Γιώργος Θωμαΐδης
Ο βαθιά υπερβατικός λόγος,
της Μαρίας Καρυστιανού στο Σύνταγμα.
Η κ. Καρυστιανού, έχει πλέον πολιτικό λόγο. Μία βασική αιτία για την επιτυχία του, μαζί με το προφανές αίτημα για δικαιοσύνη, είναι ότι αναφέρεται σε διαχρονικές αξίες του ελληνισμού, οι οποίες αποτελούν την μοναδική εναπομείνασα συνεκτική ουσία της ελληνικής κοινωνίας.
Πρώτα από όλα αναφέρεται άμεσα στην ιερότητα των παιδιών και των νεκρών, στην ιερότητα της αγάπης και της μνήμης, όταν θυμίζει πως τα οστά των παιδιών βρίσκονται πεταμένα σε μυστικά σημεία. Δεν υπάρχει μεγαλύτερο κενό στην ανθρώπινη στόχευση, από τη σκέψη ότι ένα τμήμα της αγάπης βρίσκεται χαμένο μέσα στο άγνωστο. Συγχρόνως όμως, για την ανακάλυψη μέσα στο άγνωστο έχει κινητοποιήσει την καλύτερη επιστήμη στον κόσμο, χωρίς θεωρίες συνωμοσίας και απέναντι σε μία επιτήδεια μηχανή παραπλάνησης.
Το δεύτερο στοιχείο είναι η αναφορά σε μία αλήθεια η οποία είναι γραμμένη στον ουρανό και δεν πρόκειται να εκπέσει ποτέ. Μέσα στην περιπετειώδη ιστορία του ελληνισμού, αλλά και μέσα στην περιπετειώδη ζωή κάθε ανθρώπου στην ελληνική ανομία, υπάρχει ένα διαρκές αίτημα για αλήθεια που βρίσκεται σε έναν ιδεατό χώρο. Είτε αυτός είναι ένας εκσυγχρονισμός που κάποια στιγμή θα έρθει από κάποια μακρινή Δύση, είτε είναι η πεποίθηση σε έναν Θεό ο οποίος θα δώσει δικαιοσύνη, παραμένει πάντοτε στο χώρο του υπερβατικού, όχι όμως έξω από εμάς. Και τι πότε δεν την συμβολίζει πιο ισχυρά από τον ίδιο τον Ουρανό. Το συνεχές λίκνο της ελπίδας.
Τέλος, υπενθυμίζει συνεχώς ότι αισθάνεται πως η Παναγία είναι μαζί της και ότι θα οι γονείς θα συναντήσουν τα παιδιά τους, ώστε να μπορέσει να πει στην κόρη της ότι αφήνει πίσω της έναν κόσμο καλύτερο. Μόνο όποιος έχει χάσει ένα παιδί ή όποιος χρειάστηκε να παρηγορήσει από ατυχία της ζωής ή στο επάγγελμά του έναν άνθρωπο που έχει υποστεί αυτήν την απώλεια, μπορεί να καταλάβει την αναγκαιότητα για πάρα πολλούς ανθρώπους να δουν τον κόσμο μέσα από αυτό το πρίσμα. Στην ψυχιατρική δεν θεωρούμε την θρησκεία πνευματική αποτυχία η σύμπτωμα μιας ασθένειας. Θεωρούμε αντίθετα ακαμψία, τόσο την απόπειρα να επιβάλει κάποιος στους άλλους μία θρησκεία όσο και την απόπειρα να τους επιβάλει την άρνηση της.
Είναι περιττό να σχολιάσει κανείς πόσο βαθιά είναι ριζωμένη η ανάγκη μίας μητρικής αγκαλιάς (Παναγίας) σε μία μητέρα που έχει χάσει το σπλάχνο της. Και ακόμα και εκείνος που δεν πιστεύει, δεν μπορεί παρά να σταθεί με απόσταση και σεβασμό, απέναντι σε αυτό το ειδικό γεγονός της ψυχής. Και εάν διαθέτει στοιχειώδες αίσθημα των ορίων του απλώς δεν θα κρίνει. Αποτελεί επίσης πραγματικό ερώτημα πλέον στην Ελλάδα, το ποιος μπορεί να αντιμετωπίσει τόσο την τεράστια κοινωνική απάθεια, όσο και το αδίστακτο σύστημα εκμετάλλευσης του πληθυσμού και των πόρων της χώρας, χωρίς να διαθέτει βαθύτατη θρησκευτική πίστη ή πίστη σε ένα άλλο υπερβατικό ιδανικό (άλλωστε όλοι οι μεταρρυθμιστές που θεμελίωσαν τα πρωτονεωτερικα ηθικά συστήματα στον δυτικό κόσμο για παράδειγμα, ήταν πιστοί προτεστάντες). Απευθύνεται λοιπόν τόσο στην ανάγκη του πληθυσμού να πιαστεί από κάτι μέσα στο μεγαλύτερο δράμα, όσο και στην ανάγκη του να έχει ένα στήριγμα απέναντι σε ένα αδυσώπητο αντίπαλο.
Το ελληνικό πολιτικό σύστημα και δυστυχώς και η ελληνική διανόηση, δεν έχουν να αντιτάξουν κανένα υπερβατικό όραμα σε αυτή την διαδικασία. Αυτή η διαδικασία όμως είναι αρχέγονη και βαθιά -και δυνητικά διαθέτει το ιστορικό δυναμικό για να κάμψει προς το καλύτερο την τροχιά της χώρας. Όχι μόνο δεν χρειάζεται να τρομάξει η επίκλησή της σε αρχέγονα στοιχεία της ελληνικής ταυτότητας, που διατηρούνται και στον νεότερο ελληνισμό, αλλά δυνητικά θα μπορούσαν να αποτελέσουν και την πηγή συμβόλων, κινήτρων και συναισθημάτων για να βελτιωθεί η χώρα προς το καλύτερο.
Μπορεί ένα μέρος του σύγχρονου ελληνικού πνευματικού κόσμου, με την ευρεία του έννοια να νιώθει άβολα με την επίκληση στον Ιυρανό, αλλά η "έφοδος στον ουρανό" υπήρξε σύνθημα που άλλαξε τον κόσμο και αποτέλεσε ένα από τα θεμέλια των διαδικασιών που οδήγησαν στο σύγχρονο κοινωνικό κράτος. Ο Ουρανός είναι μέρος της ποίησης μας και των ονείρων των παιδιών μας. Η μητρότητα είναι το παν για ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας. Η ελπίδα σε ένα υπερβατικό μέλλον και σε πράγματα πέρα από το χρόνο, είναι ο πυρήνας κάθε υγιούς ιδεολογίας- αλλά και κάθε σοβαρού τεχνοκρατικού οράματος. Και αυτό καθιστά τη δημιουργία οραμάτων κάτι αναγκαίο για να είναι βιώσιμη κάθε πρόοδος προς τα εμπρός.
Ίσως λοιπόν βρισκόμαστε μπροστά σε κάτι καινούργιο και σίγουρα βρισκόμαστε μπροστά σε κάτι που μας θυμίζει πράγματα που τα έχουμε ανάγκη, είτε σε θρησκευτική, είτε στη γενικότερη πνευματική μορφή τους. Και πάνω από όλα: η οικογένειες αυτές έχουν αποφασίσει να ρισκάρουν τη ζωή τους, μαζί με τους πραγματογνώμονες, για ένα ιδανικό. Αν αυτό δεν αποτελεί ηθική πυξίδα, τοτε ίσως χρειάζεται να ξαναδιαβάσουμε -*όλοι μαζί*- τι είναι η έννοια της πυξίδας και γιατί χρειάζεται στον άνθρωπο.
