δια την αναδημοσίευση: Σταύρος Λιλόγλου
Ξεχασμένο και μακριά από «τ’ αδιάκριτα» μάτια του κόσμου παραμένει ένα από τα καταφύγια του Πειραιά, το «καταφύγιο 2-3», απέναντι από τις δεξαμενές του Βασιλειάδη, μένει εκεί να θυμίζει τις μαύρες μέρες του πολέμου.
Ένα μνημείο που ίσως θα έπρεπε να αξιοποιήσει η πολιτεία, να το κάνει επισκέψιμο για τα σχολεία, να δουν τα παιδιά ένα κομμάτι από την νεότερη ιστορία της πόλης μας, από τη νεώτερη ιστορία της Ελλάδας.
Αυτό το καταφύγιο ρίχνει πινελιές στο καμβά του χρόνου και ζωγραφίζει με ανεξίτηλα χρώματα την ιστορία της Κατοχής και της αντίστασης των Ελλήνων. Το ερώτημα είναι, τι κάνουμε με αυτά, μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε;
Νομίζω ότι, παρ’ ότι μας θυμίζουν «κακές εποχές», δεν παύουν να είναι αναφορές μιας εποχής που δεν πρέπει να ξεχνάμε. Μπαίνοντας μέσα ένοιωσα ένα δέος, κλείνοντας τα μάτια έφερε στο νου εικόνες εκείνης της εποχής, πολίτες που στο άκουσμα της σειρήνας έτρεχαν να βρουν προστασία στο καταφύγιο, να αποφύγουν τις βόμβες των «Στούκας». Περιηγήθηκα στους χώρους του για πάνω από μια ώρα, λίγο έλειψε να χαθώ στις πολλές στοές του, στοές καλά διατηρημένες.
Νομίζω ότι, παρ’ ότι μας θυμίζουν «κακές εποχές», δεν παύουν να είναι αναφορές μιας εποχής που δεν πρέπει να ξεχνάμε. Μπαίνοντας μέσα ένοιωσα ένα δέος, κλείνοντας τα μάτια έφερε στο νου εικόνες εκείνης της εποχής, πολίτες που στο άκουσμα της σειρήνας έτρεχαν να βρουν προστασία στο καταφύγιο, να αποφύγουν τις βόμβες των «Στούκας». Περιηγήθηκα στους χώρους του για πάνω από μια ώρα, λίγο έλειψε να χαθώ στις πολλές στοές του, στοές καλά διατηρημένες.
Τα καταφύγια είναι ένα κομμάτι της ιστορίας μας ξεκίνησαν να δημιουργούνται όταν ο Ιωάννης Μεταξάς τη δεκαετία του 1930 με ειδικό διάταγμα υποχρέωσε τους κατοίκους της πόλης να φτιάξουν υπόγεια καταφύγια τα οποία χρησίμευσαν δεόντως κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Σχεδόν κάτω από κάθε πολυκατοικία της εποχής του Mεταξά έχουμε και ένα τέτοιο υπόγειο καταφύγιο. Είναι γνωστό ότι και σε αυτή την περίπτωση άλλοι υπόγειοι χώροι, των οποίων ο προορισμός ήταν διαφορετικός, άνοιξαν στους βομβαρδισμούς από την πολιτεία για να φιλοξενήσουν τους πολίτες. Στα χρόνια της Kατοχής κάθε είδους στενωπός και υπόγειο πέρασμα, ασχέτως των πραγματικών χρήσεών τους, βοήθησαν σημαντικά τον αγώνα και τη δράση της αντίστασης κατά των Γερμανοϊταλών. Yδραγωγεία, οστεοφυλάκια, σπήλαια και αγωγοί μετατράπηκαν σε λημέρια, αποθήκες παράνομου υλικού, δρόμους διαφυγής από τα καθημερινά μπλόκα και τη νυχτερινή απαγόρευση κυκλοφορίας.
Το «καταφύγιο 2-3» του Πειραιά στην ουσία είναι μια σπηλιά με πολλούς διαδρόμους που πιθανόν να μην έχει εξερευνηθεί στο που καταλήγουν.
Το «καταφύγιο 2-3» του Πειραιά στην ουσία είναι μια σπηλιά με πολλούς διαδρόμους που πιθανόν να μην έχει εξερευνηθεί στο που καταλήγουν.
Υπάρχει πιθανότητα να επικοινωνεί με κάποιο άλλο καταφύγιο, σίγουρα πρέπει κάποιος-Νομαρχία-δήμος- να ασχοληθεί μαζί του, και να το καταστήσει μουσείο.
Δεν αρκεί η μνήμη , οι αφηγήσεις και η ιστορία για να μας θυμίζουν τις μέρες του Πολέμου. Διασώζονται φυσικά ντοκουμέντα που οφείλουμε να τα διατηρήσουμε και να τα αναδείξουμε.
Αρκετά κτίρια έχουν χαθεί- όπως χάθηκε και το κτίριο της Αντιφθισικής Εταιρείας στην οδό 34ου Συντάγματος- ας μη χάσουμε κι άλλα…
Καλό επίσης είναι, να μάθουμε πόσα ακόμα καταφύγια υπάρχουν στον Πειραιά;
Άλλο ένα υπάρχει στον Προφήτη Ηλία, άλλο;
ΠΗΓΗ: Του Στυλιανού Ι. Μανουσάκη από το PIRAUESSTAR
