Εισήγηση σχετικά με την αντιμετώπιση φαινομένων ανήλικης παραβατικότητας παρουσίασε ο πρωθυπουργός, στο Υπουργικό Συμβούλιο.
Τις αλλαγές αναμένεται να παρουσιάσουν οι υπουργοί Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοϊδης και Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης.
Κατάλληλο μέτρο για την αυξανόμενη ενδοσχολική και νεανική βίαφαίνεται ότι κρίνεται η μείωση του ορίου ηλικίας για τη φυλάκιση των ανηλίκων αλλά και η τιμωρία των γονέων και κηδεμόνων που διώκονται με ποινή φυλάκισης έως ένα έτος.
«Το κράτος δεν μπορεί να υποκαταστήσει την οικογένεια ως τον βασικό πυρήνα της ανατροφής των παιδιών»
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, εισηγήθηκε την αυστηροποίηση των διατάξεων του Ποινικού Κώδικα που αφορούν την αξιόποινη δράση ανηλίκων προσανατολίζονται τα συναρμόδια υπουργεία μετά τη διαπιστωμένη έξαρση της παραβατικότητας.
«Μας έχει απασχολήσει πάρα πολύ το ζήτημα της ανήλικης παραβατικότητας, το οποίο παρατηρείται πιο έντονα με το άνοιγμα των σχολείων. Με τις παρεμβάσεις που έχουμε κάνει στον ποινικό κώδικα έχουμε δείξει καλά αντανακλαστικά», τόνισε μεταξύ άλλων ενώ όπως υπογράμμισε στη συνέχεια «το ζήτημα της παραβατικότητας ειδικά στα παιδιά και τους έφηβους είναι ένα ζήτημα πολυσύνθετο, αφορά πρωτίστως τις οικογένειες. Το κράτος δεν μπορεί να υποκαταστήσει την οικογένεια ως τον βασικό πυρήνα της ανατροφής των παιδιών. Όμως έχουμε δυνατότητες να αυστηροποιήσουμε τις ποινές και τα ζητήματα που αφορούν την παραμέληση των ανηλίκων.
Θα μας απασχολήσει πολύ στο μέλλον, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη συνολικά τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και το πώς συνδέεται η ψηφιακή με την πραγματική βία και πώς το bullying αποκτά ένα ξεκάθαρο ψηφιακό αποτύπωμα, αλλά και ζητήματα για την ψυχική υγεία των παιδιών και των εφήβων.
Βρισκόμαστε μπροστά σε μία πολύ μεγάλη κρίση, παγκόσμια, και θεωρώ δεδομένο ότι θα υπάρξει ανάγκη κανονιστικής παρέμβασης, κατά πάσα πιθανότητα σε ευρωπαϊκό επίπεδο έτσι ώστε το ζήτημα αυτό να αρχίσει να αντιμετωπίζεται στην ρίζα.
Μέχρι να γίνουν όμως όλα αυτά εμείς έχουμε μία υποχρέωση να προστατεύσουμε τα παιδιά, ειδικά όσα είναι θύματα τέτοιων συμπεριφορών και υπενθύμισε την πρωτοβουλία stop bullying, που έχει δώσει κάποια πρώτα πολύ σημαντικά κυρίως δίνοντας την σιγουριά και την ασφάλεια τα παιδιά να μιλήσουν και να καταγγείλουν τέτοια περιστατικά, τα οποία σε πρώτη φάση πρέπει να τα διαχειριζόμαστε διακριτικά μέσα στο σχολικό περιβάλλον. Τώρα η μεγάλη νέα πρωτοβουλία είναι αυτή της νέας εφαρμογής, safe youth ώστε να μπορεί ένας έφηβος – εκτός σχολικού περιβάλλοντος- ένα παιδί να ειδοποιεί την αστυνομία, εάν αισθάνεται ότι κινδυνεύει η σωματική του ακεραιότητα».
Τιμωρία χωρίς πρόληψη
Η εισήγηση είχε πολλές αυστηροποόισησεις αλλά προς το παρόν όχι κάποιο μέτρο για πρόληψη. Οι ποινές για του γονείς προσααντολίζονται στο -τουλάχιστον- 1 έτος, ενώ θα «χαμηλώσει» και ο ηλικιακός πήχης για να οδηγείται ένας έφηβος σε αναμορφωτήριο από τα 15 στα 14 έτη.
Επίσης, στο τραπέζι είναι να υπάρχει αυστηρότερο πλαίσιο ποινής σε περίπτωση οπλοκατοχής ή σε περίπτωση υποτροπής του ανήλικου.
Σχετικά με τη διάταξη της παραμέλησης εποπτείας ανηλίκου γονείς και κηδεμόνες έρχονται αντιμέτωποι με ποινικές ευθύνες για την παραβατική συμπεριφορά των παιδιών. Σύμφωνα με τη ρύθμιση που προωθείται, η ποινή φυλάκισης θα είναι τουλάχιστον ένα έτος, ενώ θα προβλέπεται και ελάχιστη χρηματική ποινή 5.000 ευρώ στην περίπτωση που η πράξη του ανηλίκου ενέχει στοιχεία βίας ή στρέφεται κατά ανήλικου θύματος ή αν πρόκειται για πράξη που την έκανε ενήλικος θα ήταν κακούργημα. Επιπλέον, κατά περίπτωση, το χρηματικό πρόστιμο θα μπορεί να είναι τουλάχιστον 10.000 ευρώ και η ποινή φυλάκισης έως δύο έτη.
Έως τώρα, ως προς την ποινική μεταχείριση των ανηλίκων, προβλέπεται ότι «η αξιόποινη πράξη που τελέστηκε από ανήλικο 12 έως 15 ετών δεν καταλογίζεται σε αυτόν. Το δικαστήριο μπορεί να του επιβάλει αναμορφωτικά ή θεραπευτικά μέτρα». Σε ανήλικο που τέλεσε αξιόποινη πράξη και έχει συμπληρώσει το 15ο έτος της ηλικίας του επιβάλλονται επίσης αναμορφωτικά ή θεραπευτικά μέτρα, εκτός αν κρίνεται αναγκαίο να επιβληθεί περιορισμός σε Ειδικό Κατάστημα Κράτησης Νέων. Με τις προωθούμενες ρυθμίσεις η κράτηση θα μπορεί να επιβληθεί σε ανηλίκους που θα έχουν συμπληρώσει τα 14 τους χρόνια.
Για τη σχετική διάταξη της παραμέλησης ανηλίκων έως τώρα η προβλεπόμενη τιμωρία των γονέων και κηδεμόνων που διώκονται είναι ποινή φυλάκισης έως ένα έτος.
Έως τώρα τα αναμορφωτικά μέτρα που προβλέπονται και μπορούν να επιβληθούν σε ανηλίκους είναι:
α) η επίπληξη του ανηλίκου,
β) η ανάθεση της υπεύθυνης επιμέλειας του ανηλίκου στους γονείς ή στους επιτρόπους του,
γ) η ανάθεση της υπεύθυνης επιμέλειας του ανηλίκου σε ανάδοχη οικογένεια,
δ) η ανάθεση της επιμέλειας του ανηλίκου σε προστατευτικές εταιρείες ή σε ιδρύματα ανηλίκων ή σε επιμελητές ανηλίκων,
ε) η συνδιαλλαγή μεταξύ ανήλικου δράστη και θύματος για έκφραση συγγνώμης και εν γένει για εξώδικη διευθέτηση των συνεπειών της πράξης,
στ) η αποζημίωση του θύματος ή η κατ’ άλλον τρόπο άρση ή μείωση των συνεπειών της πράξης από τον ανήλικο,
ζ) η παρακολούθηση κοινωνικών και ψυχολογικών προγραμμάτων σε κρατικούς, δημοτικούς, κοινοτικούς ή ιδιωτικούς φορείς,
η) η φοίτηση σε σχολές επαγγελματικής ή άλλης εκπαίδευσης ή κατάρτισης,
θ) η παρακολούθηση ειδικών προγραμμάτων κυκλοφοριακής αγωγής – ειδικών εκπαιδευτικών, καλλιτεχνικών ή πολιτιστικών προγραμμάτων σε κρατικούς, δημοτικούς ή ιδιωτικούς φορείς – προγραμμάτων αθλητισμού και η συμμετοχή σε αθλητικά σωματεία,
ι) η παροχή κοινωφελούς εργασίας: η ανάθεση της επιμέλειας και επιτήρησης του ανηλίκου σε προστατευτικές εταιρείες ή σε επιμελητές ανηλίκων και η τοποθέτηση σε κατάλληλο κρατικό, δημοτικό, κοινοτικό ή ιδιωτικό ίδρυμα αγωγής.
Πότε θα έρθει το κουμπί για εφήβους
«Ένα παιδί που κινδυνεύει θα μπορεί να ειδοποιεί την αστυνομία» υπογράμμισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης:
«Μας έχει απασχολήσει πάρα πολύ το ζήτημα της ανήλικης παραβατικότητας που παρατηρείται πιο έντονα με το άνοιγμα των σχολείων. Με τις παρεμβάσεις που έχουμε κάνει στον ποινικό κώδικα έχουμε δείξει καλά αντανακλαστικά γι αυτό και οι στοχευμένες αλλαγές που θα εισηγηθεί το Υπ.Δικαιοσύνης εχουν ιδιαίτερη αξία. Έχουμε δυνατότητα να σκληρύνουμε τις ποινές, ενώ θα υπάρξει ανάγκη κανονιστικής παρέμβασης σε ευρωπαϊκό επίπεδο για να αντιμετωπιστεί το ζήτημα στη ρίζα του. Αυστηρότερη ποινική μεταχείριση της οπλοκατοχής ειδικά στους νέους. Τη φυλάκιση όσων υποπίπτουν στην ίδια αξιόποινη πράξη. Τέλος στην απαλλαγή κατηγορουμένων όταν επιστρέφουν κλοπιμαία. Η συμπεριφορά θα λειτουργεί ως απλό ελαφρυντικό. Το ζήτημα της παραβατικότητας στα παιδιπά και έφηβους είναι ζήτημα πολυσύνθετο. Αφορά τις ίδιες τις οικογένειες. Το κράτος δεν μπορεί να υποκαταστήσει την οικογένεια, ως τον τον βασικό πυρήνα ανατροφής των παιδιών, όμως έχουμε όμως τη δυνατότητα να σκληρύνουμε τις ποινές σε περιπτώσεις παραμέλησης ανηλίκων, και θα μας απασχολήσει πολύ στο μέλλον τα ζητήματα με τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύπωσης και πως το μπούλινγκ αποκτά ένα ξεκάθαρο ψηφιακό αποτύπωμα. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια πολύ μεγάλη παγκόσμια κρίση θα υπάρξουν παρεμβάσεις και σε ευρωπαϊκό επίπεδο»
