Με νομικές ενέργειες απειλούν την Κομισιόν κορυφαίοι Ευρωπαίοι εισαγγελείς, οι οποίοι διερευνούν καταγγελίες για ποινικά αδικήματα σε σχέση με τις διαπραγματεύσεις για τα εμβόλια μεταξύ της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του διευθύνοντος συμβούλου της Pfizer.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico, sτις 9 Απριλίου, η Λάουρα Κοβέσι, επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO) – η οποία είναι επιφορτισμένη με τη διερεύνηση σοβαρών οικονομικών εγκλημάτων που θίγουν τα συμφέροντα της ΕΕ – προχώρησε στο ασυνήθιστο βήμα να κινήσει τη λεγόμενη «διαδικασία φιλικού διακανονισμού» με την Επιτροπή. Αυτό είναι το τελευταίο νομικό βήμα πριν από τη δικαστική διαδικασία και αν δεν βρεθεί συμφωνία, η «μάχη» θα μπορούσε να φτάσει μέχρι το Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ.
Οι εισαγγελείς φοβούνται ότι δεν θα είναι σε θέση να κάνουν σωστά τη δουλειά τους εάν η Επιτροπή προχωρήσει με το σχέδιο συμπίεσης του προϋπολογισμού της – μια κίνηση που ανακοινώθηκε τον Φεβρουάριο και αποτέλεσε έκπληξη, υποστηρίζει η EPPO.
Η επιστολή της Κοβέσι κοινοποιήθηκε στις αρχές Απριλίου σε τρεις ανώτερους αξιωματούχους της Επιτροπής, σύμφωνα με το έγγραφο που περιήλθε στην κατοχή του Politico. Σε αυτήν, ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας ισχυρίζεται ότι η Επιτροπή της στερεί τα μέσα για να επιτελέσει αποτελεσματικά το έργο της ασκώντας πίεση στον προϋπολογισμό της, ιδίως στο ποσό που δαπανάται για την πληροφορική.
Όταν η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2021, η Επιτροπή συμφώνησε να παράσχει εγκαταστάσεις πληροφορικής χωρίς να δοθεί ημερομηνία λήξης. Η Επιτροπή δήλωσε τώρα στο EPPO ότι θέλει να αποσύρει την υποστήριξη της. Το σχετικό χρηματικό ποσό ανέρχεται σε περίπου 5 εκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας.
«Η μονομερής απόφαση … να τερματιστεί, στις 31 Δεκεμβρίου 2024, η παροχή των αναφερόμενων υπηρεσιών στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ενέχει τον κίνδυνο ότι η ανεξάρτητη εισαγγελία της Ένωσης θα βρεθεί σε αδυναμία να εκτελέσει τα καθήκοντά της και να επιτύχει την αποστολή της», έγραψε η Κοβέσι, προσθέτοντας ότι «η Επιτροπή οφείλει να απέχει από κάθε μέτρο που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την επίτευξη του στόχου της Συνθήκης που έχει ανατεθεί στην EPPO για την καταπολέμηση των εγκλημάτων που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης».
Ενδεχομένως διακυβεύονται περισσότερα από μια περικοπή στον προϋπολογισμό της πληροφορικής. Η EPPO, ένα σχετικά νέο θεσμικό όργανο, είναι επίσης ένα πολύ σημαντικό όργανο, καθώς οι εισαγγελείς του είναι εξουσιοδοτημένοι να ηγούνται διασυνοριακών ερευνών για κάτι που καταγγέλλεται τακτικά από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή ως μία από τις μεγαλύτερες απειλές για την ΕΕ: τις εγκληματικές οργανώσεις που κυνηγούν τα χρήματα της ΕΕ.
Το 2023, ο αριθμός των ερευνών της EPPO αυξήθηκε κατακόρυφα, έγραψε η υπηρεσία στην ετήσια έκθεσή της. Πέρυσι ξεκίνησαν περισσότερες από 200 έρευνες για απάτες που σχετίζονται με την πανευρωπαϊκή διευκόλυνση ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, η οποία παρέχει μετρητά της ΕΕ για να βοηθήσει στην ενίσχυση της οικονομικής ανάκαμψης μετά την κρίση και η οποία έχει αξία άνω των 800 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το 2022, όταν η εκταμίευση των μετρητών της ΕΕ βρισκόταν στα πρώτα της στάδια, ξεκίνησαν μόλις 15 έρευνες.
Οι ερευνητές της EPPO ανέλαβαν από τους Βέλγους εισαγγελείς που ερευνούσαν τη φον ντερ Λάιεν για «παρέμβαση σε δημόσια καθήκοντα, καταστροφή SMS, διαφθορά και σύγκρουση συμφερόντων», σύμφωνα με νομικά έγγραφα που είδε το POLITICO και εκπρόσωπος της εισαγγελίας της Λιέγης. Ενώ οι εισαγγελείς της EPPO ερευνούν τα φερόμενα ποινικά αδικήματα, δεν έχει απαγγελθεί ακόμη κατηγορία σε κανέναν σε σχέση με την υπόθεση.
Εν μέσω αυξανόμενης έντασης με την Κομισιόν η απειλή για μηνύσεις
Η Επιτροπή, η οποία ήταν νομικά υποχρεωμένη να απαντήσει εντός 15 ημερών από την επιστολή της EPPO, έστειλε απάντηση. «Η Επιτροπή απάντησε στην EPPO εντός της καθορισμένης προθεσμίας για φιλικό διακανονισμό», δήλωσε εκπρόσωπος. «Στην απάντησή της, η Επιτροπή εξέφρασε την προθυμία της να συνεχίσει να υποστηρίζει τις υπηρεσίες της EPPO στο ορατό μέλλον υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Δεν μπορούμε να σχολιάσουμε περαιτέρω».
Η Επιτροπή αρνήθηκε κάθε προσπάθεια παρέμβασης στην ανεξαρτησία της EPPO και ανέφερε σε ανακοίνωσή της ότι «υποστηρίζει σταθερά τις δραστηριότητες της EPPO από την αρχή και αντικρούει σθεναρά κάθε υπαινιγμό ότι η απόφαση της Επιτροπής στη διαδικασία του προϋπολογισμού έχει οποιαδήποτε σχέση με οποιαδήποτε έρευνα της EPPO».
Είναι ασυνήθιστο για ένα θεσμικό όργανο της ΕΕ να απειλεί να μηνύσει την Επιτροπή, αλλά η ένταση είχε αυξηθεί. Μέσω ανοιχτής επιστολής που απέστειλε στους ευρωβουλευτές και δημόσιων σχολίων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Κοβέσι ζητούσε εδώ και εβδομάδες από την Επιτροπή να επανεξετάσει την απόφασή της να περικόψει σημαντικό μέρος της υποστήριξης που παρέχει στην ομάδα της EPPO με έδρα το Λουξεμβούργο, η οποία ανέλαβε πρόσφατα μια υπόθεση που εξετάζει τους χειρισμούς της φον ντερ Λάιεν σχετικά με τις συμφωνίες για τα εμβόλια κατά του κορωνοϊού.
