Γράφει Ειδικός Συνεργάτης
17 Αυγούστου 2025. Τρεις και πλέον χρόνια μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο πόλεμος συνεχίζεται με μικρές μετατοπίσεις στο πεδίο και πολύ μεγαλύτερες στις πολιτικές ισορροπίες της Ευρώπης. Ενώ οι μάχες στο Χάρκοβο, την Αβντίιβκα και την περιοχή του Δνείπερου συνεχίζονται, η διεθνής κοινότητα συζητά πλέον πιο ανοιχτά το ενδεχόμενο μίας διπλωματικής λύσης — ακόμη κι αν αυτή συνεπάγεται παραχωρήσεις από την πλευρά του Κιέβου.
Η συζήτηση αυτή όμως ξυπνά παλιές μνήμες, από άλλες εποχές και άλλες υποχωρήσεις, με πρώτα τα κράτη της Βαλτικής να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου.
🔍 Η ιστορική εμπειρία των Βαλτικών χωρών
Η Λιθουανία, η Λετονία και η Εσθονία, χώρες που έζησαν τη σοβιετική κατοχή για δεκαετίες, προειδοποιούν: καμία "προσωρινή διευθέτηση" με τη Μόσχα δεν ήταν ποτέ προσωρινή.
Όπως σημείωσε η Λιθουανή ΥΠΕΞ σε πρόσφατο άρθρο στους Financial Times:
«Η Ιστορία δείχνει ότι όποτε η Δύση αποδέχθηκε τετελεσμένα στα ανατολικά της σύνορα, η αστάθεια συνεχίστηκε — όχι μόνο για τους γείτονες της Ρωσίας, αλλά για όλη την ήπειρο».
🎯 Δίλημμα για τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις
Η Ουκρανία ζητά συνεχώς περισσότερη στήριξη — στρατιωτική, οικονομική, αλλά και πολιτική. Οι χώρες του ΝΑΤΟ έχουν προσφέρει εκτεταμένη βοήθεια, όμως η κόπωση είναι πλέον ορατή. Κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν πολιτικό κόστος, ενώ η κοινή γνώμη σε πολλές χώρες εμφανίζεται διχασμένη.
Την ίδια ώρα, ανοικτή παραμένει η συζήτηση για το εάν η Ευρώπη θα δεχτεί ένα ενδεχόμενο ειρήνευσης με ανταλλάγματα σε ουκρανικό έδαφος.
Μια τέτοια προσέγγιση θυμίζει σε ορισμένους αναλυτές τη Συμφωνία του Μονάχου του 1938 — μια ιστορική απόφαση που είχε στόχο την ειρήνη, αλλά τελικά κατέληξε σε γενικευμένο πόλεμο.
⚖️ Ρεαλισμός ή υποχώρηση;
Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η Ευρώπη οφείλει να πιέσει για τερματισμό του πολέμου, έστω και με συμβιβασμούς. Άλλοι θεωρούν ότι κάτι τέτοιο θα ενθαρρύνει περαιτέρω αναθεωρητικές κινήσεις από τη Ρωσία — με πιθανή αποσταθεροποίηση και σε άλλα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης.
Η ουσία είναι μία: όποια κι αν είναι η τελική πορεία του πολέμου, θα διαμορφώσει για χρόνια τη γεωπολιτική αρχιτεκτονική της ευρωπαϊκής ηπείρου.
📝 Συμπερασματικά
Η Ουκρανία παραμένει το κεντρικό πεδίο δοκιμής της ευρωπαϊκής πολιτικής αξιοπιστίας.
Η ευρωπαϊκή στρατηγική —αν και ενισχυμένη σε σύγκριση με το 2022— παραμένει κατακερματισμένη, με τα κράτη-μέλη να κινούνται σε διαφορετικές ταχύτητες.
Η Ιστορία, πάντως, έχει προειδοποιήσει:
Όταν οι αποφάσεις για "ειρήνη" παίρνονται χωρίς να συμμετέχουν οι άμεσα ενδιαφερόμενοι, η ειρήνη συνήθως διαρκεί λίγο. Και το κόστος για την επόμενη γενιά, πολύ περισσότερο.
