Συντάκτες: Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή, μορ. βιολόγος, Σγούρου Αγάθη, βιοπαθολόγος. medlabnews.gr
Τα παντζάρια είναι πλούσια σε μια ισχυρή φυτική χρωστική και αντιοξειδωτική ουσία την βητακυανίνη, η οπαία δίνει το βαθύ κόκκινο χρώμα σε αυτό το λαχανικό. Η βητακυανίνημπορεί να περιορίσει τη βλάβη που προκαλούν στον οργανισμό οι ελεύθερες ρίζες αλλά και να αναστείλει τη δημιουργία καρκινικών κυττάρων στο στομάχι, το έντερο, τους πνεύμονες, και το νευρικό σύστημα, σύμφωνα με κάποιες έρευνες. Βελτιώνει τη φυσική άμυνα του οργανισμού βοηθώντας στην αναγέννηση κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος. Επίσης περιέχουν διοξείδιο του πυριτίου, ζωτικής σημασίας για το υγιές δέρμα, τα νύχια, τους συνδέσμους, τους τένοντες και τα οστά.
Το παντζάρι (Beta vulgaris) ανήκει στην ίδια οικογένεια με το σπανάκι. Tο παντζάρι ή αλλιώς κοκκινογούλι είναι βολβοειδές λαχανικό και αναπτύσσεται μέσα στο χώμα. Θεωρείται υπερφάρμακο λόγω των πολλών και θρεπτικών συστατικών, βοηθώντας μας έτσι να αντιμετωπίσουν αρκετές ασθένειες χωρίς να καταφύγουμε σε φάρμακα.
Το παντζάρι, περιέχει σε μεγάλη ποσότητα κάλιο, φώσφορο, ασβέστιο, θείο, ιώδιο, σίδηρο, χαλκό, αλλά και ίχνη από σπάνια μέταλλα, όπως ρουμπίνιο και κάσιο. Παράλληλα περιέχει βιταμίνες Β1 και Β2 και φυσικά υδατάνθρακες, ίνες, αλλά και πρωτεΐνες.
Οι Ρωμαίοι είναι εκείνοι που φρόντισαν για την συστηματική καλλιέργεια του στην Νότια Ευρώπη. Στην αρχαιότητα οι βολβοί του άγριου παντζαριού χρησιμοποιούνταν ως φάρμακο σε περιπτώσεις πονοκεφάλων και οδοντόπονων. Ο Γαληνός και ο Διόσκουρος, πίστευαν ότι είχε μια ισχυρή αιμοποιητική δύναμη, κάτι που και σήμερα έχει αποδειχθεί. Γι αυτό συστήνουν, τα παιδιά που έχουν αναιμία να πίνουν χυμό παντζαριού. Αναφέρονται επίσης περιστατικά ατόμων που έπασχαν από λευχαιμία, να θεραπεύονται καταναλώνοντας ένα κιλό παντζάρια την ημέρα. Ακόμη οι βολβοί του παντζαριού έχουν χρησιμοποιηθεί ευεργετικά σε πολλές ηπατικές δυσλειτουργίες, αφού ενεργοποιούν την ηπατική αποτοξίνωση. Επίσης περιέχουν μια χρωστική που ονομάζεται βήτα-κυανίνη που παρέχει ισχυρή προστατευτική δράση έναντι διαφόρων εκφυλιστικών καταστάσεων. Η βητακυανίνη, βοηθάει στην αντιμετώπιση γνωστικών ασθενειών όπως το Αλτσχάιμερ και τη γεροντική άνοια.
Οι ίνες που μας προμηθεύουν έχουν δείξει ότι υποστηρίζουν την εντερική λειτουργία και τηνεξισορρόπηση των επιπέδων χοληστερόλης.
Ο συνδυασμός των ινών που περιέχουν και της βήτα-κυανίνης φαίνεται να προστατεύουν τον εντερικό σωλήνα από εκφυλιστικά φαινόμενα. Η βητακυανίνη αποτρέπει τη συσσώρευση λίπους στο συκώτι, η οποία μπορεί να προκληθεί από την αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ, την παχυσαρκία, την ανεπάρκεια πρωτεϊνών, το διαβήτη κτλ.
Σε μελέτες που έγιναν πάνω σε ζώα, οι ίνες του βολβού έδειξαν ότι ενισχύουν τα επίπεδα των αντιοξειδωτικών ενζύμων της υπεροξειδάσης και s-τρανσφεράσης της γλουταθειόνης, ενώ αυξάνεται ο αριθμός των εξειδικευμένων λευκοκυττάρων που είναι υπεύθυνα για την απομάκρυνση των μη φυσιολογικών κυττάρων.
Ο χυμός των βολβών προστατεύει ακόμη από κυτταρικές αλλοιώσεις του στομάχου, σε περιπτώσεις κατανάλωσης επεξεργασμένων τροφών πλουσίων σε νιτρικά άλατα (κυρίως επεξεργασμένα κρέατα), επειδή εμποδίζει το σχηματισμό νιτροζαμινών.
Ακόμα πολύ ωφέλιμος θεωρείται ο χυμός γι αυτούς που πάσχουν από ρευματισμούς και αρθριτικά. Θεωρείται ότι συμβάλλει στην αποτοξίνωση του ήπατος και σε αυτό οφείλονται πολλές από τις ευεργετικές δράσεις του.
Τα κόκκινα παντζάρια έχουν αρκετές ποσότητες μαγνησίου κι έτσι βοηθούν στην καλύτερηαπορρόφηση του ασβεστίου. Προσοχή όμως, τα πράσινα παντζάρια περιέχουν οξαλικό οξύ, το οποίο δυσχεραίνει την απορρόφηση του ασβεστίου.
Ο χυμός των παντζαριών έχει την ιδιότητα να αυξάνει τις αντοχές των ατόμων κατά 16%. Η υψηλή περιεκτικότητα των παντζαριών σε νιτρικά ιόντα μειώνει τις απαιτήσεις του οργανισμού για οξυγόνο, καθιστώντας την γυμναστική πιο εύκολη. Υπεύθυνη για την βελτίωση των αντοχών κατά αυτόν τον τρόπο, είναι η μετατροπή των νιτρικών ιόντων σε μονοξείδιο του αζώτου. Τα θρεπτικά συστατικά που προσφέρει στον οργανισμό ο χυμός του παντζαριού δημιουργεί λιγότερη κούραση και περισσότερες αντοχές, Αθλητές, άτομα που επιτελούν επίπονες και κουραστικές εργασίες, ηλικιωμένοι, άτομα που πάσχουν από διάφορες παθήσεις βλέπουν την κατάστασή τους και την ποιότητα ζωής τους να βελτιώνεται με ένα ποτήρι παντζαρόζουμο την ημέρα.
Tα παντζάρια είναι πλούσια στο ένζυμο καταλάση, ένα από τα βασικότερα αντιοξειδωτικά ένζυμα το οποίο έχει την ιδιότητα να υπερασπίζεται τον οργανισμό μας από τις ελεύθερες ρίζες η δε ανεπάρκειά της-της καταλάσης- σχετίζεται
με το άσπρισμα των μαλλιών, την αρθρίτιδα, την οστεοαρθρίτιδα και άλλες εκφυλιστικές νόσους του οργανισμού. Επίσης έχει αντικαρκινικές ιδιότητες και γι αυτό θεωρείται ότι προστατεύει από τον καρκίνο του προστάτη.
Tο φολικό οξύ που βρίσκεται στις φυτικές ίνες των παντζαριών, μπορεί να μειώσει τόσο τη χοληστερίνη, όσο και τα τριγλυκερίδια.
Τα παντζάρια περιέχουν μια ουσία, τη βηταΐνη, η οποία μειώνει τα επίπεδα ομοκυστεΐνης και θωρακίζει απέναντι σε διάφορες καρδιαγγειακές παθήσεις. Μεγάλες ποσότητες ομοκυστεΐνης στον οργανισμό μπορεί να ευθύνονται για φλεγμονές στα αιμοφόρα αγγεία. Η βηταΐνη είναι μια χολίνη η οποία συντελεί αποτελεσματικά στην μείωση της ομοκυστεΐνης και έτσι θωρακίζει την καρδιά μας.
Τα παντζάρια αποτελούν ένα φυσικό καθαρτικό και βοηθούν σε προβλήματα όπως η δυσκοιλιότητα και οι αιμορροΐδες. Επίσης, ο χυμός πατζαριού θεωρείται καλός σε προβλήματα όπως ο ίκτερος, κατά την οποία το σώμα χρειάζεται υγρά και υδατάνθρακες.
Ο βολβός παντζαριού και ιδιαίτερα τα φυλλώδη τμήματα του παντζαριού περιέχουν υψηλή συγκέντρωση οξαλικών αλάτων, οπότε τουλάχιστον η εκτεταμένη χρήση του δεν συνίσταται σε άτομα με ιστορικό οξαλικών λίθων ασβεστίου στους νεφρούς. Επίσης καλό είναι να γίνεται επαρκής αραίωση του πολτού με ικανή ποσότητα καθαρού νερού.
Καλό είναι να επισημάνουμε ότι τα ούρα, αλλά και τα κόπρανα, γίνονται κόκκινα σε όσους καταναλώνουν παντζάρια, γι αυτό να μην ανησυχήσουν και νομίσουν ότι είναι αίμα.
