Χιλιάδες οικογένειες κινδυνεύουν να χάσουν τις κατοικίες που απέκτησαν με στεγαστικά δάνεια, καθώς σχεδόν ένα στα έξι δάνεια βρίσκονται ήδη σε προσωρινή καθυστέρηση. Το πρόβλημα βρέθηκε στο επίκεντρο της προεκλογικής εκστρατείας, ενώ και οι τράπεζες εξετάζουν εναλλακτικές λύσεις, υπό το φόβο ενός… παλιρροϊκού κύματος καθυστερήσεων στις δόσεις των στεγαστικών.
Ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γ. Προβόπουλος υπογράμμισε το πρόβλημα των αυξημένων καθυστερήσεων στα στεγαστικά δάνεια: «Ανησυχητική είναι η αύξηση (σ.σ.: των καθυστερήσεων) που παρατηρήθηκε στην κατηγορία των στεγαστικών δανείων» τονίζει στην τελευταία του έκθεση για την οικονομία, που δόθηκε στη δημοσιότητα αυτή την εβδομάδα.
Η ΤτΕ δεν έχει δώσει ακόμη στοιχεία για το ποσοστό των καθυστερούμενων στεγαστικών δανείων στο τέλος του 2011, αλλά ήδη στο τέλος του τρίτου τριμήνου είχε φτάσει στο 14% και προσωρινές εκτιμήσεις το ανεβάζουν πάνω και από το 15% κατά το τελευταίο τρίμηνο του προηγούμενου χρόνου. Τραπεζικά στελέχη επισημαίνουν ότι στο τέλος του α’ εξαμήνου του τρέχοντος έτους το ποσοστό των καθυστερούμενων στεγαστικών θα έχει αυξηθεί πολύ περισσότερο, καθώς η ανεργία και η πίεση στα εισοδήματα, σε συνδυασμό με τη βαριά φορολογία των ακινήτων, υποχρεώνει ακόμη και οικογένειες που είχαν καταφέρει με… νύχια και με δόντια να μείνουν συνεπείς στις πληρωμές τους να τις σταματούν.
Εξάλλου, έντονο πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι χιλιάδες δανειολήπτες που απέκτησαν κατοικία με στεγαστικό δάνειο τη «χρυσή περίοδο» ανάπτυξης της στεγαστικής πίστης (2005-2008), παρ’ ότι έχουν αγοράσει τα σπίτια τους με ιστορικά χαμηλά επιτόκια, συνδεμένα με το Euribor ή το βασικό επιτόκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ενώ οι τράπεζες χρηματοδότησαν το μεγαλύτερο ποσοστό της αξίας του ακινήτου (πάνω και από 80%).
Και τούτο διότι αγόρασαν τα σπίτια σε ιστορικά υψηλές τιμές, ενώ σήμερα η αξία τους έχει μειωθεί σημαντικά, υποχωρώντας κάτω και από το ύψος του δανείου που καλούνται να εξυπηρετήσουν για πολλά χρόνια. Η ΤτΕ υπολογίζει ότι η μείωση τιμών των κατοικιών από την «κορυφή» του 2008 φτάνει το 15%, ενώ αρμόδιο στέλεχος της Εθνικής Τράπεζας παρουσίασε σε πρόσφατη ημερίδα εκτιμήσεις για μείωση πάνω και από 30%, που φτάνει και το 50% σε περιπτώσεις ακριβών ακινήτων.
Πώς την «πάτησαν» οι δανειολήπτες ελβετικού φράγκου
Ιδιαίτερη κατηγορία «εγκλωβισμένων» σε δάνεια με δυσμενείς όρους είναι όσοι αγόρασαν σπίτια με δάνεια σε ελβετικό φράγκο, καθώς η σημαντική άνοδος της συναλλαγματικής του ισοτιμίας με το ευρώ έχει «φουσκώσει» την αξία των δανείων και τις δόσεις τους.
Οι τράπεζες, στο μεταξύ, εξετάζουν ένα σχέδιο για την παροχή τελευταίας ευκαιρίας σε όσους δανειολήπτες βρίσκονται ένα βήμα πριν από την απώλεια και των εκπλειστηριασμό της κατοικίας τους. Σύμφωνα με το σχέδιο, θα τους δίνεται δυνατότητα να πληρώνουν για τρία χρόνια μια χαμηλή δόση, που δεν θα ξεπερνά το υπολογιζόμενο ενοίκιο για την ίδια κατοικία.
Μετά την παρέλευση της τριετίας και εφόσον ο δανειολήπτης πλήρωνε με συνέπεια τις δόσεις, θα έχει τη δυνατότητα να συνάψει νέο δάνειο, αυτή τη φορά όμως με βάση τη μειωμένη εμπορική αξία που θα έχει η κατοικία του. Ετσι το ποσό του δανείου θα είναι μικρότερο από αυτό που είχε ληφθεί αρχικά.