Όλοι έχουμε αυτό το φίλο που θα μπορούσε να φάει οτιδήποτε θέλει και να μην βάλει ούτε ένα γραμμάριο. Ενώ εσύ που έχεις «αργό» μεταβολισμό, είσαι από αυτούς τους άτυχους που κοιτάζουν ένα φαγητό και « παχαίνουν» μόνο που το κοιτάζουν.
Ο μεταβολισμός δεν είναι τόσο απλή υπόθεση όσο πιστεύεις.
Τι είναι ο μεταβολισμός;
Ο μεταβολισμός περιγράφει όλες τις χημικές διεργασίες που συνεχίζουν μέσα στο σώμα για να σε κρατήσουν ζωντανό και τα όργανα σου να λειτουργούν κανονικά. Ακόμη και όταν είσαι σε κατάσταση ηρεμίας, το σώμα σου χρειάζεται ενέργεια για λειτουργίες όπως η αναπνοή, η επισκευή των κυττάρων και η πέψη των τροφίμων. Ο αριθμός των θερμίδων που χρησιμοποιεί το σώμα σου για αυτές τις βασικές λειτουργίες είναι γνωστός ως βασικός μεταβολικός ρυθμός (BMR).
Το BMR αντιπροσωπεύει μεταξύ 40% και 70% των ημερήσιων ενεργειακών αναγκών του σώματός, ανάλογα με την ηλικία και τον τρόπο ζωής. Ένας «αργός μεταβολισμός» περιγράφεται με μεγαλύτερη ακρίβεια ως ένα χαμηλό BMR.
Ισχύει ότι μερικοί έχουν πιο γρήγορο μεταβολισμό από άλλους;
Αρκετοί παράγοντες καθορίζουν τον βασικό ρυθμό μεταβολισμού:
• Το μέγεθος και η σύνθεση του σώματός σου. Εάν ζυγίζεις περισσότερο ή έχεις περισσότερη μυϊκή μάζα, θα καις περισσότερες θερμίδες, ακόμα και σε κατάσταση ηρεμίας. Έτσι, οι άνθρωποι που ζυγίζουν περισσότερο είναι πιο πιθανό να έχουν ταχύτερο μεταβολικό ρυθμό – όχι πιο αργό – επειδή ένα μέρος του υπερβολικού βάρους είναι ο μυϊκός ιστός. Τα μυϊκά κύτταρα απαιτούν περισσότερη ενέργεια για να διατηρηθούν από τα λιπώδη κύτταρα, έτσι τα άτομα με περισσότερους μυς από το λίπος τείνουν να έχουν πιο γρήγορο μεταβολισμό
• Το φύλο σου. Αν είσαι άνδρας, πιθανότατα να έχεις λιγότερο λίπος και περισσότερη μυϊκή μάζα από ό, τι μια γυναίκα της ίδιας ηλικίας, και καις περισσότερες θερμίδες.
• Η ηλικία σου. Καθώς μεγαλώνουμε, η μυϊκή μάζα μειώνεται, γεγονός που επιβραδύνει το ρυθμό με τον οποίο καίμε θερμίδες.
• Τα γονίδια διαδραματίζουν σίγουρα ένα ρόλο στο μέγεθος των μυών και την ικανότητά να αναπτύξεις μυς, το οποίο επηρεάζει το μεταβολισμό.
Τις περισσότερες φορές, ο λόγος που βάζεις βάρος δεν οφείλεται σε αργό μεταβολισμό, αλλά το γεγονός ότι καταναλώνεις περισσότερες θερμίδες από ό, τι καις. Ενώ δεν έχεις πολύ έλεγχο της ταχύτητας του μεταβολισμού, μπορείς να ελέγξεις πόσες θερμίδες καις μέσα από το επίπεδο φυσικής σου δραστηριότητας. Όσο πιο ενεργητικός είσαι, τόσες περισσότερες θερμίδες καις.
Οι παράγοντες που είναι πιθανότερο να συμβάλλουν στην αύξηση του βάρους περιλαμβάνουν:• Τρώγοντας υπερβολικές θερμίδες
• Λίγη εώς καθόλου σωματική δραστηριότητα
• Γονίδια και οικογενειακό ιστορικό
• Ορισμένα φάρμακα
• Ανθυγιεινές συνήθειες, όπως ο ελάχιστος ύπνος
Μερικές χρόνιες ασθένειες μπορούν να επιβραδύνουν τον μεταβολισμό ενός ατόμου, όπως το σύνδρομο Cushing και ο υποθυρεοειδισμός.
Εάν έχεις αργό μεταβολισμό από ένα ιατρικό ζήτημα, ενδέχεται να παρατηρήσεις και άλλα συμπτώματα. Η χαμηλή δραστηριότητα του θυρεοειδούς ή υποθυρεοειδισμός, προκαλεί αργό μεταβολισμό. Αυτό συμβαίνει επειδή οι ορμόνες του θυρεοειδούς συνήθως ελέγχουν τον μεταβολικό σου ρυθμό και τα χαμηλότερα από τα φυσιολογικά επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών μπορεί να κάνουν τον μεταβολισμό σου αργό.Μπορεί επίσης να παρατηρήσεις ξηρά μαλλιά και δέρμα, δυσκολία συγκέντρωσης και αίσθημα κρύου, λήθαργου ή κατάθλιψης.
Ο γιατρός σου μπορεί να ελέγξει για σπάνιες καταστάσεις που μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα με το μεταβολισμό και το βάρος, όπως ο υποθυρεοειδισμός και το σύνδρομο Cushing.
Tip Διαιτολόγου: Πριν από λίγα χρόνια, ο μόνος τρόπος μέτρησης του BMR ήταν ένας ακριβός εξοπλισμός για έρευνες που βρισκόταν μόνο σε νοσοκομεία και πανεπιστήμια χρησιμοποιώντας μια μέθοδο που ονομάζεται έμμεση θερμιδομετρία. Αλλά τώρα, υπάρχουν πιο απλοί μέθοδοι που θα σε βοηθήσουν να μάθεις το BMR σου σε διαιτολογικά γραφεία ή γυμναστήρια.
Χαρά Μαλιώτη
Κλινική Διαιτολόγος, MNutr, R.D., MSc
Tel: 22256006
www.projecthealth.com.cy
Πηγή
