Την ώρα που η Ρωσία έχει προχωρήσει στην επιστράτευση 300.000 ανδρών για να πολεμήσουν στην Ουκρανία, με κάποιες ενδείξεις ότι αυτός ο αριθμός είναι πλασματικός με τον πραγματικό να βρίσκεται κοντά στο ένα εκατομμύριο, οι κάτοικοι τεσσάρων περιοχών της Ουκρανίας που ελέγχονται από τις φιλορωσικές δυνάμεις έχουν αρχίσει να ψηφίζουν σε δημοψηφίσματα για την ένταξη στη Ρωσία, τα οποία έχουν καταδικαστεί από τη Δύση ως παράνομα και προάγγελοι μιας παράνομης προσάρτησης εδαφών.
Η ψηφοφορία στο Ντονέτσκ, στη Λουχάνσκ, στη Χερσώνα και στη Ζαπορίζια, που αντιπροσωπεύουν περίπου το 15% της ουκρανικής επικράτειας, ξεκίνησε την Παρασκευή το πρωί, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Tass και θα συνεχιστεί μέχρι την Τρίτη.
Οι τοποθετημένοι από τους Ρώσους τοπικοί ηγέτες είχαν ανακοινώσει πριν από λίγες μέρες τα σχέδια για την ψηφοφορία, το αποτέλεσμα της οποίας θεωρείται δεδομένο υπέρ της προσάρτησης των περιοχών αυτών από τη Ρωσία, μολονότι οι Ουκρανοί και οι Δυτικοί σύμμαχοι τους έχουν ήδη καταστήσει σαφές ότι δεν πρόκειται να αναγνωρίσουν το αποτέλεσμα.
Σε αυτό το πνεύμα κινείται και η ανακοίνωση που εξέδωσε το ΝΑΤΟ το πρωί της Παρασκευής. «Οι σύμμαχοι δεν αναγνωρίζουν και δεν πρόκειται ποτέ να αναγνωρίσουν την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία. Τα εικονικά δημοψηφίσματα στις περιοχές του Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα της Ουκρανίας δεν έχουν νομιμότητα και θα αποτελέσουν κατάφωρη παραβίαση της Χάρτας των Ηνωμένων Εθνών. Οι Σύμμαχοι του ΝΑΤΟ δεν θα αναγνωρίσουν την παράνομη προσάρτησή τους. Αυτά τα εδάφη είναι ουκρανικά. Καλούμε όλα τα κράτη να απορρίψουν τις κατάφωρες προσπάθειες της Ρωσίας για εδαφική κατάκτηση», αναφέρει το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο στη δήλωσή του.
Επισημαίνεται, επίσης, ότι «οι ρωσικές δηλώσεις, συμπεριλαμβανομένης της μερικής επιστράτευσης, αποτελούν μια περαιτέρω κλιμάκωση στον παράνομο πόλεμο της εναντίον της Ουκρανίας».
Στην ίδια δήλωση υπογραμμίζεται επίσης ότι «οι Σύμμαχοι του ΝΑΤΟ παραμένουν αποφασισμένοι στην παροχή πολιτικής και πρακτικής υποστήριξης στην Ουκρανία καθώς συνεχίζει να αμύνεται ενάντια στη ρωσική επιθετικότητα».
«Το ΝΑΤΟ είναι μια αμυντική Συμμαχία και θα συνεχίσει να αγωνίζεται για ειρήνη, ασφάλεια και σταθερότητα σε ολόκληρο τον ευρωατλαντικό χώρο. Στεκόμαστε ενωμένοι για να υπερασπιστούμε και να προστατεύσουμε κάθε εκατοστό της συμμαχικής επικράτειας», καταλήγει η δήλωση.
Η Ρωσία ισχυρίστηκε ότι τα δημοψηφίσματα ήταν μια ευκαιρία για τους ανθρώπους στην περιοχή να εκφράσουν την άποψή τους. «Από την αρχή της επιχείρησης είπαμε ότι οι λαοί των αντίστοιχων εδαφών θα πρέπει να αποφασίσουν τη μοίρα τους και ότι η σημερινή κατάσταση επιβεβαιώνει ότι θέλουν να είναι κύριοι της μοίρας τους» έχει δηλώσει ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σεργκέι Λαβρόφ.
Η Ουκρανία αναφέρει ότι η Ρωσία σκοπεύει να παρουσιάσει τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος ως ένδειξη της υποστήριξης των πολιτών και στη συνέχεια να τα χρησιμοποιήσει ως πρόσχημα για προσάρτηση, παρόμοια με αυτή της Κριμαίας το 2014, την οποία η διεθνής κοινότητα δεν έχει αναγνωρίσει.
Επιπλέον, και σύμφωνα με όσα έχει δηλώσει ή υπονοήσει ο Πούτιν, η Ρωσία θα θεωρήσει τις τέσσερις περιοχές ως ρωσικό έδαφος και αντίστοιχα οποιαδήποτε ουκρανική επιχείρηση σε αυτό ως άμεση επίθεση εναντίον της χώρας. Αυτό είναι κάτι που ίσως βάλει στο τραπέζι την «χρήση όλων των μέσων» που έχει στη διάθεση της η Ρωσία, μια έμμεση αναφορά και στα πυρηνικά όπλα.
«Η παραβίαση ρωσικού εδάφους είναι ένα έγκλημα που επιτρέπει την χρήση όλων των δυνάμεων για αυτοάμυνα» δήλωσε ο πρώην πρόεδρος της Ρωσία, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το Κίεβο και η Δύση φοβούνται τόσο πολύ αυτά τα δημοψηφίσματα».
Ο ΟΑΣΕ, ο οποίος παρακολουθεί τις εκλογές, δήλωσε ότι τα αποτελέσματα δεν θα έχουν νομική δύναμη επειδή δεν συμμορφώνονται με το νόμο της Ουκρανίας ή τα διεθνή πρότυπα και οι περιοχές δεν είναι ασφαλείς. Δεν θα υπάρξουν ανεξάρτητοι παρατηρητές και μεγάλο μέρος του προπολεμικού πληθυσμού έχει εγκαταλείψει τις τέσσερις περιοχές.
Ο δήμαρχος του Λουχάνσκ, Σεργκέι Χαϊντάι, υποστήριξε σε μια ανάρτηση στο Telegram ότι οι ρωσικές δυνάμεις εξανάγκαζαν τους κατοίκους να ψηφίσουν και τους απαγόρευαν να φύγουν από την περιοχή. «Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, οι κατακτητές δημιουργούν ένοπλες ομάδες για να περιφέρονται στα σπίτια και να αναγκάζουν τους ανθρώπους να συμμετάσχουν στο αποκαλούμενο “δημοψήφισμα”» είπε.
Ο ίδιος ισχυρίζεται ότι σε κάποιες επιχειρήσεις «όσοι δεν θα λάβουν μέρος στην ψηφοφορία θα απολυθούν αυτόματα από τις εργασίες τους» και πρόσθεσε ότι η ψηφοφορία γίνεται ακόμη και σε κουζίνες, διαμερίσματα και αυλές, με τους αξιωματούχους να μαζεύουν ψήφους πόρτα – πόρτα.
Ο γραμματέας του δημοτικού συμβουλίου της Ζαπορίζια, Ανατόλι Κούρτεφ, δήλωσε την Παρασκευή ότι «η προετοιμασία και η διεξαγωγή του αποκαλούμενου “δημοψηφίσματος” εντατικοποιήθηκε». «Υπόσχονται στους κατοίκους της περιοχής χρηματικές ανταμοιβές και οικιακές συσκευές για την παροχή στοιχείων για διαβατήριο και την απόκτηση υπηκοότητας της Ρωσικής Ομοσπονδίας», είπε.
