Το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη και η ντροπιαστική απορία: «Ποιος είναι υπεύθυνος;»
📍 Ένα μνημείο του 1932. Ένας αιώνας ιστορίας. Μηδέν υπευθυνότητα.
Στην Ελλάδα του 2025, ένας πολίτης θα περίμενε ότι τουλάχιστον για τα αυτονόητα, το κράτος έχει προβλέψει. Κι όμως, ούτε το πιο εμβληματικό μνημείο της χώρας, το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, δεν έχει επίσημο και ξεκάθαρο φορέα ευθύνης.
Από το 1932 στέκει μπροστά από τη Βουλή, τιμώντας όσους έπεσαν για την πατρίδα. Κι όμως, κανείς δεν ξέρει - επίσημα - ποιος το καθαρίζει, ποιος το συντηρεί και ποιος το προστατεύει. Το παραδέχθηκε, δημόσια, ο ίδιος ο Πρωθυπουργός.
🧱 Ένα μνημείο-σύμβολο... χωρίς υπεύθυνο
Αυτή η δημόσια παραδοχή, πέρα από την πολιτική της βαρύτητα, φανερώνει με τον πιο καθαρό τρόπο τη διαχρονική και βαθιά παθογένεια του ελληνικού κράτους: το κράτος δεν ξέρει ποιος κάνει τι.
Διαφορετικές υπηρεσίες και υπουργεία εμπλέκονται άτυπα ή μερικώς:
Το Υπουργείο Πολιτισμού κάνει κατά καιρούς καθαρισμούς.
Η ΕΛ.ΑΣ. έχει μέτρα τάξης στον χώρο.
Η Βουλή, ο Δήμος, το ΥΠΕΘΑ εμφανίζονται ή αποσύρονται ανάλογα την περίσταση.
Και οι Εύζωνες απλώς... στέκουν ακίνητοι.
Προφανώς, κανείς δεν έχει την νομική, διοικητική και επιχειρησιακή ευθύνη για τη συνολική φροντίδα του χώρου. Δεν είναι ότι «φταίει κάποιος»· είναι ότι δεν φταίει επισήμως κανείς.
🧽 Καθαρίζεται... όταν ντροπιαστούμε
Όταν το μνημείο βανδαλίζεται ή γεμίζει μούχλα, κινητοποιούνται συνεργεία "κατόπιν εντολής". Όταν ξεσπά σάλος ή πέσει φως της δημοσιότητας, αναλαμβάνουν κάποιοι να το «συμμαζέψουν». Δηλαδή, λειτουργούμε ακόμα με λογική περασμένων δεκαετιών: με τη λογική του "δεν φταίει κανείς μέχρι να γίνει ρεζίλι το κράτος".
Το 2021 έγινε καθαρισμός από το Υπουργείο Πολιτισμού. Το 2023 υπήρξε αναγγελία “ενιαίας εποπτείας”. Το 2025 μαθαίνουμε... ότι δεν ξέρουμε ακόμα ποιος είναι αρμόδιος.
🛡 Κυβερνητική απάντηση: «Θα αναλάβει το Υπουργείο Άμυνας»
Μετά την παραδοχή της αμηχανίας, η κυβέρνηση ανακοίνωσε πως θα κατατεθεί νομοθετική ρύθμιση, με την οποία:
Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας θα αναλάβει τη συντήρηση, την καθαριότητα και τη φύλαξη του μνημείου.
Η ΕΛ.ΑΣ. θα διατηρήσει την ευθύνη για την τάξη στον χώρο.
Αν και η πρόθεση είναι σωστή, τίθεται το ερώτημα: Χρειάστηκαν 93 χρόνια, δεκάδες υπουργοί και τρία μνημόνια για να ξεκαθαρίσουμε ποιος καθαρίζει ένα μνημείο;
🧭 Το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι το μνημείο
Η υπόθεση δεν είναι μόνο θέμα συμβολισμού ή εθνικής αξιοπρέπειας. Είναι καθρέφτης ενός κράτους που:
δεν λειτουργεί με κανόνες,
δεν έχει μηχανισμούς συντονισμού,
δεν αποδίδει ευθύνες,
και δεν μπορεί να διαχειριστεί ούτε τα απολύτως αυτονόητα, αν δεν υπάρξει εξωτερική πίεση ή δημόσια κατακραυγή.
Αυτός ο διοικητικός παραλογισμός είναι που οδήγησε τη χώρα στα μνημόνια. Όχι μόνο τα ελλείμματα. Όχι μόνο η κακοδιαχείριση. Αλλά το ότι κανείς δεν φταίει ποτέ για τίποτα.
✍️ Επίλογος
Το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη είναι ο ελάχιστος φόρος τιμής στους νεκρούς που έδωσαν τη ζωή τους για την πατρίδα. Το να παραμένει “ορφανό” από υπεύθυνο, είναι ντροπή.
Κι αν δεν μπορούμε να προστατεύσουμε αυτό, πώς θα φροντίσουμε όσα δεν φαίνονται, όσα δεν έχουν σάρκα και οστά — τη δικαιοσύνη, την ισότητα, το μέλλον;
Γιατί τελικά, το ερώτημα δεν είναι ποιος φταίει.
Είναι γιατί το ανεχόμαστε.
ΥΓ: Για να γελάσουμε πικρά...Η υπόθεση δεν είναι μόνο θέμα συμβολισμού ή εθνικής αξιοπρέπειας. Είναι καθρέφτης ενός κράτους που:
δεν λειτουργεί με κανόνες,
δεν έχει μηχανισμούς συντονισμού,
δεν αποδίδει ευθύνες,
και δεν μπορεί να διαχειριστεί ούτε τα απολύτως αυτονόητα, αν δεν υπάρξει εξωτερική πίεση ή δημόσια κατακραυγή.
Αυτός ο διοικητικός παραλογισμός είναι που οδήγησε τη χώρα στα μνημόνια. Όχι μόνο τα ελλείμματα. Όχι μόνο η κακοδιαχείριση. Αλλά το ότι κανείς δεν φταίει ποτέ για τίποτα.
✍️ Επίλογος
Το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη είναι ο ελάχιστος φόρος τιμής στους νεκρούς που έδωσαν τη ζωή τους για την πατρίδα. Το να παραμένει “ορφανό” από υπεύθυνο, είναι ντροπή.
Κι αν δεν μπορούμε να προστατεύσουμε αυτό, πώς θα φροντίσουμε όσα δεν φαίνονται, όσα δεν έχουν σάρκα και οστά — τη δικαιοσύνη, την ισότητα, το μέλλον;
Γιατί τελικά, το ερώτημα δεν είναι ποιος φταίει.
Είναι γιατί το ανεχόμαστε.
Και μιας που μιλάμε για υπευθυνότητες, να και το παλιό ανέκδοτο που —δυστυχώς— παραμένει πάντα επίκαιρο:
Δυο καμπούρηδες πεθαίνουν και πάνε στον Παράδεισο.
Ο πρώτος λέει στον Άγιο Πέτρο:
– Την καμπούρα την έπαθα από τη φτώχεια, τις δουλειές, τη ζωή ολόκληρη που σήκωσα στην πλάτη.
Ο Άγιος Πέτρος τον λυπάται και τον βάζει μέσα.
Έρχεται ο δεύτερος.
– Εσύ; τον ρωτάει.
– Α, εγώ την κουβαλούσα μέχρι να βρούνε ποιος είναι υπεύθυνος...
Κάπως έτσι και το κράτος: σου φορτώνει την καμπούρα, μέχρι να αποφασίσει ποιος την... κουβαλάει.
