Νέα παράταση, έως τα μέσα Ιανουαρίου του 2016, παίρνει η μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού μετά τις «κίτρινες κάρτες» που έβγαλαν οι Θεσμοί στην κυβέρνηση για τουλάχιστον τρεις βασικές παραμέτρους του νέου συστήματος (αύξηση εισφορών για μια διετία, απονομή σύνταξης σε όλους με...
15έτη ασφάλισης και χορήγηση εθνικής σύνταξης χωρίς εισοδηματικά κριτήρια) και την αναβολή της διαπραγμάτευσης για την αποφυγή νέων περικοπών στις καταβαλλόμενες κύριες συντάξεις (η «κόκκινη γραμμή» για το Μέγαρο Μαξίμου και το επιτελείο του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης).
Ο κίνδυνος, ωστόσο, να αυξηθεί ο... λογαριασμός όσο καθυστερεί η λήψη των αποφάσεων είναι υπαρκτός, προειδοποιούν στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης βλέποντας τους νέους, πιο... κόκκινους σε σχέση με τη φετινή χρονιά, προϋπολογισμούς των ασφαλιστικών ταμείων (ΙΚΑ και ΟΑΕΕ προβλέπουν διπλάσια ελλείμματα για το 2016) και την παρατεινόμενη ύφεση στην οικονομία και στην απασχόληση.
Παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση επιδιώκει να «καλύψει» τα 685 εκατ. ευρώ που υπολείπονται προκειμένου να «πιάσει» το δημοσιονομικό στόχο για την εξοικονόμηση 1,8 δισ. ευρώ το 2016, οι Θεσμοί ζητούν πλήρως κοστολογημένες παρεμβάσεις στο Ασφαλιστικό για τα επόμενα 10, 20 και... 30 χρόνια.
Οι σχετικές μελέτες -που θα είναι το «κλειδί» για τις τελικές αποφάσεις - καθυστερούν και, σύμφωνα με εκτιμήσεις, είναι αμφίβολο αν θα είναι πλήρως ολοκληρωμένες μέχρι την επόμενη συνάντηση (την πρώτη εβδομάδα του Ιανουαρίου) του υπουργού Γ. Κατρούγκαλου με τους εκπροσώπους των Θεσμών.
Το plan B, σε αυτή την περίπτωση, προβλέπει τη ψήφιση ενός νόμου - πλαισίου, ο οποίος θα περιλαμβάνει «όσα θα συμφωνηθούν» και ρήτρες «αυτόματης διόρθωσης», ανάλογα με την εξέλιξη των βασικών δεικτών και παραμέτρων της οικονομίας, της απασχόλησης και της κοινωνικής ασφάλισης διευκολύνοντας (πολιτικά) την κυβέρνηση να μη λάβει εφάπαξ όλα τα... σκληρά μέτρα.
Οι περικοπές
Μολονότι η διαπραγμάτευση για τις κύριες συντάξεις παραμένει «ανοικτή» (σε συνάρτηση με το εάν θα αυξηθούν ή όχι οι ασφαλιστικές εισφορές) «κλειδωμένες» θεωρούνται οι αποφάσεις για την απονομή μικρότερων νέων συντάξεων (με χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης) σε όλους τους νέους συνταξιοδοτούμενους (ιδιαίτερα από Ταμεία που, έως σήμερα, διατηρούν συντελεστές αναπλήρωσης πάνω από 70% ή «μπόνους», όπως τα 220 ευρώ στο πρώην ΤΕΒΕ για τον χρόνο ασφάλισης έως το 2010) καθώς και των καταβαλλόμενων επικουρικών (-6% - 20%, ανάλογα με το ποσό), στα εφάπαξ βοηθήματα (έως 10%) και στα μερίσματα του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων (έως 30%).
Δεδομένες είναι και οι περικοπές συνολικά 1,8 δισ. ευρώ που προβλέπονται στον νέο κρατικό προϋπολογισμό για τους ήδη συνταξιούχους (-710 εκατ. ευρώ μέσω της παρακράτησης αυξημένων εισφορών ασθενείας), τους νέους συνταξιούχους και τους ασφαλισμένους.
Οι οκτώ βασικές αρχές
Ενοποίηση των Ταμείων σε ένα φορέα κύριας ασφάλισης, με ταυτόχρονη λειτουργική ενοποίηση των κανόνων παροχών συντάξεων και είσπραξης εισφορών
1. Ενιαίο (ανεξαρτήτως κλάδου και επαγγέλματος) πλέγμα κοινωνικής προστασίας, προνοιακών και ασφαλιστικών παροχών, με επίκεντρο το καθολικό, δημόσιο, αναδιανεμητικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.
2. Προστασία των κύριων συντάξεων από νέες μειώσεις.
3. Νέου τύπου συντάξεις για όσους συνταξιοδοτούνται: Εθνική σύνταξη με 15χρόνια ασφάλισης χωρίς εισοδηματικά κριτήρια και αναλογική/ανταποδοτική σύνταξη βάσει των συντάξιμων αποδοχών και του ποσοστού αναπλήρωσης που θα καθοριστεί.
4. Νέα ποσοστά ασφαλίστρων και χαμηλότερα (σε σύγκριση με ό,τι ισχύει για τον χρόνο ασφάλισης έως το 2010) ποσοστά αναπλήρωσης με στήριξη των φτωχότερων και πιο αδύναμων στρωμάτων.
5. Ενοποίηση των Ταμείων σε ένα φορέα κύριας ασφάλισης, με ταυτόχρονη λειτουργική ενοποίηση των κανόνων παροχών συντάξεων και είσπραξης εισφορών. ΟΓΑ και ΝΑΤ παραμένουν αυτοτελή νομικά πρόσωπα για την άσκηση των μη συνταξιοδοτικών αρμοδιοτήτων.
6. Ενα φορέα επικουρικής ασφάλισης (το ΕΤΕΑ) όπου θα ισχύει ο κανόνας βιωσιμότητας.
7. Ανακεφαλαιοποίηση του συστήματος μέσω της αξιοποίησης των διαθεσίμων όλων των Ταμείων στο νέο ενιαίο «κουμπαρά» και μέρους της κινητής και ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου.
8. Βελτίωση της εισπραξιμότητας των ασφαλιστικών εισφορών και δραστική αντιμετώπιση των εκδηλώσεων του φαινομένου της «μαύρης» εργασίας.
