Της Ελβίρας Κρίθαρη
Οι λόγοι που ανέδειξαν τη ΝΔ πρώτη δύναμη στις γειτονιές της Β΄ Πειραιώς.
Αν μιλήσεις με 10 ανθρώπους, οι οκτώ θα σου πουν ότι ψήφισαν Τσίπρα και οι δύο Νέα Δημοκρατία. Πώς γίνεται αυτό;». Στην παλιά Οδό 8 στη Νίκαια η ιδιοκτήτρια μιας συνοικιακής καφετέριας ακούει με φανερή δυσπιστία τις μετεκλογικές συζητήσεις της γειτονιάς.
Από τους Νικαιώτες που γνωρίζει ελάχιστοι παραδέχονται ότι ανήκουν στο 35,16% που έδωσε την πρωτοκαθεδρία στη Νέα Δημοκρατία στον δήμο της, αφήνοντας το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεύτερο, με διαφορά μεγαλύτερη των 13 μονάδων.
Λίγο δυτικότερα, σε ένα κατάστημα γυναικείας ένδυσης στη Δραπετσώνα, το ερώτημα επαναλαμβάνεται, αυτή τη φορά αναμεμειγμένο με θυμό. «Eχω ένα μαγαζί 12 χρόνια. Έρχεται κόσμος που δυσκολεύεται και το ξέρω», λέει η ιδιοκτήτρια για τις πελάτισσες που διατείνονταν ότι θα ψήφιζαν ΣΥΡΙΖΑ.
«Πραγματικά, τις περιμένω στη γωνία. Θέλω να δω τι θα μου πουν. Ξαφνικά, κανείς δεν ξέρει ποιος ψήφισε Νέα Δημοκρατία»!
Στους Δήμους Δραπετσώνας-Κερατσινίου και Νίκαιας-Αγίου Ιωάννη Ρέντη, όπως και σε όλη τη Β΄ Πειραιώς, που περιλαμβάνει ακόμη τον Κορυδαλλό, το Πέραμα και τη Σαλαμίνα, οι συσχετισμοί που διαμορφώθηκαν μετά τις εκλογές της 21ης Μαΐου προκάλεσαν κατάπληξη. Συνοικίες χαμηλοσυνταξιούχων και επισφαλώς εργαζομένων, με μακρά παράδοση στους εργατικούς αγώνες, υπήρξαν πεδία διακίνησης αριστερών ιδεών – και καθ’ όλη την πρόσφατη προεκλογική περίοδο συριζαϊκών φυλλαδίων.
Η ιδιοκτήτρια ενός ψιλικατζίδικου στη Νίκαια λέει πως ήταν κυρίως τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ που εμφανίζονταν στην περιοχή για να αφήσουν προεκλογικό υλικό και να μιλήσουν με τον κόσμο. «Να ακούσεις εδώ για Ν.Δ., δύσκολο», λέει με μετεκλογική έκπληξη και η ίδια.
Αποχή και φόβος
Η σχεδόν αντανακλαστική πια επίκληση της λιγότερο πιθανής εξήγησης έδωσε και στην ανάλυση του εκλογικού αποτελέσματος αέρα θεωρίας συνωμοσίας. Από τη Νίκαια μέχρι τη Δραπετσώνα δεν ήταν λίγοι όσοι απάντησαν «νοθεία», για να εξηγήσουν ό,τι φαντάζει δυσνόητο. «Μου λέει μια φίλη, “μην ψάχνεις, έχει γίνει αυτό που πιστεύει όλος ο κόσμος”. Ακούμε ΣΥΡΙΖΑ, ΣΥΡΙΖΑ και στο τέλος βλέπουμε τα αποτελέσματα και είναι στο πάτωμα»,.
Προσθέτει πως γνωρίζει πολλούς που δεν πήγαν να ψηφίσουν, καθηλωμένοι από την απογοήτευση «για τα έργα των πολιτικών». Η ίδια αποδίδει την πτώση του ΣΥΡΙΖΑ στη μεταναστευτική πολιτική του, που θεωρεί ότι αύξησε το ποσοστό των αλλοδαπών κατοίκων της περιοχής.
Έξω από το «κομμωτικό σαλόνι» της παρακάτω γωνίας, δύο γυναίκες αποδίδουν την άνοδο της Ν.Δ. και την πτώση του ΣΥΡΙΖΑ στον φόβο. «Νομίζω ότι ο κόσμος φοβάται πιο πολύ το άγνωστο», λέει η μία. «Το άγνωστο το δοκίμασαν μια φορά και δεν τους βγήκε, οπότε σου λένε “εδώ τρώμε ξύλο, αλλά τουλάχιστον ξέρουμε τι μας περιμένει”».
Δεν είναι η μόνη που συναντήσαμε κατά τη διάρκεια του οδοιπορικού, που ενώ ψήφισε ΣΥΡΙΖΑ πιστεύει πως το εκλογικό σώμα δεν μπορεί να συγχωρέσει στο κόμμα, αυτό που θεωρεί διγλωσσία μετά το δημοψήφισμα του 2015.
«Όλοι ψηφίζουμε το λιγότερο χειρότερο», λέει ένας άνδρας γύρω στα 45, που διατηρεί οικογενειακή επιχείρηση με ρούχα. «Δεν πιστεύω ότι ο κόσμος ψήφισε Μητσοτάκη γιατί τον αγαπάει. Ο κόσμος είναι πάρα πολύ φοβισμένος. Έχει γίνει αυτό άνοσος πλέον ο φόβος.
Εγώ ψήφισα ένα μικρό κόμμα, γιατί έχω ορκιστεί ότι δεν ψηφίζω όποιον έχει κυβερνήσει επί μνημονίων». Στο ίδιο κλίμα και ένας ιδιοκτήτης καταστήματος υποδημάτων: «Εγώ, τελικά, δεν είδα τη Μέρκελ να χορεύει», λέει αναφερόμενος σε παλαιότερες προεκλογικές υποσχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ.
Μανιάτης, ένστολος, ΣΥΡΙΖΑ
Η καταστηματάρχισσα από τη Δραπετσώνα, που ο σύζυγός της τής είπε να κλείσει την τηλεόραση μετά το exit poll το βράδυ της 21ης Μαΐου «γιατί θα πάθει τίποτα», αποδίδει την εκλογική νίκη της Ν.Δ. στην επιδοματική πολιτική: «Νομίζω ότι η περιοχή αρκείται στο να παίρνει επιδόματα – ο κόσμος έμεινε μόνο σε αυτό», λέει.
Σε γειτονικό μαγαζί επισκευής ηλεκτρονικών ειδών, ο υπεύθυνος κατακλύζεται από τη γνώριμη πια απορία για το εκλογικό αποτέλεσμα. «Στο περιβάλλον μου κανείς δεν λέει ότι ψήφισε Ν.Δ., τουλάχιστον φανερά» επισημαίνει και εικάζει: «Μπορεί να ντρέπονται, γιατί έχουν γίνει πολλά την τελευταία τετραετία που δεν μπορείς να μην καταδικάσεις, αλλά ίσως έχουν βολευτεί ατομικά σε μια κατάσταση και να μη θέλουν να αλλάξει κάτι».
Σε ένα προποτζίδικο της Δραπετσώνας άνδρες ώριμης ηλικίας κάθονται αργόσχολα στις καρέκλες του πεζοδρομίου. Η ερώτησή μας για την εξήγηση του εκλογικού αποτελέσματος στην περιοχή τους πυροδότησε μια ζωηρή συζήτηση, που αποκάλυψε υποστηρικτές και των δύο μεγάλων κομμάτων. «Τα MME κάνουν τη βρώμικη δουλειά. Αυτούς ρώτα γιατί βγήκε ο Μητσοτάκης.
Τώρα 1,3 εκατομμύριο συνταξιούχοι δεν θα πάρουν τα αναδρομικά», λένε οι προφανώς ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ. «Οι επαγγελματίες δέχτηκαν μεγάλη καρπαζιά», λένε εκείνοι της Ν.Δ., που εξηγούν πως οι ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων επιβαρύνθηκαν οικονομικά πολύ περισσότερο επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.