Μερικές φορές, αυτό που μας λείπει είναι αυτό που μας στερεί την ικανότητα να κρίνουμε τους άλλους με αντικειμενικό τρόπο. Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται αρνητική προβολή. Είναι ένας μηχανισμός άμυνας κατά τον οποίον αποδίδουμε τα ελαττώματα και τις αδυναμίες μας στους άλλους. Σε καταστάσεις συναισθηματικής σύγκρουσης, αποδίδουμε στους άλλους τα δικά μας συναισθήματα ή σκέψεις, τα οποία εμείς οι ίδιοι δεν είμαστε έτοιμοι να αποδεχτούμε.
Η αρνητική προβολή διαχειρίζεται καταστάσεις συναισθηματικής σύγκρουσης που προέρχονται από εσωτερικά ζητήματα, καθώς εμείς αποδίδουμε στους άλλους τα ίδια μας τα συναισθήματα τα οποία δεν είμαστε σε θέση να αποδεχτούμε. Προβάλλουμε τα συναισθήματα ή τις σκέψεις που δεν μπορούμε να αποδεχτούμε ως δικά μας, διότι μας προκαλούν άγχος ή ταραχή, οπότε τα κατευθύνουμε προς κάποιον άλλον και τα αποδίδουμε, χωρίς αιδώ, σε αυτούς τους ανθρώπους, σα να ήταν οι δικές μας σκέψεις ή αισθήματα.
Μεγάλο μέρος του έργου της προσωπικής ανάπτυξης συνίσταται από την προσπάθεια να απελευθερώσουμε τον εαυτό μας από αυτές τις προβολές, θέτοντας ένα σαφές όριο μεταξύ της ιστορίας που δημιουργούμε σχετικά με αυτό που συμβαίνει και αυτού που πράγματι συμβαίνει. Ως εκ τούτου, μπορούμε να αποφύγουμε τη στρέβλωση των γεγονότων και να ξεπεράσουμε τη σύγκρουση που υπάρχει μόνο στον δικό μας ψυχισμό.
«Δεν βλέπουμε τους άλλους όπως είναι, τους βλέπουμε όπως εμείς είμαστε»
-Emmanuel Kant-
Η άμυνα του εγώ απέναντι στους προσωπικούς περιορισμούς.
Προβάλλουμε τις προσωπικές μας άμυνες, διότι είναι αυτές που μας προκαλούν άγχος ή ταραχή για να διατηρήσουμε μια θετική αυτοεικόνα. Η αυτοεκιμήσή μας και οι μηχανισμοί άμυνας που διαθέτουμε παίζουν ένα θεμελιώδη ρόλο στην άμυνα του εγώ. Οι λεγόμενοι μηχανισμοί άμυνας του εγώ είναι στρατηγικές που χρησιμοποιούμε, χωρίς να συνειδητοποιήσουμε ότι διατηρούμε την αυτοεικόνα και την αυτοεκτίμησή μας αλλά και τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας.
Ο εγκέφαλός μας φαίνεται ότι έχει αναπτύξει διαφορετικούς τρόπους να μας προστατεύει από ό,τι μας προκαλεί οδύνη, ή ό,τι δεν μπορούμε να αποδεχτούμε. Οι συγκεκριμένοι μηχανισμοί άμυνας είναι στρατηγικές που αναστέλλουν την οδύνη που προέρχεται από ορισμένα βιώματα και συναισθήματα που προκύπτουν από τα βιώματα αυτά. Αυτοί οι μηχανισμοί μας προστατεύουν όταν δεν θέλουμε να αναγνωρίσουμε μια πτυχή το εαυτού μας, η οποία δεν μας αρέσει, ή διαλύει την εικόνα που έχουμε δημιουργήσει για τον εαυτό μας.
Το πρόβλημα προκύπτει όταν αυτοί οι μηχανισμοί γίνονται αυτόματοι ως αποτέλεσμα κατάχρησης των συγκεκριμένων μηχανισμών. Ως εκ τούτου, καθίσταται δύσκολο να διακόψουμε αυτή τη συνήθεια, παρά το γεγονός ότι μπορεί να παράγει ανισορροπία σε συγκεκριμένες πτυχές της ανάπτυξής μας. Είναι φυσιολογικό να χρησιμοποιούμε αυτούς τους μηχανισμούς ενίοτε, αλλά είναι επίσης σημαντικό να μπορούμε να τους αναγνωρίσουμε και να τους πολεμήσουμε, έτσι ώστε να μην καταλήξουμε να διαστρεβλώσουμε την πραγματικότητα σύμφωνα με τη θέληση του εγώ.
Σε διαφορετική περίπτωση, αυτοί οι μηχανισμοί άμυνας θα στραφούν εναντίον μας, δημιουργώντας σημαντικές στρεβλώσεις στην αντίληψή μας, ενώ θα καταστεί δυσκολότερη η αναγνώριση και η ταυτοποίησή τους, διότι καμουφλάρονται εύκολα ανάμεσα στις ρεαλιστικές μας αντιλήψεις. Οι μηχανισμοί άμυνας που διαθέτουμε μας κάνουν να φαινόμαστε πιο δυνατοί όταν είμαστε αδύναμοι και να φαινόμαστε αδύνατοι όταν είμαστε δυνατοί.
Αυτό που βλέπουμε στους άλλους λέει πολλά για τον εαυτό μας.
Οι άλλοι άνθρωποι ενεργούν ως κάτοπτρο του νου μας, πάνω στο οποίο εμείς βλέπουμε να αντικατοπτρίζονται διαφορετικές ποιότητες ή πτυχές του είναι μας. Όταν βλέπουμε κάτι που δεν μας ικανοποιεί σε κάποιον άλλον, αισθανόμαστε δυσαρέσκεια και απόρριψη, οι οποίες είναι ενδεικτικές του γεγονότος ότι αυτή η πτυχή του εαυτού μας δυσαρεστεί. Η ψυχολογική προβολή μάς κάνει να σκεφτούμε ότι το ελάττωμα αυτό δεν μας αγγίζει, δεν μας ανήκει, οπότε υπάρχει μόνο στον άλλον.
Η ψυχολογική προβολή είναι ένας ψυχικός μηχανισμός άμυνας μέσω του οποίου ένα πρόσωπο αποδίδει στους άλλους τα δικά του συναισθήματα, σκέψεις, ή κίνητρα τα οποία ο ίδιος αρνείται ότι διαθέτει, ή δεν τα αποδέχεται για τον εαυτό του. Όταν το μυαλό μας συνειδητοποιεί ότι υπάρχει μια απειλή για την ψυχική μας υγεία, την αποδίδει σε μη αποδεκτές ιδιότητες ενός εξωγενούς αντικειμένου.
Ως εκ τούτου, το μυαλό μας κατορθώνει να αυταπατάται και να κάνει αυτά τα απειλητικά στοιχεία να φαίνεται ότι υπάρχουν εκτός του εαυτού μας. Αυτές οι προβολές ισχύουν τόσο για τα αρνητικά συναισθήματα όπως το μίσος, η απέχθεια και οι επιθυμίες θανάτου αλλά και για θετικά όπως ο θαυμασμός, η εξιδανίκευση και η τρυφερότητα. Ως αποτέλεσμα, όταν ασκούμε ακραίου βαθμού κριτική στου άλλους, ενδεχομένως να κρίνουμε τον ίδιο μας τον εαυτό.
«Ό,τι μας ενοχλεί στους άλλους είναι απλώς μια προβολή αυτού που δεν έχουμε ακόμη επιλύσει με τον ίδιο μας τον εαυτό»
-Buddha-
Κείμενο – Απόδοση Λ.Τ.
Πηγή
