποδοχές. Ο κ. Κρητικίδης τονίζει ότι «όταν δημιουργούνται συνθήκες ανακύκλωσης της απασχόλησης με 200 και 300 ευρώ μηνιαίες αποδοχές, μέσω της εκ περιτροπής εργασίας και της μερικής απασχόλησης, ανάλογη εκτιμάται ότι θα είναι και η πορεία της κατώτατης εγγυημένης σύνταξης».
Στην έρευνα του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ αναφέρεται ότι στο τέλος του 2012 οι εργαζόμενοι που βρίσκονταν κοντά στη σύνταξη ήταν τρεισήμισι φορές περισσότεροι από τους εργαζομένους που θεωρούνται νέοι, τόσο σε ηλικία όσο και σε προϋπηρεσία. Τα νούμερα μείωσης της απασχόλησης, ειδικά στην ηλικιακή κατηγορία 15-24 ετών, αλλά και σε όλες τις υπόλοιπες που θεωρούνται οι πλέον παραγωγικές, αποδεικνύουν τελικά ότι «λεφτά δεν υπάρχουν». Αντίστοιχα, ένας σημαντικός αριθμός ασφαλισμένων (περίπου 75.000 άτομα) που βρίσκονται χωρίς δουλειά, αν και είναι «μια ανάσα» από τη σύνταξη, δηλαδή ανήκουν στην ηλικιακή κατηγορία 55-64 ετών, κινδυνεύουν να μην καταφέρουν να πάρουν καθόλου σύνταξη, αφού θα τους λείπουν λίγα ένσημα.
Παράγοντες της κοινωνικής ασφάλισης διαπιστώνουν όλο και πιο ξεκάθαρα ότι τα νούμερα δεν βγαίνουν. Τα επίσημα στοιχεία αναφορικά με τη μείωση όσων εργάζονται σε όλες τις ηλικιακές κατηγορίες είναι χαρακτηριστικά του αδιεξόδου στο οποίο έχει περιέλθει το ασφαλιστικό σύστημα. Δεν είναι τυχαίο ότι σε όλες τις συγκρίσεις ανάμεσα στα στοιχεία απασχόλησης και ανεργίας του 2012 με το 2009, χρονιά στην οποία ξεκίνησε η βαθιά ύφεση, τα νούμερα δείχνουν ότι η κατάσταση έχει γίνει δραματικά χειρότερη μέσα σε μια τετραετία. Πιο συγκεκριμένα, στην κατηγορία 15-24 ετών το 2009 εργάζονταν 258.692 άτομα. Το ποσοστό ανεργίας κυμαινόταν από 23,5% έως 31,1% στη χειρότερη περίπτωση σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς. Ο αριθμός των ενεργών εργαζομένων το 2012, πάντα στην ίδια ηλικιακή κατηγορία, υποχώρησε αισθητά φτάνοντας μόλις τα 144.749 άτομα. Αντίστροφη πορεία εμφάνισε ο δείκτης ανεργίας στους νέους ανθρώπους. Από 84.131 άτομα που ήταν το 2009 έφτασαν το 2012 στα 169.420 άτομα. Αντίστοιχα, το ποσοστό ανεργίας εκτινάχθηκε στο 64,4%, κάτι που σημαίνει ότι πάνω από έξι στους δέκα νέους αδυνατούν να βρουν δουλειά.
Αναφορικά με όσους βρίσκονται στη «δύση» της εργασιακής τους σταδιοδρομίας, ο αριθμός τους είναι πολύ μεγαλύτερος συγκριτικά με τους νέους εργαζομένους, παρά το γεγονός ότι και σε εκείνους η ανεργία έχει επιδράσει καταλυτικά. Ειδικότερα, το 2009 στην ηλικιακή κατηγορία 55-64 ετών οι απασχολούμενοι έφταναν τα 552.866 άτομα. Τέσσερα χρόνια μετά, το 2012, ο αριθμός αυτός έχει υποχωρήσει στα 492.016 άτομα, αριθμός πάντως που είναι τριπλάσιος από τους νέους «τυχερούς» που ακόμη εργάζονται. Με την ανεργία πάντως στους μεγάλους ηλικιακά απασχολουμένους να βρίσκεται στο 14,2% το 2012, ο αριθμός όσων έχασαν τη δουλειά τους λίγο πριν από τη σύνταξη ανήλθε στα 74.091 άτομα. Νούμερο αισθητά υψηλότερο από τα 25.109 άτομα της ίδιας ηλικιακής κατηγορίας, που δεν δούλευαν το 2009, δηλαδή στις απαρχές της κρίσης. Υπολογίζεται ότι στο σύνολο της απασχόλησης στην Ελλάδα οι ασφαλισμένοι που βρίσκονται κοντά στη σύνταξη καλύπτουν το 13%, ενώ αντίθετα στο 4% βρίσκονται οι νέοι σε ηλικία απασχολούμενοι.
Τα απανωτά χτυπήματα που οδηγούν τα ασφαλιστικά ταμεία σε χρεοκοπία
Ο εκτροχιασμός της ανεργίας των νέων έχει μειώσει δραματικά τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων, που την τελευταία διετία έχουν δεχθεί απανωτά «χτυπήματα». Σε αυτά συγκαταλέγονται οι μειώσεις των μισθών τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα, η αύξηση της ανασφάλιστης εργασίας που έχει φτάσει σχεδόν το 40%, όταν το 2009 δεν ήταν πάνω από 25%, όπως και το περσινό «κούρεμα» των ομολόγων που απέφερε ζημιές σχεδόν 12 δισ. ευρώ στα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων.
Η θεσμοθέτηση της κατώτατης σύνταξης πραγματοποιήθηκε με τον νόμο 3863 τον Ιούλιο του 2010, γνωστό και ως «νόμο Λοβέρδου», για την οποία αξιοποιήθηκαν στοιχεία του 2008 και του 2009. Με την κρίση να έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις και την ανεργία να έχει εκτοξευτεί στο 27,4%, το ΙΝΕ/ΓΣΕΕ εκτιμά ότι η κατώτατη εγγυημένη σύνταξη πολύ σύντομα θα υποχωρήσει αισθητά προς τα κάτω, ίσως και χαμηλότερα των 300 ευρώ. Αλλωστε όταν κάποιος δεν έχει δουλειά για μεγάλο χρονικό διάστημα, το τελευταίο που θα σκεφθεί είναι εάν ο εργοδότης του καταβάλλει ασφαλιστικές εισφορές. Το πιθανότερο είναι να δεχθεί ό,τι μισθό του δώσουν, ακόμη και αν θα μείνει δίχως ασφάλιση. Μαζί του όμως θα μείνουν με πενιχρή σύνταξη και δεκάδες χιλιάδες μελλοντικοί συνταξιούχοι.
Βασίλης Αγγελόπουλος - Δημοκρατία
Στην έρευνα του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ αναφέρεται ότι στο τέλος του 2012 οι εργαζόμενοι που βρίσκονταν κοντά στη σύνταξη ήταν τρεισήμισι φορές περισσότεροι από τους εργαζομένους που θεωρούνται νέοι, τόσο σε ηλικία όσο και σε προϋπηρεσία. Τα νούμερα μείωσης της απασχόλησης, ειδικά στην ηλικιακή κατηγορία 15-24 ετών, αλλά και σε όλες τις υπόλοιπες που θεωρούνται οι πλέον παραγωγικές, αποδεικνύουν τελικά ότι «λεφτά δεν υπάρχουν». Αντίστοιχα, ένας σημαντικός αριθμός ασφαλισμένων (περίπου 75.000 άτομα) που βρίσκονται χωρίς δουλειά, αν και είναι «μια ανάσα» από τη σύνταξη, δηλαδή ανήκουν στην ηλικιακή κατηγορία 55-64 ετών, κινδυνεύουν να μην καταφέρουν να πάρουν καθόλου σύνταξη, αφού θα τους λείπουν λίγα ένσημα.
Παράγοντες της κοινωνικής ασφάλισης διαπιστώνουν όλο και πιο ξεκάθαρα ότι τα νούμερα δεν βγαίνουν. Τα επίσημα στοιχεία αναφορικά με τη μείωση όσων εργάζονται σε όλες τις ηλικιακές κατηγορίες είναι χαρακτηριστικά του αδιεξόδου στο οποίο έχει περιέλθει το ασφαλιστικό σύστημα. Δεν είναι τυχαίο ότι σε όλες τις συγκρίσεις ανάμεσα στα στοιχεία απασχόλησης και ανεργίας του 2012 με το 2009, χρονιά στην οποία ξεκίνησε η βαθιά ύφεση, τα νούμερα δείχνουν ότι η κατάσταση έχει γίνει δραματικά χειρότερη μέσα σε μια τετραετία. Πιο συγκεκριμένα, στην κατηγορία 15-24 ετών το 2009 εργάζονταν 258.692 άτομα. Το ποσοστό ανεργίας κυμαινόταν από 23,5% έως 31,1% στη χειρότερη περίπτωση σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς. Ο αριθμός των ενεργών εργαζομένων το 2012, πάντα στην ίδια ηλικιακή κατηγορία, υποχώρησε αισθητά φτάνοντας μόλις τα 144.749 άτομα. Αντίστροφη πορεία εμφάνισε ο δείκτης ανεργίας στους νέους ανθρώπους. Από 84.131 άτομα που ήταν το 2009 έφτασαν το 2012 στα 169.420 άτομα. Αντίστοιχα, το ποσοστό ανεργίας εκτινάχθηκε στο 64,4%, κάτι που σημαίνει ότι πάνω από έξι στους δέκα νέους αδυνατούν να βρουν δουλειά.
Αναφορικά με όσους βρίσκονται στη «δύση» της εργασιακής τους σταδιοδρομίας, ο αριθμός τους είναι πολύ μεγαλύτερος συγκριτικά με τους νέους εργαζομένους, παρά το γεγονός ότι και σε εκείνους η ανεργία έχει επιδράσει καταλυτικά. Ειδικότερα, το 2009 στην ηλικιακή κατηγορία 55-64 ετών οι απασχολούμενοι έφταναν τα 552.866 άτομα. Τέσσερα χρόνια μετά, το 2012, ο αριθμός αυτός έχει υποχωρήσει στα 492.016 άτομα, αριθμός πάντως που είναι τριπλάσιος από τους νέους «τυχερούς» που ακόμη εργάζονται. Με την ανεργία πάντως στους μεγάλους ηλικιακά απασχολουμένους να βρίσκεται στο 14,2% το 2012, ο αριθμός όσων έχασαν τη δουλειά τους λίγο πριν από τη σύνταξη ανήλθε στα 74.091 άτομα. Νούμερο αισθητά υψηλότερο από τα 25.109 άτομα της ίδιας ηλικιακής κατηγορίας, που δεν δούλευαν το 2009, δηλαδή στις απαρχές της κρίσης. Υπολογίζεται ότι στο σύνολο της απασχόλησης στην Ελλάδα οι ασφαλισμένοι που βρίσκονται κοντά στη σύνταξη καλύπτουν το 13%, ενώ αντίθετα στο 4% βρίσκονται οι νέοι σε ηλικία απασχολούμενοι.
Τα απανωτά χτυπήματα που οδηγούν τα ασφαλιστικά ταμεία σε χρεοκοπία
Ο εκτροχιασμός της ανεργίας των νέων έχει μειώσει δραματικά τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων, που την τελευταία διετία έχουν δεχθεί απανωτά «χτυπήματα». Σε αυτά συγκαταλέγονται οι μειώσεις των μισθών τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα, η αύξηση της ανασφάλιστης εργασίας που έχει φτάσει σχεδόν το 40%, όταν το 2009 δεν ήταν πάνω από 25%, όπως και το περσινό «κούρεμα» των ομολόγων που απέφερε ζημιές σχεδόν 12 δισ. ευρώ στα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων.
Η θεσμοθέτηση της κατώτατης σύνταξης πραγματοποιήθηκε με τον νόμο 3863 τον Ιούλιο του 2010, γνωστό και ως «νόμο Λοβέρδου», για την οποία αξιοποιήθηκαν στοιχεία του 2008 και του 2009. Με την κρίση να έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις και την ανεργία να έχει εκτοξευτεί στο 27,4%, το ΙΝΕ/ΓΣΕΕ εκτιμά ότι η κατώτατη εγγυημένη σύνταξη πολύ σύντομα θα υποχωρήσει αισθητά προς τα κάτω, ίσως και χαμηλότερα των 300 ευρώ. Αλλωστε όταν κάποιος δεν έχει δουλειά για μεγάλο χρονικό διάστημα, το τελευταίο που θα σκεφθεί είναι εάν ο εργοδότης του καταβάλλει ασφαλιστικές εισφορές. Το πιθανότερο είναι να δεχθεί ό,τι μισθό του δώσουν, ακόμη και αν θα μείνει δίχως ασφάλιση. Μαζί του όμως θα μείνουν με πενιχρή σύνταξη και δεκάδες χιλιάδες μελλοντικοί συνταξιούχοι.
Βασίλης Αγγελόπουλος - Δημοκρατία
