Νέες συμπληγάδες για τον Κ. Μητσοτάκη και την κυβέρνησή του αποτελούν -με φόντο μάλιστα τις ευρωκάλπες του ερχόμενου Ιουνίου- οι αγροτικές κινητοποιήσεις που κλιμακώνονται, με αιχμή την Θεσσαλονίκη, και στη χώρα μας. Τα “ψίχουλα” που ανακοίνωσε ως μέτρα από το βήμα της Βουλής την Παρασκευή ο πρωθυπουργός ρίχνουν κι άλλο λάδι στη φωτιά της αγανάκτησης με αποτέλεσμα οι επόμενες ημέρες να θεωρούνται ιδιαίτερα κρίσιμες.
Το αγροτικό μέτωπο είναι μέχρι στιγμής το πιο σοβαρό που έχει να αντιμετωπίσει το Μέγαρο Μαξίμου χωρίς να υποτιμάται και το ζήτημα των φοιτητικών κινητοποιήσεων κατά της ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων που επί του παρόντος όμως βρίσκεται σε δεύτερο πλάνο. Η κύρια διαφορά μάλιστα είναι ότι ενώ στο χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης οι αντιδράσεις έχουν σχεδόν αποκλειστικά αριστερό πρόσημο, οι αγρότες εδώ και πάρα πολλά χρόνια καταγράφονται ως μια από τις κύριες δεξαμενές ψήφων για την ΝΔ.
Πολλοί από αυτούς σήμερα δηλώνουν “κοψοχέρηδες”, δεδομένου ότι τον περασμένο Ιούνιο στους αγρότες το ποσοστό της ΝΔ ανήλθε στο 48%, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ είχε βουλιάξει στο 10% και το ΠΑΣΟΚ ήταν στο 13%. Μαζί με τους συνταξιούχους ήταν μάλιστα οι πιο “γαλάζιες” εκλογικές κατηγορίες. Στους δημοσίους υπαλλήλους η ΝΔ είχε πάρει 36% και στους ιδιωτικούς 29%.
Ειδικά στην Θεσσαλία, που σήμερα έχει ξεσηκωθεί χαρακτηρίζοντας “σταγόνα στον ωκεανό” όσα -και με τεράστια καθυστέρηση- εξήγγειλε ο κ. Μητσοτάκης, τα γαλάζια ποσοστά ήταν σαρωτικά. Ενδεικτικά στον Τύρναβο ήταν 37,02%, στα Φάρσαλα 45,49%, στο Κιλελέρ 42,40% και στην Ελασσόνα 42,37% ενώ στο σύνολο της περιοχής υπολογίζεται ότι οι αγρότες είχαν ψηφίσει ΝΔ σε ποσοστό της τάξης του 80!
Ακόμη πιο εντυπωσιακή είναι η σύγκριση με τις προηγούμενες εκλογές από τις οποίες η ΝΔ ανέβηκε -μέσα σε μια τετραετία- κατά έξι ολόκληρες ποσοστιαίες μονάδες. Τον Ιούλιο του 2019 το γαλάζιο ποσοστό στον αγροτικό κόσμο ήταν 42% και μάλιστα είχε θεωρηθεί τότε αρκετά υψηλό, ως απότοκο αφενός του νόμου Κατρούγκαλου που οδήγησε σε σύνδεση των εισφορών με το καθαρό εισόδημα και αφετέρου της τραγικής κατάστασης στην κτηνοτροφία, με το γάλα στα αζήτητα και τις τιμές στα τάρταρα. Χαρακτηριστικό επίσης είναι ότι σε εκείνες τις εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ είχε κρατηθεί στους αγρότες στο 26%, χάνοντας κατόπιν άλλες 16 μονάδες και οδηγώντας (πρόσφατα) την Θ. Τζάκρη να εκστομίσει το περίφημο “τον ήπιαμε!”
Στο κυβερνητικό επιτελείο προσπαθούν τώρα να αξιολογήσουν εάν η κατάσταση θα επιδεινωθεί ή αντιθέτως υπάρχουν περιθώρια αποκλιμάκωσης. Η εκτίμηση που επικρατεί αυτή τη στιγμή είναι ότι, παρά τον παλμό και την ένταση των κινητοποιήσεων, τα πράγματα κινούνται “εντός ορίων” από πλευράς συμμετοχής των αγροτών και του αριθμού των τρακτέρ που έχουν βγει στους δρόμους. Και με αυτό το κριτήριο ο κ. Μητσοτάκης ήταν “φειδωλός” στις ανακοινώσεις απαντώντας στην Βουλή στον επικεφαλής της Νέας Αριστεράς Αλ. Χαρίτση.
Το αμέσως επόμενο στοίχημα έχει να κάνει με το εάν θα στηθούν μπλόκα στις εθνικές οδούς και τι χαρακτήρα θα έχουν, με δεδομένη την προϊστορία αυτής της μορφής των διαμαρτυριών. Η κυβέρνηση ποντάρει -όπως άλλωστε και οι προηγούμενες- στον κοινωνικό αυτοματισμό για να καμφθούν οι περαιτέρω “ακραίου τύπου” κινητοποιήσεις. Με την ίδια λογική άλλωστε μίλησε και προχθές ο κ. Μητσοτάκης επικαλούμενος τα δημοσιονομικά πλαίσια, κάνοντας λόγο για “λεφτόδεντρα” που δεν υπάρχουν και προσπαθώντας να διαγείρει τα ανακλαστικά των άλλων κοινωνικών και επαγγελματικών ομάδων.
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται και ο ρόλος που θα παίξουν οι γαλάζιοι αγροτοσυνδικαλιστές. Με δεδομένη την ισχνή παρουσία του ΣΥΡΙΖΑ, το παιχνίδι αυτό ουσιαστικά μοιράζεται μεταξύ του ΚΚΕ -που έχει ανέκαθεν συγκροτημένες δυνάμεις στο χώρο- και της ΝΔ. Το δεδομένο πάντως είναι ότι για όλους αποτελεί κόκκινο πανί ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Λευτέρης Αυγενάκης. Αν και αρκετοί υποστηρίζουν ότι χρησιμοποιείται σκοπίμως ως σάκος του μποξ και προκειμένου να μένει εκτός κάδρου ο πρωθυπουργός, δεν θεωρείται το κατάλληλο πρόσωπο για να διαχειριστεί μια κλιμάκωση της αγροτικής κρίσης. Διαθέτει άλλωστε βεβαρημένο παρελθόν από την περίοδο που μοίραζε δημόσιες απειλές χάριν του Κ. Αγοραστού στην Θεσσαλία ενώ οι εικόνες των εμπρηστικών αντιπαραθέσεων του, στα τηλεοπτικά παράθυρα, ακόμη και με γαλάζια αγροτικά στελέχη ενισχύουν τις φωνές, προς το Μέγαρο Μαξίμου, για την αντικατάστασή του.
Το σίγουρο είναι ότι η ΝΔ χρειάζεται και κάποια “αμορτισέρ” καθώς είναι ορατός ο κίνδυνος διαρροών προς τα δεξιά σε συνδυασμό με τις γενικότερες μετακινήσεις στο εκλογικό σώμα. Η κυβέρνηση προσπαθεί παράλληλα να περιορίσει γεωγραφικά τις εστίες της έντασης στην περιοχή της Θεσσαλίας και στις αποζημιώσεις από τις τελευταίες καταστροφές. Δεν είναι η πρώτη φορά που -σκόπιμα- στρουθοκαμηλίζει καθώς τα προβλήματα πνίγουν τους αγρότες και κτηνοτρόφους όλης της χώρας. Ο κ. Μητσοτάκης επίσης χαρακτήρισε “ευρωπαϊκό ζήτημα” τις μεγάλες διαφορές ανάμεσα στις τιμές στο χωράφι και το ράφι αλλά η χώρα μας κατέχει, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα σκήπτρα στην αισχροκέρδεια χωρίς να λαμβάνεται κανένα σοβαρό εγχώριο, πέραν κάποιων επικοινωνιακών πυροτεχνημάτων, μέτρο.
Η αγωνία για τη συμπεριφορά του αγροτικού κόσμου μεγαλώνει εν όψει των ευρωεκλογών. Η ψήφος διαμαρτυρίας ή και τιμωρίας είναι ένα ενδεχόμενο που τρομάζει ακόμη παραπάνω εάν ληφθεί υπόψη και τι έγινε, λίγους μήνες μετά τον εκλογικό θρίαμβο του Ιουνίου, στη Θεσσαλία με την πανωλεθρία του “γαλάζιου” Κώστα Αγοραστού στις περιφερειακές εκλογές.
Επίσης αν και στην Ελλάδα οι κινητοποιήσεις υπολείπονται σε μέγεθος και δυναμισμό των άλλων χωρών, η φωτιά που έχει ανάψει στην υπόλοιπη Ευρώπη μπορεί να γίνει ανεξέλεγκτη και προϊόντος του χρόνου οι φλόγες να μεταδοθούν και προς άλλες κατευθύνσεις. Τα προβλήματα που περιέρχονται άλλωστε στη λίστα της οργής αγροτών και κτηνοτρόφων είναι πολλά και οριζόντια, από την αύξηση του κόστους των καυσίμων, τις περικοπές σε επιδόματα και τις φορολογικές επιβαρύνσεις, έως τις πολιτικές περιβαλλοντικής προστασίας που εντάσσονται στη λεγόμενη «πράσινη» ατζέντα της ΕΕ και αφορούν κυρίως σε περιορισμούς στις εκπομπές αζώτου, στη χρήση νερού καθώς και μείωση του αριθμού των εκτρεφόμενων ζώων με χρονικό ορίζοντα το 2030.
Την ίδια ώρα η σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι έρχεται με τις καταγγελίες περί αθέμιτου ανταγωνισμού λόγω των εισαγωγών ουκρανικών προϊόντων χωρίς δασμούς ενώ μια άλλη παράμετρος αναδεικνύεται και από τα συνθήματα “περισσότερα χρήματα για τους αγρότες και λιγότερα για μετανάστες” που ακούγονται αυτές τις ημέρες στα ευρωπαϊκά μπλόκα.
Αυτές οι πολιτικές πυροδότησαν μετά την Ολλανδία διαδηλώσεις αγροτών σε Βέλγιο, Ισπανία, Πολωνία και στη συνέχεια άνοιξαν μέτωπα σε Γερμανία και Γαλλία (όπου καλπάζουν το AfD και η Μαρίν Λεπέν) καθώς και στη Ρουμανία. Μάλιστα το κύμα διαμαρτυρίας διευρύνεται πανευρωπαϊκά σε μια φάση που η μετατόπιση προς τα δεξιά προοιωνίζεται και μια συνολική αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού αρχής γενομένης από τις ευρωεκλογές...
Ανδρέας Καψαμπέλης
