Πώς και γιατί το σερφάρισμα δε σε βοηθά να διευρύνεις τους ορίζοντές σου.
To internet έχει τεράστιες δυνατότητες (και) σαν εκπαιδευτικό εργαλείο και δεν ήμουν εγώ αυτός που περίμενες να στο πει. Αλλά μέχρι το τέλος του δρόμου κάτι πήγε στραβά προς αυτή την κατεύθυνση. Αντί οι χρήστες του να εκθέτονται σε νέες και διαφορετικές ιδέες, το διαδίκτυο εν έτει 2018 περισσότερο πείθει τους ανθρώπους πως αυτό που ήδη πιστεύουν είναι η αλήθεια.
Ακολουθούν 5 βασικοί λόγοι για τους οποίους το internet έχει εξελιχθεί τελικά σε μια γιγαντιαία μηχανή που εμποδίζει την αυθεντική μάθηση και την έρευνα.
Οι μηχανές αναζήτησης σε βοηθούν να βρεις αυτό που επιθυμείς, αλλά καμία αντιφατική άποψη
Είναι ο σχεδιασμός και η φύση των μηχανών αναζήτησης να δίνουν στον χρήστη αυτό που ακριβώς θέλει και ψάχνει. Αν έχεις μια συγκεκριμένη πεποίθηση και προσπαθείς να βρεις αποδείξεις για να την ενισχύσεις, η Google θα σε προμηθεύσει με όλα εκείνα τα φαινομενικά αξιόπιστα στοιχεία που χρειάζεσαι. Μπορεί να ακούγεται τρελό, αλλά το internet έχει βασικά γίνει ο καλύτερος φίλος της επιβεβαίωσης.
Aυτό προέρχεται από ένα γεγονός που ενδεχομένως δε γνωρίζεις: Η Google χρησιμοποιεί το ιστορικό σου και τις συστάσεις των φίλων σου προκειμένου να εμφανίσει αποτελέσματα τα οποία ενδεχομένως θα σου αρέσουν. Για πολλά θέματα μπορείς να βρεις από άρθρα μέχρι επιστημονικές μελέτες που υποστηρίζουν και ενισχύουν τη θέση την οποία πιστεύεις. Ποτέ όμως το αντίθετο.
Τα feeds των social media σου δείχνουν αυτά που θέλεις να δεις, όχι κάτι που πρέπει να δεις για να γίνεις εξυπνότερος
Ενδεχομένως έχεις την εντύπωση πως το Facebook, το Instagram και το Twitter σου δείχνουν σχεδόν σε ζωντανή μετάδοση οτιδήποτε ποστάρουν οι φίλοι σου και οι σελίδες που ακολουθείς. Για σκέψου λίγο καλύτερα. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι η αλλαγή στον αλγόριθμο του Facebook. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα πρόγραμμα υπολογιστή που φιλτράρει ποιο περιεχόμενο πρόκειται να εμφανιστεί στο newsfeed σου, με βάση τα κλικαρίσματα και τις αλληλεπιδράσεις σου.
Το YouTube σου προτείνει περιεχόμενο που θεωρεί πως θα σου αρέσει, αλλά όχι εναλλακτικές απόψεις
Ίσως το έχεις παρατηρήσει πως το YouTube ακολουθεί ένα πολύ συγκεκριμένο μοτίβο. Είναι πλέον συνηθισμένη πρακτική για πολλά websites να προτείνουν πρόσθετο περιεχόμενο στους «πελάτες» τους. Παρόμοια λειτουργία με τους αλγόριθμο του Facebook είναι και η «συνήθεια» του YouTube να σου υποδεικνύει περισσότερο περιεχόμενο με βάση το τι έχεις παρακολουθήσει. Το ελάττωμα σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πως ουσιαστικά δεν κάνουν τίποτα το σπουδαίο πέρα από να δίνουν απλά πιο πολλή ύλη από πράγματα που ήδη έχεις παρακολουθήσει. Αυτό για τους περισσότερους είναι όμως ψυχαγωγία.
Τα ΜΜΕ είναι προκατειλημμένα και εσύ εστιάζεις προς αυτά που επιβεβαιώνουν τις πεποιθήσεις σου
Η συντριπτική πλειοψηφία των μέσων μαζικής ενημέρωσης έχουν την τάση να κλίνουν προς μια ιδέα, μια πολιτική ιδεολογία ή κάποιο συγκεκριμένο πρόσωπο. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό και πάντοτε συνέβαινε. Όλοι άλλωστε χρειάζονται μια κατεύθυνση για να ερμηνεύσουν τον κόσμο. Με την άνθιση ωστόσο του internet η κατάσταση μοιάζει να έχει ξεφύγει, με την μεροληψία και τη διαστρέβλωση ή ακόμη και την απόκρυψη πληροφοριών να χτυπά ρεκόρ.
Το σημερινό μοντέλο δημοσίευσης στο internet ενθαρρύνει τη δημιουργία ρηχού και αχαλίνωτου clickbait περιεχομένου
«Δείτε το πριν το κατεβάσουν», «ΣΟΚ!!!11!», «Θα πάθεις πλάκα μόλις δεις...» και λοιπά σκουπίδια κοσμούν καθημερινά το διαδίκτυο στη χώρα μας αλλά δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο αυτό. Οι περισσότεροι ιστότοποι κερδίζουν χρήματα μέσω της διαφήμισης, με αποτέλεσμα ένα ύπουλο παιχνίδι αριθμών: Όσο μεγαλύτερη κυκλοφορία έχεις, τόσο περισσότερα χρήματα θα κερδίσεις. Και οι περισσότεροι -δυστυχώς- στοχεύουν σε αυτό: Να τους δώσεις το «κλικ».
Ειδικά στην Ελλάδα, όπου η ημιμάθεια είναι τρομακτική και η παιδεία -κάθε φύσεως- είδος υπό εξαφάνιση, το φαινόμενο είναι αρκετά έντονο. Η ψυχολογία του clickbait ωστόσο είναι αρκετά ενδιαφέρουσα αλλά και καταθλιπτική. To «κενό περιέργειας» που δημιουργείται ανάμεσα στον τίτλο, τη φωτογραφία και το πραγματικό περιεχόμενο ενός άρθρου είναι αυτό που ίντριγκάρει τον μέσο αναγνώστη, ειδικά αν ερεθίζει τα συναισθήματά του, είτε με θετικό είτε με αρνητικό τρόπο.
