Η προ ημερών αποστροφή του Κ. Μητσοτάκη ότι “το κλίμα ήδη μυρίζει εκλογές” δεν συνεπάγεται επίσπευση της προσφυγής στις κάλπες, όπως βιαστικά (αλλά ίσως και δικαιολογημένα λόγω των συνεχών φραστικών παλινωδιών του πρωθυπουργού) ερμηνεύτηκε από αρκετούς. Αυτό που συνεπάγεται όμως είναι η “πρόωρη” έναρξη μιας μακράς προεκλογικής περιόδου που όλα δείχνουν ότι θα είναι η οξύτερη των τελευταίων δεκαετιών, με την πόλωση να κλιμακώνεται διαρκώς και τα λύματα μαζί με τις “μυρωδιές” από τους κάθε είδους “βόθρους” να απειλούν να κατακλύσουν τα πάντα...
Παίζοντας ένα παιχνίδι τακτικής εδώ και μήνες ο πρωθυπουργός, συντηρεί την ρευστότητα για τις εκλογές σε μια προσπάθεια να κουράσει και να εξουθενώσει κατ' αρχάς τους αντιπάλους του. Διατηρώντας ταυτόχρονα σε κατάσταση συναγερμού το εσωτερικό της ΝΔ, διασφαλίζει σε σημαντικό βαθμό τα εσωκομματικά νώτα του από κριτική και διαφοροποιήσεις για τα πεπραγμένα του ίδιου και της κυβέρνησης σε μια σειρά από κορυφαία θέματα μεταξύ των οποίων και οι τηλεφωνικές υποκλοπές. Και τώρα, με τη ρητορική αυτή, επιδιώκει να απορροφήσει και να “εντάξει” μέσα στην άτυπη παρατεταμένη προεκλογική αντάρα όλους τους κραδασμούς και τις νέες αποκαλύψεις που απειλούν να εκδηλωθούν το επόμενο διάστημα.
Παράλληλα με το ψυχολογικό παιχνίδι, βρίσκεται σε εξέλιξη και η “απειλή” των ψηφοδελτίων μέσω των οποίων ο κ. Μητσοτάκης κρατά σε ομηρία τους βουλευτές της ΝΔ εν όψει όχι των πρώτων αλλά των δεύτερων εκλογών στη διεξαγωγή των οποίων θα επιμείνει -στο βαθμό που εξαρτάται από τον ίδιο- μέχρι τέλους. Η συζήτηση για τις εκλογικές λίστες έχει πάρει ήδη ευρύτερο περιεχόμενο εντός της ΝΔ σε όλα τα επίπεδα. Μάλιστα στον απόηχο του δείπνου που είχαν οι δύο πρώην πρωθυπουργοί της παράταξης την Τετάρτη, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι -σε αντίθεση με τον Αντ. Σαμαρά που φέρεται να έχει συμφωνήσει σε μια περίτεχνη σύμπλευση με τον κ. Μητσοτάκη- ο Κ. Καραμανλής παραμένει σοβαρά προβληματισμένος. Και χωρίς να έχει λάβει την τελική απόφαση, το πιθανότερο που αυτή τη στιγμή θεωρείται ότι ισχύει είναι ότι δεν θα θελήσει να είναι εκ νέου υποψήφιος βουλευτής στις επερχόμενες εκλογές. Επίσης φέρεται να έχει καταστήσει σαφές ότι με την παρουσία του στην εκδήλωση του “Ιδρύματος Σαμαρά” την ερχόμενη Τετάρτη, όπου θα παραβρεθεί και ο κ. Μητσοτάκης, δεν σκοπεύει να παίξει το ρόλο του “χειροκροτητή”.
Η τελευταία εικόνα που έρχεται από το κυβερνητικό επιτελείο τοποθετεί τη διεξαγωγή των εκλογών στα τέλη της άνοιξης, είτε εντός του Μαρτίου είτε του Απριλίου. Η δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου Γ. Οικονόμου, την Παρασκευή, ότι «δεν νομίζω να μας κατηγορήσει κανείς για 2 ή 3 μήνες νωρίτερα» σε σχέση με τη λήξη της τετραετίας, προσδιόρισε με μεγαλύτερη εγγύτητα τον χρονικό ορίζοντα.
Η τελευταία εικόνα που έρχεται από το κυβερνητικό επιτελείο τοποθετεί τη διεξαγωγή των εκλογών στα τέλη της άνοιξης, είτε εντός του Μαρτίου είτε του Απριλίου. Η δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου Γ. Οικονόμου, την Παρασκευή, ότι «δεν νομίζω να μας κατηγορήσει κανείς για 2 ή 3 μήνες νωρίτερα» σε σχέση με τη λήξη της τετραετίας, προσδιόρισε με μεγαλύτερη εγγύτητα τον χρονικό ορίζοντα.
Αν και υπάρχουν επιτελείς του Μεγάρου Μαξίμου που λένε σιβυλλικά στους φίλους τους ότι “εκλογές θα κάνουμε με ...χειμωνιάτικα ρούχα”, το νωρίτερο που όπως φαίνεται θα στηθούν οι κάλπες είναι η Κυριακή 5 Μαρτίου. Ωστόσο σύμφωνα με πληροφορίες στο τραπέζι υπάρχει -με πολύ ισχυρές πιθανότητες να αποδειχθεί και η επικρατέστερη- η ημερομηνία της 9ης Απριλίου. Πρόκειται για την Κυριακή των Βαΐων, προσφέροντας το “πλεονέκτημα” των ημερών του Πάσχα εν όψει και της πιθανολογούμενης δρομολόγησης των διαδικασιών για τις δεύτερες εκλογές με την ενισχυμένη αναλογική όπου ο κ. Μητσοτάκης ελπίζει -αν είναι πρώτο κόμμα- να αποσπάσει ή τουλάχιστον να προσεγγίσει την αυτοδυναμία. Στους σχεδιασμούς αυτούς θα παίξουν ρόλο σε κάθε περίπτωση και τα αποτελέσματα της απογραφής για τις βουλευτικές έδρες ανά την επικράτεια που θα είναι αξιοποιήσιμα μετά τον Μάρτιο .
Στο πλαίσιο όλης αυτής της τακτικής, ο πρωθυπουργός έχει δεχτεί εισηγήσεις, σύμφωνα με πληροφορίες, να ανοίξει περισσότερο τα χαρτιά του ως προς τον ακριβή χρόνο των εκλογών κατά την επικείμενη συζήτηση του νέου προϋπολογισμού στην ολομέλεια της Βουλής που ως είθισται παίρνει και τη μορφή της κορυφαίας σύγκρουσης μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης κάθε φορά πριν από το τέλος του έτους. Κι αν όχι τότε, να το κάνει αμέσως μετά τις γιορτές. Μπορεί βεβαίως να θελήσει με αυτό τον τρόπο να επαναλάβει την κατ΄ επίφαση προσήλωσή του στη θεσμικότητα για την εξάντληση της τετραετίας, αλλά επί της ουσίας θα είναι ένας τακτικισμός για να ανάψει το φιτίλι εκλογικής πόλωσης διάρκειας όχι 25 αλλά 70-100 ημερών στη διάρκεια των οποίων θα προσπαθήσει να “ξεπλύνει” την προηγούμενη τριετία.
Η 9η Απριλίου είναι -λόγω και του Πάσχα- στα όρια των προθεσμιών για να στηθούν οι κάλπες της απλής αναλογικής και να υπάρχει ακολούθως η χρονική δυνατότητα για τις αναγκαίες διερευνητικές εντολές και τη διεξαγωγή των δεύτερων εκλογών πριν ξεκινήσουν οι πανελλαδικές εξετάσεις στις 2 Ιουνίου.
Εκτός των παραπάνω πολιτικών λόγων, το ενδεχόμενο να γίνουν -παρά τα καιρούς λεγόμενα- οι εκλογές πιο νωρίς έχει αδυνατίσει εντελώς πλέον, καθώς μόνο από τον Μάρτιο και μετά θα μπορεί να ισχύσει η νέα απογραφή. Μάλιστα, ακόμη και τώρα επικρατεί ασάφεια ως προς το πώς επηρεάζονται οι βουλευτικές έδρες και ο αρμόδιος υφυπουργός Θ. Λιβάνιος όταν ερωτάται απαντά ότι δεν θα έχει την οριστική εικόνα “πριν από τα τέλη του Δεκεμβρίου”. Βεβαίως το Μέγαρο Μαξίμου είναι πλήρως ενήμερο, έχοντας καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι ανακατανομές που επέρχονται στους κατά τόπους εκλογικούς πληθυσμούς με την απογραφή “βοηθούν” αρκετά τη ΝΔ στις προεκλογικές της προτεραιότητες. Ενδιαφέρον έχει και η πληροφορία ότι προκειμένου να μεγαλώσει η σχετική ωφέλεια υπήρξε η σκέψη να εφαρμοστεί το “κόλπο” για την καταγραφή με βάση το “μόνιμο” και όχι το “νόμιμο” πληθυσμό. Με αυτό τον τρόπο θα κέρδιζαν ακόμη περισσότερες έδρες μεγάλες εκλογικές περιφέρειες -κυρίως στο Λεκανοπέδιο- όπου η ΝΔ έχει καλύτερη και ευκολότερη πρόσβαση στο εκλογικό ακροατήριο. Θα μπορούσε δηλαδή να έτσι να επικεντρώσει σε αυτές, χωρίς να “σπαταλά” δυνάμεις σε μικρότερες περιφέρειες της επαρχίας όπου θα επερχόταν περαιτέρω μείωση. Πάντως, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, ο Μ. Βορίδης ως αρμόδιος υπουργός φέρεται να λέει ότι έχει προκριθεί η επιλογή του “νόμιμου” πληθυσμού.
Η παράμετρος του εκλογικού συστήματος αποτελεί και μία από τις βασικές ιδιομορφίες της επερχόμενης αναμέτρησης. Μάλιστα ο κ. Μητσοτάκης θέλει να χρησιμοποιήσει τις δεύτερες εκλογές ως εκβιασμό όχι μόνο για να ξαναπάρει αυτοδυναμία όπως λέει, αλλά και για να έχει “μαντρωμένους” τους βουλευτές της ΝΔ, όπως δεν λέει μεν δημοσίως αλλά διακινεί μέσω συνομιλητών του. Για τις πρώτες κάλπες, θεωρείται μέχρι στιγμής αυτονόητο ότι θα είναι πάλι υποψήφιοι όλοι οι νυν εν ενεργεία βουλευτές. Στις δεύτερες, που θα γίνουν με λίστα, ο κ. Μητσοτάκης αφήνει να πλανάται απειλητικά ότι μπορεί να κάνει “αλλαγές”, ακολουθώντας άλλωστε την τακτική του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στις εκλογές (με λίστα) του 1985. Μολονότι πολιτικά αυτό θα ήταν ένα πλήρες ...εσωτερικό πραξικόπημα, η απειλή αυτή διαχέεται προκειμένου να γίνονται -παρά τις αποκαλύψεις και τα σκάνδαλα που ξεσπούν- πιο νομοταγείς απέναντι στην ηγεσία οι βουλευτές της ΝΔ. Το γεγονός άλλωστε ότι λόγω της απλής αναλογικής στις πρώτες κάλπες, ακόμη κι αν είναι πρώτη ΝΔ, σχεδόν το ένα τρίτο των νυν βουλευτών της θα μείνουν εκτός Βουλής, δίνει το περιθώριο στον αρχηγό του κόμματος ακόμη κι αν τηρήσει τη σειρά στους εκλεγέντες να μην κάνει το ίδιο για τους υπολοίπους την ώρα της δεύτερης κάλπης...
Ανδρέας Καψαμπέλης
Στο πλαίσιο όλης αυτής της τακτικής, ο πρωθυπουργός έχει δεχτεί εισηγήσεις, σύμφωνα με πληροφορίες, να ανοίξει περισσότερο τα χαρτιά του ως προς τον ακριβή χρόνο των εκλογών κατά την επικείμενη συζήτηση του νέου προϋπολογισμού στην ολομέλεια της Βουλής που ως είθισται παίρνει και τη μορφή της κορυφαίας σύγκρουσης μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης κάθε φορά πριν από το τέλος του έτους. Κι αν όχι τότε, να το κάνει αμέσως μετά τις γιορτές. Μπορεί βεβαίως να θελήσει με αυτό τον τρόπο να επαναλάβει την κατ΄ επίφαση προσήλωσή του στη θεσμικότητα για την εξάντληση της τετραετίας, αλλά επί της ουσίας θα είναι ένας τακτικισμός για να ανάψει το φιτίλι εκλογικής πόλωσης διάρκειας όχι 25 αλλά 70-100 ημερών στη διάρκεια των οποίων θα προσπαθήσει να “ξεπλύνει” την προηγούμενη τριετία.
Η 9η Απριλίου είναι -λόγω και του Πάσχα- στα όρια των προθεσμιών για να στηθούν οι κάλπες της απλής αναλογικής και να υπάρχει ακολούθως η χρονική δυνατότητα για τις αναγκαίες διερευνητικές εντολές και τη διεξαγωγή των δεύτερων εκλογών πριν ξεκινήσουν οι πανελλαδικές εξετάσεις στις 2 Ιουνίου.
Εκτός των παραπάνω πολιτικών λόγων, το ενδεχόμενο να γίνουν -παρά τα καιρούς λεγόμενα- οι εκλογές πιο νωρίς έχει αδυνατίσει εντελώς πλέον, καθώς μόνο από τον Μάρτιο και μετά θα μπορεί να ισχύσει η νέα απογραφή. Μάλιστα, ακόμη και τώρα επικρατεί ασάφεια ως προς το πώς επηρεάζονται οι βουλευτικές έδρες και ο αρμόδιος υφυπουργός Θ. Λιβάνιος όταν ερωτάται απαντά ότι δεν θα έχει την οριστική εικόνα “πριν από τα τέλη του Δεκεμβρίου”. Βεβαίως το Μέγαρο Μαξίμου είναι πλήρως ενήμερο, έχοντας καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι ανακατανομές που επέρχονται στους κατά τόπους εκλογικούς πληθυσμούς με την απογραφή “βοηθούν” αρκετά τη ΝΔ στις προεκλογικές της προτεραιότητες. Ενδιαφέρον έχει και η πληροφορία ότι προκειμένου να μεγαλώσει η σχετική ωφέλεια υπήρξε η σκέψη να εφαρμοστεί το “κόλπο” για την καταγραφή με βάση το “μόνιμο” και όχι το “νόμιμο” πληθυσμό. Με αυτό τον τρόπο θα κέρδιζαν ακόμη περισσότερες έδρες μεγάλες εκλογικές περιφέρειες -κυρίως στο Λεκανοπέδιο- όπου η ΝΔ έχει καλύτερη και ευκολότερη πρόσβαση στο εκλογικό ακροατήριο. Θα μπορούσε δηλαδή να έτσι να επικεντρώσει σε αυτές, χωρίς να “σπαταλά” δυνάμεις σε μικρότερες περιφέρειες της επαρχίας όπου θα επερχόταν περαιτέρω μείωση. Πάντως, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, ο Μ. Βορίδης ως αρμόδιος υπουργός φέρεται να λέει ότι έχει προκριθεί η επιλογή του “νόμιμου” πληθυσμού.
Η παράμετρος του εκλογικού συστήματος αποτελεί και μία από τις βασικές ιδιομορφίες της επερχόμενης αναμέτρησης. Μάλιστα ο κ. Μητσοτάκης θέλει να χρησιμοποιήσει τις δεύτερες εκλογές ως εκβιασμό όχι μόνο για να ξαναπάρει αυτοδυναμία όπως λέει, αλλά και για να έχει “μαντρωμένους” τους βουλευτές της ΝΔ, όπως δεν λέει μεν δημοσίως αλλά διακινεί μέσω συνομιλητών του. Για τις πρώτες κάλπες, θεωρείται μέχρι στιγμής αυτονόητο ότι θα είναι πάλι υποψήφιοι όλοι οι νυν εν ενεργεία βουλευτές. Στις δεύτερες, που θα γίνουν με λίστα, ο κ. Μητσοτάκης αφήνει να πλανάται απειλητικά ότι μπορεί να κάνει “αλλαγές”, ακολουθώντας άλλωστε την τακτική του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στις εκλογές (με λίστα) του 1985. Μολονότι πολιτικά αυτό θα ήταν ένα πλήρες ...εσωτερικό πραξικόπημα, η απειλή αυτή διαχέεται προκειμένου να γίνονται -παρά τις αποκαλύψεις και τα σκάνδαλα που ξεσπούν- πιο νομοταγείς απέναντι στην ηγεσία οι βουλευτές της ΝΔ. Το γεγονός άλλωστε ότι λόγω της απλής αναλογικής στις πρώτες κάλπες, ακόμη κι αν είναι πρώτη ΝΔ, σχεδόν το ένα τρίτο των νυν βουλευτών της θα μείνουν εκτός Βουλής, δίνει το περιθώριο στον αρχηγό του κόμματος ακόμη κι αν τηρήσει τη σειρά στους εκλεγέντες να μην κάνει το ίδιο για τους υπολοίπους την ώρα της δεύτερης κάλπης...
Ανδρέας Καψαμπέλης
