Μετά τον κάβο της ψηφοφορίας για τα ακίνητα, όπου οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ ψήφισαν βρίζοντας και σιχτιρίζοντας την τύχη τους να πρέπει να στηρίζουν μια κυβέρνηση που δεν εκτιμούν καθόλου προκειμένου να μην φορτωθούν ένα ατύχημα «ξαφνικού θανάτου» της παραπαίουσας ελληνικής οικονομίας, όλοι στρέφουν το βλέμμα τους στην επόμενη πρόκληση. Η απελευθέρωση των ταξί και των φορτηγών, αλλά και το νέο φορολογικό σύστημα, αποτελούν μια ακόμα δοκιμασία για την κυβέρνηση, όπως και η ψήφιση τριών συνεχόμενων προϋπολογισμών για τα επόμενα τρία έτη. Και βέβαια είναι σε εκκρεμότητα και το νομοσχέδιο για το ενιαίο μισθολόγιο, που αναμένεται χωρίς να έχει ακόμα κατατεθεί. Εκτός από τις νέες περικοπές μισθών, θρυλείται ότι στο σχετικό νομοσχέδιο θα ξεκαθαριστεί πλήρως και το τοπίο της εργασιακής εφεδρείας με φόντο απολύσεις. Οι στιγμές λοιπόν είναι κρίσιμες και η κυβερνητική παράταξη πιστοποιεί καθημερινά την πλήρη αποσάθρωσή της.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το κόμμα βρίσκεται σε πλήρη αποσυσπείρωση συγκεντρώνοντας ποσοστά που είχε το 1975, ενώ οι πολίτες τείνουν να ταυτίσουν τη λέξη ΠΑΣΟΚ με βρισιά. Όλο και συχνότερα ο πρωθυπουργός και πολλοί υπουργοί (με πρώτους τους αντιπροέδρους Πάγκαλο και Βενιζέλο) μας επαναλαμβάνουν ότι δεν τους ενδιαφέρει η πολιτική τους επιβίωση, κάτι που δεν συμβαίνει για άλλους υπουργούς και βουλευτές, οι οποίοι δεν χάνουν την ευκαιρία να αλληλοκατηγορούνται για το ποιοι φταίνε για τις καθυστερήσεις και να πυροβολούν ο ένας τον άλλο και να ζητούν πρόωρες εκλογές κι ακόμα πιο πολύ, να υποστηρίζουν τη λύση μιας κυβέρνησης συνεργασίας με τη Ν.Δ., αναγνωρίζοντας εμμέσως πλην σαφώς ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί άλλο και είναι έτοιμη να καταθέσει τα όπλα. Μόλις προχτές η Τόνια Αντωνίου, παρά τις συνεχείς προσπάθειες της κυβέρνησης, επέμενε υπέρ της συγκυβέρνησης με τη Ν.Δ., ενώ ο Χρήστος Πρωτόπαπας ευθέως απέδωσε ευθύνες κατά υπουργών για τα σενάρια περί πρόωρων εκλογών. Το επόμενο βήμα του θα είναι και να τους ονομάσει. Από τη στιγμή που έφτασε και ο Γιάννης Βούρος να δίνει μια τελευταία ευκαιρία στην κυβέρνηση και να δηλώνει ότι ουσιαστικά της παρέχει ψήφο ανοχής, η κατάσταση είναι τόσο οριακή, που η κυβερνητική σταθερότητα επαφίεται στις πολιτικές πιρουέτες του κάθε βουλευτή. Έμπειρα κοινοβουλευτικά στελέχη επισημαίνουν ότι η κατάσταση στην Κοινοβουλευτική Ομάδα είναι τόσο έκρυθμη, που οι βουλευτές δεν χάνουν ευκαιρία να δηλώσουν ότι στηρίζουν κατ’ ανάγκη την κυβέρνηση προκειμένου να μην βυθίσουν τη χώρα στο πολιτικό χάος. Αυτή η οριακή ψήφος ανοχής υπονομεύει έτι περαιτέρω την εικόνα της και συμβάλλει στην πλήρη αποδόμησή της.
Το εντυπωσιακό είναι ότι οι βουλευτές, που μέχρι και πριν από το Μεσοπρόθεσμο άφηναν στο απυρόβλητο τον Γιώργο Παπανδρέου, μετά και την τροπή που πήραν τα πράγματα το καλοκαίρι και τις κατηγορίες ότι η κυβέρνηση κοιμήθηκε πλήρως, άρχισαν και πυκνώνουν τις επιθέσεις – έστω και έμμεσες – στο πρόσωπό του. Ένα κίνημα αμφισβήτησης των ηγετικών ικανοτήτων του έχει αρχίσει να φουντώνει εντός του κόμματος και μάλιστα μεγαλώνει όσο ο ίδιος ο Γιώργος Παπανδρέου επαναλαμβάνει ότι δεν τον ενδιαφέρει η πολιτική του επιβίωση και μια δεύτερη θητεία.
Έτσι οι βουλευτές, και μάλιστα οι νεότεροι, που αντιμετώπιζαν τον πρωθυπουργό ως… τοτέμ, αποστασιοποιούνται επιχειρώντας να δουν τι θα γίνει την επόμενη μέρα. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις έχουν σκορπίσει απογοήτευση στα στελέχη του κόμματος, αφού καταδεικνύουν το πλήρες διαζύγιο κοινωνίας – ΠΑΣΟΚ, που προκάλεσαν τα νέα σκληρά φορολογικά μέτρα. Το σημαντικότερο είναι ότι η κοινωνία έχει ξεπεράσει την κατάθλιψη και βυθίζεται στην απόγνωση και πως η κατάσταση πολιτικά δεν είναι αναστρέψιμη. Πολλοί υπουργοί είναι πια σίγουροι ότι η παρτίδα είναι χαμένη για το ΠΑΣΟΚ και οψέποτε γίνουν εκλογές θα υποστεί εκλογική συντριβή που θα δοκιμάσει και την ενότητα του χώρου.
Με βάση όλα αυτά, έχουν εγκαταλειφθεί οι μακρόπνοοι σχεδιασμοί και πια δεν προσβλέπουν σε μια ανοιξιάτικη ανάκαμψη, όπως πίστευαν μέχρι την κρίση με την τρόικα και τους απίστευτους χειρισμούς που υποχρεώθηκαν έκτοτε. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός επιλέγει να εμφανίζεται σπάνια και κυρίως με πρωτοβουλίες κορυφής, αλλά οι συνομιλητές του επισημαίνουν ότι είναι σε πολύ κακή κατάσταση και έχει εγκαταλείψει οποιοδήποτε σχεδιασμό για το μέλλον, βιώνοντας την κατάσταση μέρα με τη μέρα. Ακόμα μοιάζει να έχει παραιτηθεί και από τη θέληση να επιβάλει ησυχία και να σπάσει τον φαύλο κύκλο της κακοφωνίας μεταξύ των υπουργών του.
Συνεργάτες του, ωστόσο, συνεχίζουν να επιμένουν ότι δεν έχει πει την τελευταία του λέξη και η έναρξη της πολιτικής του ανάκαμψης σχεδιάζεται με βάση την υλοποίηση των αποφάσεων της 21ης Ιουλίου, που θεωρητικά – σύμφωνα πάντα με τους κυβερνώντες – θα εκτονώσει τις ασφυκτικές πιέσεις για χρεοκοπία της χώρας.
Στο μεταξύ ο Γιώργος Παπανδρέου συνεχίζει την ίδια τακτική προσέγγισης – άπωσης των στενών συνεργατών του ανά περιόδους. Μετά την απομάκρυνση από το επιτελείο του στελεχών όπως ο Χάρης Παμπούκης, η Τίνα Μπιρμπίλη και ο Δημήτρης Δρούτσας και τη σχετική απομάκρυνση στελεχών όπως ο Γιάννης Ραγκούσης και ο Γιώργος Πα-πακωνσταντίνου και την αναταραχή που συστηματικά προκαλεί ο Δημήτρης Ρέππας, έχουν ανέβει εντός του Μεγάρου Μαξίμου οι πολιτικές μετοχές των Χρήστου Παπουτσή και Χάρη Καστανίδη. Ο συνήθως σιωπηλός για όσα – εκτός καθηκόντων του – συμβαίνουν στο κυβερνητικό στρατόπεδο υπουργός Προστασίας του Πολίτη φώναξε τη Δευτέρα τις κάμερες και έκανε επί τούτου δήλωση για τη νέα σύγκρουση Ρέππα – Ραγκούση. Αν ισχύουν οι πληροφορίες ότι την προηγουμένη μέρα (Κυριακή) είχε αλλεπάλληλες τηλεφωνικές επικοινωνίες με τον πρωθυπουργό (προκειμένου να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της κατάληψης της ΕΡΤ από φοιτητές), εύκολα τεκμαίρει κανείς ότι η παρέμβασή του δεν ήταν «εν κενώ». Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο πρωθυπουργός το τελευταίο που επιθυμεί είναι μια μείζονα κυβερνητική κρίση, γι’ αυτό και δεν θέλησε μέσω του κυβερνητικού εκπρόσωπου Ηλία Μόσιαλου να πάρει θέση στην αντιπαράθεση. Και επέλεξε να στείλει το μήνυμα μέσα από τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη. Αν ισχύει αυτό, φαίνεται το μήνυμα να το πήραν οι αρμόδιοι παραλήπτες υπουργοί, γιατί έκτοτε το θέμα έληξε. Μάλιστα ο Δημήτρης Ρέππας εμφανίστηκε στην «Ανατροπή» του Γιάννη Πρετεντέρη ιδιαίτερα απολογητικός και αυτοκριτικός για πράξεις που μέσα στον πανικό διάσωσης της χώρας δημιουργούν προβλήματα, όπως είπε απολογητικά. Να σημειώσουμε ότι ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης δεν ξεχνά ότι ο διάδοχός του στο υπουργείο Υποδομών έριξε στα σκουπίδια τις ρυθμίσεις του για το άνοιγμα των αγορών στα ταξί και τα φορτηγά. Γι’ αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες, θεώρησε ότι η ανοιχτή επιστολή των βουλευτών Θανάση Οικονόμου και Οδυσσέα Βουδούρη, με την οποία καλούσαν τον πρωθυπουργό να απολύσει όσους υπουργούς μπλοκάρουν τον μεταρρυθμιστικό οίστρο της κυβέρνησης, ήταν υποκινούμενη από τον Γιάννη Ραγκούση. Μάλιστα ο λόγος που «πήρε φωτιά» και βγήκε στο Μega το βράδυ του Σαββάτου ήταν όταν άκουσε τον Βουδούρη να λέει στο δελτίο ειδήσεων του καναλιού ότι ένα παράδειγμα καθυστέρησης στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων είναι το ενιαίο μισθολόγιο – βαθμολόγιο Έτσι φρόντισε να βγει στον αέρα προκειμένου να ανταποδώσει στον Γιάννη Ραγκούση την προσβολή λέγοντας ότι στο υπουργείο που παρέλαβε δεν βρήκε τίποτα για το μισθολόγιο και ξεκίνησε από την αρχή.
Πρώην υπουργοί στα κεραμίδια…
Εντυπωσιακό στοιχείο της πλήρους αποσάθρωσης της συνοχής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας είναι το γεγονός ότι τα μέχρι χτες κυβερνητικά στελέχη που έβαλαν το αποτύπωμά τους στην κατάσταση που έχει διαμορφωθεί επικρίνουν έντονα την κυβέρνηση. Όσοι εξήλθαν από το κυβερνητικό σκάφος στον ανασχηματισμό του Ιουνίου επιχειρούν να «αποτινάξουν» από πάνω τους το μερίδιο ευθύνης που τους αναλογεί και πετάνε τις ρουκέτες τους. Ας δούμε λοιπόν ποιοι είναι αυτοί που πρωταγωνιστούν στην κριτική, ενισχύοντας τους μονίμως πικραμένους από τον κυβερνητικό πάγκο, οι οποίοι έχουν πλέον εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες τους για τον τίτλο του υπουργού και του υφυπουργού:
♦ Γιάννης Διαμαντίδης: Ο βραχύβιος υπουργός Θαλασσίων Υποθέσεων (και μόνος ώς τώρα με αυτόν τον τίτλο) δεν δίστασε να γράψει οξεία επιστολή στον πρωθυπουργό για τους συνεργάτες του – «κηπουρούς», ενώ πρωταγωνίστησε στο «κράξιμο» Μόσιαλου για όσα ανέφερε περί βουλευτικών προνομίων. Ο βουλευτής από τη Β’ Πειραιά δεν χάνει ευκαιρία να κάνει δηλώσεις για την ανάγκη κυβέρνησης εθνικής ενότητας, παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης να κόψει τη συζήτηση, ή αιχμηρά σχόλια για τις κυβερνητικές επιδόσεις.
♦ Λούκα Κατσέλη: Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα πολιτικής αλλαγής αποτελεί η μέχρι πριν από τρεις μήνες υπουργός Εργασίας, η οποία δεν φείδεται κριτικής για την πορεία του κυβερνητικού έργου, αλλά και την ακατάσχετη μετρολογία, παρότι η ίδια συμμετείχε στην εκπόνηση των περισσότερων μέτρων απ’ όσα ώς τώρα έχουν επιβληθεί. Στελέχη της κυβέρνησης της καταλογίζουν συνευθύνη στην εκτροπή του προϋπολογισμού του 2011, αφού οι τραγικές υπερβάσεις στα ασφαλιστικά ταμεία δημιούργησαν την ανάγκη λήψης νέων μέτρων. Επισημαίνουν ακόμα ότι επιχειρεί με τη στάση της να καταστεί πόλος των αριστερόστροφων του ΠΑΣΟΚ, αν και εμπόδιο στις φιλοδοξίες της αποτελεί η πολιτική της εκτόξευση από τον ίδιο τον Γιώργο Παπανδρέου και τους φιλικούς δεσμούς που διατηρεί με την οικογένεια.
♦ Μιλένα Αποστολάκη: Η πρώην υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης που μπήκε στην προηγούμενη κυβέρνηση όταν έλιωσαν εντελώς οι πάγοι Βενιζέλου – Παπανδρέου δεν είδε με καθόλου καλό μάτι την εκπαραθύρωσή της, παρότι έβαλε στο περιθώριο τις προσωπικές της επιφυλάξεις και ως κυβερνητικό στέλεχος στήριξε την κυβερνητική γραμμή του μνημονίου όσο λίγοι. Ωστόσο απομακρύνθηκε από το κυβερνητικό σχήμα προκειμένου στη θέση της να μπει ο Γιάννης Δριβελέγκας. Εκτοτε η επικοινωνιακή Μιλένα δεν χάνει ευκαιρία να ρίξει το καρφί της κατά της κυβέρνησης, χωρίς να πτοείται για την περίοπτη κυβερνητική θέση του μέντορά της Ευάγγελου Βενιζέλου.
♦ Βασίλης Κεγκέρογλου: Λέγεται ότι βρέθηκε στο υπουργείο Εργασίας λόγω της πολιτικής του σχέσης με τη Λούκα Κατσέλη. Από τους πιο νομιμόφρονες βουλευτές την προηγούμενη περίοδο και φανατικός υπερασπιστής του Γιώργου Παπανδρέου, αμέσως μετά την απομάκρυνση από το… κυβερνητικό ταμείο άρχισε τις αιχμηρές παρεμβάσεις ακόμα και μέσα στη Βουλή εναντίον της κυβέρνησης με την κατάθεση μιας σειράς ερωτήσεων προς κυβερνητικά στελέχη. Κάποιες αφορούν στα προηγούμενα καθήκοντά του στο υπουργείο Εργασίας, λες και υπάρχει διαδοχή κυβέρνησης άλλου κόμματος. Μόλις χτες διαμήνυσε τους υπεύθυνους της Κ.Ο. ότι έχει σοβαρές επιφυλάξεις για την υπερψήφιση της τροπολογίας για τα τέλη στα ακίνητα. Το μασάζ ξεκίνησε, αλλά το χουνέρι που τους έκανε δεν θα το ξεχάσουν εύκολα…
♦ Δημήτρης Κουσελάς: Έτερος υφυπουργός που βρέθηκε εκτός κυβερνητικού νυμφώνος στον τελευταίο ανασχηματισμό, ο οποίος έχει ανέβει στα κεραμίδια τελευταία και δεν μασάει τα λόγια του. Προερχόμενος από τον συνδικαλιστικό χώρο των δημοσίων υπαλλήλων, επισημαίνει συνεχώς την ενόχλησή του για όσα περί εργασιακής εφεδρείας διακινεί και πράττει η κυβέρνηση. Μάλιστα δημόσια πλειστάκις έχει διαμηνύσει ότι δεν πρόκειται να ψηφίσει οτιδήποτε σχετικό με την εργασιακή εφεδρεία.