Ρεπορτάζ : Χρήστος Ζιώτης(από την Ελευθεροτυπία)
Στον αέρα κινδυνεύει να βρεθεί η Συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου, μετά τη διαφαινόμενη σπουδή του γαλλο-γερμανικού άξονα να προχωρήσει άμεσα στην υιοθέτηση ενός νέου Συμφώνου Σταθερότητας. Η πρωτοβουλία αυτή, η οποία λέγεται ότι έχει...
στόχο να πείσει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να υιοθετήσει μια πιο «επιθετική στάση στην αντιμετώπιση της κρίσης», λειτουργεί ως τροχοπέδη για την προώθηση της Συμφωνίας της 26ης Οκτωβρίου στο σκέλος που αφορά την ανταλλαγή των ελληνικών ομολόγων (το περίφημο PSI).
Στο ήδη ασταθές ευρωπαϊκό περιβάλλον οι «όροι» που φαίνεται να θέτει η ελληνική πλευρά στις τράπεζες για την ανταλλαγή των ομολόγων δημιουργούν εμπόδια, τα οποία μπορεί να τινάξουν στον αέρα όλο το εγχείρημα. Και τούτο γιατί με τους όρους αυτούς η ζημιά που θα πρέπει να γράψουν οι τράπεζες στα βιβλία τους υπερβαίνει κατά πολύ το 50% και αγγίζει το 75%.
Επισήμως η κυβέρνηση δεν έχει υποβάλει το δικό της σχέδιο στις τράπεζες, κάτι που πιθανόν να γίνει εντός της εβδομάδας.
Βέβαια, όπως έχουν παραδεχθεί ο υπουργός Οικονομικών Ευάγγ. Βενιζέλος και ο αναπληρωτής του Φίλ. Σαχινίδης, η κυβέρνηση διαπραγματεύεται γνωρίζοντας εκ των προτέρων το επιτόκιο των νέων ομολόγων, τη χρονική διάρκειά τους και άλλες κρίσιμες παραμέτρους του σχεδίου ανταλλαγής (προεξοφλητικό επιτόκιο). Και τούτο γιατί το κούρεμα της ονομαστικής αξίας των ομολόγων κατά 50%, που αποφασίστηκε την 26η Οκτωβρίου, δεν είναι επαρκές από μόνο του προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος μείωσης του δημόσιου χρέους στο 120% του ΑΕΠ το 2020.
Ετσι χρειάζονται και πρόσθετες ρυθμίσεις στο σκέλος έκδοσης των νέων ομολόγων, έτσι ώστε να αποκλιμακωθεί το δημόσιο χρέος. Για παράδειγμα, αν τα επιτόκια των νέων ομολόγων που θα λάβουν οι θεσμικοί επενδυτές είναι αρκετά υψηλά, οι προϋπολογισμοί των επόμενων ετών δεν θα ανακουφιστούν αποτελεσματικά από το βάρος των τόκων.
Ο μηχανισμός με τον οποίο υπολογίζονται οι απώλειες που θα υποστούν οι επενδυτές είναι τενχικός και πολύπλοκος. Σε γενικές γραμμές η απώλεια ξεκινά από το 50% (όσο είναι το κούρεμα) και προσαυξάνεται από τη μείωση της λεγόμενης καθαράς παρούσας αξίας που υφίσταται ο επενδυτής από την ανταλλαγή των υφιστάμενων τίτλων του Δημοσίου με νέα ομόλογα. Σύμφωνα με πληροφορίες που έχουν διαρρεύσει, η απώλεια αυτή κυμαίνεται στο 25%. Επομένως η συνολική ζημιά για τις τράπεζες αγγίζει το 75%.
Εν αμφιβόλω το εθελοντικό
Τραπεζικά στελέχη εκτιμούσαν ότι σε όρους καθαράς παρούσας αξίας η απώλεια που θα υφίσταντο θα ήταν της τάξης του 10%, έτσι ώστε η συνολική τους ζημιά να περιοριστεί στο 60%.
Υπό τις συνθήκες αυτές τίθεται εν αμφιβόλω η «εθελοντική συμμετοχή των ιδιωτών». Για να καμφθούν οι αντιδράσεις των τραπεζών στο «βαθύτερο κούρεμα» των ομολόγων η κυβέρνηση και η Ε.Ε φαίνεται να επεξεργάζονται σενάρια «εξομοίωσης» των ομολόγων που δεν θα υπαχθούν στο PSI, με τους δυσμενείς όρους του συγκεκριμένου σχεδίου.
Με άλλα λόγια οι θεσμικοί επενδυτές που θα διακρατήσουν τα ομόλογά τους δεν θα εξοφληθούν στο ακέραιο, αλλά θα υποχρεωθούν να συμβιβαστούν με λιγότερα. Ο υπουργός Οικονομικών έχει δεσμευτεί ότι το σχέδιο ανταλλαγής δεν αφορά τα φυσικά πρόσωπα.
Το Δημόσιο έχει την ευχέρεια να αλλάξει τους όρους των ομολόγων (ονομαστική τους αξία, κουπόνι κ.λπ.) καθώς αυτά υπόκεινται στο ελληνικό δίκαιο, σε αντίθεση με τα νέα ομόλογα τα οποία θα εκδοθούν με το αγγλικό δίκαιο.
Σε γενικές γραμμές το σχέδιο της 26ης Οκτωβρίου προβλέπει την κατά 50% μείωση της ονομαστικής αξίας ομολόγων ύψους 206 δισ. ευρώ. Για το υπόλοιπο 50% (δηλαδή 103 δισ. ευρώ) οι επενδυτές θα λάβουν μετρητά 30 δισ. ευρώ (ίσα με το 15% της αρχικής αξίας των ομολόγων) και για τα υπόλοιπα 73 δισ. ευρώ θα διατεθούν νέα ομόλογα, αφού προηγουμένως υπολογιστεί η καθαρά παρούσα αξία του ποσοστού αυτού.
