Το 1821 η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΑ κατάφερε να διώξει τους Τούρκους απ’ τα ελληνικά εδάφη, μα μας άφησαν παρακαταθήκη τον ραγιαδισμο. Κατά την διάρκεια των 4 αιώνων της τουρκοκρατίας έγιναν πολλές μεμονωμένες προσπάθειες εξέγερσης από αδούλωταελληνικά πνεύματα, αλλά καταπνίγηκαν αμέσως. Ο σκλαβωμένος Έλληνας ραγιάς ήταν αδρανής κι ανεχόταν να βιάζεται μεταφορικά και κυριολεκτικά απ’ τον τούρκο εξουσιαστή. Το μυστικό του τούρκου κατακτητή ήταν η συνεργασία του με ντόπιους πρόθυμους προεστούς, τους οποίους χρησιμοποιούσε, για να κρατά το σκλαβωμένο γένος σε αδράνεια. Κι αυτοί ήταν οι Έλληνες μπέηδες και κοτζαμπάσηδες, οι διαμεσολαβητές δηλαδή μεταξύ του τούρκου επικυρίαρχου και του Έλληνα ραγιά. Ήταν φοροεισπράκτορες, χωροφύλακες για την επιβολή της τάξης και ρουσφετολόγοι για την επίλυση καθημερινών θεμάτων των ραγιάδων.
Ο αδρανής ραγιάς ξεσηκώθηκε, μόνο όταν οι Έλληνες επαναστάτες κατάφεραν να εξουδετερώσουν τους κοτζαμπάσηδες και τους μπράβους τους και να τους φέρουν με το μέρος της επανάστασης. Μόνο τότε πέτυχε η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ, αλλά μετά την ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ οι πιο μορφωμένοι και έμπειροι περί την εξουσία κοτζαμπάσηδες, εισήλθαν στην πολιτική και κατέλαβαν την θέση της ολιγαρχίας. Επειδή όμως αυτοί οι άνθρωποι, δεν είχαν παραγωγική νοοτροπία, όπως οι δυτικοευρωπαίοι μεγαλοαστοί ολιγάρχες,αλλά το μόνο που ήξεραν να κάνουν, ήταν διαμεσολάβηση και ρουσφέτια, δημιούργησαν από τα πρώτα χρόνια, έναν τεράστιο και άχρηστο κρατικό μηχανισμό, προκειμένου να θέσουν τον ραγιά σε νέα υποδούλωση, να μείνουν οι ίδιοι αυτόνομοι και να συνεχίσουν να τον εκμεταλλεύονται, παίζοντας τους διαμεσολαβητές, μεταξύ του απρόσωπου κράτους (το οποίο λυμαίνονταν μαζί με τους κρατικοδίαιτους νταβατζήδες) και του ραγιά, μέσω της εκλογικής πελατείας.
Ο Έλληνας ραγιάς βρέθηκε πάλι σε περιβάλλον σκλαβιάς,χωρίς να μπορεί να αντιληφθεί (όπως και σήμερα), ποιος είναι ο αόρατος εχθρός του, που τον κρατάει δέσμιο και τον εκμεταλλεύεται. Το ίδιο λοιπόν φαινόμενο συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Άλλωστε το μοναδικό στον κόσμο φαινόμενο της οικογενειοκρατίας στην πολιτική, το αποδεικνύει. Για να εντοπίσουμε τις ομοιότητες και τα ίδια λάθη που έγιναν και δυστυχώς επαναλαμβάνονται… κάναμε αυτή την αναφορά στα δίσεκτα χρόνια της τουρκικής υποδούλωσης, ελπίζοντας να μας γίνουν μάθημα. Για τον ίδιο λόγο έχει ενδιαφέρον να θυμηθούμε ποιοι ήταν αυτοί οι απλοϊκοί «αγράμματοι» επαναστάτες, που έβαλαν μπροστά τα στήθη τους κι έγιναν ΗΡΩΕΣ και στους οποίους χρωστάμε την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΑΣ!
