Από τη Νίνα Τσιμπούλη
Σε πυρηνικό κλοιό βρίσκεται η Ελλάδα, ενώ δεν τίποτα δεν αποκλείει το γεγονός ο «εφιάλτης» από την Ιαπωνία να... χτυπήσει την πόρτα μας μέσω της διατροφικής αλυσίδας ή, σε μια ακραία περίπτωση, μέσω της θάλασσας στην οποία καταλήγει το νερό με το οποίο ψύχονται οι πυρηνικοί αντιδραστήρες της Φουκουσίμα.
Το πρόβλημα, το οποίο μπορεί να περάσει σε όλη την υφήλιο μέσω της διατροφικής αλυσίδας, το αντιμετωπίζουν όλα τα κράτη. Ηδη στην Ελλάδα έχει δοθεί εντολή για ελέγχους σε όλα τα προϊόντα που εισάγονται από την Ιαπωνία, τα οποία αφορούν κυρίως ψάρια. Και αυτό γιατί το νερό που...
χρησιμοποιείται για την ψύξη των πυρηνικών αντιδραστήρων, είτε είναι θαλασσινό είτε όχι, στη συνέχεια καταλήγει στη θάλασσα της Φουκουσίμα. Επιπλέον, έχει δοθεί εντολή όλα τα αεροπλάνα που έρχονται από τη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου να πλένονται στις πίστες των αεροδρομίων ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος της εξάπλωσης της όποιας ραδιενέργειας.
Την ίδια στιγμή ο σχεδιασμός ή η ύπαρξη πυρηνικών εργοστασίων στις περισσότερες βαλκανικές χώρες και την Τουρκία γίνεται αποπνικτικός μετά τη βιβλική καταστροφή στην Ιαπωνία, που είχε ως απότοκο τον πυρηνικό εφιάλτη. Στην Τουρκία συνεχίζεται η εγκατάσταση πυρηνικού εργοστασίου στη Σινώπη, κάτω από το ρήγμα της Ανατoλίας, το οποίο δεν έχει λάβει ακόμα τις απαραίτητες άδειες από ειδικούς για την έναρξη της λειτουργίας του, στην Τσερναβόντα της Ρουμανίας και στο Δυρράχιο της Αλβανίας, με το τελευταίο να βρίσκεται σε απόσταση 100 χλμ. από τα σύνορα μας, προωθούνται σχέδια της κυβέρνησης για την κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου ισχύος 1.000 μεγαβάτ, ενώ η FYROM έχει έλθει σε συμφωνία με τον Καναδά για εγκατάσταση αντιδραστήρα καναδικών προδιαγραφών. Ωστόσο, ο πιο κοντινός υπαρκτός κίνδυνος για την Ελλάδα είναι το πυρηνικό εργοστάσιο στο Κοσλοντούι στη γείτονα Βουλγαρία, που βρίσκεται μόλις 200 χλμ. μακριά από τα σύνορα με τη χώρα μας.
Ο Θανάσης Αναπολιτάνος, πρόεδρος του Αντιπυρηνικού Μεσογειακού Παρατηρητηρίου, ήταν καταιγιστικός, μιλώντας στις «Α», για τους κινδύνους που ελλοχεύουν στην πατρίδα μας από τον πυρηνικό περίγυρο. «Αυτό που θα πρέπει να μας ενδιαφέρει είναι τι θα κάνουμε με τα γειτονικά μας Φουκουσίμα, όπως αυτό του Κοσλοντούι. Ολα τα άλλα είναι στο επίπεδο διακηρύξεων ή συμφωνιών, αλλά δεν έχουν ξεκινήσει να κατασκευάζονται».
«Δεν υπάρχει ασφαλής πυρηνική ενέργεια»
Το θέμα του Κοσλοντούι έχει τεθεί επανειλημμένως επί τάπητος στο ευρωκοινοβούλιο από τους πράσινους ευρωβουλευτές, καθώς λειτουργούν οι αντιδραστήρες 3 και 4, ενώ κατά το σύμφωνο ένταξης της Βουλγαρίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση θα έπρεπε να έχουν κλείσει και αποδομηθεί.
«Δεν υπάρχει ασφαλής πυρηνική ενέργεια, παρόλο που έχουμε πήξει με διάφορους ειδικούς υπέρμαχους της πυρηνικής ενέργειας. Δεν χρειάζονται μαθηματικές εξισώσεις, μας διδάσκει η ίδια η ζωή. Είχαμε το Τσερνομπίλ, είχαμε πιο πριν το Τσέλγιαμπινσκ, πόσοι άνθρωποι πρέπει να σκοτωθούν και να μολυνθούν για να καταλάβουμε ότι είναι απειλή και όχι λύση;», διερωτάται ο Θανάσης Αναπολιτάνος, εκτοξεύοντας μύδρους για τους ειδικούς οι οποίοι εμφανίζονται καθησυχαστικοί. «Οι ειδικοί που μας έχουν πρήξει από την πρώτη στιγμή του ατυχήματος στη Φουκουσίμα, οι οποίοι είναι πιο καθησυχαστικοί κι από τους ίδιους τους Ιάπωνες αξιωματούχους, λέγανε πως ό,τι και να γίνει δεν θα πάθει τίποτα ο αντιδραστήρας. Την επόμενη στιγμή διαψεύδονταν και έκαναν πίσω και ξανά πίσω. Δεν θέλουμε άλλο να ακούμε αυτούς τους ειδικούς. Αποδεικνύεται ότι λένε ψέματα. Είναι υπέρμαχοι της πυρηνικής ενέργειας αλλά δεν μας αφορά».
Αν και πολλοί διατείνονται ότι στατιστικά από μορφές ενέργειας όπως ο άνθρακας έχουν υπάρξει περισσότεροι νεκροί από ό,τι με τα σποραδικά περιστατικά πυρηνικών ατυχημάτων υπογραμμίζει την ειδοποιό τους διαφορά: «Το κάρβουνο βγάζει ένα μαύρο ντουμάνι, η πυρηνική ενέργεια δεν είναι εξίσου ορατή, και όταν εκλύεται ή μολύνεται το νερό, η γη, ο αέρας, δεν είναι ορατή και δεν το καταλαβαίνει κανείς. Το καταλαβαίνει κανείς έπειτα από 15 ή 20 χρόνια, όταν αρχίζει να εμφανίζει καρκινώματα στο σώμα του. Δεν το καταλαβαίνει πριν γιατί δεν μπορεί να ανιχνευθεί με τις 5 αισθήσεις που έχουμε, αλλά με όργανα όπως ανιχνευτή Γκάιγκερ. Ετσι δεν είναι μια καθαρή, πράσινη ενέργεια επειδή δεν γίνεται αισθητή».
«Είναι πραγματικότητα, όχι φαντασία»
Για εκείνον η πυρηνική ενέργεια δεν είναι μονόδρομος, και θα έπρεπε να έχουν αναπτυχθεί κι άλλες τεχνολογίες, πιο φιλικές για το περιβάλλον και τον άνθρωπο. «Πάνω από το 80% των κονδυλίων που επενδύονται σε θέματα ενέργειας, το καρπώνεται η πυρηνική βιομηχανία, ενώ θα μπορούσαν να επενδύουν αυτά τα κονδύλια σε άλλες μορφές ενέργειας, όπως το υδρογόνο ή τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας».
Ο πρόεδρος του Αντιπυρηνικού Μεσογειακού Παρατηρητηρίου έδωσε και μια άλλη διάσταση στο θέμα, αυτή της τρομοκρατίας. «Ο Μοχάμεντ ελ Μπαραντέι, όσο ήταν γενικός διευθυντής της Διεθνούς Οργάνωσης Πυρηνικής Ενέργειας (IAEA), είχε καταγράψει 1.500 περιστατικά παράνομης διακίνησης ραδιενεργού υλικού. Δηλαδή, ότι υπάρχουν ποσότητες διασκορπισμένες σε όλο τον κόσμο, είτε σε κράτη είτε σε ανεξέλεγκτα κυκλώματα, που έχουν τη δυνατότητα να κατασκευάσουν πυρηνικά όπλα αδιευκρίνιστου μεγέθους με αυτή τη σχάση του ραδιενεργού υλικού. Μπορεί να μην έχει συμβεί μέχρι τώρα, αλλά κανείς μπορείτε να φανταστείτε τι θα είχε γίνει αν στη Βεγγάζη, την Τρίπολη ή το Κάιρο υπήρχε πυρηνικός σταθμός, αν είχαν προλάβει ο Μουμπάρακ και ο Καντάφι να κάνουν πυρηνικό σταθμό με τον Σαρκοζί; Βάζετε το χέρι σας στη φωτιά ότι δεν θα υπήρχε κανένα πρόβλημα; Εδώ ορμήσανε στο αρχαιολογικό μουσείο και το κάνανε λαμπόγυαλο. Γιατί να μην έμπαινε κάποιος σε ένα πυρηνικό εργοστάσιο. Μην τα παίρνουμε αυτά ως σενάρια επιστημονικής φαντασίας. Ετσι θεωρούσαμε ότι ήταν και το τσουνάμι, έτσι θεωρούσαμε πως είναι και η Φουκοσίμα, έτσι θεωρούσαμε και παλιότερα πως είναι το Τσερνομπίλ. Δεν είναι σενάρια επιστημονικής φαντασίας. Η πυρηνική ενέργεια δεν συγχωρεί. Είναι μια μορφή ενέργειας που άπαξ και γίνει ένα ατύχημα δεν τελειώνει, αλλά εκεί αρχίζει ο κύκλος».
Σε χαμηλότερο τόνο μίλησε στις «Α» ο Κώστας Παπαστεφάνου, καθηγητής Πυρηνικής Φυσικής στο ΑΠΘ, αφού τόνισε ότι: «Ενδεχομένως δεν θα υπάρχουν ούτε καν σε ολόκληρη τη χώρα της Ιαπωνίας, αλλά είναι πολύ πρόωρο να κάνει κανείς κάποια εκτίμηση για τις συνολικές επιπτώσεις του ατυχήματος. Το ατύχημα είναι σε εξέλιξη».
Προς το παρόν μόνο η περίπτωση βροχόπτωσης είναι το χειρότερο σενάριο για το διακεκριμένο ακαδημαϊκό, με τοπικές επιπλοκές για την ευρύτερη περιοχή της Φουκοσίμα, καθώς θα υγροποιούνταν τα ραδιενεργά ισότοπα του νέφους, χωρίς να προλάβουν να διαλυθούν με το φαινόμενο της διάσπασης, επηρεάζοντας την τροφική αλυσίδα. Διευκρίνισε, ωστόσο, ότι μέχρι να διαπιστωθούν αυτά, δεν μπορούμε να κάνουμε λόγο για επιπτώσεις. «Αν θέλουμε να μιλήσουμε για τις συνέπειες, αυτές θα βαρύνουν μόνο όσους εκτέθηκαν ήδη στην ακτινοβολία, κυρίως εργαζόμενοι στον πυρηνικό σταθμό, εφόσον οι κάτοικοι κατά τις ιαπωνικές αρχές πρόλαβαν να εκκενώσουν την περιοχή». Για τον πυρηνικό κλοιό που βρίσκεται η Ελλάδα υπογράμμισε ότι: «Εάν τηρούνται οι όροι ασφάλειας των πυρηνικών εγκαταστάσεων, δεν υπάρχει πρόβλημα», ακόμα κι αν αυτές βρίσκονται σε σεισμογενείς περιοχές.
Ρώσικη πυρηνική σαλάτα
Η Κίνα και η Ρωσία παραμένουν ένθερμοι υποστηρικτές της πυρηνικής ενέργειας, παρά το πισωγύρισμα της Ευρώπης, καθώς ευρωπαϊκοί παράγοντες υποστηρίζουν πως μπορούν να καλύψουν τις ενεργειακές τους ανάγκες χωρίς πυρηνική σχάση. Σε τεστ κοπώσεως θα υποβληθούν οι πυρηνικές εγκαταστάσεις ανά την Ευρώπη για να αποσαφηνιστεί αν μπορούν να αντέξουν σε φυσικές καταστροφές και άλλες επείγουσες περιστάσεις, κατά τον Ευρωπαίο επίτροπο Γκούντερ Οτινγκερ.
Η Ρωσία παραμένει ανένδοτη στην επένδυση 9,4 δισ. δολαρίων για την εγκατάσταση πυρηνικού αντιδραστήρα. Ο πρόεδρος Πούτιν αναθεώρησε την υπογραφή της συμφωνίας, που προβλέπει εγκατάσταση 2 αντιδραστήρων, με ορίζοντα αποπεράτωσης το 2016, η οποία θα ολοκληρωθεί στο Μινσκ της Λευκορωσίας, και είπε πως το συμβόλαιο εμπεριέχει ρήτρα κατά την οποία 6 δισεκατομμύρια δολάρια θα δοθούν τον επόμενο μήνα με τη μορφή δανείων.
Πρωτοδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Αποκαλύψεις" στις 20/03/2011
Το πρόβλημα, το οποίο μπορεί να περάσει σε όλη την υφήλιο μέσω της διατροφικής αλυσίδας, το αντιμετωπίζουν όλα τα κράτη. Ηδη στην Ελλάδα έχει δοθεί εντολή για ελέγχους σε όλα τα προϊόντα που εισάγονται από την Ιαπωνία, τα οποία αφορούν κυρίως ψάρια. Και αυτό γιατί το νερό που...
χρησιμοποιείται για την ψύξη των πυρηνικών αντιδραστήρων, είτε είναι θαλασσινό είτε όχι, στη συνέχεια καταλήγει στη θάλασσα της Φουκουσίμα. Επιπλέον, έχει δοθεί εντολή όλα τα αεροπλάνα που έρχονται από τη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου να πλένονται στις πίστες των αεροδρομίων ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος της εξάπλωσης της όποιας ραδιενέργειας.
Την ίδια στιγμή ο σχεδιασμός ή η ύπαρξη πυρηνικών εργοστασίων στις περισσότερες βαλκανικές χώρες και την Τουρκία γίνεται αποπνικτικός μετά τη βιβλική καταστροφή στην Ιαπωνία, που είχε ως απότοκο τον πυρηνικό εφιάλτη. Στην Τουρκία συνεχίζεται η εγκατάσταση πυρηνικού εργοστασίου στη Σινώπη, κάτω από το ρήγμα της Ανατoλίας, το οποίο δεν έχει λάβει ακόμα τις απαραίτητες άδειες από ειδικούς για την έναρξη της λειτουργίας του, στην Τσερναβόντα της Ρουμανίας και στο Δυρράχιο της Αλβανίας, με το τελευταίο να βρίσκεται σε απόσταση 100 χλμ. από τα σύνορα μας, προωθούνται σχέδια της κυβέρνησης για την κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου ισχύος 1.000 μεγαβάτ, ενώ η FYROM έχει έλθει σε συμφωνία με τον Καναδά για εγκατάσταση αντιδραστήρα καναδικών προδιαγραφών. Ωστόσο, ο πιο κοντινός υπαρκτός κίνδυνος για την Ελλάδα είναι το πυρηνικό εργοστάσιο στο Κοσλοντούι στη γείτονα Βουλγαρία, που βρίσκεται μόλις 200 χλμ. μακριά από τα σύνορα με τη χώρα μας.
Ο Θανάσης Αναπολιτάνος, πρόεδρος του Αντιπυρηνικού Μεσογειακού Παρατηρητηρίου, ήταν καταιγιστικός, μιλώντας στις «Α», για τους κινδύνους που ελλοχεύουν στην πατρίδα μας από τον πυρηνικό περίγυρο. «Αυτό που θα πρέπει να μας ενδιαφέρει είναι τι θα κάνουμε με τα γειτονικά μας Φουκουσίμα, όπως αυτό του Κοσλοντούι. Ολα τα άλλα είναι στο επίπεδο διακηρύξεων ή συμφωνιών, αλλά δεν έχουν ξεκινήσει να κατασκευάζονται».
Το θέμα του Κοσλοντούι έχει τεθεί επανειλημμένως επί τάπητος στο ευρωκοινοβούλιο από τους πράσινους ευρωβουλευτές, καθώς λειτουργούν οι αντιδραστήρες 3 και 4, ενώ κατά το σύμφωνο ένταξης της Βουλγαρίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση θα έπρεπε να έχουν κλείσει και αποδομηθεί.
«Δεν υπάρχει ασφαλής πυρηνική ενέργεια, παρόλο που έχουμε πήξει με διάφορους ειδικούς υπέρμαχους της πυρηνικής ενέργειας. Δεν χρειάζονται μαθηματικές εξισώσεις, μας διδάσκει η ίδια η ζωή. Είχαμε το Τσερνομπίλ, είχαμε πιο πριν το Τσέλγιαμπινσκ, πόσοι άνθρωποι πρέπει να σκοτωθούν και να μολυνθούν για να καταλάβουμε ότι είναι απειλή και όχι λύση;», διερωτάται ο Θανάσης Αναπολιτάνος, εκτοξεύοντας μύδρους για τους ειδικούς οι οποίοι εμφανίζονται καθησυχαστικοί. «Οι ειδικοί που μας έχουν πρήξει από την πρώτη στιγμή του ατυχήματος στη Φουκουσίμα, οι οποίοι είναι πιο καθησυχαστικοί κι από τους ίδιους τους Ιάπωνες αξιωματούχους, λέγανε πως ό,τι και να γίνει δεν θα πάθει τίποτα ο αντιδραστήρας. Την επόμενη στιγμή διαψεύδονταν και έκαναν πίσω και ξανά πίσω. Δεν θέλουμε άλλο να ακούμε αυτούς τους ειδικούς. Αποδεικνύεται ότι λένε ψέματα. Είναι υπέρμαχοι της πυρηνικής ενέργειας αλλά δεν μας αφορά».
Αν και πολλοί διατείνονται ότι στατιστικά από μορφές ενέργειας όπως ο άνθρακας έχουν υπάρξει περισσότεροι νεκροί από ό,τι με τα σποραδικά περιστατικά πυρηνικών ατυχημάτων υπογραμμίζει την ειδοποιό τους διαφορά: «Το κάρβουνο βγάζει ένα μαύρο ντουμάνι, η πυρηνική ενέργεια δεν είναι εξίσου ορατή, και όταν εκλύεται ή μολύνεται το νερό, η γη, ο αέρας, δεν είναι ορατή και δεν το καταλαβαίνει κανείς. Το καταλαβαίνει κανείς έπειτα από 15 ή 20 χρόνια, όταν αρχίζει να εμφανίζει καρκινώματα στο σώμα του. Δεν το καταλαβαίνει πριν γιατί δεν μπορεί να ανιχνευθεί με τις 5 αισθήσεις που έχουμε, αλλά με όργανα όπως ανιχνευτή Γκάιγκερ. Ετσι δεν είναι μια καθαρή, πράσινη ενέργεια επειδή δεν γίνεται αισθητή».
«Είναι πραγματικότητα, όχι φαντασία»
Για εκείνον η πυρηνική ενέργεια δεν είναι μονόδρομος, και θα έπρεπε να έχουν αναπτυχθεί κι άλλες τεχνολογίες, πιο φιλικές για το περιβάλλον και τον άνθρωπο. «Πάνω από το 80% των κονδυλίων που επενδύονται σε θέματα ενέργειας, το καρπώνεται η πυρηνική βιομηχανία, ενώ θα μπορούσαν να επενδύουν αυτά τα κονδύλια σε άλλες μορφές ενέργειας, όπως το υδρογόνο ή τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας».
Σε χαμηλότερο τόνο μίλησε στις «Α» ο Κώστας Παπαστεφάνου, καθηγητής Πυρηνικής Φυσικής στο ΑΠΘ, αφού τόνισε ότι: «Ενδεχομένως δεν θα υπάρχουν ούτε καν σε ολόκληρη τη χώρα της Ιαπωνίας, αλλά είναι πολύ πρόωρο να κάνει κανείς κάποια εκτίμηση για τις συνολικές επιπτώσεις του ατυχήματος. Το ατύχημα είναι σε εξέλιξη».
Προς το παρόν μόνο η περίπτωση βροχόπτωσης είναι το χειρότερο σενάριο για το διακεκριμένο ακαδημαϊκό, με τοπικές επιπλοκές για την ευρύτερη περιοχή της Φουκοσίμα, καθώς θα υγροποιούνταν τα ραδιενεργά ισότοπα του νέφους, χωρίς να προλάβουν να διαλυθούν με το φαινόμενο της διάσπασης, επηρεάζοντας την τροφική αλυσίδα. Διευκρίνισε, ωστόσο, ότι μέχρι να διαπιστωθούν αυτά, δεν μπορούμε να κάνουμε λόγο για επιπτώσεις. «Αν θέλουμε να μιλήσουμε για τις συνέπειες, αυτές θα βαρύνουν μόνο όσους εκτέθηκαν ήδη στην ακτινοβολία, κυρίως εργαζόμενοι στον πυρηνικό σταθμό, εφόσον οι κάτοικοι κατά τις ιαπωνικές αρχές πρόλαβαν να εκκενώσουν την περιοχή». Για τον πυρηνικό κλοιό που βρίσκεται η Ελλάδα υπογράμμισε ότι: «Εάν τηρούνται οι όροι ασφάλειας των πυρηνικών εγκαταστάσεων, δεν υπάρχει πρόβλημα», ακόμα κι αν αυτές βρίσκονται σε σεισμογενείς περιοχές.
Ρώσικη πυρηνική σαλάτα Η Κίνα και η Ρωσία παραμένουν ένθερμοι υποστηρικτές της πυρηνικής ενέργειας, παρά το πισωγύρισμα της Ευρώπης, καθώς ευρωπαϊκοί παράγοντες υποστηρίζουν πως μπορούν να καλύψουν τις ενεργειακές τους ανάγκες χωρίς πυρηνική σχάση. Σε τεστ κοπώσεως θα υποβληθούν οι πυρηνικές εγκαταστάσεις ανά την Ευρώπη για να αποσαφηνιστεί αν μπορούν να αντέξουν σε φυσικές καταστροφές και άλλες επείγουσες περιστάσεις, κατά τον Ευρωπαίο επίτροπο Γκούντερ Οτινγκερ.
Η Ρωσία παραμένει ανένδοτη στην επένδυση 9,4 δισ. δολαρίων για την εγκατάσταση πυρηνικού αντιδραστήρα. Ο πρόεδρος Πούτιν αναθεώρησε την υπογραφή της συμφωνίας, που προβλέπει εγκατάσταση 2 αντιδραστήρων, με ορίζοντα αποπεράτωσης το 2016, η οποία θα ολοκληρωθεί στο Μινσκ της Λευκορωσίας, και είπε πως το συμβόλαιο εμπεριέχει ρήτρα κατά την οποία 6 δισεκατομμύρια δολάρια θα δοθούν τον επόμενο μήνα με τη μορφή δανείων.
Πρωτοδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Αποκαλύψεις" στις 20/03/2011
