Του Γιάνη Βαρουφάκη,
Διαβάζοντας την επιστολή των 'τριών', θυμήθηκα το 2007, τότε που ο Γιώργος Παπανδρέου έχασε τις βουλευτικές εκλογές (μετά από διαδοχικές εκλογικές ήττες) και το ίδιο βράδυ, βρέθηκε απέναντι στον Ευάγγελο Βενιζέλο. Ίσως θυμάστε ότι, για να δικαιολογήσει την βαριά ήττα του (οι οποία ήρθε παρά τις πρόσφατες καταστροφικές πυρκαγιές που είχαν αναδείξει σε όλο της το μεγαλείο την ανικανότητα της κυβέρνησης Καραμανλή), ο κ. Παπανδρέου ισχυρίστηκε ότι....
τα προηγούμενα τρία χρόνια, από τότε που κληρονόμησε το θρυλικό δακτυλίδι από τον κ. Σημίτη, απέτυχε επειδή υπονομευόταν από διάφορους δελφίνους εντός του ΠΑΣΟΚ (εννοώντας βέβαια και τον κ. Βενιζέλο). Επρόκειτο για μια κλασική περίπτωση αντιστροφής της σχέσης αίτιου-αιτιατού.Διαβάζοντας την επιστολή των 'τριών', θυμήθηκα το 2007, τότε που ο Γιώργος Παπανδρέου έχασε τις βουλευτικές εκλογές (μετά από διαδοχικές εκλογικές ήττες) και το ίδιο βράδυ, βρέθηκε απέναντι στον Ευάγγελο Βενιζέλο. Ίσως θυμάστε ότι, για να δικαιολογήσει την βαριά ήττα του (οι οποία ήρθε παρά τις πρόσφατες καταστροφικές πυρκαγιές που είχαν αναδείξει σε όλο της το μεγαλείο την ανικανότητα της κυβέρνησης Καραμανλή), ο κ. Παπανδρέου ισχυρίστηκε ότι....
Και βέβαια υπήρχαν κινήσεις ιδιοτελούς υπονόμευσης του ηγέτη του ΠΑΣΟΚ. Η αλήθεια όμως ήταν ότι, καθώς ο κ. Παπανδρέου πήγαινε από σφάλμα σε σφάλμα, και από την μια οργανωτική αποτυχία στην επόμενη πολιτική αστοχία, η βάση και τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ δυσφορούσαν και, όπως είναι φυσιολογικό, κάποιοι εκ των φιλοδοξούντων δελφίνων άρχισαν να υπονομεύουν την ηγεσία. Πρώτα όμως αστόχησε κατά συρροή και κατ' εξακολούθηση ο Πρόεδρος (το αίτιο) και κατόπιν ενέκυψε η εσωκομματική αμφισβήτηση (το αιτιατό).
Ένα παρόμοιο (και παρόμοια ιδιοτελές) σφάλμα, αντιστροφής της σχέσης αίτιου-αιτιατού, χαρακτηρίζει την επιστολή του τρίου Διαμαντοπούλου-Λοβέρδου-Ραγκούση. Είναι αλήθεια ότι οι συντεχνίες υπονομεύουν την κυβερνητική πολιτική με στόχο την προάσπιση των ιδιοτελών συμφερόντων τους. Είναι ακόμα αλήθεια ότι παρατηρούνται φαινόμενα ανομίας τα οποία απέχουν πολύ από την επαναστατική δράση. (Στον δικό μου χώρο, για παράδειγμα, οι φοιτητές μας έκαναν κατάληψη όλη την εξεταστική περίοδο του Σεπτεμβρίου την οποία μετά διέκοψαν απαιτώντας να... γίνουν οι εξετάσεις!) Είναι αλήθεια ότι βουλιάζουμε σε μια ανομία η οποία αντί να βάζει φρένο στις αντιλαϊκές πολιτικές το μόνο που πετυχαίνει είναι να ενισχύει τις δυνάμεις της διχόνοιας, της συντήρησης και, εν τέλει, της αντικοινωνικής λιτότητας που φέρνει η περαιτέρω καθίζηση. Όμως, όπως και στην περίπτωση του ισχυρισμού του κ. Παπανδρέου το 2007, έτσι και τώρα η επιστολή των τριών συγχέει το αίτιο με το αιτιατό.
Πιστεύει κανείς πραγματικά ότι αν οι συντεχνίες είχαν κάτσει στα αυγά τους η Κρίση θα είχε κοπάσει; Ο λόγος που η χώρα βουλιάζει δεν είναι οι δράσεις των συντεχνιών. Μπορεί οι απεργίες και οι καταλήψεις να συμβάλουν γενναία στην πτώση της οικονομικής δραστηριότητας, και οι συντεχνίες να αποτελούν σύμπτωμα της ασθένειας, αλλά κανείς σοβαρός άνθρωπος δεν θα πρέσβευε ότι η κατάρρευση του δημοσίου, των τραπεζών και των επιχειρήσεων σε όλη την επικράτεια δεν θα συνέβαιναν αν δεν είχαμε καταλήψεις, πορείες και απεργίες.
Η Κρίση καλά θα κρατούσε και χωρίς τις κινητοποιήσεις που οδηγούν την καθημερινή ζωή, ιδίως στην Αθήνα, στην παράλυση. Τα αίτιά της είναι πολύ βαθειά. Και σαν να μην έφτανε αυτό, έχουμε μια κυβέρνηση που δεν έχασε, από τότε που εκλέχθηκε το φθινόπωρο του 2009, ούτε μια ευκαιρία να αστοχήσει, να παρεξηγήσει τα δεδομένα, να κάνει προβλέψεις που σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα αποδεικνύονταν γελοίες, να προβεί σε συμφωνίες με την Ευρώπη που ξεπερνούν τα όρια της λογικής. Μια κυβέρνηση που σπατάλησε ανοήτως όλο το μεγάλο πολιτικό κεφάλαιο που της είχε εμπιστευτεί ο ελληνικός λαός. Μια ηγεσία που απογοήτευσε με την αποτυχία της να κατανοήσει και να εξηγήσει τι συμβαίνει στην χώρα και, ακόμα περισσότερο, στην Ευρώπη.
Όταν την περασμένη άνοιξη οι πλατείες γέμιζαν κόσμο που απαιτούσε τον διάλογο για την Κρίση, οι συνδικαλιστές της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ δεν τολμούσαν να εμφανιστούν. Οι συντεχνίες κούρνιασαν εκείνες τις μέρες. Κατόπιν ήρθε το Μεσοπρόθεσμο, οι ανόητοι πανηγυρισμοί για την 21η Ιουλίου, οι παλινωδίες του Αυγούστου εκ μέρους του υπουργού Οικονομικών, ο καταιγισμός των νέων φόρων και περικοπών του φθινόπωρου. Αντί για φως στο τούνελ, ο κόσμος έβλεπε το σκοτάδι να γίνεται πιο πηχτό, την κυβέρνηση να παραπαίει, την ελπίδα να χάνεται. Έτσι, αφού πέρασαν οι ζέστες, οι πλατείες έμειναν άδειες αφήνοντας το πεδίο δράσης ανοικτό για τους πολιτικούς εντός της Βουλής και τις συντεχνίες απ' έξω.
Η ανομία και η υστεροβουλία των συντεχνιών δεν ήταν λοιπόν το αίτιο της καταβαράθρωσης της ελληνικής κοινωνικής οικονομίας. Ήταν το αιτιατό. Όσο για το αίτιο, αυτό πρέπει (τουλάχιστον όσον αφορά το άμεσο πολιτικό σκέλος του) να αναζητηθεί στους κόλπους της κυβέρνησης των οποίων οι τρεις υπογράφοντες την επιστολή αποτελούν εξέχοντα στελέχη της από την πρώτη, πρώτη στιγμή. Το να απαιτούν από την κοινωνία συναίνεση στην συνέχιση (για να μην πω περαιτέρω προώθηση) της δικής τους καριέρας αποτελεί θρασύτητα.
