Από τον Χρήστο Ζαμπούνη
Ο Ζάχος Χατζηφωτίου (1923-2022) γεννήθηκε γνωστός. Μπορεί να μην είχε οικόσημα του Libro d’ Oro, διέθετε όμως μια βάση εκτοξεύσεως, που επί ΠΑΣΟΚ θα τη χαρακτήριζαν προνομιούχο. Οικογενειακό εμπορικό κατάστημα στην Ερμού, εξοχικό στην Κηφισιά, γκουβερνάντα και σοφέρ με την απαραίτητη λιμουζίνα. Το ισχυρότερο, το δίχως άλλο, συστατικό του χαρακτήρα του, που τον έκανε ακόμη πιο γνωστό απ’ ό,τι όταν γεννήθηκε, ήταν η ατέλειωτη διάθεσή του για περιπέτεια. Α, και το χιούμορ του. Ποιος άλλος θα έγραφε ένα βιβλίο με τον τίτλο «Αναμνήσεις και Αλτσχάιμερ», μόνο και μόνο για να διασκεδάσει την φήμη που κυκλοφορεί από άσπονδους φίλους του ότι ο Ζάχος δεν θυμάται τίποτε πια;
Τώρα, όσον αφορά την περιπέτεια, εννοούμε φυσικά και τις αταξίες. Στα μαθητικά του χρόνια, επί παραδείγματι, απεβλήθη απ’όλα τα γνωστά σχολεία της περιοχής Αττικής και Νήσων: Σχολή Χιλ, Εκπαιδευτήριο Μακρή, Κολλέγιο Ψυχικού, Δημόσιο Σχολείο Κηφισιάς, ακόμη και από την Αναργύρειο Κοργιαλένειο Σχολή Σπετσών, από την οποία Σχολή σημειωτέον δεν είχε αποβληθεί κανείς μαθητής έως τότε. Σε ηλικία 17 ετών φεύγει για τη Μέση Ανατολή εθελοντής και συμμετέχει στις μάχες του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου με τον Ιερό Λόχο.
Παραλλήλως προλαβαίνει να παντρευτεί την κόρη του στρατηγού Φρανσουά ντε Γκρεζ, Κυβερνήτη της Συρίας και του Λίβανου. Σύμφωνα με τον «Θουκυδίδη» της εποχής, αυτός ήταν ο δεύτερος γάμος του, αφού πριν από τον πόλεμο είχε προλάβει να νυμφευθεί «κατ’ επίφασιν» μια Ουγγαρέζα χορεύτρια του φημισμένου τότε νυχτερινού κέντρου «Αρζεντίνα», χρηματίζοντας έναν ιερέα για να τον κάνει αληθοφανή. Το 1945 ξεκινά μία μακρά περίοδο κραιπάλης και ακολασιών.
Θέατρο των επιχειρήσεων αυτήν τη φορά δεν είναι το Τομπρούκ ή το Ελ Αλαμέιν, αλλά το ξενοδοχείο της «Μεγάλης Βρεταννίας». «Μέθυσα το ’45 και ξεμέθυσα το ’50», λέει χαρακτηριστικά ο ίδιος. Το 1951 τελεί τον τρίτο (δεύτερο) γάμο του με την κόρη του εκδότη της εφημερίδος «Εστία», Δανάη Κύρου. Είναι η εποχή των αγώνων αυτοκινήτου, της ΕΛΠΑ και του Μόντε Κάρλο, αλλά και των ατυχημάτων. Ένα από αυτά θα του καταστρέψει σχεδόν το πρόσωπο.
Το 1957 η οικογενειακή επιχείρηση πτωχεύει. Ο Ζάχος μεταναστεύει στο Παρίσι, αλλά όχι ως γκασταρμπάιτερ. Προσγειώνεται ασφαλής στα κοσμικά σαλόνια και αναλαμβάνει μίαν άκρως αριστοκρατική αντιπροσωπία: τις εγκυκλοπαίδειες Britannica. Πριγκίπισσες, δούκες, chateaux, δεξιώσεις, έρωτες και ένας κοινός παρονομαστής, η dolce vita, που τον ακολουθεί σε όλη του τη ζωή, είναι τα διαπιστευτήριά του από την παρισινή περίοδο. Εκεί γνωρίζει την Τζένη Καρέζη, η οποία θα γίνει η τέταρτη (τρίτη) σύζυγός του, το 1962, σε έναν φαντασμαγορικό γάμο, με κουμπάρο τον συνάδελφό του Σταύρο Νιάρχο –έχει, εν τω μεταξύ, γίνει εφοπλιστής–, γάμο που θα συγκεντρώσει πέντε χιλιάδες προσκεκλημένους και απρόσκλητους. Οι τελευταίοι -σε ένδειξη θαυμασμού- θα σκίσουν το χειροποίητο νυφικό της δημοφιλούς πρωταγωνίστριας, άμα τη λήξει του μυστηρίου. Έχοντας παράδοση στους μικρής διάρκειας γάμους, ο Ζάχος θα χωρίσει δύο χρόνια μετά. Η συνέχεια είναι λίγο πολύ γνωστή. Στην Μύκονο, όπου θα καταφύγει αφού έχασε τα καράβια του, θα γράψει το πρώτο του βιβλίο « Τα εν οίκω μη εν Δήμω», το οποίο θα γίνει μπεστ σέλερ. Η Ελένη Βλάχου θα τον προσλάβει ως χρονογράφο στην «Καθημερινή» και ο Χρήστος Λαμπράκης θα του αναθέσει την κοσμική στήλη του «Ταχυδρόμου».
Ο «Ίακχος», όπως αποκαλείται η στήλη, θα διαλάμψει τις δεκαετίες του ’70, του ’80 και στις αρχές του ’90 στον κοινωνικό βίο της χώρας και θα δημιουργήσει σχολή. Παραλλήλως, ο χειμαρρώδης λόγος του θα εισδύει εβδομαδιαίως επί 27 συναπτά έτη από τις συχνότητες της ΕΡΤ και της ΥΕΝΕΔ στα ελληνικά σπίτια, με το «Πεντάλεπτο του Ζάχου». Είναι ενδιαφέρουσα η διήγηση της προσλήψεώς του: «Στην επιτροπή που απεφάσιζε ποιοι θα είναι οι παρουσιαστές συμμετείχε ο Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος, καθηγητής μου στο σχολείο. Όταν είδε τη φωτογραφία μου με το βιογραφικό, είπε: ‘‘Τον ξέρω. Αναιδέστατος. Να την πάρει την εκπομπή, γιατί θα είναι καλός’’».
Όμως ο Ζάχος Χατζηφωτίου θα ασχοληθεί και με την πολιτική . Το 1982 θα εκλεγεί πρώτος δημοτικός σύμβουλος στον Δήμο Αθηναίων με 25.000 σταυρούς. Είναι η στιγμή για τον τέταρτο (πέμπτο) του γάμο με το πρώην μοντέλο και σχεδιάστρια ρούχων Κατερίνα Παπαδημητρίου.
Συζητώντας μαζί του για την παρακαταθήκη που αφήνει, εκτός από την κόρη του Μανίνα, τα τρία εγγόνια του και τα δύο δισέγγονα, παραλλήλως με τα δεκαπέντε βιβλία που έχει συγγράψει, με πιο γνωστά εκτός από το «Εν οίκω μη εν δήμω», τα «Κολωνάκι πριν από την Άλωση», «Προσοχή νεόπλουτοι», «Κάποτε στην Μύκονο», κ.ά., με παραπέμπει στην επιτύμβια στήλη του στο Α’ Νεκροταφείο: «Έζησα όπως ήθελα».
Υ.Γ. Θα ήτο πλεονασμός να επαναληφθεί η πάνδημος πεποίθησις ότι ο Ζάχος Χατζηφωτίου υπήρξε comble du chic, η επιτομή του chic.
