Ο άνθρωπος θέλει να πιστεύει ότι βρίσκεται στην κορυφή της διατροφικής αλυσίδας. Οταν, λοιπόν, καταλήγουμε στο στομάχι κάποιου άλλου είδους, αυτό δεν είναι απλώς κάτι το εξαιρετικά δυσάρεστο για τους συγγενείς και φίλους του θύματος, αλλά ομολογουμένως μοιάζει να είναι αντίθετο στη φυσική τάξη των πραγμάτων. Τέτοιες επιθέσεις πολύ συχνά αποδίδονται στη λανθασμένη, την παραβατική συμπεριφορά του θηρευτή.Στην περίπτωση των καρχαριών, παραδείγματος χάρη, πολύ συχνά λένε ότι επιτίθενται σε ανθρώπους διότι τους περνούν για φώκιες ή θαλάσσιες χελώνες.
Ωστόσο, ο Εριχ Ρίτερ, του Ινστιτούτου Ερευνας Καρχαριών, έχει διαφορετική άποψη. Πιστεύει ότι οι καρχαρίες γνωρίζουν πολύ καλά τι ακριβώς κάνουν όταν επιτίθενται σε ανθρώπους. Μάλιστα, όπως λέει, έχει τα στοιχεία που απαιτούνται για να αποδείξει τη θεωρία του.
Ξέρουν πριν επιτεθούν
Σύμφωνα με εμπειρικά στοιχεία, οι καρχαρίες κολυμπούν πίσω από τους ανθρώπους στους οποίους επιτίθενται. Προφανώς αυτό έχει νόημα, διότι έτσι ο θύτης δεν γίνεται αντιληπτός. Ομως, αυτό σημαίνει ότι ο καρχαρίας γνωρίζει ακριβώς τι σημαίνει να κολυμπάς πίσω από τον άνθρωπο και επίσης σημαίνει ότι το ζώο έχει προαποφασίσει ποιος θα είναι ο στόχος της επίθεσής του.
Σύμφωνα με εμπειρικά στοιχεία, οι καρχαρίες κολυμπούν πίσω από τους ανθρώπους στους οποίους επιτίθενται. Προφανώς αυτό έχει νόημα, διότι έτσι ο θύτης δεν γίνεται αντιληπτός. Ομως, αυτό σημαίνει ότι ο καρχαρίας γνωρίζει ακριβώς τι σημαίνει να κολυμπάς πίσω από τον άνθρωπο και επίσης σημαίνει ότι το ζώο έχει προαποφασίσει ποιος θα είναι ο στόχος της επίθεσής του.
Για να δοκιμάσει τη θεωρία αυτή, ο δρ Ρίτερ έκανε ένα πείραμα, τα αποτελέσματα του οποίου δημοσιεύθηκαν πριν από μερικές εβδομάδες στην επιθεώρηση Animal Cognition. Ζήτησε από μερικούς δύτες να γονατίζουν για μία ώρα καθημερινά στον πυθμένα μιας τοποθεσίας στα ανοιχτά της θάλασσας, κοντά στις Μπαχάμες, περιοχή όπου ζουν μεγάλοι πληθυσμοί καρχαριών των υφάλων.
Από τη στιγμή που οι δύτες παρέμεναν ακίνητοι, η κατεύθυνση της κίνησής τους δεν αποκάλυπτε ποιο μέρος ήταν το πρόσθιο και πιο μέρος ήταν «από πίσω» και καθώς γονάτιζαν έμοιαζαν κατά το δυνατό λιγότερο με φώκιες ή θαλάσσιες χελώνες. Κάποιοι δύτες γονάτιζαν μονάχοι, άλλοι, οι οποίοι λειτούργησαν ως ομάδα ελέγχου, γονάτιζαν ανά ζεύγη πλάτη με πλάτη. Μία μηχανή βίντεο στην επιφάνεια της θάλασσας, δώδεκα μέτρα πάνω από το σημείο όπου βρίσκονταν οι δύτες, κατέγραφε ό,τι συνέβαινε στον πυθμένα.
Τι έδειξε το βίντεο
Οταν ο δρ Ρίτερ και ο στατιστικολόγος συνάδελφός του Ραΐντ Αμίν του Πανεπιστημίου της δυτικής Φλόριντα είδαν το υλικό που είχε συγκεντρωθεί από τη βιντεοκάμερα, μπόρεσαν να αναλύσουν 312 προσεγγίσεις των καρχαριών προς τους δύτες. Οταν στον πυθμένα υπήρχε ένας μεμονωμένος δύτης, ο καρχαρίας περνούσε από πίσω του σε ποσοστό 80% και από μπροστά του μόνο στο 20%.
Οταν ο δρ Ρίτερ και ο στατιστικολόγος συνάδελφός του Ραΐντ Αμίν του Πανεπιστημίου της δυτικής Φλόριντα είδαν το υλικό που είχε συγκεντρωθεί από τη βιντεοκάμερα, μπόρεσαν να αναλύσουν 312 προσεγγίσεις των καρχαριών προς τους δύτες. Οταν στον πυθμένα υπήρχε ένας μεμονωμένος δύτης, ο καρχαρίας περνούσε από πίσω του σε ποσοστό 80% και από μπροστά του μόνο στο 20%.
Οταν υπήρχαν στον πυθμένα δύο δύτες, οι καρχαρίες έδειχναν να μην έχουν καμία προτίμηση σχετικά με το τι έκαναν, ενώ φυσικά δεν είχαν τη δυνατότητα να κολυμπήσουν πίσω από την πλάτη και των δύο δυτών. Ομως, δεν υπήρχε τίποτα, είτε στη θάλασσα είτε στη συμπεριφορά των δυτών, που να καθόριζε ή καλύτερα να επηρέαζε τη συμπεριφορά των καρχαριών.
Οι καρχαρίες των υφάλων σπάνια επιτίθενται σε δύτες και το πείραμα δεν αποδεικνύει ότι άλλα είδη που επιτίθενται στον άνθρωπο θα δρούσαν κατά τον ίδιο τρόπο.
Ωστόσο, αποδεικνύει πως κάποιοι καρχαρίες γνωρίζουν θαυμάσια ποιο είναι το μπροστινό μέρος και ποιο το πίσω του ανθρώπου, καθώς και ότι προτιμούν να κολυμπούν πίσω από τον άνθρωπο, προκειμένου να περάσουν απαρατήρητοι.
Ωστόσο, αποδεικνύει πως κάποιοι καρχαρίες γνωρίζουν θαυμάσια ποιο είναι το μπροστινό μέρος και ποιο το πίσω του ανθρώπου, καθώς και ότι προτιμούν να κολυμπούν πίσω από τον άνθρωπο, προκειμένου να περάσουν απαρατήρητοι.
The Economist
