Παρόλο που στην Εθνική Τράπεζα, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και την κυβέρνηση εκφράζεται ικανοποίηση για την υπερκάλυψη της προσφοράς μετοχών (placement), αν εξετάσουμε το ιστορικό των ανακεφαλαιοποιήσεων, θα δούμε ότι το ελληνικό δημόσιο έχει υποστεί τεράστιες ζημιές, που μόνο για την περίπτωση της Εθνικής υπερβαίνει κατά πολύ τα 7 δισ. ευρώ, ενώ σημαντικές απώλειες έχουν καταγραφεί και από τις άλλες τράπεζες.
Όταν οι τράπεζες βρέθηκαν σε δυσχερή θέση – γεγονός που συνέβη τρεις φορές την προηγούμενη 10ετία – το ελληνικό δημόσιο έσπευσε να τις στηρίξει οικονομικά, προσδοκώντας ότι με την ανάκαμψή τους θα μπορούσε να ανακτήσει τα κεφάλαια που επένδυσε. Ωστόσο, αυτό δεν συνέβη ποτέ στην περίπτωση της Εθνικής Τράπεζας, με αποτέλεσμα οι Έλληνες φορολογούμενοι να υφίστανται ζημιές που ξεπερνούν τα 7,5 δισ. ευρώ μετά την πρόσφατη πώληση του 10% των μετοχών, από το 18,3% που κατείχε το Δημόσιο.Ας δούμε αναλυτικά πώς προκύπτει αυτή η ζημιά: Το ελληνικό δημόσιο έχει επενδύσει συνολικά 8,5 δισ. ευρώ στην Εθνική Τράπεζα, ενώ έχει εισπράξει μόλις 1,8 δισ. ευρώ από τις πωλήσεις μετοχών.
Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), που διαχειρίζεται τις κρατικές συμμετοχές στις τράπεζες, πούλησε τον Νοέμβριο του 2023 το 22% των μετοχών της Εθνικής, εισπράττοντας 1,06 δισ. ευρώ. Στη συνέχεια, πούλησε το 10%, με εκτιμώμενα έσοδα περίπου 800 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, το Δημόσιο έχει συνεισφέρει περίπου 800 εκατ. ευρώ για την κάλυψη ζημιών τραπεζών που απορροφήθηκαν από την Εθνική, ανεβάζοντας τη συνολική ζημιά στα 7,5 δισ. ευρώ.
Παρά την υψηλή ζήτηση για το 10% των μετοχών (η προσφορά ξεπεράστηκε 11 φορές), δεν έχει αιτιολογηθεί επαρκώς γιατί το Δημόσιο αποφάσισε να προχωρήσει σε πώληση τώρα, αντί να διατηρήσει τη συμμετοχή του για πιθανές μελλοντικές αποδόσεις.
Από την πώληση του 22% των μετοχών, το Δημόσιο υπέστη διαφυγόντα κέρδη ύψους 490 εκατ. ευρώ. Εάν είχε διατηρήσει το ποσοστό αυτό, η αξία των μετοχών θα ανερχόταν στα 1,56 δισ. ευρώ, δηλαδή 500 εκατ. ευρώ επιπλέον. Επίσης, θα είχε εισπράξει 73 εκατ. ευρώ από το μέρισμα που διανεμήθηκε τον Ιούλιο του 2024. Συνολικά, τα διαφυγόντα κέρδη ανέρχονται σε 570 εκατ. ευρώ.
Η πώληση του 10% έγινε με τιμή μετοχής 7,6-7,8 ευρώ, ενώ αναμένεται η μετοχή της Εθνικής να φτάσει τα 10-11 ευρώ, καθώς προβλέπεται ότι η τράπεζα θα καταγράψει κέρδη 1,3 δισ. ευρώ το 2024 και θα διανείμει μέρισμα που θα φτάσει το 50% των κερδών. Επιπλέον, η τράπεζα διαθέτει πλεονάζον κεφάλαιο άνω των 2 δισ. ευρώ, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιήσει για επαναγορά μετοχών, αυξάνοντας την αξία για τους μετόχους.
Σημαντικό είναι να αναφερθεί ότι η τιμή της μετοχής της Εθνικής υποχώρησε τους τελευταίους μήνες, λόγω της αναμενόμενης πώλησης του 10%. Συγκεκριμένα, από τα 8,4 ευρώ στα τέλη Ιουλίου 2024, έπεσε στα 7,65 ευρώ, μείωση σχεδόν 9%. Η πτώση αυτή συνδέεται επίσης με τη γενικότερη κάμψη του χρηματιστηρίου, μετά τις γεωπολιτικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.
Να σημειωθεί ότι ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής, Παύλος Μυλωνάς, είναι ο υψηλότερα αμειβόμενος, συγκριτικά με τους επικεφαλής των συστημικών τραπεζών, με απολαβές 1.488.000 ευρώ το 2023.
Συνολικά, οι ζημιές του ελληνικού δημοσίου από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες ανέρχονται σε 24 δισ. ευρώ, καθώς το κράτος έχει επενδύσει 31,8 δισ. ευρώ σε αυξήσεις κεφαλαίου και 14,4 δισ. ευρώ για την κάλυψη ζημιών από μη βιώσιμες τράπεζες που απορροφήθηκαν από τις συστημικές τράπεζες. Από τις πωλήσεις των μετοχών των τεσσάρων αυτών τραπεζών, το Δημόσιο έχει εισπράξει 8,3 δισ. ευρώ.
