Ένα από τα δίδυμα σκάφη GRAIL που τέθηκαν πρόσφατα σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι μετέδωσαν το πρώτο στα χρονικά βίντεο από την αθέατη πλευρά της Σελήνης.
Κανένα ανθρώπινο μάτι δεν είχε δει την αθέατη, ή «σκοτεινή» πλευρά του φεγγαριού μέχρι την πρώτη φωτογράφησή της από τη σοβιετική αποστολή Luna 3 το 1959.
Οι πρώτοι που μπόρεσαν να θαυμάσουν απευθείας το εξωγήινη τοπίο ήταν οι αστροναύτες της αμερικανικής αποστολής Apollo 8, η οποία τέθηκε για λίγο σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη το 1968, ένα χρόνο πριν από την πρώτη επανδρωμένη προσσελήνωση.
Τώρα, η αποστολή GRAΙL προσφέρει το πρώτο, έστω και σύντομο, βίντεο από αυτό το μυστηριώδες ήμισυ του δορυφόρου.
Το βίντεο των 30 δευτερολέπτων ξεκινά πάνω από το βόρειο πόλο της Σελήνης και καταλήγει στο νότιο ημισφαίριο. Ένα από τα πλέον εμφανή χαρακτηριστικά στην επιφάνεια είναι η περιοχή της Mare Orientale, μιας λεκάνης με δεκάδες κρατήρες πρόσκρουσης, της οποίας ένα μέρος βρίσκεται στην ορατή πλευρά του φεγγαριού.
Γενικά, το τοπίο της αθέατη πλευρά είναι πολύ πιο άγριο από αυτό που βλέπουμε από τη Γη, καθώς είναι σημαδεμένο από πολύ μεγαλύτερο αριθμό κρατήρων, ενώ δεν διαθέτει τις μεγάλες βασαλτικές πεδιάδες της ορατής πλευράς.
Ο λόγος που η μία πλευρά της Σελήνης δεν στρέφεται ποτέ προς τη Γη είναι ότι η περίοδος περιφοράς του φεγγαριού γύρω από τη Γη (κάτι λιγότερο από 28 ημέρες) είναι ίση με την περίοδο περιστροφής του φεγγαριού γύρω από τον εαυτό του.
Αυτό, με τη σειρά του, οφείλεται στις ισχυρές παλιρροϊκές δυνάμεις που δεχόταν για μεγάλο διάστημα η Σελήνη από τη Γη: με τον ίδιο τρόπο που η βαρυτική έλξη της Σελήνης παραμορφώνει τους ωκεανούς στη διάρκεια της παλίρροιας, η βαρυτική έλξη της Γης ήταν αρκετή για να παραμορφώσει ολόκληρη την επιφάνεια της Σελήνης. Οι τριβές που αναπτύχθηκαν λόγω αυτής της παλίρροιας αφαίρεσαν ενέργεια από τη Σελήνη και τελικά επιβράδυναν την περιστροφή της μέχρι να εξισωθεί με την περίοδο περιφοράς.
Το ίδιο έχει εξάλλου συμβεί με τους περισσότερους δορυφόρους των πλανητών του Ηλιακού Συστήματος.
Το βίντεο που δημοσιοποίησε η NASA προέρχεται από την κάμερα που έχει εγκατασταθεί σε ένα από τα δίδυμα σκάφη GRAIL, των οποίων η πρωτεύουσα αποστολή είναι να χαρτογραφήσουν το σεληνιακό βαρυτικό πεδίο.
Το ενδιαφέρον είναι ότι η κάμερα MoonKAM αναπτύχθηκε όχι για ερευνητικούς αλλά για εκπαιδευτικούς λόγους: χιλιάδες μαθητές λυκείου έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον να μελετήσουν τις εικόνες της κάμερας.
Και οι εικόνες θα γίνουν σύντομα πιο εντυπωσιακές, καθώς τα δίδυμα σκάφη GRAIL χαμηλώνουν σταδιακά τις τροχιές τους μέχρι να φτάσουν μόλις 55 χιλιόμετρα από την επιφάνεια της Σελήνης.
