Με κομμένη την ανάσα παρακολουθούν οι πάντες τις εξελίξεις στα μέτωπα των πυρκαγιών και όχι μόνο. Η πρωτοφανής καταστροφή και μάλιστα σε αυτή τη συγκυρία φαίνεται ότι επηρεάζει και τις γενικότερες ισορροπίες στο κοινωνικό και πολιτικό πεδίο, μολονότι δεν έχει έρθει ακόμη η ώρα του απολογισμού.
Σε αυτή την πρώτη φάση πάντως η κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένου και του Μεγάρου Μαξίμου, βρίσκεται σε κατάσταση πραγματικού σοκ. Μέσα σε πολύ λίγες ώρες ήρθαν κυριολεκτικά τα πάνω κάτω εξαιτίας της πύρινης λαίλαπας και των χειρισμών που έχουν γίνει έως τώρα. Στελέχη και βουλευτές της ΝΔ, που έρχονται σε επαφή και με τον κόσμο όλες αυτές τις ημέρες, αναγνωρίζουν ήδη ότι ταυτόχρονα με την καταστροφή στην Αττική και στην υπόλοιπη Ελλάδα πρωτοφανής και ανυπολόγιστη καταγράφεται η ζημιά που παθαίνει η κυβέρνηση.
Μάλιστα είναι κοινός τόπος ακόμη και των πιο μετριοπαθών ότι για πρώτη φορά μετά τις εκλογές του 2019 είναι τόσο αισθητό και μετρήσιμο το πλήγμα για τη ΝΔ. Μπορεί το κυβερνητικό επιτελείο να οχυρώθηκε πίσω από τη γραμμή ότι προτεραιότητα έχουν οι ανθρώπινες ζωές, αλλά από ένα σημείο και μετά αυτό φαίνεται ότι δεν αρκεί για να καλύψει τις τεράστιες ευθύνες για αυτόν τον εφιάλτη. Η εντολή μάλιστα που έχει δοθεί κατά τις πληροφορίες από το Μαξίμου είναι να εστιαστεί στο σημείο αυτό η δημόσια αντιπαράθεση αν υψωθούν οι τόνοι από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ, οπότε αναπόφευκτα -όσο κι αν υποκριτικά αμφότεροι το απεύχονται- η τραγωδία του 2018 στο Μάτι θα αποτελέσει “στοιχείο σύγκρισης”. Προς το παρόν, η αξιωματική αντιπολίτευση πάντως ακολουθεί μια μετριοπαθή τακτική, κάτι που δυσκολεύει την κυβέρνηση να μεταφέρει σε άλλο πεδίο τη συζήτηση.
Το σοκ για την κυβερνητική ηγεσία γίνεται μεγαλύτερο διότι είναι και η πρώτη φορά εδώ και δύο χρόνια που χάνει την απόλυτη επικοινωνιακή ασυλία την οποία διέθετε. Από τις εκλογές έως τώρα τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης και κυρίως στον τηλεοπτικό χώρο προσέφεραν ένα πέπλο πλήρους προστασίας το οποίο φάνηκε ακόμη και στις πιο δύσκολες στιγμές με τα λάθη και τις αποτυχίες της κυβέρνησης στη διαχείριση της πανδημίας. Έχοντας μεσολαβήσει και η γνωστή “λίστα Πέτσα” -εν αναμονή μάλιστα και νέου κονδυλίου διανομής ύψους 20 εκατ. ευρώ- η ΝΔ απολάμβανε πλήρους μιντιακής κυριαρχίας μέχρι πριν από μερικά εικοσιτετράωρα. Αυτό αποτυπωνόταν άλλωστε και σε όλες τις δημοσκοπήσεις με τις διαφορές να παραμένουν σταθερά σε διψήφια ποσοστά.
Χαρακτηριστικό είναι ότι από την τηλεοπτική ειδησεογραφία απουσίαζαν σχεδόν καθ' ολοκληρίαν οι πυρκαγιές έως και το προηγούμενο Σαββατοκύριακο που ο κ. Μητσοτάκης βρισκόταν στα Χανιά και φωτογραφιζόταν να κάνει μπάνιο στο Μαράθι και τα Φαλάσαρνα.
Το σκηνικό αυτό ανατράπηκε άρδην από τη στιγμή που οι κρατικοί μηχανισμοί υπό τις εντολές των αρμοδίων υπουργών απέτυχαν να θέσουν υπό έλεγχο της φλόγες που ξέσπασαν αρχικά στην περιοχή της Βαρυμπόμπης στα μέσα της εβδομάδας. Καθώς μάλιστα η κατάσταση ξέφυγε εντελώς στη συνέχεια, ήρθαν στην επιφάνεια και οι καθυστερήσεις, ο κακός συντονισμός και οι ανεπάρκειες από την πλευρά του κράτους που έδωσαν μεγαλύτερες διαστάσεις στην τραγωδία. Το κυριότερο από επικοινωνιακής πλευράς είναι ότι από το σημείο αυτό και μετά ήταν πια αδύνατο να ωραιοποιηθεί η κατάσταση και να συγκαλυφθούν οι ευθύνες. Η πραγματικότητα είχε αρχίσει πια να εκδικείται την επικοινωνία που βρισκόταν σταθερά σε πρώτο πλάνο για τη σημερινή κυβέρνηση από τις αρχές της θητείας της.
Μέσα σε ελάχιστα εικοσιτετράωρα η κυβέρνηση φάνηκε να έχει ξοδέψει το πολιτικό της κεφάλαιο κατά τρόπο σχεδόν απότομο και ο κ. Μητσοτάκης, από πανίσχυρος πρωθυπουργός, να έχει υποστεί μια τεράστια -και ίσως απρόσμενη και για τον ίδιο- αποδυνάμωση. Για πρώτη φορά άλλωστε στο τηλεοπτικό διάγγελμα της Πέμπτης ήταν φανερό ότι δεν είχε την αυτοπεποίθηση που τον χαρακτήριζε έως τώρα και έδειχνε να αντιλαμβάνεται ότι από εδώ και πέραν αρχίζουν τα “δύσκολα” και για τον ίδιο. Το ενδιαφέρον μάλιστα είναι ότι για την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό η ζημιά αυτή δεν προκλήθηκε από την αντιπολίτευση αλλά από τη δυναμική των γεγονότων και των δικών της χειρισμών.
Χωρίς να γνωρίζει κανείς -μέχρι τουλάχιστον τις προηγούμενες ώρες- πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα στα πύρινα μέτωπα, για το κυβερνών κόμμα ξεκινά ούτως ή άλλως μια νέα, δύσκολη και δυσάρεστη, φάση. Συμβαίνει δε αυτό να συμπίπτει με τη συμπλήρωση της πρώτης διετίας από τις εκλογές, χρονικό διάστημα που για όλες τις (μετα)μνημονιακές κυβερνήσεις μετά το 2010 έχει αποδειχθεί καθοριστικό για τη διόγκωση της φθοράς τους και της απομάκρυνσης τους από την εξουσία. Ακόμη και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν γλίτωσε ως ένα βαθμό από αυτό τον κανόνα της φθοράς κι ας κατάφερε να συμπληρώσει την τετραετία.
Πολλοί περιμένουν τώρα να φανούν σταδιακά πιο έντονες οι παρενέργειες στις πολιτικές εξελίξεις. Το βέβαιο είναι ότι, αποδυναμωμένος γαρ, ο κ. Μητσοτάκης θα δυσκολευτεί πλέον και στους άλλους τομείς άσκησης της πολιτικής. Αν υπολογιστεί μάλιστα ότι παρά τις ωραιοποιήσεις τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά και στο θέμα του κορονοϊού και των εμβολίων ενώ από το φθινόπωρο αναμένεται να δυσκολέψει πολύ και το μέτωπο της οικονομίας, οι πυρκαγιές φαίνεται ότι μετατρέπονται -τουλάχιστον εκ των πραγμάτων- σε καταλύτη για να πάρει η έρπουσα κρίση γενικότερο χαρακτήρα.
Αν και πρόωρο, ήδη ορισμένοι συζητούν και το ενδεχόμενο να κατηγορηθεί προσεχώς ο κ. Μητσοτάκης ότι έχει χάσει και την πολιτική νομιμοποίηση, κάτι που μπορεί να θέσει σε νέα αφετηρία τα σενάρια είτε για προσφυγή σε εκλογές μέχρι το τέλος του έτους είτε για άλλου τύπου διεργασίες και ανακατατάξεις μπροστά στο μέγεθος τόσο των εσωτερικών όσο και των εξωτερικών προβλημάτων. Σε αυτό, ορισμένες πηγές υποστηρίζουν ότι ρόλο θα παίξει και το πώς βλέπει τα πράγματα ο εξωτερικός παράγων και ειδικότερα ο αμερικανικός. Σε κάθε περίπτωση οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο πρωθυπουργός σε πρώτη φάση θα προσπαθήσει να αποφύγει προσωπικά τα “εγκαύματα” από την περιπέτεια αυτή, προχωρώντας σε ανασχηματισμό και μετακυλίοντας τις ευθύνες στα χαμηλότερα επίπεδα. Ήδη στους κυβερνητικούς διαδρόμους ο υπουργός Μιχ. Χρυσοχοΐδης, ο υφυπουργός Ν. Χαρδαλιάς και ο αρχηγός της Πυροσβεστικής Στ Κολοκούρης θεωρούνται “καμένοι”...
Ανδρέας Καψαμπέλης
