Του Γιώργου Δελαστίκ
Κλίμα επικείμενων πολιτικών εξελίξεων αιωρείτο στην ατμόσφαιρα τη Δευτέρα, όταν γράφονταν αυτές οι γραμμές. Καταρχάς και πάνω απ’ όλα, η 48ωρη γενική απεργία της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ την Τετάρτη και την Πέμπτη, συνοδευόμενη από το κλείσιμο των καταστημάτων την Τετάρτη, αναμενόταν να είναι η μεγαλύτερη και πολιτικά σημαντικότερη απεργία της μεταπολιτευτικής ιστορίας της χώρας, προκαλώντας ταραχή και δέος στο πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο. Η έκβαση της απεργίας εθεωρείτο βέβαιο, πάντως, ότι θα οδηγήσει σε επανεκτίμηση από....
τους κύκλους επιρροής του κατεστημένου ακόμη και του θέματος της κυβέρνησης της χώρας, με θετική ή αρνητική απόφαση για τη συνέχιση της διακυβέρνησης της Ελλάδας από τον Γιώργο Παπανδρέου.
Ήδη από το Σάββατο το απόγευμα, όταν κυκλοφόρησε στο κέντρο της Αθήνας το Βήμα της Κυριακής, προκάλεσε αμέσως αίσθηση η ανοιχτή επιστολή προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κάρολο Παπούλια, του εκδότη της εφημερίδας, Σταύρου Ψυχάρη. Πυρετώδεις πολιτικές διαβουλεύσεις άρχισαν αμέσως.
«Στις λίγες ημέρες που απομένουν»
Εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι η μορφή της «ανοιχτής επιστολής» προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας αποτελεί πρόσχημα, με μοναδικό στόχο να προσδώσει μεγαλύτερη βαρύτητα στο άρθρο και να προσελκύσει μεγαλύτερη προσοχή.
Όλη η ουσία του άρθρου, άλλωστε, είναι η τελευταία του φράση, η οποία προαναγγέλλει πολιτικές εξελίξεις.
«Οι πολίτες δικαιούνται να περιμένουν πρωτοβουλίες σας», γράφει ο εκδότης τουΒήματος, «στις λίγες ημέρες που απομένουν, καθώς πιθανολογείται ότι η κρίση οσονούπω θα κορυφωθεί»! Εδώ βρίσκεται όλη η ουσία: «Στις λίγες ημέρες που απομένουν... η κρίση θα κορυφωθεί»!
Νέος «χαμός» στους πολιτικούς κύκλους και στα δημοσιογραφικά γραφεία την Κυριακή. Δημοσιεύεται το άρθρο-μανιφέστο των τριών υπουργών, Ανδρέα Λοβέρδου, Άννας Διαμαντοπούλου και Γιάννη Ραγκούση, το οποίο εκφράζει τις σκληρές θέσεις της ακραίας δεξιάς πτέρυγας του ΠΑΣΟΚ.
Η «λογική των τανκς» της προδικτατορικής Δεξιάς, που οδήγησε στη χούντα των συνταγματαρχών, διαπερνά την ιδεολογία του μανιφέστου αυτού. Αναφερόμενοι στους διεκδικητικούς αγώνες και στις κατακτήσεις των εργαζομένων στα μεταπολιτευτικά χρόνια που επέτρεψαν την ουσιαστική βελτίωση του βιοτικού τους επιπέδου μέχρι την αποφράδα, όπως εκ των υστέρων αποδείχτηκε, ημέρα της ανόδου στην εξουσία του Γιώργου Παπανδρέου, στις 4 Οκτωβρίου 2009, οι υπουργοί Λοβέρδος, Διαμαντοπούλου και Ραγκούσης τονίζουν, μεταξύ πολλών άλλων:
«Αυτή η εξαιρετικά αντιδημοκρατική και αντικοινωνική κουλτούρα και συμπεριφορά επενδύθηκε με το μανδύα του προοδευτισμού και της επαναστατικότητας».
Ο αμερικανικός πόλος
Έχοντας πλήρη συναίσθηση ότι συγκαταλέγονται στους πιο μισητούς από το λαό υπουργούς του ΠΑΣΟΚ, οι τρεις «κινηματίες» επιτίθενται με έμμεσο, αλλά σαφέστατο τρόπο και εναντίον των υπόλοιπων... υπουργών της κυβέρνησης Παπανδρέου, που αποφεύγουν να ασκήσουν τόσο λυσσώδη αντιλαϊκή πολιτική όσο αυτοί: «Αντίπαλοι είναι και όσοι αντιδρούν χλιαρά και για το “θεαθήναι”», υπογραμμίζουν χαρακτηριστικά στο κείμενό τους.
Η κίνηση των τριών υπουργών έχει ιδιαίτερη σημασία και από μια άλλη σκοπιά: Είναι πασίγνωστο ότι και οι τρεις τους αποτελούν ηγετικά στελέχη του «αμερικανικού» πόλου του ΠΑΣΟΚ, είναι άνθρωποι της απόλυτης εμπιστοσύνης των ΗΠΑ.
Το γεγονός ότι, ενώ ήταν διασπαρμένοι σε διαφορετικές φατρίες του ΠΑΣΟΚ, ξαφνικά συνενώνονται και βγαίνουν με κοινό μανιφέστο, υπονομεύοντας αντικειμενικά τον εξίσου «Αμερικανό» Γιώργο Παπανδρέου προκαλεί πολλές σκέψεις για το μέλλον που επιφυλάσσεται στον τελευταίο. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο χιλιάδων λέξεων μανιφέστο τους αναφέρουν τη λέξη «πρωθυπουργός» μία και μοναδική φορά, στο τέλος, και μάλιστα δεν αναφέρουν καν το όνομα του πρωθυπουργού! Ο Γιώργος Παπανδρέου δεν υπάρχει στο κείμενό τους!
Δεν λένε κάτι εχθρικό εναντίον του, αλλά αυτοπροβάλλονται ως ικανότεροι από αυτόν να εφαρμόσουν με πιο αποφασιστικό και αποτελεσματικό τρόπο την ίδια και ακόμη σκληρότερη πολιτική.
«Πολύ καλός οιωνός» κατά Βενιζέλο
Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι η κίνηση των τριών έρχεται σε μετωπική αντιπαράθεση με τις ηγετικές φιλοδοξίες του Ευάγγελου Βενιζέλου, ο οποίος, όμως, δεν είχε κανένα πρόβλημα να συμφωνήσει με τις θέσεις τους:
«Είναι ένας πολύ καλός οιωνός για την κρίσιμη εβδομάδα που αρχίζει, κατά τη διάρκεια της οποίας κρίνονται πολλά, ίσως όλα», δήλωσε την Κυριακή, χαρακτηρίζοντας «πολύ θετική την πρωτοβουλία των τριών υπουργών να απευθυνθούν στην κοινή γνώμη».
Το γεγονός, όμως, ότι και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης υπογράμμισε στη δήλωσή του ότι αυτή την εβδομάδα «κρίνονται πολλά, ίσως όλα» επέτεινε την εντύπωση πως στο παρασκήνιο τεκταίνονται διεργασίες που δεν αποκλείεται να οδηγήσουν ακόμη και σε μείζονες πολιτικές εξελίξεις.
Διάχυτη, πάντως, ήταν η εντύπωση ότι τα κορυφαία στελέχη του ΠΑΣΟΚ έχουν τη βεβαιότητα πως έχουν πλέον ξεγράψει τον Γιώργο Παπανδρέου εκείνοι οι ισχυροί κύκλοι που τον έφεραν στην εξουσία και καθορίζουν ανάλογα τη στάση τους, λαμβάνοντας θέσεις για τη μετα-παπανδρεϊκή εποχή. Αυτό, όμως, μένει να αποδειχτεί και στην πράξη, πράγμα καθόλου βέβαιο.
Ύστατη άμυνα;
Η έκβαση αυτών των υπόγειων εσωκομματικών αναμετρήσεων ενέχει πάντα το στοιχείο της αβεβαιότητας, καθώς οι προσωπικές φιλοδοξίες πάντα σχεδόν υπερτερούν των πολιτικών και ιδεολογικών διαφορών, με αποτέλεσμα το προσωπικό πολιτικό συμφέρον των πρωταγωνιστών να προτάσσεται του κομματικού – ούτε λόγος, βεβαίως, για πρόταξη του εθνικού συμφέροντος...
Ο Ευ. Βενιζέλος, όταν ανέλαβε υπουργός Οικονομικών, είχε την ελπίδα ότι σύντομα ο Γ. Παπανδρέου θα υποχρεωνόταν να προκηρύξει πρόωρες εκλογές και έτσι ο αντιπρόεδρος θα αντικαθιστούσε τον Γ. Παπανδρέου μετά την ήττα του στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, καθώς ο ίδιος δεν θα είχε φθαρεί.
Τα πράγματα, όμως, δεν εξελίχθηκαν έτσι. Ο πρωθυπουργός δεν προκήρυξε εκλογές και ο Ευ. Βενιζέλος ανέλαβε προσωπικά το πολιτικό κόστος για τα πιο αντεργατικά και αντιλαϊκά οικονομικά μέτρα που αποφασίστηκαν ποτέ στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα, βέβαια, να «καεί» ολοσχερώς πολιτικά. Η μοίρα Βενιζέλου - Παπανδρέου ταυτίστηκε και έτσι ο υπουργός Οικονομικών προσπαθεί να εκβιάσει τώρα τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ να υπερψηφίσουν τα επαίσχυντα οικονομικά μέτρα του.
«Αν τολμάτε, ρίξτε μας!» τους είπε ουσιαστικά την περασμένη εβδομάδα, εξευτελίζοντάς τους. Σήμερα, Πέμπτη, θα αποδειχτεί, κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας στη Βουλή, αν ο εκβιασμός του απέδωσε ή αν οι συνειδήσεις κάποιων βουλευτών του ΠΑΣΟΚ εξεγέρθηκαν, έστω και με εξαιρετική βραδύτητα.
Η αποσύνθεση του κράτους
Το σημαντικότερο στοιχείο, πάντως, των πολιτικών εξελίξεων δεν είναι τα σχέδια κύκλων του κατεστημένου ή κατά φαντασίαν δελφίνων του ΠΑΣΟΚ. Είναι οι κινητοποιήσεις των εργαζομένων.
Στο δημόσιο τομέα ειδικά, το ενιαίο μισθολόγιο του Βενιζέλου προκάλεσε καθολική «ανταρσία» στο εργασιακό επίπεδο του κρατικού μηχανισμού εναντίον της κυβέρνησης. Μέρες τώρα δεν δουλεύει κανένας και έχουν παραλύσει τα πάντα. Μέχρι και πάμπολλα υπουργεία τελούν υπό καθεστώς καταλήψεων. Όταν ακούει κανείς ότι μέχρι και οι υπάλληλοι του υπουργείου Οικονομικών κάνουν... δεκαήμερη (!) απεργία, αντιλαμβάνεται ότι πλέον η κυβέρνηση Παπανδρέου - Βενιζέλου δεν έχει παρά μόνο εχθρούς στον κρατικό μηχανισμό.
Έτσι, όμως, δεν μπορεί να κυβερνηθεί η χώρα. Ακόμη κι αν οι δημόσιοι υπάλληλοι υποχρεωθούν να επιστρέψουν ηττημένοι στις δουλειές τους, για μήνες ή για χρόνια ολόκληρα θα αρνούνται ουσιαστικά να δουλέψουν. Όπως η κυβέρνηση θα υποκρίνεται ότι τους πληρώνει έχοντας κόψει από αυτούς το μισό μισθό, έτσι κι αυτοί θα υποκρίνονται ότι δουλεύουν, κατά το γνωστό παλιό ανέκδοτο που τότε αναφερόταν στον «υπαρκτό σοσιαλισμό» και σήμερα θα αναφέρεται στο σύγχρονο καπιταλισμό της... «Δανίας του Νότου», που υποσχόταν ότι θα κάνει την Ελλάδα ο Γιώργος Παπανδρέου, πριν την καταντήσει... «Ινδία του Βορρά»!