Οι τιμές βενζολίου, τολουολίου, αιθυλικού βενζολίου, m-p- ξυλένιου και ο- ξυλένιου ήταν κατά πολύ υψηλότερες γύρω από τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις στον Πολυχώρο Δραπετσώνας σε σύγκριση με το λιμάνι του Πειραιά και τον αστικό ιστό . Ενδιαφέρον έχει η σύγκριση των μέσων μηνιαίων (Απρίλιος 2024) τιμών συγκεντρώσεων για τους ρύπους βενζόλιο, τολουόλιο, αιθυλικό βενζόλιο, m-p- ξυλένιο και ο- ξυλένιο στον Πολυχώρο, όπου βρίσκονται οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις σε σχέση με τον αστικό ιστό του Δήμου Δραπετσώνας – Κερατσινίου, όπου φαίνεται καθαρά ότι οι τιμές είναι κατά πολύ πιο αυξημένες στον Πολυχώρο, όπου παρατηρείται μεγάλη παρουσία ανθρώπων ενηλίκων και παιδιών). Μεταξύ του αστικού ιστού του Δήμου Πειραιά και του Δήμου Δραπετσώνας δεν υπήρχαν σημαντικές διαφορές στις τιμές.
Ειδικότερα, τα μέλη του Παρατηρητήριου Πειραϊκής με την άδεια του δημάρχου Δραπετσώνας – Κερατσινίου τοποθέτησαν αισθητήρες μέτρησης αέριων συγκεντρώσεων των ρύπων βενζόλιο, τολουόλιο, αιθυλικό βενζόλιο, m-p- ξυλένιο και ο- ξυλένιο (BTEX) σε σημεία μες στον Πολυχώρο Λιπασμάτων Δήμου Δραπετσώνας – Κερατσινίου και τον αστικό ιστό της Δραπετσώνας και του Πειραιά ως μέρος μιας πιλοτικής έρευνας για τη συνεχιζόμενη δυσοσμία η οποία έχει αποδοθεί στις εγκαταστάσεις της γνωστής εταιρείας μέσα στον Πολυχώρο με βάση τα συμπεράσματα της μελέτης του του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) που βασίζονται στην αξιολόγηση των μετρήσεων που είχε κάνει το ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» στους Δήμους Ελευσίνας και Κερατσινίου – Δραπετσώνας, αλλά και του Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Καρκινογόνοι ρύποι στον Πολυχώρο της Δραπετσώνας
Τα αποτελέσματα που προέκυψαν απεικονίζουν τον μηνιαίο μέσο όρο συγκεντρώσεων (µgm-3 αέρα) των παραπάνω ρύπων. Οι συγκεκριμένοι ρύποι αποτελούν μέρος τοξικών πτητικών αρωματικών υδρογονανθράκων [Volatile organic compounds (VOCs)] οι οποίοι έχουν αποδειχτεί επικίνδυνοι για τη δημόσια υγεία. Όπως έχουν αποδείξει οι έρευνες, αυτές οι πτητικές οργανικές ενώσεις BTEX (βενζόλιο, τολουόλιο, αιθυλοβενζόλιο και ξυλόλια) ακόμη και σε χαμηλές συγκεντρώσεις μπορούν να προκαλέσουν δυσμενέστατες επιπτώσεις στην υγεία. ο βενζόλιο είναι γνωστό καρκινογόνο και μεταλλαξιογόνο οργανικό χημικό, το οποίο μπορεί επίσης να προκαλέσει χρωμοσωμικές ανωμαλίες. Είναι υγρό άχρωμο με ιδιάζουσα γλυκιά μυρωδιά, πολύ εύφλεκτο και πτητικό· πρόκειται για μια χημική ένωση ιδιαίτερα τοξική. Όταν εισπνέεται σε μεγάλες ποσότητες, μπορεί να προκαλέσει ζάλη, ταχυκαρδία, πονοκεφάλους, σύγχυση, αναισθησία, ενώ μπορεί να επιφέρει ακόμη και θάνατο. Ωστόσο ιδιαίτερη σημασία έχει η μακροχρόνια έκθεση σε βενζόλιο, καθώς οι πιθανότητες λευχαιμίας αυξάνονται με τον χρόνο έκθεσης και με τη συγκέντρωση του βενζολίου. Συνεπώς ο ετήσιος μέσος όρος ενδιαφέρει κυρίως επειδή το βενζόλιο δρα μακροχρόνια, ύπουλα και σταθερά. Η οργανική χημική ένωση τολουόλιο είναι επίσης γνωστή καρκινογόνος και ιδιαιτέρως τοξική για το νευρικό σύστημα. Το ξυλόλιο προκαλεί καταστολή του κεντρικού νευρικού συστήματος μετά την εισπνοή ατμών του, ενώ έχει συσχετιστεί με τη χρόνια εγκεφαλοπάθεια από διαλύτες.
Σύμφωνα με τα όρια ποιότητας ατμόσφαιρας που έχουν καθιερωθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την προστασία της ανθρώπινης υγείας και των οικοσυστημάτων (Οδηγία 2008/50/ΕΚ), η οριακή ετήσια τιμή για την προστασία της υγείας του ανθρώπου αναφορικά με το βενζόλιο είναι στα 5 μg/m3. Να σημειωθεί ότι η ΕΕ προωθεί τη μείωση του ετήσιου ορίου συγκέντρωσης στα 3,4 μg/m3 από τα 5 μg/m3. Η οδηγία αυτή δεν προβλέπει οριακή τιμή για την προστασία της υγείας του ανθρώπου για τους ρύπους τολουόλιο, αιθυλικό βενζόλιο, m-p- ξλένιο και ο- ξυλένιο. Τα σημεία δειγματοληψίας επιλέχτηκαν με κριτήρια που περιλαμβάνουν την επισκεψιμότητα πληθυσμού (Πολυχώρος Λιπασμάτων) και αστικού ιστού του δήμου. Αντίστοιχα σημεία επιλέχτηκαν και στον Δήμο Πειραιά, στο Χατζηκυριάκειο και το επιβατηγό λιμάνι με σκοπό τη σύγκριση των αποτελεσμάτων. Σημεία: Γήπεδο μπάσκετ Πολυχώρου, Κερκίδες πολυχώρου, πέργολα πολυχώρου ,Καμινάδα πολυχώρου, Σφαγεία πολυχώρου, ΕΠΑΛ 1 Δραπετσώνα, Καφετέρια DIMEL, Εγκαταστάσεις LAFARGE, Οδός Αρίωνος Δραπετσώνα. Για τον Δήμο Πειραιά: Λιοντάρι έναντι Ε12 κρουαζιέρας, οδός Προποντίδος έναντι σταθμού κρουαζιέρας Θεμιστοκλή , οδός Μυτιλήνης Χατζηκυριάκειο , Αγία Τριάδα , ΗΣΑΠ, Αγιος Διονύσιος (λιμάνι).
ΧΑΡΤΗΣ 1. Σημεία (1, 2, 3, 4, 5) στον Πολυχώρο Λιπασμάτων του Δήμου Δραπετσώνας – Κερατσινίου
ΧΑΡΤΗΣ 2. Σημεία (6, 7, 8, 9) στον αστικό ιστό του Δήμου Δραπετσώνας – Κερατσινίου
Τα αποτελέσματα
Οι υψηλότερες τιμές καταγράφηκαν μες στον Πολυχώρο σε τρία από τα 15 συνολικά σημεία όπου τοποθετήσαμε αισθητήρες. Μέση μηνιαία συγκέντρωση Απριλίου 2024 των ρύπων βενζόλιο, τολουόλιο, αιθυλικό βενζόλιο, m- p- ξυλένιο και ο- ξυλένιο
Οι άνεμοι, ένα στοιχείο που επίσης λάβαμε υπόψη, ήταν κυρίως βόρειοανατολικοί κατά την περίοδο της έρευνάς μας.
Οι μετρήσεις θα συνεχίσουν να διεξάγονται με την εθελοντική συμμετοχή των πολιτών στην έρευνα και τα αποτελέσματα θα δημοσιεύονται σε μορφή ανοιχτής πρόσβασης.
